Edmundo

Tak jak wcześniej napisałem, "wsio" pasuje czyli 23 daa rozwijał 23 paa dla 4 Armii w składzie: dwa dywizjony haubicoarmat 152 mm (3 baterie x 6 sztuk w każdym) i jeden dywizjon armat 122 mm (3 baterie x 6 sztuk), łącznie 36 sztuk 152 mm wz. 37 i 18 sztuk 122 mm wz. 31/37.

A tam Panie, ktoś coś napisał i tak zostało. 1 Berliński Pułk Artylerii ze składu 1 DZmech. stacjonujący w Bartoszycach, w latach 80-tych składach się z dwóch dywizjonów haubic plus pododdziały dowodzenia i zabezpieczenia i tylko tyle. W składzie dywizji był także 101 Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej w Ciechanowie i to ten miał na stanie armaty ppanc. 85 mm D-44. Ponadto w składzie dywizji był 45 Dywizjon Artylerii Rakietowej w Bartoszycach (chyba jeszcze na BM-13 albo BM-14) oraz 5 Dywizjon Artylerii ("zamaskowany" dywizjon rakiet taktycznych) w Giżycku. I te jednostki plus Bateria Dowodzenia Szefa Artylerii tworzyły artylerię 1 DZmech. I tyle w temacie. Jako lekturę uzupełniającą polecam "Garnizony artyleryjskie na Warmii i Mazurach. Część I. Artyleryjskie rzemiosło. Wspomnienia żołnierzy 1 Berlińskiego Pułku Artylerii w Bartoszycach". Praca Zbiorowa, Węgorzewo-Bartoszyce 2014. W latach 90-tych, po ponownym odtworzeniu 1 Pułku Artylerii (ale już w Ciechanowie) w skład pułku (już mieszanego) wchodził jeden dywizjon na "Goździkach", jeden na holowanych wz. 38, jeden ppanc. z D-44 i jeden artylerii rakietowej na BM-21. Te MŁ-20 czyli haubicoarmaty 152 mm wz. 37/85 w pam to, eeeech, to tu dużo mówić, tak samo jak te rzekome trzy dywizjony art. ppanc. (chyba że na papierze) w pułkach artylerii mieszanej (na co i po co) skoro w każdej brygadzie był dywizjon ppanc. Nie wiem skąd to się wzięło. Szkoda że nie mam już kilku roczników "Polski Zbrojnej" i "Żołnierza Polskiego" z lat 90-tych, teraz to byłaby kopalnia wiedzy w zadanym temacie. Znam, znam. A ten dywizjon miał rozwijać armijny paa. A może tu wcale nie chodziło o sprzęt, tylko o kadrę i przeszkolonych żołnierzy. Pełna zgoda, napisałem już nie jeden raz, że jak ktoś to kiedyś ogarnie w "zbiorczym" opracowaniu, to będzie "strzał w dziesiątkę". Na ten czas wyśmienite są artykuły Pana J. Kajetanowicza i R. Rochowicza, oraz strona Jednostki-Wojskowe.pl. Ostatni artykuł R. Rochowicza o ppk opublikowany w NTW, "miodzio", aby tak dalej.

A, ptasznik zwróć proszę jeszcze uwagę na tabelkę z "WiT-Historia NS 1/2019" str. 81. Według tam zawartych danych 1 BAA w dniu 1 stycznia 1981 r. w etacie pokojowym nie miała żadnych armat 122 mm, tylko 6 wyrzutni BM-21 i 18 haubicoarmat 152 mm a więc w sam raz na wojenne rozwinięcie dar i trzech dywizjonów haubicoarmat, oczywiście po uzupełnieniu sprzętem z ZN, tyle razy już pisałem o tej niezgodności etatów pokojowych z wojennymi. A więc co publikacja to inne dane, nie ogarniam, otwieram browara??

Powyższe dane nijak się mają do informacji zawartych w tym opracowaniu "Garnizony artyleryjskie na Warmii i Mazurach. Artyleria polska w XX wieku. W 70 rocznicę powstania 1 Warszawskiej Brygady Artylerii im. Gen. J. Bema w Węgorzewie" wydanym w 2014 r. I tak na logikę (o ile takowa istnieje) to dwa dywizjony najnowocześniejszych haubicoarmat w skadrowanym "trzecioligowym" ośrodku szkolenia i to na terenie Warszawskiego OW, coś tu mi nie pasuje. Owszem po wycofaniu haubicoarmat 152 mm wz. 37 ówczesna odtworzona 1 Mazurska BA otrzymała "Dany" ale to raczej koniec lat 90-tych albo już nawet początek 2000-nych.

Zdarzają się takie przypadki, serio i nie jest to kwesta wiary ale faktów?. A w odniesieniu do dwóch dywizjonów miałem na myśli dwa dywizjony holowanych haubic 122 mm wz. 38, może troszkę nieprecyzyjnie się wyraziłem a więc jeszcze raz: - 22 pułk artylerii w latach 70/80-tych składał się z dwóch dywizjonów haubic holowanych 122 mm wz. 38 (po 18 sztuk) i jednego dywizjonu haubic holowanych 152 mm wz. 43 (12 sztuk) ale to przecież znasz z czasów swojej służby wojskowej (albo porwania przez NOL, hahaha). Powyższa organizacja jest na 100 % pewna, o czym wiemy. - 22 pułk artylerii pod koniec lat 80-tych składał się z dwóch dywizjonów haubic samobieżnych 122 mm 2S1 "Goździk" (po wycofaniu holowanych wz. 38) i jednego dywizjonu haubicoarmat samobieżnych wz. 77 "Dana" (po wycofaniu holowanych wz. 43). Powyższa organizacja jest domniemana, o czym pisałem powyżej. No i to tyle w powyższym temacie. Błędy się zdarzają, zarówno w artykułowaniu jak i czytaniu ze zrozumieniem. Ale nic to, jedźmy dalej z tym tematem. Byłyby niezłe "jaja" jakby już ktoś to gdzieś opisał (jak z tym Zajezierzem w temacie artylerii II RP) a my tu "koło odkrywamy od nowa" hahaha?. Pozdrawiam PS. Polecam ten wzmiankowany wcześniej artykuł o 12 DZmech. ze strony Jednostki-Wojskowe.pl. Tam jest mnóstwo informacji a ta dywizja był w takim samym stanie gotowości jak 8 DZmech. i 4 DZmech. (w której składzie był przecież 22 pa).

Eeee, 3 dywizjonu nie było w latach 80-tych (pułki artylerii miały tylko dwa dywizjony), utworzono go dopiero po wcieleniu dar czyli tak około 1993 r. Zostawmy lata 90-te, bo wtedy były zmiany,zmiany, zmiany?. Proponuję skupić się na roku 1965, 1971, 1981, 1985 i 1989, wtedy do czegoś dojdziemy.

A jeżeli dywizjony dla BAA zrobiono jednak z 12 "Danami" to wystarczyłoby także i na dywizjon dla 5 BAA, pomijam 1 BAA bo ta w latach 1989-1993 nie istniała, na jej bazie powstał 1 OSSWRiA. Brygada "Dany" dostała po odtworzeniu ale i to chyba dopiero w końcu lat 90-tych.

Małe poprawki do tego co wcześniej napisałem, a więc: To poniżej w odniesieniu do 22 pa Być może właśnie po wycofaniu haubic holowanych 152 mm wz. 43. Czyli tak 1 dywizjon- 18 haubic samobieżnych 2S1 "Goździk" 122 mm, 2 dywizjon- 12 haubicoarmat wz. 77 "Dana" 152 mm To poniżej w odniesieniu do stanu liczebnego "Dan" w dywizjonach Jeśli "Dany" zastępowały w pułkach artylerii holowane haubice 152 mm wz. 43 których w dywizjonie było 12 sztuk to i być może tu także było 12 sztuk "Dan" (aczkolwiek rekomendowano dywizjon z 18 działami). W brygadach artylerii na pewno dywizjon z 18 działami. I to też by się "spinało" względem liczby zakupionych dział i hipotetycznego przydziału w jednostkach I rzutu czyli: - dywizjon artylerii samobieżnej (18 sztuk "Dana") dla 6 BAA w zamian za dywizjon armat 122 mm wz. 31/37/85 - dywizjon artylerii samobieżnej (18 sztuk "Dana") dla 23 BAA w zamian za dywizjon armat 122 mm wz. 31/37/85 - dywizjon artylerii samobieżnej (12 sztuk "Dana") dla 2 pa (12 DZmech.) w zamian za dywizjon haubic 152 mm wz. 43 - dywizjon artylerii samobieżnej (12 sztuk "Dana") dla 4 pa (12 DZmech.) w zamian za dywizjon haubic 152 mm wz. 43 - dywizjon artylerii samobieżnej (12 sztuk "Dana") dla 22 pa (4 DZmech.) w zamian za dywizjon haubic 152 mm wz. 43 - dywizjon artylerii samobieżnej (12 sztuk "Dana") dla 13 pa (5 DPanc.) w zamian za dywizjon haubic 152 mm wz. 43 - dywizjon artylerii samobieżnej (12 sztuk "Dana") dla 33 pa (11 DPanc.) w zamian za dywizjon haubic 152 mm wz. 43 - dywizjon artylerii samobieżnej (12 sztuk "Dana") dla 36 pa (20 DPanc.) w zamian za dywizjon haubic 152 mm wz. 43 Łącznie 36 sztuk w dwóch armijnych BAA i 72 sztuki w sześciu dywizyjnych pa= 108 sztuk plus 3 sztuki w szkolnictwie (rezerwie). Ale czy tak było ? Po rozformowaniu dywizji pancernych i roszadach pomiędzy jednostkami wszystko się chyba "powaliło".

Polecam wyśmienity materiał p.t. "12. Dywizja Piechoty (1945-1958) 12. Szczecińska Dywizja Zmechanizowana im. Bolesław Krzywoustego" opublikowany na stronie Jednostki- Wojskowe.pl Tam jest wszystko co Nas interesuje, także względem artylerii dywizyjnej i pułkowej. I jest tam wzmianka właśnie o "Danach". Nie za bardzo zrozumiałem. Pisałeś o 22 pa ? Po wycofaniu haubic holowanych 122 mm wz. 38 i haubic 152 mm wz. 43, pułk miał dwa dywizjony z 2S1 "Goździk" (tak jak wcześniej na holowanych). W latach 1992-1993 rozformowano samodzielne dywizjony artylerii rakietowej oraz dywizjony artylerii przeciwpancernej i wcielono je do pułków artylerii jako 3 i 4 dywizjon, równocześnie pułki przemianowano na pułki artylerii mieszanej w składzie: 1 dywizjon artylerii haubic (albo samobieżnej), 2 dywizjon artylerii haubic (albo samobieżnej), 3 dywizjon artylerii rakietowej i 4 dywizjon artylerii przeciwpancernej. Te trzy dywizjony artylerii ppanc. w strukturze pułku artylerii mieszanej to były chyba tylko na papierze. Niektóre pułki artylerii mieszanej aż do chwili rozformowania miały na stanie haubice wz. 38 i to nawet na początku obecnego wieku. I chyba nigdy nie trafiły do tych dywizji pancernych. Dywizjon "Dan" w pułku artylerii miał 18 sztuk tak samo jak w brygadzie artylerii. Wyszedł zdaje się tomik TBiU o "Danach" może tam coś jest, niestety nie posiadam tegoż tomiku. Dywizjony artylerii samobieżnej w pułkach artylerii etatowo po 18 "Goździków", natomiast dwubateryjne dywizjony artylerii samobieżnej w niektórych pułkach zmechanizowanych etatowo 12 sztuk "Goździków" a w innych pułkach nadal 12 sztuk holowanych haubic wz. 38. Jeśli Tu piszesz o "Goździkach" (bo już nie za bardzo rozumiem) to nigdy nie trafiły do brygad artylerii, to nie ten poziom. "Dany" jak najbardziej poszły do tychże brygad tylko że do 1 brygady to dużo, dużo później. Tak samo, brygady artylerii armat miały na stanie SKOT-y w wersjach wozów dowodzenia artylerii. I to tyle co wiem.

Niekoniecznie lat 90-tych. W jakimś artykule o 12 DZ było info że pierwsze "Dany" otrzymał 2 Pułk Artylerii z 12 DZmech. i to już w 1983 r. Czyli w końcówce lat 80-tych mogło być tak że "Dany" trafiły do trzech pułków artylerii z 4, 8 i 12 DZmech. (w tym być możliwe że i Twojego 22 pa, po wycofaniu haubic 152 mm wz. 43) oraz po jednym dywizjonie do trzech brygad artylerii (5 BAA, 6 BAA, 23 BAA) czyli 54 sztuki w dywizyjnych pa oraz 54 sztuki w brygadowych dah, łącznie 108 ze 111 zakupionych. Ale to także tylko moja wyliczanka, czy tak było, oczywiście w 100 % nie wiem.

Czyli jako pierwsze w odstawkę poszły armaty 122 mm wz. 31/37/85, a następnie 152 mm haubice wz. 43/85. W zamian weszły haubicoarmaty 152 mm wz. 77 "Dana", rozwiązano część jednostek i dokonano roszad sprzętu pomiędzy brygadami (z tym związana była także ich organizacja, po rozwinięciu oczywiście) a także zmieniono ich docelowe przyporządkowanie. I powoli zaczyna się nieco układać.

No właśnie, ja bazując na str. 82 pisałem o początku lat 80-tych, Kolega sahara47 napisał iż był w 5 BAA w latach 87-88. A wtedy to już chyba 5 BAA była przeznaczona dla "frontu", między innymi z racji posiadania "Pionów". A armaty 122 mm wz. 31/37 to już chyba zaczęto wycofywać, wchodziły przecież "Dany" i to niekoniecznie za haubicoarmaty MŁ-20 czyli wz. 37/85 152 mm. Może przyjmijmy do dalszych rozważań na temat struktur organizacyjnych jako bazę właśnie początek lat 80-tych, jeszcze przed modernizacją "staroci" oraz przed wprowadzeniem "Dan", "Piwonii" i RM-70, bo rzeczywiście lata nam się mieszają.

Jasne, "czeski błąd" w moim wyliczeniu. O tych działach "ekspozycyjnych" niekoniecznie będących na stanie WP pisałem wcześniej przy okazji haubicy D-1 czyli wz. 43 152 mm. Do indeksu /85 nie przywiązywał bym aż takiej wagi, mogły być modernizowane wcześniej, mogły i później a sprzęt po prostu standaryzowano jako wz. /85. Teraz sobie przypomniałem że w jakimś starym numerze "Wojskowego Przeglądu Technicznego" (chyba gdzieś tak koło 1988-1989 r.) był artykuł właśnie o modernizacji haubicy M-30 czyli wz. 38 122 mm.

Reasumując to jednostki armijne (dwie BAA i jeden PAA) zapewne miały organizację mieszaną (haubicoarmaty 152 mm i armaty 122 mm) a jedna brygada frontowa, jednolitą, z haubicoarmatami 152 mm. Do tego dochodziły rezerwowe BAH oraz dah ale tam to już tylko haubice 122 mm a tych było 1776 sztuk, też starczyło aby "obdzielić" wszystkich włącznie z rezerwowymi dywizjami zmechanizowanymi i też coś jeszcze zostawało w rezerwie. Zastanawia mnie tylko co się stało z armatami ZiS-3 76,2 mm i ZiS-2 57 mm (też już o tym pisałem dużo wcześniej, w tym albo w "pobocznym" temacie), tych armat spis (str. 82 wzmiankowanego wcześniej WiT-Historia NS Nr 1/2019) w ogóle nie obejmuje. Na "bank" gdzieś zalegały, analogicznie do "dział II kategorii" w WP sprzed 1939 r. (tu kłania się temat armat rosyjskich wz. 1877 152,4 mm "obfotografowanych" w Zajezierzu), tego sprzętu też już nie było w spisach uzbrojenia WP a jednak fizycznie był, tak jak i inne "stokowe" działa. Idąc dalej tym tropem to ciekawe jak miała wyglądać organizacja pułku OTK na stopie wojennej, bo peemami wz. 41 (PPSz) i wz. 43 (PPS) oraz rkm DP (DPM) plus ckm SG-43 (SGM) to za wiele by nie zdziałali nawet na "froncie wewnętrznym". Pomijam samodzielne "powiatowe" bataliony OTK bo te rozformowano do połowy lat 70-tych, tam też była "bida z nędzą" pod względem uzbrojenia i wyposażenia (pomijam zadania jakie te jednostki wykonywały w czasie pokoju). Być może te ZiS-y 76,2 mm miały po rozwinięciu wzmocnić pułki OTK, podkreślam, być może, do zwalczania wrażych czołgów to już się za bardzo nie nadawało ale do wsparcia jednostek "frontu wewnętrznego" jak najbardziej.

Jest jeszcze inna możliwość organizacji pierwszoliniowych brygad i jednego pułku (oczywiście po rozwinięciu) a więc: - 1 BAA (frontowa) po rozwinięciu miała mieć 4 dywizjony haubicoarmat 152 mm (3 baterie x 6 sztuk w każdym dywizjonie), łącznie 72 sztuki 152 mm wz. 37 - 5 BAA (dla 2 Armii) trzy dywizjony haubicoarmat 152 mm (3 baterie x 6 sztuk w każdym) i jeden dywizjon z armatami 122 mm (3 baterie x 6 sztuk), łącznie 54 sztuki 152 mm wz. 37 i 18 sztuk 122 mm wz. 31/37 - 6 BAA (dla 1 Armii) trzy dywizjony haubicoarmat 152 mm (3 baterie x 6 sztuk w każdym) i jeden dywizjon z armatami 122 mm (3 baterie x 6 sztuk), łącznie 54 sztuki 152 mm wz. 37 i 18 sztuk 122 mm wz. 31/37 - 23 PAA (dla 4 Armia i jeszcze nie brygada tylko pułk, brygada to 1985 r.) dwa dywizjony haubicoarmat 152 mm (3 baterie x 6 sztuk w każdym) i jeden dywizjon armat 122 mm (3 baterie x 6 sztuk), łącznie 36 sztuk 152 mm wz. 37 i 18 sztuk 122 mm wz. 31/37 Łącznie według tegoż spisu (WiT-Historia NS 2/2019, str. 82) było 226 haubicoarmat 152 mm wz. 37 oraz 66 sztuk armat 122 mm wz. 31/37 i licząc tak jak powyżej na wszystko wystarczyło i zostawała jeszcze rezerwa czyli w linii 216 haubicoarmat 152 mm wz. 37 (z 246 posiadanych a więc 30 w rezerwie) oraz 54 armaty 122 mm wz. 31/37 (z 66 posiadanych a więc 12 w rezerwie). Teraz bazując na tymże spisie można pochylić się nad artylerią rakietową, a tak pobieżnie patrząc na liczby to i tego sprzętu wystarczyło dla brygad artylerii i dar ze składu dywizji ogólnowojskowych. Cały czas oczywiście mowa o organizacji wojennej, etaty pokojowe zostawiamy bo tam z niczym nie dojdziemy, jak już chyba jest wiadomym.

Jasne że tak, liczenie czegokolwiek w etatach pokojowych jest trochę bez sensu, pisałem kilkukrotnie o tym w tymże wątku albo w innym, trochę nam się tych tematów namieszało. W liczeniu według stanu "W" czyli po 6 dział w baterii wiele pomocnym jest spis sprzętu zamieszczony w artykule Roberta Rochowicza"Ostatnia dekada wojsk lądowych Sił Zbrojnych PRL cz. 1" (WiT- Historia, Numer Specjalny 1 /2019, str. 82). Jest to stan na dzień 1 stycznia 1981 r. Tabelki na str. 81 są w tym przypadku mniej pomocne bo zawierają spis sprzętu czasu "P" a tu już dowiedliśmy iż było duże zamieszanie (przynajmniej tak to wygląda, może i był w tym ukryty sens). Pytanie dobre. Ale po malutku. - 1 BAA po rozwinięciu miała mieć 4 dywizjony haubicoarmat 152 mm (3 baterie x 6 sztuk) - 5 i 6 BAA zapewne po dwa dywizjony haubicoarmat 152 mm (3 baterie x 6 sztuk) i po dwa dywizjony z armatami 122 mm (2 baterie x 6 sztuk) - 23 PAA (nie brygada tylko pułk, brygada to 1985 r.) zapewne dwa dywizjony haubicoarmat 152 mm (3 baterie x 6 sztuk) i jeden dywizjon armat 122 mm (2 baterie x 6 sztuk) Łącznie według tegoż spisu (WiT-Historia NS 2/2019, str. 82) było 226 haubicoarmat 152 mm wz. 37 oraz 66 sztuk armat 122 mm wz. 31/37 i licząc tak jak powyżej na wszystko wystarczyło i zostawała jeszcze rezerwa. Rezerwowe BAH na pewno po 4 dywizjony haubic 122 mm (3 baterie x 6 sztuk) a rezerwowe dah po 18 haubic 122 mm (3 baterie x 6 sztuk) A to nie było tak że "pneumatyki" oraz instalację hamulcową montowały kompanie remontowe danego pułku czy też brygady ? To nie była chyba jakaś wielka przeróbka, wymagająca wysyłania dział do wojskowych zakładów remontowych. Wtedy nie byłoby potrzeby rotacji uzbrojenia i kadrowania pododdziałów w ramach jednostki.

Żeś Pan chyba tego? nie zauważył w tym moim wpisie. Chyba nie skoro n.p. 1 BAA miała dywizjony z 18 działami. Sześć dział w baterii armat, haubic czy armatohaubic to był standard (na czas "W"), ale w różnych jednostkach w czasie pokoju mogło być rożnie, tu skadrowana jedna bateria, w innej skadrowany pluton czy też może pluton z jakiejś tam baterii miał dwa działa a po rozwinięciu miał mieć trzy itd. Może kiedyś doczekamy się konkretnego "zbiorczego" opracowania na temat struktur organizacyjnych wojsk lądowych po 1960 r.

Kolego sahara47 dzięki za wpis do tematu. Ale znowu wraca "odwieczny" problem tegoż zagadnienia, wałkowany już na forum, czyli niezborność etatów pokojowych z wojennymi, no bo etatowo ówczesna bateria artylerii to 6 dział, u Ciebie w brygadzie było 4 itd. Z "Pionami" to był problem bo tylko tyle ich zakupiono a pierwotnie to miało ich "styknąć" chyba na samodzielny pułk, dlatego też wątpię aby ten dywizjon w organizacji wojennej był nadal w składzie brygady, stawiam na to że mógł być samodzielny i "frontowy". Lepsze "numery" były w artylerii plot. bo na przykład w skadrowanych osłonowych bateriach artylerii plot. (przy pułkach lotniczych itd.) było 6 armat ale takowe baterie ze składu MW miały liczyć 12 armat. Tu chyba nigdy nie dojdziemy do przysłowiowego ładu i składu, a w sumie to i po co?

No i gitara. Z każdej strony patrzyłem na te fotografie i porównywałem z planem Twierdzy Dęblińskiej ale nie byłem w 100 % pewny. Jedno chyba mamy wyjaśnione, czyli nie Modlin (Kocka nawet nie brałem pod uwagę) a Dęblin. A więc nie zawsze (i to chyba nawet pół na pół ?) niemieckie podpisy pod fotografiami są rzetelne, ale tu też się wcale nie dziwię.

Faktycznie, wygląda na lekko "okopconą" i te okna też jakieś takie pustawe ale przy tej jakości to można sobie pogdybać. A i jeszcze jedna uwaga, ludzie widoczni na tejże fotografii też stoją w jakimś jakby kordonie, kolejce z dwoma "ogonkami", nie za bardzo to wygląda spontanicznie.

No i z tym się zgadzam, przejrzałem WLU Tom 83 "Twierdza Dęblińska" i tak to wychodzi?. Ale można wziąć pod uwagę także Fort Gorczakowa, też wały, też nasyp i też w pobliżu most i to by mi nawet bardziej pasowało.

Raczej po ogłoszeniu mobilizacji powszechnej, ale istotnie jeśli są to rowy przeciwlotnicze to albo to samiuśki koniec sierpnia albo początek września, stąd nie widać jeszcze zniszczeń. Albo już wkroczenie Niemców a ten fragmencik miasta nie był dotknięty jakimikolwiek zniszczeniami (dobrze byłoby to porównać z innymi zdjęciami tegoż placu), w co wątpię. Za zniszczenia nie uważam braku zadaszenia na szopkami czy też garażami, co dokładnie widać, brak leżących fragmentów dachu i gruzu. Jedno co odrzucam po głębszej analizie to przewrót majowy i rok 1926.

Tym bym się w 100 % nie sugerował, przecież film mógł być zmontowany. Zgadza się, bo to była moja propozycja.

Właśnie poświęciłem troszkę czasu na przyjrzenie się tejże fotografii na "dużej rozdzielczości" i ta ciężarówka z białą plandeką nie wygląda na użytkowaną w 1926 r. co więcej wygląda zbyt nowocześnie na lata dwudzieste (tu "rozchodzi mnie się" o linię kabiny kierowcy i maskę silnika), ta sama uwaga dotyczy samochodu osobowego widocznego nieco powyżej po lewej. Ale najbardziej intrygują mnie te "wykopy", rowy strzeleckie, nie za bardzo, prędzej szczeliny przeciwlotnicze ale czy na pewno ? Co Panowie na to ?

Hej, formoza, czy ta fotografia była datowana ? Widać "cuś" jakby rowy strzeleckie (popularnie zwane okopami) tudzież szczeliny przeciwlotnicze a więc albo to maj 1926 r. albo wrzesień 1939 r. ale tu z kolei nie widać żadnych śladów zniszczeń i to w pobliżu kolei żelaznej. Widać za to z prawej maszerujące (co prawda konno) wojsko ale wojsko zawsze maszeruje?. Obstawiam maj 1926 r., chyba że te widoczne "ślady" to jakieś roboty ziemno-drogowe.