KayFranz

Podoba mi się Twój sposób myślenia... ? Akurat on nie był żadnym pionkiem, to postać zasłużona dla naszego lotnictwa, mimo obcych korzeni (m.in. d-ca 6. Pułku Lotniczego). Chyba nawet po odejściu do cywila był jakąś szychą w LOPP od spraw szybownictwa, więc fakt uczynienia go kierownikiem w tym wypadku nie jest dla mnie niczym szczególnym, a nawet wręcz naturalnym.

Dzięki. To już tym bardziej musi to być zdjęcie zrobione wiosną 1925 r. Czyli były DWIE wystawy lotnicze w Poznaniu w tym roku.

Foto z 1918 r. VZ-5 (baza Rochefort). Odcień powłoki na tej fotografii jest bardzo ciemny, w każdym razie dla mnie żółty odcień (a właściwie żółtoszary) nie budzi sprzeciwu. Z mojego doświadczenia również wynika, że tak zachowuje się kolor żółty i jego odcienie na starych zdjęciach, najczęściej robionych jeszcze na płytach szklanych, pokrytych warstwą światłoczułą opartą na azotanie srebra.

Jeszcze coś mi się przypomniało. Jakiś czas temu konsultowałem się z rodowita Francuzką nt. "klasy Vedette". I okazuje się, że to vedette to archaiczna już nazwa patrolu, dozoru, warty, ale poruszającej się. Słowo to występowało też u nas, jest taka stara przyśpiewka żołnierska, jeszcze przedwojenna: "Stoi ułan na widecie...". W każdym razie mówienie o jakiejś konkretnej "klasie Vedette" to nieporozumienie. To tak jakby stwierdzić, że samolot PZL P.11c był "klasy Myśliwiec". Chyba właściwiej byłoby w tym przypadku mówić, że był to sterowiec patrolowy. W każdym razie Francuzi nigdy nie wspominają o classe Vedette. Używają tylko tego jednego słowa na określenie przeznaczenia sterowca, coś w rodzaju "patrolowiec", co też przenosi się na pierwszą literę nazwy - V. Tak jak eskortowce (a więc sterowce uzbrojone i mogące zaatakować np. bombami) miały oznaczenie zaczynające się od E (escorte).

Szybka piłka w temacie Commadant Coutelle: I jedna z jego gondol z bliska: Co do podanej przez Ciebie książki - sygnatura "1 A od 180 do 193" oznacza w kodzie sztabu francuskiego Relations internationales czyli zagadnienia dalekie od sterowców. Ale rzeczywiście sprawy polskie miały taki numer. Jeśli coś o sterowcach, to raczej powinieneś podać 1 A 249 ... 252 co oznacza Dirigeables.

Coś intrygującego wpadło mi w łapy... Książeczka "L'Aérostation et les ballons de la Marine" o bazie Rochefort, gdzie stacjonowały sterowce marynarki w pierwszych dziesięcioleciach ubiegłego wieku. I tam pan Vincent Martet opisuje loty sterowca VZ-11 w 1926 roku, a ponadto podaje, że potem pozostawał na stanie do 1930. To w tekście. A pod koniec książki jest tabela, gdzie zaznaczone, że VZ-11 (po zmianie nazwy na VZ-3 w 1926) został spisany ze stanu w styczniu 1930. Tekst, wyciągnięty z książki (s. 175): En 1926, au 1er janvier, le parc de dirigeables basé ou stocké à Rochefort est de sept ballons : les trois escorteurs E-2 ex-AT-10, E-3 ex-AT-14 et E-5 ex-AT-17, et quatre vedettes V-1 ex-VZ-5, V-3 ex-VZ-11, V-5 ex-VZ-17 et V-6 ex-VZ-24. La VZ-24, qui devient V-6 en février, s'entraîne avec la division navale de la Manche le 13 mars et à cette occasion subit une rupture de l'hélice gauche ; la grande partie des vols est consacrée à l'instruction et à l'entraînement, y compris de nuit, et elle est finalement dégonflée le 13 avril. La vedette V-3 commence sa carrière à Rochefort en février ; construite en tant que VZ-11 en 1918, elle n'a aucune activité avant 1926 et son premier vol attesté est du 2 mars pour un vol de navigation, puis le 23 mars pour un exercice avec la division navale de la Manche avec essai le 26 mars du navigraphe d'Yves Le Prieur permettant d'évaluer la dérive, pour ensuite continuer avec 26 vols jusqu'au 21 juin, avant de rester inactif pendant trois ans et stocké à Rochefort. L'escorteur E-5, construit sous le nom d'AT-17 en 1918, n'a jamais volé sous ce nom et c'est la réorganisation de 1926 qui lui attribue le nom d'E-5 pour un vol d'essai après gonflement, le 21 juin, enchaînant ensuite avec les traditionnels vols d'instruction, s'exerçant le 7 septembre avec la division navale de la Manche puis le 13 septembre avec l'escadrille d'avions de Rochefort, pour finir par se consacrer à une série d'essais moteur du 20 septembre au 14 octobre. Tłumacz na literę G: W 1926 r., 1 stycznia, flota sterowców bazująca lub przechowywana w Rochefort liczyła siedem balonów: trzy eskorty E-2 ex-AT-10, E-3 ex-AT-14 i E-5 ex-AT-17 oraz cztery V-1 ex-VZ-5, V-3 ex-VZ-11, V-5 ex-VZ-17 i V-6 ex-VZ-24. VZ-24, który w lutym stał się V-6, 13 marca trenował w Channel Naval Division i przy tej okazji doznał pęknięcia lewego śmigła; większość lotów poświęcona jest instruktażom i szkoleniom, w tym nocnym, a 13 kwietnia ostatecznie spuszczono powietrze. Motorówka V-3 rozpoczęła swoją karierę w Rochefort w lutym; zbudowany jako VZ-11 w 1918 roku, nie był aktywny aż do 1926 roku, a jego pierwszy udokumentowany lot odbył się 2 marca na lot nawigacyjny, a następnie 23 marca na ćwiczenie w Channel Naval Division z próbą na 26 marca nawigator Yves Le Prieur pozwalający na ocenę dryfu, a następnie kontynuowanie 26 lotów do 21 czerwca, zanim pozostanie nieaktywny przez trzy lata i będzie przechowywany w Rochefort. Eskortowa E-5, zbudowana pod nazwą AT-17 w 1918 roku, nigdy nie latała pod tą nazwą i to reorganizacja z 1926 roku nadała jej nazwę E-5 dla lotu test po napełnieniu 21 czerwca, a następnie tradycyjne loty szkoleniowe, przeprowadzone 7 września z dywizją morską kanału La Manche, a następnie 13 września z eskadrą samolotów z Rochefort, aby zakończyć się do serii testów silników od 20 września do 14 października. Oczywiście nie mam pojęcia, jak wiarygodne są te informacje, ale opracowanie wygląda na dość dogłębne. Więc, jeśli to prawda - to co my kupiliśmy w 1921?

???... Za mało kawy od rana? Podpowiedź: w oznaczeniu jest liczba 540.

Wrzucam to tutaj, chociaż powinienem do samolotów polskich przedwojennych. Na FB Horii Stoicy pokazało się dziś świetne i nietypowe foto RWD-17w, internowanego w Rumunii i latającego później na stanie aeroklubu braszowskiego. Nietypowe o tyle, że silnik gwiazdowy Bramo Sh-14a był przewidziany do wersji pływakowej.Trzy z 5 samolotów tego zamówienia zostały przewiezione za granicę, na fotografii widoczny jest c/n 312, ex SP-BRR.

E, no ... Panie Rysiu - tam są trzy linijki.

Mam też takie, nawet w kolorze. Tyle, że do naszych rozważań wnosi niewiele - bo to jest fotka kabiny hiszpańskiej REPLIKI, z 1997 roku (czyli tzw. Cierva MZA). Aczkolwiek trzeba im przyznać, że się starali. Ogólne rozmieszczenie przyrządów jest wzorowane w oryginale. Tyle, że nie są to oryginały,a czasem wręcz współczesne, nigdy nie używane w latach 30. instrumenty. Ale mam teraz robotkę dla "ludzi obdarzonych fantazją...". Jak mogła brzmieć tabliczka na centralnym panelu POLSKIEJ Ciervy? W brytyjskich maszynach jest tam zazwyczaj informacja o tym, że nie wolno używać hamulców podczas lądowania. Dość istotna, więc sądzę, że tutaj była ona w języku ojczystym. W każdym razie nie wygląda to na napis po angielsku. Propozycje? Fotografia oczywiście jest przykładowa... ?

To widocznie opis: „Aeroplan w warsztatach stoczni linji lotniczej na Polu Mokotowskiem” jest fantazją opisującego. Ale gdzieś przecież te samoloty musiały stać... Albo może to być hala CWL (później CZL) - też na Mokotowie, a taka hala to była na pewno.

„Blaszak” nr 2 , tym razem na gościnnych występach. Lotnisko Langfuhr, zwraca uwagę ekologiczna nawierzchnia, pozbawiona azbestu, betonu i innych nieorganicznych domieszek. Przejrzałem trochę fotek Junkersów f 13 z tego okresu, porównując sposób w jaki wymalowano litery rejestracji, bo na szczęście o szablonach w tych czasach nie pomyślano. Sporo odpadło, ale np. P-PALK nie mogę wykluczyć...

"Blaszak" w warsztatach Aerolotu na Polach Mokotowskich Silnik, który wyciągają, wygląda mi na BMW IIIa, a nie BMW IV, w które były wyposażone w 1925 r. P-PALO, -P, -R i -S. Ewentualnie na L-2, ale wymiana raczej nie obejmowałaby tych najnowszych. Dlatego sądzę, ze NAJPRAWDOPODOBNIEJ na foto jest Junkers F13 P-PALD, tym bardziej, że pod skrzydłem kreska po literce "P" jest bardzo blisko, a tak malowano pierwsze samoloty.

A teraz coś z ostatniej chwili. Dotarła do mnie FE-NO-ME-NAL-NEJ jakości fotka (jej chyba jedyny minus - że nie z prawej strony...), z której pokażę *) tylne kółeczko. Opis na oponce - wiadomy: PALMER AERO 270×100. Bardziej zainteresowała mnie kolorystyka, bo fota jest świetnie zrobiona, być może ze szklanego negatywu. Rura i widelec są wyraźnie ciemniejsze niż kadłub - obstawiam czarny błyszczący. Patrząc na malowanie Ciervy wiszącej pod sufitem w Tekniska Museet (stare fotografie z przełomu wieków) mam wrażenie, że wszystkie elementy metalowe zewnętrzne były tak malowane - czyli rurowe części "drążków", wał rozruchowy oraz widelec koła tylnego i zastrzały stabilizatora. Oczywiście żadnych "kwitów" na to nie mam, ale patrząc na to nowe zdjęcie - i tu także takie mam wrażenie. Zresztą nie tylko ta szwedzka SE-AEA z muzeum może posłużyć za przykład, bo w taki sposób jest pomalowana również ex- SE-AFI (Rolfa von Bahra), obecnie stojąca jako PH-HHH w Lelystad. Co prowadzi mnie do wniosku, że kolorystyka wnętrza cywilnych C.30 była taka: płótno od wewnątrz: czerwono-rdzawe (nasączane farbą podkładową z tlenkiem żelaza), listwy opinające, siedzenia i drobne elementy - szarozielone, rury kratownicy kadłuba - czarne. Wojskowe z RAF-u miały rury i resztę szarozielone (Interior Green), ale płótno od środka płótno nadal w kolorze farby podkładowej. *) - właściciel fotki nie wyraził zgody na jej publikację. I na koniec - ale to tylko dla fanatyków, jako absolutna ciekawostka: testowana przez Sowietów Cierva (c/n 791, ex- G-ACZV). Foto z 1935 r., ostatni ślad po maszynie pochodzi z 1941 r. - była na liście eksponatów do ewakuacji.

literówka, powinno być: (1929-1936)

Dobrze, wszystko ogarnięte, niedziela, obiad sie gotuje, deszcz za oknem... Można pisać. Przy okazji robienia grafik z zawartością tablic w kabinach Ciervy wśród różnych rzeczy, które przewinęły mi się przed oczami był schemacik. Niezbyt skomplikowany, bo innych w tamtych czasach nie było, dotyczący okablowania instalacji zapłonowej. Był w takiej książeczce (reprint współczesny, przyleciała z Birmingham i nie, nie jest moja w sensie własności - nawet nie pytajcie, ile wyszło za shiping i vadium...). W każdym razie z tego schematu wynikało, że wiatrak miał TRZY (słownie; trzy) wyłączniki iskrowników. Jeden w kabinie tylnej (pupil's switch), jeden w kabinie przedniej (instructor switch) i jeden nazwany MASTER SWITCH, też zlokalizowany w przedniej. Ze znanych mi fotografii, pokazujących wnętrze kabin żadna nie pokazywała w przedniej DWÓCH wyłączników. Po drugie - nie bardzo widziałem sens takiego zdublowania tego elementu, oba działały dokładnie tak samo. Za to całkiem niedawno w holenderskich zbiorach znalazłem fotografię G-ACVX (c/n 744 - o jeden mniej niż nasza). W holenderskich, bo w 1938 została sprzedana do Niskiego Kraju jako PH-ASA. Doskonała jakość pozwoliła mi zobaczyć to: A potem sobie przypomniałem, że przy okazji uważnego oglądania świetnej fotki rozebranej austriackiej maszyny, coś zwróciło moją uwagę, tyle, że szczegółów wtedy nie dało się dostrzec i nie miałem pomysłu, co by to mogło być. Ale jak już wiadomo czego szukać, to się znajdzie. Taki wyłącznik, umieszczony NA ZEWNĄTRZ, łatwo dostępny dla mechanika jest na wielu fotografiach maszyn z lat 1934-36. Na późniejszych fotografiach - nie ma go. Możliwe, że go wymontowano, bo nie spełniał swojej roli - wystarczało sięgnąć do wnętrza kabiny i użyć tego wbudowanego w tablicę. Tyle, że przeglądając fotki naszej, zauważyłem w tym miejscu na kilku fotografiach jakiś biały ślad, jakby napis. Na austriackiej też było coś takiego, ale krótsze. Na brytyjskich też coś było poniżej wyłącznika napisane i też było to krótkie słowo. Uznałem, że to "OFF" (albo "AUF" na austriackiej), a w polskiej wersji "WYŁĄCZ". Tak więc sądzę, że w polskiej (ale też i w wielu innych) Ciervie za lewą, przednią podporą stojaka głowicy rotora był umieszczony dodatkowy wyłącznik iskrownika ze stosownym napisem w kolorze białym (a może srebrnym? - ale tego nie dojdziemy na podstawie fotografii). Czyli doszedł nam kolejny napis eksploatacyjny i kolejny, nieopisany dotąd detal konstrukcji. Stosowne rysunki uzupełnię razem z zawartością kabin, mam nadzieję, że jeszcze w tym miesiącu. W każdym razie "sie robiom".

To jak już wrzuciłeś - to trochę wyjaśnień dla mniej zorientowanych. Środkowe foto przedstawia też prototyp, tyle, że właśnie naszej bohaterki. To pierwszy z serii "trzydziestek", oznaczony po prostu Cierva C.30, bez żadnych literek. Rejestracja G-ACFI. Od późniejszych modyfikacji łatwo odróżnić go po trójnożnej podstawie głowicy rotora, na dodatek w przedniej nodze szedł wałek rozruchu łopat wirnika. Widać też inne różnice: fragment prostej (w odróżnieniu od C.30A) goleni podwozia i rurki Pitota na osłonie głowicy. Stery były jeszcze bez elementów ruchomych, silnik - miał tylko 5 cylindrów (późniejsze wersje miały już 7-cylidrowy).

Zabrałem się za renderowanie przyrządów - i chyba już wiem, dlaczego i co... Wg mnie na tym szkicu jest PEŁNY zestaw przyrządów zastosowanych na tablicach w obu kabinach Ciervy SP-ANN. P.S. Kompas i tabliczki informacyjne zrobię w tym tygodniu. A jutro - drugi numer, który wylazł podczas bliższej znajomości z zawartością tablic rozdzielczych.

Na niemieckim baju ktoś wrzucił sporo fotek przedwojennych (rożnej jakości), są nasze - widziałem PWS-y i PZL P11b. Ogarnę to wieczorem, bo teraz jestem zajęty , ale jak ktoś chce, to może wrzucać. Jedna z nich (z wczesną wersja P11b (tzw. K): Tutaj namiar: http://myworld.ebay.de/collectable-photos/

A nie 54?

Jan Anderle, leciał podczas Ch'34 na RWD-9 (z silnikiem Walter-Bora) o rejestracji OK-AMD, nr konkursowy 54. https://cs.wikipedia.org/wiki/Jan_Anderle

Avia BH-11C (znana też jako B.H.11.18) z rejestracją OK-IZZ. Samolot pochodzi z Zapadoceskeho Aeroklubu Plzen. Dla chętnych - tutaj kolorowa (!) fotka.

Poznań, Plac Wolności, 1945. Kalendarz nie pasuje do tematu wątku, ale samolot - już tak. Jedyna ocalała P.11c - „wyzwolona” od butów

Na foto z samolotem przy motocyklu stoi Marian Plebańczyk (1905-1973) - inżynier, architekt, działacz sportowy, współzałożyciel i prezes krakowskiego Kolejowego Klubu Wodnego. THX - bodziu000000

Ładny bajk. Ktoś może podać coś więcej o nim? Oczywiście poza tym, że jest z Krakowa... Przy okazji - co on ma na tabliczce z rejestracją? Bo na element samolotu to mi nie wygląda. Prędkościomierz sprężynowy? Dzięki, bodziu, tej fotki latawca pana Józka nie znałem.