Edmundo

W "Pieczonych gołąbkach" okien pięć, bocznych drzwi brak i raczej to Star 20 "kanciak".

Co do "Żubrów" w wersji cysterny lotniskowej to znalazłem info że wyprodukowano ich tylko niewiele ponad 20 sztuk, czy wszystkie trafiły do WP czy też była to ogólna liczba wszystkich egzemplarzy, tego nie wiem. Ptasznik, te nadwozie rozsuwane bez ścian bocznych, którego foty wrzuciłeś wcześniej (pisałem iż być może to improwizacja) to istotnie były seryjne autobusy sztabowe, najprawdopodobniej na Star 66/660 (oznaczenia nie znam). Ponadto było jeszcze "cudo" czyli moloch składany z czterech rozsuwanych kabin na Star 21 albo Star 25 plus "łączniki" pomiędzy dwoma parami stojących tyłem do siebie Starów, ale tu wydaje mi się iż był to tylko prototyp, oczywiście pewności nie mam ani co do produkcji ani co do przeznaczenia tegoż zestawu, może sztabowy, może przewidywano uniwersalne zastosowanie, nie wiem, ledwo widoczne wojskowe tablice rejestracyjne wskazują na lata 50-te albo wczesne 60-te. Znalazłem fotografię tegoż zestawu w pewnej leciwej publikacji z 1975 r., bez żadnego opisu, zresztą ta publikacja to z małymi wyjątkami też w sumie "taka nijaka taka", no ale tu zadziałała autocenzura (bo cóż można było w konkretach napisać o WP po 1946 r. i latach 50-60 tych) oraz ówczesna propaganda sukcesu?. A co do Starów 21/25 w wersji "cywilnego" pogotowia technicznego (wodno-kanalizacyjnego) to fajnie widać ten wóz w dosyć dobrej (pewne rzeczy się nie zestarzały i są aktualne do czasów obecnych) komedii p.t. "Pieczone gołąbki" z 1966 r.

Ale te fotografie to Gazy-51 (Lubliny 51) w wersji warsztatowej z nadwoziem N-212 (str. 275) i sanitarka z nadwoziem N-243 (str. 277) oraz właśnie wersja KO z nadbudową nad kabiną (str. 278). Sam nie wiem czy były typowe autobusy brygadowe czyli wczesne osinobusy czyli "Stonki" na tym nadwoziu, montowane na Lublinach 51. Mus chyba więc także zakupić książkę o jelczańskich produktach z lat 1952-1970.

Hipolit, typowe nadwozie N-424 "Stonka" na Star 21/Star 25 miało pięć okien (w tym jedno w drzwiach bocznych ale były chyba wersje także bez drzwi bocznych) tak jak te nadwozie które wypatrzyłeś na polu, to z powyższej fotografii to raczej "cywilny" wóz pogotowia technicznego (energetyczne, gazowe, wodno-kanalizacyjne).

Jeśli to ta pozycja o której myślę (czyli lata 1952-1970), to zakup zacny, niestety osobiście nie posiadam tejże książki. W temacie motoryzacji "Polski Ludowej" polecam jeszcze "Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1947-1960" oraz dalsze części. Co do tej zabudowy "stonkowatej" na Lublinie 51 to była owszem krótsza o jedno okno ale miała jeszcze "aerodynamiczną" nadbudowę nad szoferką. Najpopularniejsze to były chyba wozy kulturalno-oświatowe czyli propagandowe i "kina objazdowe" oraz warsztaty także dla "sektora cywilnego" plus rzeczone wcześniej autobusy sztabowe. Ptaszniku jak dotrze do Ciebie ta książka to napisz coś o oznaczeniach nadwozi montowanych na Gazach-51 i Gazach-63, bom niezmiernie ciekaw.

Nadwozie popularnie zwane "Stonka" miało oznaczenie N-424.

Tak, nadwozie typu "Stonka".

A co do nagrzewnic "Sirocco" to w jednej z ofert AMW trafiłem na takie "cuś"- Piecyk grzewczy Siroko typ OETF 10TN, cóż to jest, nie wiem.

Księgi Pana Szczerbickiego owszem posiadam (nawet 4 plus 1 mniejsza), są jakie są, to bardziej albumy niż "skarbnica wiedzy". Jelczem 315 albo 316 "we wojsku" jeździł mój kumpel ale to był już rok 1995-1996 (oczywista Jelcz był troszkę starszy). "Żubry" były w WP właśnie w wersji cysterny (czyżby lotniskowej ?), gdzieś była fotografia takowego pojazdu ale zapewne nie było ich wiele, patrząc na ogólną ilość wyprodukowanych egzemplarzy tego wozu. A wracając do autobusów sztabowych w WP to początkowo były jeszcze nieliczne radzieckie Gaz-03-30 i Gaz-193, potem "AS-y" na bazie Lublina-51 lub Gaz-63 (z nadwoziami typu 243 lub typu 444, takimi jak sanitarki), następnie AS-2 (z nadwoziem typu 117, na Star 21/25 i Star 66/660), AS-25 (kurcze już sam nie wiem czy był takowy, Hipolit pisał że był, ale..w sumie nigdzie nie znalazłem takowego oznaczenia) i AS-250 (z rozkładanym nadwoziem typu 250) na Star 660 i Star 266. Zapewne w nielicznych egzemplarzach (może coś na Zis-151/Ził-157) albo improwizowane były jeszcze inne pojazdy, być może na bazie "linowych" autobusów lub przyczep, tak jak ta w 1 pa i 22 pa.

Uzupełniam poprzedni wpis. Były także w użytku sanitarki Gaz-63 (terenowa wersja Gaza-51 czyli "naszego" Lublina 51) z nadwoziem N-444 (zmodernizowane nadwozie N-243). Oryginalne radzieckie sanitarki na bazie Gaz-63 miały oznaczenie AS-3, czy były użytkowane w WP, tego nie wiem.

Faktycznie klasycznych ciężarowych Jelczów to w ówczesnym WP chyba za dużo nie było (w porównaniu do Starów czy ciężarówek prod. radzieckiej), na pewno Jelcze 315/316 były w zaopatrzeniu, być może w szkolnych pułkach samochodowych plus cysterny w tym lotniskowe. Wcześniej w wojsku były także "Żubry" (zapewne nie wiele). Oczywista w wojsku były także Jelcze "Ogórki". Kojarzy mi się że w którymś z numerów "Nowej Techniki Wojskowej" z końca lat 90-tych był artykuł o samochodach ciężarowych prod. polskiej w WP, włącznie z ilością wyprodukowanych egzemplarzy (na pewno było tam o Starach), niestety, nie mam dostępu do numerów "NTW" z tamtych lat a pamięć bywa zawodna. Co do typowych sanitarek w WP to w latach 1943-1990 użytkowano między innymi: Gaz-55, Dodge WC-54, IFA Granit, Skoda 1101, Renault R 2060, Lublin 51 (z nadwoziem N-243), Gaz-63 (z nadwoziem N-243), Star 25 (z nadwoziem 117), Nysa N 59-S, Nysa 501-S, Nysa 521-S, Nysa 522-S, Uaz 452, UAZ 469, Warszawa 223-K (zapewne także i wcześniejsze wersje), Fiat 125p/FSO 1500. Pozostaje pytanie czy były typowe sanitarki wielonoszowe (nie wozy specjalistyczne jak n.p. Ruchomy Zespół Operacyjny) na bazie Stara 66/660. Do przewozu rannych, porażonych i poszkodowanych w warunkach "W" miano wykorzystywać także autobusy i "osinobusy" (o czym już pisaliśmy) oraz zwykłe ciężarówki oznaczone znakiem Czerwonego Krzyża. Koledzy dodajcie coś jeszcze bo temat ciekawy, jak wszystkie inne w tym wątku wielowątkowym?

Ogólnie to temat "zabezpieczenia medycznego" jednostek liniowych WP z lat minionych jest nie znany, a ciekawy (no tak, zaczęliśmy od haubicy 122 mm, poprzez różne inne "cuda", gdzie nas doprowadzi ta dysputa ? Hahaha). Ale można i "tutaj" lekko usystematyzować temat sanitarek w WP ("LWP", choć staram się nie używać tejże nazwy) a troszkę tego było, począwszy od ZiSów-5 i innych wozów zachodnich z "Lend Leasu". Może coś "ogarnę", na razie idę załatwić ważniejsze "urzędowe" sprawy?

O to to, mniej więcej o to mi się rozchodziło. Oczywiście to co widziałeś to były tylko ćwiczenia ale jakoś na "W" transport personelu musiał być rozwiązany i też myślę o autobusach, czy to etatowych wojskowych czy też pochodzących z "rekwizycji". Ale tak poza dyskusją, to żona mojego kolegi, z wykształcenia pielęgniarka, posiada stopień kaprala (rezerwy oczywista) "nabyty" gdzieś po jakimś tam szkoleniu, ale mąż niestety ale "we wojsku" to nie był?

Tak było, ale gdzieś wynalazłem też tą łaźnię na nadwoziu typu 250, zapewne dużo późniejsza.

To na pewno. Ale "ktoś" musiał także zasilać "Ruchomy Zespół Operacyjny" czy też ogólnie mówiąc szpital polowy, jeden z tych Starów z "RZO" holował jakiegoś tam PAD-a. No i czym był przewożony personel medyczny ? Bo wątpię aby "panów doktorów" czy też zmobilizowany średni personel medyczny pakowali na Stara choćby nawet w wersji "Osinobusa" ?. A co do ofert AMW, to owszem bywają albo już bywały właśnie takowe Stary ale "mnie się rozchodziło" czy jeszcze gdzieś stoją na "ZN-ach". Kurcze dałbym sobie uciąć "filtra z papierosa" że widziałem także warsztat jakiegoś tam typu na tym rozsuwanym nadwoziu 250, no chyba że coś mi się po latach pokręciło i to nie był warsztat tylko inny "cyrk"?.

A na koniec jeszcze takowe współczesne wozy/rozsuwane kontenery sztabowe, przewożone na ciężarówkach z możliwością posadowienia na "glebie": - Kontenerowy Autobus Sztabowy KAS.15-01 (nadwozie AS-250M) - Kontener Dowódczo Sztabowy KDS.ŁC-02 - Kontenerowe Stanowisko Dowodzenia MSD.PO-01 Ciekawe czy te wozy (autobusy sztabowe) na Starach 660 jeszcze gdzieś dożywają swoich dni, oczywiście "we wojsku".

Trafiłem jeszcze na info że na Starach 660 były zabudowy z kasynem polowym, ciekawe, być może także na tym rozkładanym "motylu", bo tak "ponoć" nieoficjalnie zwali te rozkładane zabudowy. Na tymże nadwoziu typu 250 była także łaźnia polowa. Oficjalna nazwa rozkładanego szpitala polowego to "Ruchomy Zespół Operacyjny", jakie było oznaczenie (o ile było, poza tą nazwą), nadal nie wiem. A zabudowy (autobusy) sztabowe na Star 660 miały oznaczenie AS-2, AS-25 (na nadwoziu typ 117) i AS-250 (na rozkładanym nadwoziu typ 250).

Tak i jeszcze zdaje się był jakiś większy warsztat. Tak. Ha, dobre pytanie, też mnie to zastanawia, szukałem, szukałem i nic. Znalazłem tylko to że było to nadwozie typ 250 a na wyposażeniu były dwa stoły operacyjne, dwie skrzynie transportowe, dwie nagrzewnice. Do tego dochodził wóz- sala przedoperacyjna czyli nierozkładane nadwozie N-117 wszystko na Star 660 (produkcja lata 70-te) potem zdaje się także na Star 266. Na fotografii z "Encyklopedii Techniki Wojskowej" widać że Stary mają jednoosiowe przyczepki, najprawdopodobniej jedna z nich to agregat prądotwórczy. Ale taki mobilny zespół chirurgiczny musiał mieć także co najmniej jeszcze jeden pojazd do transportu sprzętu i personelu, ciekawe czy był to także jakiś specjalistyczny Star czy może autobus być może pochodzący z mobilizacji.

No tak,pisałem z pamięci a nie spojrzałem na poprzednie strony. Chyba lata 70-te, zdaje się że w pierwszym wydaniu z 1979 r. "Encyklopedii Techniki Wojskowej" były już fotografie takowego nadwozia na Starze 660 wersji medycznej, w drugim wydaniu z 1987 r. są dwie foty z podpisem "zespół operacyjny w marszu" oraz "fragment zespołu operacyjnego w stanie rozwiniętym". Kilka takowych "rozkładanych" wozów sztabowych miała podobno na stanie także MO w oddziałach ZOMO a te miały na "W" tworzyć pułki i bataliony manewrowe MO.

No właśnie, tylko tyle. Może być i tak, gdzieś tam brakowało etatowego AS-250 to sobie zrobili takiego, tak jak pisałeś o przyczepie dla dowódcy "Twojego" dywizjonu, nie było etatowego wozu sztabowego to trzeba było improwizować.

Wczoraj odebrałem przesyłkę z opracowaniem "Wozy Zabezpieczenia Technicznego w Wojsku Polskim od 1918 roku do dzisiaj". Cóż, troszkę się zwiodłem, w sumie są tam skrótowo (to minus) opisane wozy zabezpieczenia i pogotowia technicznego użytkowane przez WP oraz (co jest dużym plusem) wzt użytkowane przez PKP (wraz z rysunkami platform kolejowych). Do każdego opisu dołączono tabelkę z danymi technicznymi, dwie, trzy "ogólne" fotografie (max cztery przy opisie CKPiER Hardun) oraz małe rysunki każdego wozu w kilku rzutach a poniżej takowe rysunki w kolorze, tylko że te kolory to takie bardziej "dla oka". Żadnych konkretów o ilości wyprodukowanych pojazdów (poza kilkoma wyjątkami), strukturach pododdziałów remontowych oraz o malowaniu. Plusem jest także solidne wydanie, dobry papier, szyte kartki, dobra jakość rysunków i fotografii. Mimo wszystko (te opisy są troszkę zbyt lakoniczne) nie żałuję zakupu, warto nabyć. Dobrze zapowiada się także następny numer w tejże serii czyli "Okręty podwodne Marynarki Wojennej od 1926 r. do dzisiaj" gdzie mają być (według opisu) setki grafik 3D. Zapewne także zakupię, zobaczymy. Ale, ale, polecam także reprint wydanego pierwotnie w 1933 r. opracowania "Album wyposażenia Wojska Polskiego. Część I i II". Piękne wydanie zakupione za całe 33 zł włącznie z przesyłką. Oryginał można "przejrzeć" na WBC "Zbrojownia".

Uzupełnienie do poprzedniego wpisu: Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Piechoty Nr 4- Szczecin Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Piechoty Nr 8- Kielce Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Marynarki Wojennej (przy PSM)- Gdynia

No to jak super to dorzucam jeszcze "szkolnictwo" według stanu z końca 1949 r. (zestawienie poniższe jest zapewne niepełne, brakuje chyba kilku szkolnych kompanii oficerów rezerwy) Akademia Sztabu Generalnego- Warszawa Wyższa Szkoła Piechoty- Rembertów Wyższa Szkoła Artylerii- Toruń Wyższa Szkoła Polityczno-Wychowawcza- Rembertów Oficerska Szkoła Piechoty Nr 1- Wrocław Oficerska Szkoła Piechoty Nr 2- Jelenia Góra Oficerska Szkoła Artylerii Nr 1- Toruń Oficerska Szkoła Artylerii Nr 2- Olsztyn Oficerska Szkoła Artylerii Przeciwlotniczej- Koszalin Oficerska Szkoła Broni Pancernej- Poznań Oficerska Szkoła Samochodowa- Piła Oficerska Szkoła Inżynieryjno-Saperska- Wrocław Oficerska Szkoła Łączności- Sieradz Oficerska Szkoła Kwatermistrzowska- Poznań Oficerska Szkoła Informacji- Wesoła Oficerska Szkoła Felczerów Medycyny- Łódź Oficerska Szkoła Felczerów Weterynarii- Znamienne Oficerska Szkoła Polityczna- Łódź Oficerska Szkoła Prawnicza- Warszawa Oficerska Szkoła Kapelmistrzów Wojskowych- Warszawa Oficerska Szkoła WOP- Kętrzyn Oficerska Szkoła KBW- Legnica Oficerska Szkoła Marynarki Wojennej- Gdynia Oficerska Szkoła Lotnicza- Dęblin Techniczna Szkoła Lotnicza- Warszawa Centrum Wyszkolenia Kwatermistrzowskiego- Poznań Centrum Wyszkolenia Sanitarnego - Łódź Centrum Wyszkolenia i Badań Weterynaryjnych- Znamienne Fakultet Wojskowy Kategorii A- Gdańsk Fakultet Wojskowy Kategorii B- Łódź Fakultet Wojskowy Kategorii C- Warszawa Fakultet Wojskowy Kategorii C- Wrocław Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Piechoty Nr 1- Legionowo Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Piechoty Nr 2- ? Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Piechoty Nr 5- Międzyrzecz Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Piechoty nr 10- Pleszew Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Piechoty Zmotoryzowanej Nr 6- Żary Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Piechoty Zmotoryzowanej Nr ?- Koszalin Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Broni Pancernej Nr 23- Poznań Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Broni Pancernej Nr 24- Opole Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Broni Pancernej Nr 25- Elbląg Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Saperów Nr 21- Gorzów Wielkopolski Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Saperów Nr 22- Szczecin Szkolna Kompania Oficerów Łączności Nr 19- Zgierz Szkolna Kompania Oficerów Łączności Nr 20- Zegrze Szkolna Bateria Oficerów Rezerwy Artylerii Nr 15- Toruń Szkolna Bateria Oficerów Rezerwy Artylerii Nr 16- Gniezno Szkolna Bateria Oficerów Rezerwy Artylerii Nr 17- Strachów Szkolna Bateria Oficerów Rezerwy Artylerii Nr 18- Węgorzewo Szkolna Bateria Majstrów Uzbrojenia Nr 1- Olsztyn Szkolna Bateria Majstrów Uzbrojenia Nr 2- Toruń Szkolna Bateria Majstrów Uzbrojenia Nr 4- Oława Szkolna Bateria Majstrów Uzbrojenia Nr 5- Kraków Szkolna Eskadra Oficerów Rezerwy Lotnictwa Nr 26- Dęblin Kurs Oficerów Rezerwy Marynarki Wojennej- Gdynia Kurs Oficerów Służby Technicznej- Rembertów Szkoła Podoficerów Zawodowych Artylerii- Toruń Szkoła Podoficerów Zawodowych Marynarki Wojennej- Gdynia Szkoła Specjalistów Morskich- Ustka Kadra Marynarki Wojennej- Ustka Korpus Kadetów KBW- Warszawa Szkolny Pułk Radio- Zegrze Szkolny Pułk Telegraficzno-Telefoniczny- Zgierz

Żeś Pan utrafił, mój pierwszy model "sklecony" gdzieś tak około 1980-1981 r.

No właśnie nic nie pasuje albowiem ta fotografia opublikowana została w jakimś piśmie wojskowym bodajże w 1928 r. A i jeszcze jedna rzecz, mianowicie coś te płaszcze też przykrótkie takie jakieś.