Skocz do zawartości

Sztandary z września '39


Rekomendowane odpowiedzi

  • 6 months later...
  • 5 weeks later...

No dobrze, jeżeli nikt nic, to ja napisze kilka słów na podstawie posiadanych przeze mnie informacji.

72 pułk piechoty został rozbity pod Pabianicami. Poległo 430 żołnierzy, major, kapitan i podpułkownik. Sztandar pułku został zdobyty przez Niemców i podobno ci nawet tryumfalnie go rozwinęli, ale ocaleli żołnierze 72pp zaatakowali ich z furia, Niemców przy sztandarze wybito, a sam sztandar odzyskano. Pułkownik Chrobaczewski powierzył sztandar czterem podoficerom z orkiestry pułkowej z zdaniem dowiezienia go do Warszawy. Nazwiska: Fałczyk, Wojda, Makszyński i Skulski. Przydziałem bojowym całej czwórki był konny zwiad. Jechali nocami przez tereny nie objęte walkami ukrywając się. Nie znam nazwy miejscowości w której zostali zaskoczeni przez patrol niemiecki, ale Fałczyk i Wojda mieli lekki karabin maszynowy i udało się im skutecznie osłaniać odwrót Makszyńskiego i Skulskiego ze sztandarem, a następnie samemu oderwać się od nieprzyjaciela. Pojechali za kolegami ale już nie mogli ich znaleźć. Po dotarciu do Warszawy na Pradze odnaleźli resztki swojego pułku. Zgodnie z rozkazem Wojda udał się w lasy grochowskie a następnie wchodził w skład grupy Polesie". W bitwie pod Kockiem został ranny w kolano i wzięty do niewoli. Początkowo był więziony w twierdzy dęblińskiej, a potem przewieziony do Radomia. Tutaj jako ranny został zatrzymany w lazarecie, zaś dzięki pomocy jednej z pielęgniarek (tak przypadkiem była to jego narzeczona) i doktor Oleszczuk opuścił lazaret. Ranę wyleczyła mu wspomniana dr. Oleszczuk która w tajemnicy i za darmo leczyła polskich ukrywających się żołnierzy. W roku 1940 Wojda przypadkowo spotkał Makszyńskiego, który zniknął wcześniej ze sztandarem 72pp. Na pytanie gdzie jest sztandar, Makszyński odpowiedział, ze to nie jego sprawa. Okazało się ponadto ze Makszyński podpisał volksliste i czasami chodził nawet w niemieckim mundurze. W kwietniu 1941 roku gestapo aresztowało Wojdę. Była to jak się okazało sprawa Makszyńskiego. Wojda był przesłuchiwany najpierw na ul Kościuszki w Radomiu a potem w listopadzie 1941 przewieziony został do Warszawy na Szucha. Tam był torturowany (stracił wszystkie zęby). Prawdopodobnie w grudniu 1941 Makszyński sam wyjawił okupantom miejsce ukrycia sztandaru, a Wojda został zwolniony z wiezienia. Sam sztandar 72 pp znalazł się w muzeum w Dreźnie. Zdrajca Makszyński działał jednak nadal i doprowadził do aresztowania kilkunastu żołnierzy i harcerzy. AK wydało na niego wyrok śmierci który wykonano pod Szydłowcem. Makszyński został jednak tylko ciężko ranny a potem ewakuowany podobno do Austrii.

Powyższy tekst napisałem na podstawie informacji z książki Polska walcząca" (gdzie mowa jest o obronie sztandaru 72pp), opowieści rodzinnych i życiorysu Józefa Wojdy.

Prawdopodobnie w moich zbiorach znajduje się zdjęcie sztandaru 72pp i jeśli je znajdę to na pewno tu umieszczę.

Nie znam życiorysów pozostałych żołnierzy biorących udział w ukryciu sztandaru ale...
Józef Wojda, urodzony w 1914 w miejscowości Puszcza niedaleko Przysuchy (koło Radomia) zm. 1987 w Radomiu, plutonowy 72 pp i AK, odznaczony Krzyżem Walecznych (prawdopodobnie dwa razy, raz pewny), pięciokrotnie Medalem Wojska, Krzyżem AK, Krzyżem partyzanckim, odznaką Burza-Jodła"... był moim dziadkiem.
Na załączonym zdjęciu z lewej i po środku.

Jeżeli ktoś z Koleżeństwa ma jakieś dodatkowe informacje na ten temat zapraszam i będę wdzięczny za podzielenie się nimi.

Pozdrawiam:)

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Witam...interesują mnie losy sztandaru 63 pp..z tego co znalazłem w Internecie to prawdopodobnie został zakopany jak część pułku została okrążona 17 września nad Bzurą..może jednak został zabrany przez żołnierzy którzy z gen.Bołtuciem przedzierali się na Warszawę..może ktoś z kolegów ma jakieś wiadomości o tym sztandarze?
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 3 weeks later...
  • 4 months later...
  • 1 month later...
  • 1 month later...
A co mogło się stać ze sztandarem 34 PP z Białej Podlaskiej? Pułk wchodzący w skład 9 Dyw. Piech. został rozbity pod Terespolem Pomorskim a jego resztki utworzyły batalion uzupełniający 35 pułk piechoty ppłk Maliszewskiego mocno przetrzebiony zwycięskim rajdem przez Bory Tucholskie. Szukam na gwałt jakichkolwiek informacji na ten temat.
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 months later...
  • 4 months later...
  • 3 months later...
  • 8 months later...
  • 3 months later...
  • 1 month later...
  • 5 months later...

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.
Note: Your post will require moderator approval before it will be visible.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie