81 Dywizjon Pancerny

[bodziu000000]

jeszcze jedno zdjęcie

[anuka2]

Dzięki bodziu000000. Fotki wnoszą dużo nowego w temacie. Ja myślałem że ten TK stoi na jakiś wzgórzu a on stoi na drodze prawdopodobnie w samym Topolnie. Droga charakterystyczna i jedyna prowadząca z Gruczna do Topolna dwa lub trzy zakręty więc miejsca tych Tankietek tej na zakręcie przy drzewie z motorem i tej powyżej  są bez problemu do znalezienia. Także pierwszy TK-3 został stracony na drodze Różanna-Plewno trafiony przez Schneider -Kostalskiego na wysokości Polskich Łąk gdy szwadron zjechał z drogi Tuchola-Świecie szukając objazdu przez zatory na szosie(na moje to ta z namalowanymi  białymi krzyżami . Po powrocie na główną szosę spotkano plut. Wiatrowskiego który przeprowadził szwadron boczną drogą do Świecia do płk Zakrzewskiego i resztek Pomorskiej Brygady Kawalerii którymi dowodził. Prawdopodobnie wtedy płk Zakrzewski wysłał na rozpoznanie.por. Welke aby rozpoznał drogę Przechowo-Gruczno. Niestety droga ta była już częściowo zajęta  i czołg por.Welke   został trafiony na moje to ten TK-3 z zerwaną gąsienicą którego oglądają miejscowi Niemcy. W tym samym prawdopodobnie czasie zostawiono TK-3 na samochodzie Ursus w Przechowie z powodu jakiegoś defektu. Brygada wraz z dywizjonem schodzi z tego kierunku na szosę nad Wisłą. Jedyna droga nad Wisłą o której mowa to aktualna droga 245 Głogówko Królewskie- Kosowo -Gruczno. Wzdłuż tej drogi na całej jej długości  nad Wisłą znajduje się jedyny na szlaku dywizjonu wał nad Wisłą. Więc TK-3 ten przy wale wiślanym znajduję się z bardzo dużą pewnością na tej drodze w okolicach Kosowa. Zresztą słyszałem już opowieści że jeszcze kilkanaście lat temu znajdował się tam w okolicach Kosowa  spód od wanny do TK-3. W dalszym marszu dywizjon spotkał szwadron samochodów pancernych który "zabłądził" do Kosowa , uzupełnił szwadronowi paliwo i ruszano dalej wraz z kawalerią na Gruczno . Zresztą obstawiający ten kierunek marszu w krwawych walkach szwadron cyklistów 2 pułku szwoleżerów jego dowódca wspomina o kolumnie kawalerii , kolumnie broni pancernej brygady i 11 dak która się przemieszczała. Z Gruczna ruszono na Luszkowo, Topolinek i Topolno gdzie podczas przebijania się w walkach utracono dwie następne tankietki. Mjr . Franciszek Szystowski wspomina o utracie tylko czterech TK-3. Niemcy w monografii Deutscher siegeszug in Polen , Stutgart 1941 podają straty dywizjonu na 6 TK-3 . Szkoda że nie ma żadnych fotek sam.  pancernych z opisem w tych okolicach . Pozdrawiam.

[anuka2]

Dzięki bodziowi000000 mogłem dopasować następne zdjęcia tego TK-3 na drodze prowadzącej do Topolna. Droga ta z zakrętem prowadzi na niewysokim wzgórzu więc dlatego Niemcy mogli ją tak sfotografować od spodu stojąc niżej od niej. Przy gąsienicy z przodu widać miejsce po jakimś wybuchu(granat, możdzierz, lekka artyleria?) Topolno i drogi do niego prowadzące były już zajęte przez Niemców i brygada a w zasadzie jej resztki wraz z dywizjonem stoczyły tam najcięższe  walki o przebicie na Bydgoszcz..Na koniec zacytuje słowa płk. Adama Zakrzewskiego dowódcy Pomorskiej Brygady Kawalerii-Decydującą pomoc okazała artyleria i nasza słabiutka , lecz jakże dzielna broń pancerna, która była właściwym narzędziem przebijania. Pozdrawiam.

[anuka2]

[Mi.Der]

W dniu 31.12.2019 o 00:53, anuka2 napisał:

...Droga charakterystyczna i jedyna prowadząca z Gruczna do Topolna dwa lub trzy zakręty więc miejsca tych Tankietek tej na zakręcie przy drzewie z motorem i tej powyżej  są bez problemu do znalezienia....

To ta sama tankietka - tyle, że najpierw była skierowana na drzewo, z lekko wygiętym lewym tylnym błotnikiem, a potem jakiś pojazd musiał przejeżdżając "zahaczyć" ją za tył i obrócić na drodze, jednocześnie wyginając błotnik "w harmonijkę".

Mam jednak wątpliwości, czy tankietka na Fiacie 621, a następnie z kościołem w tle, pochodzi z 81. Dywizjonu - nie wiem, czy mogła pochodzić z jakiejkolwiek innej jednostki, ale w odróżnieniu od pozostałych, nie ma gryfa na burcie..

[Mi.Der]

8 godzin temu, Mi.Der napisał:

Mam jednak wątpliwości, czy tankietka na Fiacie 621, a następnie z kościołem w tle, pochodzi z 81. Dywizjonu - nie wiem, czy mogła pochodzić z jakiejkolwiek innej jednostki, ale w odróżnieniu od pozostałych, nie ma gryfa na burcie..

W sumie żaden inny pododdział nie pasuje do Świecia... Przy okazji czy wiadomo, czy tylko 81. Dywizjon miał znak gryfa na tankietkach, czy też 81 i 82 kompania? Z drugiej strony: na tankietkach 81. Dywizjonu pod Świeciem i nad Wisłą go nie ma...

A wracając do zdjęć, tankietka z białym krzyżem to nie jest ta sama, co w Przechowie - nie ma wysoko umieszczonego uchwytu do reflektora, natomiast ma nisko umocowany reflektor.

 

[anuka2]

• Mi.Der dzięki za podjęcie tematu. Faktycznie tankietka przy zakręcie przy drzewie i ta z pogiętym błotnikiem to ta sama . Została odwrócona i być może wtedy doszło do uszkodzenia błotnika i koła napinającego. Dzięki za wskazówkę. Na drodze z Gruczna do Topolna są tylko dwa takie ostre zakręty. Więc ja  obstawiam za lokalizacją tej tankietki na którymś z nich.  Co do tego TK-3 w Przechowie na Ursusie, powołałem się na kolegów z Pancernych Wraków. Czytałem historię tej parafii i rzeczywiście był tam kościół w Przechowie w latach 1937-1945 aż do zniszczenia go w marcu 1945 przez Rosjan.Jeżeli to rzeczywiście Przechowo to TK może  być tylko z 81 dywizjonu. Tak ten TK-3 z białym krzyżem to zupełnie inny egzemplarz. Na moje to ten trafiony przez Schneider-Kostalskiego na drodze Różanna-Plewno na wysokości Polskich Łąk. Co do gryfa na tekach to pewnie nie wszystkie je miały . Ta przy wale wiślanym to ewidentnie TK-3 z 81 dywizjonu a gryfa nie ma tak samo jak ta w Przechowie i z białymi krzyżami.  tK-3 z 81 kompanii na zdjęciach pod Grudziądziem również jest bez gryfa. Jest kilka fotek TK z gryfami pasującymi bardziej do bitwy nad Bzurą(81 i 82 kompania), a także ta z gryfem razem z FT-17 (ewakuowana nadwyżka batalionu do ośrodka zapasowego?).

[Fj44]

Zdjęcie tankietki z innej perspektywy. Myślę, że to ta przy wale przeciwpowodziowym w okolicach przeprawy na Chełmno. 

[anuka2]

Też tak sądzę. Resztki Pomorskiej Brygady Kawalerii pod Dowództwem płk. Zakrzewskiego po odskoczeniu  po walce pod Polednem na północ, spotkały się z Dywizjonem w okolicach Świecia-Marianki . Po wysłaniu rozpoznań stwierdzono zajęcie już przez Niemców drogi Przechowo-Gruczno. Zrobiono więc jeszcze większy objazd na drogę Głogówko Królewskie-Kosowo-Gruczno znajdującą się przy Wiśle . Na całej długości tej drogi znajduje się ten wał wiślany i tam musiano pozostawić tą tankietkę. O osłanianiu kolumny kawalerii , broni pancernej brygady i artylerii 11 d.a.k w ciężkich walkach wspomina dowódca szwadronu kolarzy 2 pułku szwoleżerów. 

[Mi.Der]

W dniu 3.01.2020 o 13:24, Mi.Der napisał:

Mam jednak wątpliwości, czy tankietka na Fiacie 621, a następnie z kościołem w tle, pochodzi z 81. Dywizjonu - nie wiem, czy mogła pochodzić z jakiejkolwiek innej jednostki, ale w odróżnieniu od pozostałych, nie ma gryfa na burcie..

Autokorekta, to oczywiście Ursus A, a nie Fiat Faktycznie raczej nie ma innej opcji, niż 81 dywizjon. Chociaż mam koncepcję, że gryf mógł też być na tankietkach z 81 i 82 kompanii - trochę sporo ich zdjęć...

Edytowane 7 Styczeń 2020 przez Mi.Der

[anuka2]

Jeżeli to rzeczywiście Przechowo to pojazd na 100% z 81 dywizjonu. Tak jest dużo zdjęć teków z gryfami. Te z 81 dywizjonu z korytarza Pomorskiego są znane. Niemcy podają straty TK-3 dywizjonu w walkach w korytarzu Pomorskim na 6 sztuk. I według zdjęć to się zgadza. 1 droga Różanna-Plewno to ten TK-3 z białymi krzyżami na moje,2 TK-3 z Przechowa na Ursusie,3 porucznika Welke to ten oglądany przez miejscowych Niemców z zerwaną gąsienicą, 4 ten przy wale Wiślanym, 5 to ten przy rozbitym płocie przy budynku, 6 ten przy zakręcie niedaleko Topolna. Prawie wszystkie te zdjęcia z tekami były opisane jako pod Bydgoszczą lub Topolno. Ta z Przechowa chyba tylko raz była opisana jako Pruszcz i były co do jej lokalizacji wątpliwości. Reszta teków z gryfem to pewnie pojazdy z 81 i 82 kompanii. Dywizjon stracił w tych okolicach także 2 samochody pancerne ale niestety zdjęć takich samochodów z opisem miejscowości na Pomorzu w których działał dywizjon nie ma. WZ-34 z gryfem jest znany jeden ten z Radzynia Podlaskiego i bez wątpienia należał do 81 Dywizjonu Pancernego. 

[anuka2]

Witam wszystkich. Na jednym z portali Świeckich odnośnie mojego wpisu o 81 Dywizjonie Pancernym odpisał Pan Marek Pasturczak. Przytoczę Jego wpis. To nie cały szwadron TK nadział się na Kostalskiego i spółę. Były to dwa TK pozostawione w Lnianie, które o godz.8 próbowały indywidualnie dołączyć do reszty. Ten ze zdjęcia tu zamieszczonego to TK strzelca Jana Rutkowskiego. Zdołał się on uratować . Ciężkie uszkodzenie nie pochodzi od ognia czołgów a od ognia ciężkich haubic które ostrzeliwały tor z ułanami. Zginęła zaś cała załoga drugiej tankietki strzelca Cabana lub Czabana przy drodze 100 metrów dalej-to ta z białymi krzyżami. . Co potwierdzało by  obecność tych 2 teków  pod Bukowcem,. W Przechowie to tankietka uszkodzona pod Nową Cerkwią która była transportowana. Por. Welke ranny w miejscowości Gądecz w starciu z dywizjonem rozpoznawczym 3 D.Piechot-może to ten TK uszkodzony przy rozbitym płocie obok budynku.Bardzo miło że Pan Marek odpisał na ten temat bo ma ogromną wiedzę. Ale przy tym znowu zrodziły się moje kolejne pytania. Mjr. Szystowski opisuje że ranny został plut. Józef Rełkowski a Jan Rutkowski został przy uszkodzonym TK na własną prośbę i nie wiadomo co się z nim dalej stało-może to ten TK przy wale Wiślanym. Ciekawe czy te dwa TK które zostały w Lnianie zostały dla osłony piechoty. Podobno rozkaz taki do szwadronu wiózł por. Cydzik ale rozkaz ten został pózniej odwołany. Rozkaz dotyczył chyba całego szwadronu. Co do Gądecza. To druga linia północnego Przedmościa Bydgoskiego. Podobno była nie naruszona . Odwrót z północnego przedmościa Bydgoskiego zaczął  się podobno na rozkaz około godz 17. Więc TK por .Welke musiał zostać trafiony w czasie odwrotu z przedmościa gdy wyjechał na rozpoznanie okolic lub oddział rozpoznawczy  3 D.Piechot. znalazł w nim jakąś lukę prędzej. Pozdrawiam.

[bodziu000000]

[bodziu000000]

[bodziu000000]

cała seria

[anuka2]

Tak. Ciekawa seria. Dzięki. Ta Tankietka przy wale Wiślanym to chyba najbardziej obfotografowany egzemplarz w Polsce po zakończeniu wojny i w trakcie jej trwania w 1939. Sporo fotek jest też tej z Przechowa i koło Topolna. Zakładając wątek nie przypuszczałem że wyjdzie tyle zdjęć i sporo ciekawych informacji. Szkoda tylko że nie ma żadnych fotografii pancerek WZ-34 z 1939 z opisem ,że zostały zrobione na Pomorzu. Fotka WZ-34 na pewno pochodzącego  z 81 Dywizjonu Pancernego(ładnie widoczny gryf), co prawda nie z terenów walk które mnie interesują ale zawsze. Podobno Radzyń Podlaski. 

[anuka2]

Witam. Czy to może być ten TK-3 przy drodze niedaleko Topolna? Co prawda na niektórych zdjęciach stoi on bezpośrednio przed drzewem tutaj ewidentnie drzewo po lewej stronie teka ale może była próba jego uruchomienia lub przestawienia. Pozdrawiam.

 

[anuka2]

Witam.  Czołg TK-3 z 81 Dywizjonu Pancernego. Zniszczony wg. Pana Marka Pasturczaka przy torze kolejowym w Bukowcu przez ostrzał ciężkich haubic.

[anuka2]

81 Dywizjon Pancerny. TK-3  Polen Stolz. To najprawdopodobniej TK-3 trafiony przez Schneider Kostalskiego który chwali się we wspomnieniach że trafił go 5 razy , chociaż żadnych trafień nie widać. Pan Marek Pasturczak twierdzi że pod Bukowcem zostały zniszczone dwie tankietki . Jedna to ta po ostrzale haubic przy torze kolejowym o której zawsze myślałem że jest to TK por. Welke, a druga 100 metrów dalej przy drodze gdzie zginęła cała załoga strzelca Czabana lub Cabana i to chyba ten pojazd. 

 

 

 

[anuka2]

Witam. Czy nie uważacie że ten WZ-34 na tych trzech fotkach mógł należeć do 81 Dywizjonu Pancernego. Wąski lżejszy kadłub, kamuflaż podobny do tego z Radzynia Podlaskiego, ślady po łopacie mocowanej pod skrzynką narzędziową charakterystyczne mocowanie dla 8 Batalionu Pancernego, brak przednich zderzaków tak charakterystycznych dla wozów z 51 Dywizjonu Pancernego. 81 Dywizjon Pancerny podczas przebijania się z kotła  do Bydgoszczy stracił 2 samochody pancerne WZ-34. Jeden podobno wskutek bombardowania Widać jakby lej po bombie . Może to ten? A drugi w wyniku ostrzału p.panc. Pozdrawiam.

[anuka2]

[anuka2]

[MarekA]

8 godzin temu, anuka2 napisał:

Widać jakby lej po bombie .

Lej po bombie to nie jest - brak ziemi wyrzuconej wybuchem.

[anuka2]

Faktycznie to nie od wybuchu bomby. Jakiś wykop blisko drogi , dziura ciężko powiedzieć co to jest i do tego jeszcze widać cegły może jakieś stanowisko. Hm krajobraz widać jakby pomorski. Czołgi 3 d.panc?  . Ze względu na odmianę pancerki WZ-34 i pewność że nie jest to samochód z 51 dywizjonu stawiam na 81 dywizjon pancerny. Pozdrawiam.

[formoza58]

Anuka, czy trafiłeś może zdjęcia na których widać pancerniacki hełm, widoczny na rysunku, na dole pierwszy od prawej. Dwa na dole, wiadomo, ten na górze widziałem na zdjęciach z Zaolzia.