Edmundo

Jeszcze mały przyczynek do historii Pociągu Sanitarnego Nr 66 w kampanii wrześniowej. Jak wiadomo pociąg zmobilizowany został przez DOKP Lwów i Służbę Zdrowia DOK Nr VI (Lwów). W Piśmie Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych ad vocem" nr 100 z września-października 2011 r. znajduje się artykuł zatytułowany Aleksandra Dąmbska (Rudecka) H. Godziemba (1902-1988 rok)" zawierający następujące informacje (str. 19) cyt. Po wybuchu II wojny światowej została zmobilizowana jako pielęgniarka pociągu sanitarnego nr 66, wyposażonego przez Zakon Rycerzy Maltańskich. Mieściło się w nim 350 łóżek. Obsadę stanowił jeden lekarz, trzy pielęgniarki, sześć sanitariuszek, trzy siostry pogotowia PCK. W okolicach Sambora pociąg z rannymi został zbombardowany i unieruchomiony. Część rannych odtransportowano do szpitala w Samborze. Trzy pielęgniarki pozostały przez kilka dni w unieruchomionym pociągu z czterdziestoma sześcioma ciężko rannymi i umierającymi żołnierzami. Znająca dobrze język niemiecki Aleksandra, przejęła dowodzenie i udało jej się uzyskać zgodę urzędującego Niemca na urządzenie szpitala w budynku szkoły w Samborze". Ciekawostką jest informacja o wyposażeniu pociągu przez Zakon Rycerzy Maltańskich. Z innych źródeł wiadomo iż wyposażanie pociągów sanitarnych wystawianych na czas W" należało do Wojskowych Szpitali Okręgowych w przypadku interesującego nas PS Nr 66 do Wojskowego Szpitala Okręgowego Nr 6 we Lwowie.

Zapomniałem o jeszcze jednym. Pociągi sanitarne były zestawiane (mobilizowane) na czas W" przez Służbę Sanitarną WP i poszczególnego DOKP, natomiast pociąg ratunkowy PKP funkcjonował w czasie pokoju wówczas nie istniał problem nadmiarowych wagonów Mhx (ponad założoną liczbę osiemdziesięciu) gdyż wagon z pociągu ratunkowego czasu pokoju podczas mobilizacji mógł wejść w skład jednego z formowanych etatowych pociągów sanitarnych oczywiście tych pięciu złożonych z wagonów Mhx.

Przyznaję iż w miarę rozwijania tematu rodzi się coraz więcej pytań. Ale załóżmy że w Polsce znalazło się 80 wagonów Mhx co jak ustaliliśmy pozwalało na sformowanie 5 pociągów sanitarnych to może wagon elektrownia z albumu przedstawiającego LZ 669 był wagonem dodanym w późniejszym okresie przez Niemców a więc nie mogła tego wymieniać polska instrukcja z 1934 r.

O ile mnie pamięć nie myli to WP posiadało na stanie 80 wagonów sanitarnych typu MhX co podzielone przez 16 daje liczbę wystarczającą do sformowania 5 pełnych składów pociągów sanitarnych. Jeżeli wzorem amerykańskim skład miałby liczyć 14 lub 15 wagonów to klika (10 lub 5) wagonów pozostawało nie zagospodarowanych. A więc może chodziło o maksymalne wykorzystanie posiadanego taboru ?

Kolego wa1aw myślę że nieco do powyższej dyskusji wniesie instrukcja Służba Zdrowia w pociągach sanitarnych" wydana przez Departament Sanitarny MSWojsk. w 1934 r. dostępna w Wojskowej Bibliotece Cyfrowej. Cytat z powyższej instrukcji (str. 3-4) Skład i pojemność pociągów sanitarnych są następujące: 1)pociąg sanitarny stały: a)typu amerykańskiego składa się z 16 czteroosiowych wagonów pulmanowskich ze specjalnem urządzeniem wnętrz. Pojemność takiego pociągu wynosi około 360 miejsc wyłącznie leżących; b)typu polskiego składa się z 30 wagonów dwuosiowych i trzyosiowych, przeważnie towarowych typu normalnego. Pojemność takiego pociągu wynosi 150 miejsc leżących i około 100 siedzących; 2)pociąg sanitarny półstały (kadrowy)— skład i pojemność jak dla pociągu sanitarnego stałego typu polskiego (1— b). 3)pociąg sanitarny improwizowany— skład i pojemność jego zależy od wymagań chwili".

Dla słuchaczy Wyższej Szkoły Wojennej mieszczącej się w Warszawie a więc przyszłych oficerów dyplomowanych (przeznaczonych do pracy w sztabach czy też wyznaczanych na stanowiska dowódców samodzielnych oddziałów) organizowano wyjazdy w teren na których prowadzono gry sztabowe, zajęcia topograficzne oraz zapoznawano się z terenem i przebiegiem wielkich bitew zwłaszcza epoki napoleońskiej, I WŚ oraz wojny polsko-bolszewickiej. Wykorzystywano do tego celu samochody a w trakcie dalszych wyjazdów tabor kolejowy w tym wagon (a może wagony ?) sztabowe o czym wspominał któryś z ówczesnych słuchaczy tejże uczelni w swoich pamiętnikach (Kuropieska czy też może Kirchmayer tego niestety nie pamiętam). Ale wracając do meritum to znając pragmatyzm Armii Niemieckiej to wydaje się trochę dziwne przerabianie czy też dostosowywanie doskonale wyposażonych wagonów sanitarnych (jakże potrzebnych Armii Niemieckiej zarówno na froncie jak też na innych terenach) na wagony sztabowe albo zwykłe" wagony wchodzące w skład pociągu przeciwlotniczego. A może wagon wchodzący w skład widocznego na zdjęciu pociągu plot. nie był wcześniej wagonem sanitarnym ?

Kolego wa1aw mam kilka uwag co do zdjęcia przedstawiającego niemiecki pociąg przeciwlotniczy (w oddali widać platformy na których ustawiono najprawdopodobniej armaty plot. kalibru 105 mm). Jeśli zgodnie z podpisem zdjęcie wykonano w południowej Francji w 1942 r. to interesujący nas wagon (wagony ?) nie mogły trafić na południe Francji z Afryki gdyż lądowanie Aliantów na Sycylii a następnie na Półwyspie Apenińskim odbyło się latem 1943 r. chyba że takowe wagony zostały zdobyte przez oddziały Africa Korps w 1942 r. w Tunezji i przewiezione do Europy (co prawdę mówiąc przy kłopotach z zaopatrywaniem oddziałów niemieckich w Afryce wydaje się mało prawdopodobne). Natomiast Front Francuski czyli lądowanie Aliantów w Normandii oraz na południu Francji to z kolei rok 1944. Ale może te wagony były w składzie pociągów sanitarnych czy też szpitalnych wchodzących w skład Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego którego pierwsze jednostki rozmieszczono w Francji w 1939 r. i który to brał udział w walkach wiosną 1940 r. Tylko tu rodzi się pytanie czy wagony tego typu były na wyposażeniu służby medycznej British Army (przyjmijmy że pozostały po I WŚ) czy też były to doraźnie przystosowane wagony kolei brytyjskich. Jest także kolejna hipoteza o której zdaje się że pisałeś w którymś z poprzednich postów czyli że mogą to być polskie wagony sanitarne przebudowane albo też dostosowane do potrzeb pociągu przeciwlotniczego ?

A może pociąg po zakończeniu działań wojennych został przekazany przez US Army Niemieckiemu Czerwonemu Krzyżowi stąd ten podpis ale to tylko moja daleko idąca hipoteza.

leszek01 zwróciłem na to uwagę jako na jako ciekawostkę. Osobiście z rozpoznaniem formacji tudzież broni nie miałem problemu.

Panowie czy rozpoznajecie formację z ostatniej fotografii i broń (kaburę) przewieszoną przez ramię gościa z prawej ?

Kolego wa1aw temat niezwykle ciekawy z racji moich zainteresowań kolejnictwem a w szczególności wojskami kolejowymi. Jednakże mam kilka uwag odnośnie pociągu sztabowego. A więc to że wagon salonka przysługiwał najważniejszym osobom w państwie tak naprawdę w danej sytuacji o niczym nie świadczy a być możliwe że na czas operacji zaolziańskiej" wagon był przydzielony do pociągu sztabowego dowództwa SGO Śląsk" może dla zwiększenia prestiżu a może dla wygody dowodzącego. Ponadto trzeba wziąć pod uwagę fakt iż interesujący nas pociąg sztabowy był pociągiem improwizowanym złożonym z moim zdaniem najlepszego nadającego się do tego w ówczesnym czasie taboru (a dowództwo grupy to nie tyko ścisły sztab ale i wszystkie służby). Ponadto pociąg sztabowy SGO Śląsk" zapewne przebywał w rejonie operacji a pociąg którym na Zaolzie przybył Marszałek Rydz Śmigły był zwykłym" pociągiem z doczepionym wagonem (wagonami ?) specjalnym albowiem nie wydaję mi się aby na czas krótkiej wizyty nawet tak dostojnej osobistości tworzono pociąg składający się z kilku specjalnych wagonów. Podkreślam iż powyższe wywody są tylko moimi domniemaniami. Może coś wyjaśni artykuł dotyczący SGO Śląsk" zamieszczony w którymś z numerów Przeglądu Historyczno-Wojskowego (niestety nie pomnę numeru). W tymże artykule wyszczególniono skład SGO Śląsk" być możliwe iż wymieniono także pociąg sztabowy. Pozdrawiam i liczę na kontynuację tematu.

Co do pociągu sztabowego to czy nie był przeznaczony dla dowództwa i sztabu SGO Śląsk" z gen.bryg. Władysławem Bortnowskim na czele ?

Jak na mój gust to Polski Fiat 618 Grom, ten po prawej stronie bardzo słabo widoczny.

Placówka Straży Granicznej Pudełko", do 1931 r. i obecnie powiat kolneński.

Alcedo Atthis o ile się orientuję to w okresie międzywojennym nie było garnizonu Burawice tudzież placu ćwiczeń czy też koszar o tej nazwie a więc podpis ze zdjęcia leszka01 z 15 sierpnia to w 99 procentach zniekształcona pisownia Żurawicy.

Zdjęcie dodane przez bodzia000000 w dniu 2015-01-09 22:41:49 to Zambrów w którym pod koniec lat trzydziestych stacjonował Batalion Szkolny Piechoty zwany także Batalionem Szkolnym Podoficerów Zawodowych Piechoty w którym przeszkalano podoficerów nadterminowych którzy pozostali w służbie zawodowej.

Most drewniany z Łomży do Piątnicy (po lewej) wysadzony przez polskich pionierów w godzinach rannych 11 września.

Przepraszam ulica Giełczyńska jest oczywiście po prawej. Jak dobrze policzyłem to do chwili obecnej zachowało się plus minus 15 budynków (w tym katedra) widocznych na fotografii.

Czy będzie ciąg dalszy to zależy od Pana Ebaya" ha. Natomiast co do zdjęcia podpisanego Festung Zitadelle Lomscha in Polen" to uwidoczniono na nim Fort III z nieistniejącymi koszarami szyjowymi wysadzonymi bodajże w 1943 r. po których pozostał jedynie fragment bramy wejściowej. Ponadto na zdjęciu widoczny jest jeden z kilku istniejących w ówczesnym czasie drewnianych budynków koszarowych (ten w lewym dolnym rogu). Zdjęcie Stadt Lomscha in Polen" przedstawia centrum miasta z ulicą Sadową(po lewej), Dworną i Długą (w głębi), Starym Rynkiem, Senatorską (to te palące się domy i Giełczyńską (po lewej). Fotografia niesamowita dla znających miasto gdyż przedstawia nie istniejącą zabudowę poza kilkoma wyjątkami.

Na fotografii dodanej przez bodzia000000 w dniu 2014.09.18 są najprawdopodobniej funkcjonariusze kompanii Rezerwy Policji Państwowej.

Zdjęcie dodane 2014.03.12 21:07:57 to najprawdopodobniej pojazd WP we Francji 1940 r.