Jedburgh_Ops

Maria Junga na tym zdjęciu ma szybowiec doskonale wyposażony w przyrządy pokładowe. Wszystko jest Askanii. Tutaj to już nie ma co pomstować na Niemców, ponieważ w okresie międzywojennym faktycznie najlepsze przyrządy pokładowe wąsko specjalizowane dla szybownictwa produkowali głównie Niemcy i Amerykanie - u Niemców Askania-Werke A.G. i Siemens, natomiast u Amerykanów Kollsman Instrument Company, Inc., Sperry Gyroscope Company, Inc. i Pioneer Instrument Co., Inc.

Jest to tylko jeden z bardzo licznych przykładów tego, jak bardzo II RP nie potrafiła zadbać o swoje public relations w dziedzinie szybownictwa. Przykład najbardziej drastyczny przytoczę innym razem. Nasze konstrukcje tamtych lat nie przebiły się do świadomości światowej. Czyje się przebiły? Wiadomo - niemieckie. Jeśli zajrzy się do książek np. „The Book of Gliders” albo „Gliders and Gliding” (książki przewspaniałe, obie wydane w 1930 r.) to świat zachwycał się niemieckimi szybowcami Hannover H 1 Vampyr, Darmstadt D-9 Konsul czy Westpreussen dokładnie z tego samego okresu, ale nie konstrukcjami polskimi lub jakimikolwiek innymi.

Zgadzam się całkowicie. Potencjał finansowy, przemysłowy i organizacyjny niemieckiego szybownictwa w międzywojniu bił na głowę konkurentów i wygenerował tę nachalną propagandę ich „najlepszości” w tej dziedzinie, podczas gdy jest to prawda tylko częściowa. Ich było stać na wszelkie wyprawy światowe, jak wspomniałeś. Na udział w zawodach szybowcowych w USA też ich było stać i to z własnym sprzętem przetransportowanym tamże. Żeby już nie wspominać niemieckiego szpiega i attaché lotniczego w USA Petera Riedela, który miał w USA własnego Kranicha i robił z nim, co chciał. Nawet jeśli nie Niemcy wymyślili coś nowego w szybownictwie, co np. wynikało z obrad ISTUS, to oni pierwsi wdrażali to do produkcji, bo takie mieli możliwości i wszelkie nowinki szły na ich konto, a oni tylko podgrzewali tę ich propagandę szybowcową, że tylko oni wynajdują wszystko, co w szybownictwie najlepsze. Dobitny przykład wspomnianego przeze mnie wcześniej balastu wodnego. Licho wie, kto to wynalazł. Niemiecki potencjał wytwórczy sprawił, że jak zawsze oni wyprodukowali pierwszy na świecie szybowiec wysokowyczynowy z tym balastem, a Polska parę miesięcy później. A ilu współczesnych inżynierów lotniczych twierdzi, że pierwszy szybowiec kompozytowy świata to szybowiec niemiecki, bo są do dziś przepojeni tą hitlerowską propagandą. A jak się ich zapyta, jaki to był typ tego rzekomo pierwszego na świecie (niemieckiego) szybowca kompozytowego to się słyszy... yyyyyyyyy, eeeeeeee, hmmmm, nooooo. I nic więcej. A pierwszy szybowiec kompozytowy świata powstał podczas II wojny w USA i już wtedy miał swoją literaturę fachową. Jak się to mówi współczesnym inżynierom lotniczym to nie wierzą, bo hitlerowska propaganda jest przemożna do dziś.

Najlepsze, najambitniejsze, stare pokolenie SZD wdrażające tamże żywice Du Ponta i w ogóle całą technologię kompozytową, jakiej nawet LWP wtedy nie miało, nawet marzyć by nie mogło o takim Epikocie i Larominie. Wycieczki wojskowe przewijały się przez SZD, żeby chociaż zobaczyć, jak i z czego na świecie robi się nowoczesne płatowce. Też uwielbiałem patrzeć w SZD, jak te szybowce robi się z materiałów Du Ponta. Był to cud, że COCOM dopuścił te materiały do PRL, ale olbrzymia w tym zasługa między innymi wspomnianego tutaj przeze mnie inż. pil. doświadczalnego (szybowcowego) Jerzego Śmielkiewicza, który był światowcem i wieloletnim dyrektorem SZD, aż do rozwalenia firmy przez związek zawodowy. Mój ś.p. ojciec bardzo B.B. lubił i szanował, bo pół wieku też był jak najściślej związany z szybownictwem i panowie się znali i ze sobą współpracowali. Gdyby B.B. żył w międzywojniu to na pewno też tworzyłby takie szybowce, że ta szkopska Gö 3 Minimoa owiana agresywną, chamską bo nachalną, demagogiczną, oszukańczą propagandą „najlepszości na świecie” też być może by przegrywała, tak jak nieraz przegrywała z naszymi przedwojennymi szybowcami wysokowyczynowymi.

Zdjęcie unikat! Jest to szybowiec „Mechanik” z roku 1925. Istniał tylko jeden egzemplarz i szybko został uszkodzony już w pierwszym locie. W drugim locie został rozbity, więc to, że ktoś zdążył mu cyknąć zdjęcie w jednym kawałku to istny cud. Chyba że nie zapisało się w historii, że ktoś zbudował drugi egzemplarz.

Intrygujący szybowiec szkolenia podstawowego. Nic polskiego z międzywojnia. Szybowców tej kategorii z zaokrąglonymi końcówkami było wtedy w Polsce bardzo mało. A już szybowca z lekkim skosem dodatnim skrzydeł nie było żadnego spośród polskich konstrukcji. Trochę, ale z naciskiem na „trochę”, szybowiec jest podobny do SG-38, ale usterzenie pionowe jest z kolei za wysokie jak na typowego SG-38. Być może jest to szybowiec zagraniczny „na występach gościnnych” u nas.

Wrona był bardzo sensownym szybowcem, acz nie pozbawionym wad. Na pewno miał za słabą amortyzację płozy i konstrukcja szybowca nie wytrzymywała twardych lądowań uczniów-pilotów, a jest to normalne u takich uczniów. Szybowce zachodnie tego umownego typu „rama kadłubowa” nieraz miały bardziej rozbudowane systemy amortyzacji płóz, bo jakoś bardziej zdawano sobie sprawę z tego, że lądowania uczniów-pilotów to są zawsze mniej lub bardziej uderzenia o ziemię. Dlatego między kadłubem właściwym a wewnętrzną powierzchnią płozy lokowano różne (bardzo proste, ale skuteczne) rozwiązania amortyzujące, jak np. piłki tenisowe, krążki hokejowe, walce gumowe, dętki itp.

Orlik III to ówcześnie absolutny światowy Top Five, a śmiało zaryzykowałbym stwierdzenie, że absolutny światowy Top Three. Amerykanie z USAAF, gdy już w ośrodku badawczym szybownictwa na początku 1942 r. dorwali się do naszego Orlika II, to pierwsze, co zrobili, to odsłonili pokrycie skrzydeł w miejscu naszych polskich hamulców aerodynamicznych IAW. To ich ciekawiło niepomiernie, bo doświadczenie USAAF z szybowcami było całkowicie zerowe. Co ciekawe, ściągnęli też płótno ze steru kierunku, ale na skutek zniszczenia dokumentów tego ośrodka badawczego nie zapisało się w historii, dlaczego to zrobili i co takiego ich interesowało w konstrukcji steru kierunku.

Miłośnikom szybownictwa lat 20., 30. i 40. XX wieku życzę świętego spokoju na Święta i oby wiatry w Nowym Roku były wyłącznie sprzyjające wszystkim aspektom życia Jedburgh Operations

Była to wspaniała epoka, która na całym świecie wygenerowała szybowce o takim właśnie designie. Epoka wspaniała, jak pozwoliłem ją sobie nazwać, ponieważ ten design szybowców był genialny z kilku powodów. Po pierwsze - takim szybowcem praktycznie rzecz biorąc nie da się zrobić tzw. cyrkla podczas lądowania. Żeby zrobić „cyrkla” takim szybowcem to już trzeba by się wyjątkowo postarać wraz z jakąś złą intencją. „Cyrkiel” to jeden z najpopularniejszych błędów uczniów-pilotów. Jest to uderzenie końcówką skrzydła o ziemię w fazie dobiegu stałopłata. W przeważającej większości przypadków kończy się to ukręceniem kadłuba i kasacją sprzętu, jeśli ma to miejsce w szybowcach o nisko osadzonych skrzydłach, czyli przejściowych, wyczynowych, wysokowyczynowych. Po drugie - były to szybowce idealne do robinia z nich tzw. chwiejnic o trzech stopniach swobody, które odzwierciedlały wszystkie trzy osie, wokół których porusza się stałopłat, czyli wokół osi X (przechylenie), osi Y (pochylenie) i osi Z (odchylenie). Jeśli chwiejnica była na szczycie wzgórza (a tak zazwyczaj bywało) to uczeń-pilot otrzymywał w postaci takiej chwiejnicy swój pierwszy i niezwykle profesjonalny „symulator lotu”. Kolosalnie obniżało to koszty szkolenia i podnosiło jego bezpieczeństwo. Po trzecie - taki chwiejnicowy „symulator lotu” stanowił idealną podstawę do tego, aby zrobić z niego symulator już przez duże „S”. Robili to głównie Amerykanie. Przed chwiejnicą z takim szybowcem ustawiali specjalnie zaprojektowane wielkogabarytowe śmigło, które nadawało pęd powietrza o prędkości lotu takiego szybowca, zatem uczeń-pilot miał pełną symulację tego, jak szybowiec reaguje na wychylenia poszczególnych powierzchni sterowych. Po czwarte - taki chwiejnicowy „symulator” rewelacyjnie uczył dwóch bardzo ważnych manewrów poprawiających pilotowi ścieżkę schodzenia do lądowania. Dawał całkowite bezpieczeństwo przećwiczenia tych manewrów „na sucho” i oswojenia ucznia-pilota z zupełnie innym opływem powietrza niż w locie ustalonym, gdy jest cisza i spokój, nic się nie trzęsie i nie huczy na szybowcu. Chodzi o ześlizg kierunkowy i ześlizg nakierunkowy. Uczniowie-piloci często boją się tych manewrów, ponieważ wrażenia akustyczne i wibracyjne ich deprymują, ponadto boją się, że stracą więcej wysokości niż zamierzali. W toku normalnego szkolenia na naukę obu tych ześlizgów traci się kilkanaście-kilkadziesiąt lotów w zależności od talentów ucznia-pilota. A w takiej chwiejnicy można było spokojnie, najtaniej i najbezpieczniej przećwiczyć to na ziemi i na dodatek z pełną symulacją zachowań szybowca. Do dziś nie ma takich symulatorów, które uczyłyby pilotów szybowcowych tych manewrów bardzo praktycznych już po ostatnim zakręcie obowiązkowego kręgu nadlotniskowego.

Trzymaj się szybownictwa, albowiem wyłącznie o tym jest ten wątek. Zawsze możesz założyć gdzieś tutaj odrębny wątek wielbiący historyków i innych publicystów, którzy proponują zwać się autorami publikacji „lotniczych”, mimo że nie mają do tego ani profilowego wykształcenia, ani osobistego doświadczenia z czymkolwiek, co lotnicze, po prostu nie mają do tego żadnych, najmniejszych kwalifikacji. Nikt Ci nie broni wielbić takich ludzi, ale to nie tutaj. Tu jest tylko o tym, o czym zdecydował ojciec-założyciel tego wątku. A jest to wątek wyjątkowo ciekawy z dziesiątków, jeśli nie setek powodów i można to wykazywać nieustannie i wieloaspektowo.

Nie masz racji i to fundamentalnie, wręcz dramatycznie, ale to temat nie związany z tym wątkiem. _______________________________________________________________ Skoro już jednak zostałem przywołany w poście inaugurującym ten wątek to polecam dwa rzadkie, wręcz unikatowe przypadki, gdy autorzy publikacji poświęconych staremu szybownictwu (także z międzywojnia) doskonale wiedzą o czym piszą, jak piszą i co piszą, ponieważ obaj byli pilotami, w tym szybowcowymi i na dodatek bardzo lubili szybownictwo, a to niekoniecznie jest tak, że jak się jest pilotem to lubi się także szybownictwo. Sporo bardzo niemądrych ludzi traktuje je jako zło konieczne przed jak najszybszym szkoleniem samolotowym. Dwóch autorów, których zaraz polecę, to fatalne zjawisko nie dotyczy (jeden z nich był nie tylko dobrym pilotem szybowcowym, ale też przez dekady wręcz inspektorem bezpieczeństwa lotów). Ich publikacje na omawiany tutaj temat biją na głowę większość im podobnych światowych publikacji na temat międzywojennego szybownictwa (może z wyjątkiem tych autorstwa Petera Ockera, też pilota, w tym szybowcowego). Polecam więc to, co o starym szybownictwie pisali Józef Zieleziński i Ryszard Witkowski. Im naprawdę można zaufać.

Wojciech Mazur jest absolutnie najlepszy (w kwestiach ogólnolotniczych i organizacyjnych), potem jest Wielki Kanion Kolorado i rozpoczyna się II liga i ligi kolejne. Moim przynajmniej zdaniem. Aczkolwiek w dziedzinie techniki i technologii lotniczej międzywojnia to rzecz jasna Andrzej Glass jest mistrzem nad mistrzami, potem jest znowu Wielki Kanion Kolorado i po Glassie i Kanionie rozpoczyna się liga II, III, IV i okręgówka. ?

Przede wszystkim nie ma tego, co jest najciekawsze - szkolnictwa lotniczego w II RP. A to ono zawsze w każdym kraju jest najciekawsze, bo tylko w szkolnictwie najwięcej się dzieje. Tam są najciekawsze techniki szkoleniowe i najciekawsze wypadki. To, co później robią wyszkoleni piloci to są nudy na pudy w porównaniu z tym, co się dzieje w szkolnictwie. Tam zawsze kipi od pomysłowości, wynalazczości, zmienności sytuacji we wszystkim - w technice, technologii, metodyce szkolenia i wypadkowości. Takie numery, jakie potrafi wykręcić uczeń-pilot to są trudno wyobrażalne w późniejszym lotnictwie „normalnym”. I tak jest do dziś. System szkolnictwa musi być przygotowany na każdego „sprawnego inaczej” emocjonalnie i umysłowo, żeby nie pozabijał innych i siebie, a głównie instruktorów. Szkolnictwo lotnicze to jest istny cyrk, żeby odsiać ludzi nie nadających się do latania i jeszcze uchronić ich i siebie (jako instruktora) od śmierci. Nie ma nic tak fascynującego, jak szkolnictwo lotnicze. A ono rozpoczyna się (w zdrowym systemie) wyłącznie od szybownictwa. I tu wracamy do Twojego ostatniego zdania z powyższego postu. Wśród tej mikroskopijnej liczby publicystów lotniczych podejmujących tematykę lotnictwa w II RP nie ma ani jednego pilota. Ci ludzie robią, co im się wydaje za słuszne i ciekawe, ale kompletnie nie czują lotnictwa, latania i co w nim jest naprawdę najciekawsze, a niejednokrotnie najbardziej ryzykowne. A na pewno nie jest to lotnictwo operacyjne, tylko wyłącznie szkolnictwo. Jeśli ktoś nie docenia tego, czym jest szybownictwo, i na czym w związku z tym naprawdę polega szkolnictwo lotnicze i później „normalne” lotnictwo, to nie powinien się brać za jakiekolwiek pisanie o lotnictwie. Czy to przypadek, że o szybownictwie jednym głosem mówili/mówią Charles Lindbergh oraz współcześni kapitanowie liniowi Robert Pearson i Chesley Sullenberger? Nie przypadek. Ostatni dwaj z wymienionych zawsze w wywiadach podkreślali, że gdyby nie byli pilotami szybowcowymi to nigdy w życiu nie uratowaliby tylu istnień ludzkich, ile uratowali.

Obiecałem wcześniej komentarz do tego postu. Komentarz jest nie tyle do postu, co do informacji w nim zawartych, które są po prostu zjawiskiem obiektywnym, tak więc nie komentuję tego, co ktoś napisał. Dla Polaków smutnym zjawiskiem z tamtego okresu jest to, że już od tych nieoficjalnych I Szybowcowych Mistrzostw Świata rozpoczyna się nachalna niemiecka propaganda, jakoby szybowiec Göppingen Gö 3 Minimoa był „najlepszym szybowcem świata” w okresie międzywojennym. Jest to trzecia prawda tischnerowska, chociaż Niemcy do dziś tak twierdzą, bo taka jest u nich propaganda do dziś, a polskiemu środowisku lotniczemu i publicystycznemu to wisi, żeby z tym polemizować. Gö 3 był szybowcem wrednym w pilotażu. Tego już Niemcy nie podkreślają. I nie ja tak twierdzę, bo go nie pilotowałem, mimo że mam uprawnienia do pilotowania szybowcowych gratów reprezentujących poziom techniczny i technologicznych tamtych lat, ale twierdził tak szybowcowy pilot doświadczalny inż. Jerzy Śmielkiewicz, którego znałem pół wieku, a on latał tymi Gö 3 wystarczająco długo i intensywnie, żeby móc to stwierdzić. Następna sprawa: Niemcy od lat 30. do dziś pieją z zachwytu, że Gö 3 był pierwszym szybowcem świata z balastem wodnym. W sensie produkcyjnym jest to prawda. Czego jednak Niemcy już nie mówią i nie piszą to nie podkreślają, że to oni wynaleźli balast wodny w szybowcu, bo tego nie wiadomo kto to wynalazł. Równie dobrze może to być wynalazek polski. Zważywszy, jaka była wtedy intensywność i częstotliwość kongresów ISTUS i że wyłącznie Polska i Niemcy grały na tych kongresach pierwsze skrzypce to wynalazek balastu wodnego mógł być wynalazkiem polskim, niemieckim, albo polsko-niemieckim; mógł być po prostu czymś międzynarodowym wynikającym z przemyśleń kongresów ISTUS. I kolejna sprawa: Gö 3 „najlepszym szybowcem świata” w okresie międzywojennym? Dobre sobie. Cała prawda wyszła podczas 12. Otwartych Szybowcowych Mistrzostw Stanów Zjednoczonych (28 czerwca – 13 lipca 1941 r.). Na 11 rozegranych konkurencji (wszystkie z udziałem Gö 3 i Orlika II) Gö 3 tryumfował nad Orlikiem II cztery razy, a Orlik II tryumfował nad Gö 3 też cztery razy. Ale to nie wszystko, bo należy dopowiedzieć istotny czynnik. W mistrzostwach tych Gö 3 pilotował szybowcowy mistrz Stanów Zjednoczonych i wielokrotny rekordzista kraju i świata Chester Decker, podczas gdy polskiego Orlika II pilotował pilot wprawdzie profesjonalny (inż. lotniczy William Putnam), ale na pewno nie wybitny, jak Decker. A dziś polskich publicystów lotniczych od siedmiu boleści guzik obchodzą takie sprawy i jak dzieci dajemy się pompować propagandą także współczesnych niemieckich autorów publikacji szybowcowych jakoby Gö 3 był najlepszym szybowcem świata lat 30. i 40. Polski przedwojenny PWS-101 był drugim szybowcem świata z balastem wodnym i w niczym nie ustępował Gö 3 bo nawet Orlik II bił jak chciał Gö 3 w rękach w miarę dobrego pilota. Tyle chciałem dodać do informacji o nieoficjalnych I Szybowcowych Mistrzostwach Świata.

Inicjatywa oczywiście bardzo cenna, ale Andrzej Glass powinien takie rzeczy spisywać i sprowadzić to wszystko do postaci wielkiej książki, bo literatura na takie tematy jest nader skromna, a jeśli już coś jest to jest to rozstrzelone po dziesiątkach jakichś niszowych źródeł z ostatnich 80-90 lat. I w 95 proc. przypadków jest to pisane przez laików, amatorów typu reporterzy, dziennikarze, redaktorzy newsroomów, fotoreporterzy itp. Mieliśmy polską legendę formatu światowego, jeśli chodzi o szybowcowych pilotów doświadczalnych, światowego guru w tej dziedzinie bardzo szanowanego na wszystkich kontynentach, nie było takiego szybowca świata, którym on by nie latał począwszy od konstrukcji międzywojnia aż po najnowsze i też prawie nic z tej unikatowej wiedzy po nim nie zostało poza paroma jego artykułami, skromnym współautorstwem jednej książki i - dopóki żył - jego uczestnictwem w kilku glassówkach. Żadne państwo świata nie miało i nie ma takiego szybowcowego pilota doświadczalnego i to wszystko się zmarnowało w sensie informacyjnym. Kto go znał, a miałem tę przyjemność przez pół wieku, to coś tam uratował z tej jego unikatowej wiedzy, ale to wciąż „nie to”, żeby taką kapitalną wiedzę spisywać, bo to sam guru powinien zrobić.

Na zdjęciu drugim od góry jest fajna chwiejnica. Jeszcze nie o tylu stopniach swobody, jak późniejsze, ale już dobrze kombinowano, żeby był jakiś choćby wstępny „symulator lotu”.

Bardzo fajny post. W wolniejszej chwili napiszę do niego komentarz, bo tamtejsze wydarzenia i szkopska propaganda po nich na to zasługuje. A ta propaganda trwa do dziś, właśnie dlatego chciałbym ją skomentować nieco obszerniej.

Moja francuska żona wypowiedziała się na temat tego zdjęcia i ma pewne uwagi, a że jest przy okazji i romanistką, i tłumaczką przysięgłą w obie strony (F-PL / PL-F), więc raczej jej wierzę. Otóż stwierdziła, że tekst pod tym zdjęciem jest dość szorstki, trochę cienki stylistycznie. Jej to wygląda albo na toporne tłumaczenie jakiegoś Francuza, który „na żywca” przetłumaczył oryginalny polski podpis do tego zdjęcia, albo - co wg niej bardziej prawdopodobne - jest to materiał polski i przetłumaczony przez Polaka na francuski właśnie dość szorstko. Żona mówi, że Francuz na przykład na określenie szybownictwa nie powiedziałby „le sport du vol à voile”, bo to brzmi za bardzo osobliwie, by nie powiedzieć dziwnie, ale powiedziałby „le vol à voile”. Słowem - być może jest to jakaś polska publikacja na rynek francuski, może na jakiś event, albo salon lotniczy.

To jest taka wersja wydarzeń - powiedzmy - nader popularna, dla laików. Jeśli zabiła go burza, to doskonale wiadomo, co się musiało stać, bo identyczne wypadki szybowcowe znane są do końca lat 50., jeśli nawet nie z zahaczeniem o lata 60. Aż w końcu FAI i Aeroklub żelazną ręką wzięły pewne sprawy za twarz i później takich wypadków już nie było. Tego, co stało się z Makowskim i jemu podobnymi powojennymi pilotami szybowcowymi kiedyś uczono na zajęciach z BiHL (Bezpieczeństwo i Higiena Lotów) i zdawało się z tego przedmiotu egzamin państwowy, jak z kilkunastu innych. Czy do tej pory nadal tego uczą - trochę wątpię widząc jak system kształcenia i szkolenia pilotów poszedł (w Polsce) do dna. Skoro, jak się twierdzi, Makowski nie przeżył starcia z burzą to musiał napotkać chmurę Cumulonimbus Capillatus. Tam prądy wstępujące i zstępujące osiągają prędkość do 30 m/s. Żaden szybowiec świata (nawet obecne, kompozytowe) nie wytrzyma nagłego uderzenia masy powietrza o takiej prędkości. Szybowiec natychmiast zostaje połamany. Po wojnie (jeśli dobrze pamiętam chyba w szybowcu Mucha 100) był np. taki wypadek, że gość też się nie bał, chciał zrobić dobry wyczyn (może walczył o warunek do srebrnej, albo złotej odznaki, albo o diament do złotej), jak wariat wleciał w chmurę Cumulonimbus Capillatus i szybowiec natychmiast połamało mu w drobny mak. Udało mu się wyskoczyć i otworzyć spadochron, ale w panice popełnił śmiertelny błąd. Zrobił to za wcześnie. Cumulonimbus Capillatus zabrał go do środka, do góry. Gość nie wylądował przez pół dnia, a jak już wylądował to w innym województwie i wylądowały jego pokryte grubym lodem zwłoki. Dziś w szybownictwie jest absolutny zakaz wlatywania w jakiekolwiek chmury. Cumulonimbus Capillatus jest na czarnej liście numerem 1. Ta chmura po prostu zabija. Ani w wojsku, ani w liniach lotniczych nie wolno zbliżać się do tej chmury burzowej, tylko trzeba ją ominąć w dużej odległości. Ale na takie mądrości świat potrzebował trochę czasu i niejednego martwego pilota, aby wreszcie dostrzec pewne fakty.

VI Zawody odbywały się w bardzo trudnych warunkach atmosferycznych. Mimo faktu, że dopuszczono do zawodów tylko szybowce certyfikowane do lotów bez widoczności to i tak było bardzo trudno w powietrzu. Normalnie na zawodach takiej rangi rozgrywało się wiele konkurencji, nieraz kilkanaście, ale te zawody miały tak złą pogodę, że rozegrano tylko trzy konkurencje, co normalne nie było, niemniej wyniki zawodów oficjalnie uznano. Wszystkie trzy pierwsze miejsca skosiły najlepsze polskie (i absolutny Top Five światowy) szybowce - Orlik II i PWS-101.

Jeśli fanów światowej „orłologii” to interesuje to mogę pokazać coś z mojej kolekcji orłów na czapki oficerskie i korpusu chorążych US Army z lat 30. i 40. XX w.

Rewelacja. Dwóch gości ma czapki szeregowców z oficerskimi orłami. Olbrzymia rzadkość wynikająca z braków w wojskowych sklepach PX, a zazwyczaj tam nigdy niczego nie brakowało, wręcz przeciwnie, aż się ulewało od wszelkich możliwych towarów dla wojska. ?

No wiem, wiem, narozrabiałem, bardzo przepraszam, ale nie mogłem się powstrzymać, bo to moja branża Za karę rezygnuję z nagrody. Swoją drogą do tego ciekawego zdjęcia można dodać drugą zagadkę: Najczęściej w jakich okolicznościach następuje takie skasowanie szybowca, jakie widać na zdjęciu z małym Sebastianem Kawą? Szybowiec - poza tym, że jest w dwóch kawałkach i jest na straty - jest w zasadzie nieuszkodzony w tym sensie, że oba kawałki są prawie nieuszkodzone.

Sebastian Kawa. Mistrz nad mistrzami, nie do pokonania przez nikogo na świecie. I bardzo dobrze, tak ma być ?