Skocz do zawartości

Sztandary z września '39


Rekomendowane odpowiedzi

Wzór sztandaru 9 pułku strzelców konnych został zatwierdzony Dziennikiem Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 25/1927, poz. 318 i był zgodny z Rozporządzeniem Prezydenta RP z 13.XII.1927 roku. Był on kwadratową płachtą o boku 65 cm, obramowaną złotą 5-centymetrową frendzlą. Po obu stronach zasadniczym tłem dla symboli był czerwony /cynobrowy/ krzyż kawaleryjski na białym tle. Na lewej stronie sztandaru znajdowały się w rogach na tarczach herby: Szczuczyna, Województwa białostockiego, Związku Ziemiaństwa oraz wizerunek Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Pośrodku w wieńcu laurowym napis: HONOR I OJCZYZNA. Natomiast na stronie prawej w rogach, w wieńcach laurowych S9K /9 strzelców konnych/, a po środku srebrny orzeł w koronie również w wieńcu laurowym. Płachta sztandaru przybita była 14 gwoździami do 2,5 metrowego drzewca, które zakończone było tabliczką z numerem pułku i metalowym orłem. Pod orłem przywiązana była biało – czerwona kokarda o szerokości 15 cm.
Sztandar 9 psk został ufundowany przez Związek Ziemian powiatów: Szczuczyn i Kolno na wniosek swego prezesa p. Zygmunta Sokołowskiego z Grabowa, jako symbol zżycia się i przyjaźni między okolicznym ziemiaństwem a pułkiem. Płachta sztandaru została wykonana przez ss. Nazaretanki w Warszawie, zaś drzewce, orła i gwoździe wykonał znany jubiler p. Wapiński z Warszawy. Uroczystość wręczenia sztandaru odbyła się 27 września 1928 roku. Z tej okazji pułk jak i całe Grajewo przeżyły wielkie święto.
W tak doniosłej dla pułku uroczystości wziął udział sam Prezydent RP Mościcki. O godzinie 10.00 w czasie uroczystej, polowej mszy świętej, sprawowanej na placu ćwiczeń za koszarami przez biskupa polowego Wojska Polskiego gen. dyw. Stanisława Galla, nastąpiło poświęcenie sztandaru. W kazaniu ksiądz prałat Jachimowicz pouczył żołnierzy o ich obowiązkach względem Ojczyzny i sztandaru. Następnie odbyła się ceremonia wbijania gwoździ pamiątkowych w drzewce. Dokonali tego: Prezydent RP, biskup polowy, gen. bryg. Aleksander Litwinowicz – Dowódca Okręgu Korpusu III, jako przedstawiciel Marszałka Józefa Piłsudskiego, rodzice chrzestni sztandaru oraz przedstawiciele pułku: mjr Czesław Chmielewski, st. wachm. Ludomir Makomaski i st. strz. Jan Szocik z 1 szwadronu.
Po ślubowaniu dowódcy i całości pułku Prezydent RP przekazał sztandar dowódcy pułku, a ten pocztowi sztandarowemu, w którego skład wchodzili: ze strony kadry oficerskiej rtm. Wacław Linhardt, z kadry podoficerskiej wachm. Karol Hanysz oraz najlepsi strzelcy i konie z 1 szwadronu. Przy dźwiękach hymnu narodowego poczet wstąpił do szeregu.
Poza Prezydentem Rzeczypospolitej i biskupem polowym w uroczystości udział wzięli: gen. bryg. Litwinowicz, gen. dyw. Rómmel, gen. Waraszkiewicz – dowódca 1 Dyw. Kaw., dowódcy pułków 1 Dyw. Kaw. i 42 pp oraz przedstawiciele władz cywilnych z panem wicewojewodą Tyszka. Po defiladzie Pan Prezydent i goście udali się na krótki odpoczynek do mieszkania dowódcy pułku. Następnie około godziny 13.00 strzelcy i wszyscy zaproszeni przybyli na obiad żołnierski w krytej ujeżdżalni. Po obiedzie odbyły się konkursy hippiczne i międzypułkowe zawody konne. W kategorii oficerskiej zwyciężył por. Bohdanowicz, zaś w podoficerskiej pchor. Święcicki. Wieczorem odbył się raut w kasynie oficerskim z udziałem Prezydenta Mościckiego.
Uroczystość wręczenia sztandaru pułkowi wypadła nadzwyczaj wspaniale i na długo zapadła w serca mieszkańców i strzelców biorących w niej udział.
30 sierpnia 1939 sztandar rusza wraz z pułkiem na jego szlak bojowy. Jednak już 6 września w rejonie Wilamowa gen. Kmicic – Skrzyński (Dca Podlaskiej BK), w związku z brakiem żołnierzy do eskorty, rozkazuje odesłać go do Ośrodka Zapasowego Brygady w Białymstoku. Sztandar zostaje tam odwieziony przez adiutanta pułku, rtm. Władysława Traugutt-Tejchmana. Następnie zostaje on przeniesiony do Wołkowyska, gdzie znalazł się w nowo sformowanym 102 puł ze składu Rezerwowej BK płk. Tarasiewicza. Sztandar ewakuowany jest wraz z tym pułkiem w kierunku granicy litewskiej. W rejonie Sopoćkin, w wyniku zagrożenia rozbiciem przez oddziały sowieckie, zakopano orła, drzewce, szarfy i bandolier. Po tym fakcie płachtę sztandarową woził na sobie plut. Piotr Wereszczyński i on to przewiózł ją 23.IX na Litwę, gdzie trafiła wraz z nim do obozu internowanych w Birsztanach.
Z obozu w Birsztanach płachta została wyniesiona potajemnie przez dwóch harcerzy z Kowna. Pod koniec września została ona wręczona polskiemu attaché wojskowemu w Kownie, płk. dypl. Leonowi Mitkiewiczowi, który przesłał ją na początku października (wraz ze sztandarami 2, 10 puł, 3 pszwol oraz chorągwią 81 pp) pocztą dyplomatyczną via Sztokholm do Paryża. Tam dorobiono drzewce i orła. Po ewakuacji Armii Polskiej z Francji w 1940 roku do Wielkiej Brytanii sztandar był przechowywany w Kwaterze Polowej N.W. w Gask w Szkocji.
W 1947 roku sztandar przekazany został do Instytutu Historycznego im. Gen. Sikorskiego (obecnie Instytut Polski i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie), gdzie po renowacji w 1972 roku znajduje się do dnia dzisiejszego. W skromnej uroczystości przekazania sztandaru w 1972 roku udział wzięli m.in. żołnierze 9 psk: mjr Jan Bielicki, rtm. Roman Bniński i rtm. Bartłomiej Kuźma.
Powstała w 1994 roku replika sztandaru znajduje się obecnie w Izbie Pamięci 9 psk w Grajewie.
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 weeks later...
Jest to sztandar 42 Pułku Piechoty z Białegostoku, który znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego. Rzeczywiście znajdował się w rękach niemieckich. Muzeum WP odzyskało go dopiero w czerwcu 1971 r.
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 weeks later...
  • 3 weeks later...
  • 3 weeks later...

Witam .Dstałem od znajomego taką płachtę . Pewno to nie bedzie sztandar wojkowy , ale też na pewno je jest to wyrób wspóczesny powojenny - widać ze dłuższy czas był w czymś w rodzaju ramki lub też było coś obszyte po brzegach plachty - widać przebarwienia materiału . Sprawdzałem też czy materiał nie jest syntetykiem- bo by go już to wogóle dyskwalifikowało . Czy ktoś się z czymś takim spodkał ? Pozdrawiam .

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 weeks later...
  • 2 months later...

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.
Note: Your post will require moderator approval before it will be visible.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie