Polskie pociągi szpitalne i sanitarne

[wa1aw]

Szanowni Forumowicze.
Jestem pasjonatem kolei, amatorem. Proszę o pomoc przy wyjaśnieniu pasjonującej historii wagonów angielskiej produkcji, będących w posiadaniu PKP od czasów II RP.
Według planu mobilizacyjnego 1939 roku WP przy udziale PKP powinno było przygotować do działania 35 pociągów sanitarnych oraz 14 pociągów dezyfekcyjno-kąpielowych i 16 składów służących do odkażania. Z tej listy interesują mnie składy pociągów sanitarnych sformowanych z użyciem wagonów produkcji angielskiej (oznaczonych jako Mhx). Wagony te mają bardzo bogatą historię. Były używane na przykład w trakcie zajęcia Zaolzia przez Polskę w 1938 r. Tym razem chcę poruszyć temat pociągu sanitarnego nr 66. Zgodnie z informacjami podanymi przez Wikipedię (http://pl.wikipedia.org/wiki/Obrona_Lwowa_1939) pociąg sanitarny nr 66 dwukrotnie przewiózł po 300 rannych do Stanisławowa, zanim zbombardowały go niemieckie samoloty". Niektóre inne źródła wydają się potwierdzać tę historię. Tymczasem na stronie Eisenbahnstiftung Joachim Schmidt (http://www.eisenbahnstiftung.de/bildergalerie/Reichsbahn im Krieg) znalazłem zdjęcie tego pociągu z następującym opisem: Appell des deutschen Militärpersonals an einem erbeuteten Lazarettzug im besetzten Belgien 1940". Napisałem do pana Schmidta wiadomość z informacją, że zdjęcie przedstawia nasz pociąg sanitarny. Pan Schmidt wprowadził moją poprawkę i teraz widnieje następujący opis zdjęcia: Appell des deutschen Militärpersonals an einem erbeuteten Lazarettzug im besetzten Polen. Die Wagen waren zum Ende des 1. Weltkriegs eine Spende der USA (gebaut in England) an Polen und tragen die Aufschrift: "P.S. 66 - pociąg sanitarny Nr. 66 mit dem Zusatz des neuen Eigentümers "Deutsch. (1940) Foto: Privatfoto".
W związku z powyższym, skoro ten pociąg w 1940 roku był nietknięty w rękach Niemców, jaka jest prawdziwa historia pociągu sanitarnego nr 66?
Jeśli w swoich poszukiwaniach traficie na dowolne wątki dotyczące pozostałych tego typu wagonów produkcji angielskiej, to proszę o informację.
Jednym z fascynujących wątków historii tych wagonów jest przejęcie przez żołnierzy Wehrmachtu w 1939 roku pociągu ewakuacyjnego (szpitalnego) w składzie którego był nasz flagowy parowóz z otuliną aerodynamiczną Pm36-1. Zdjęcia tego pociągu można znaleźć na naszym forum.
Jeśli temat się rozwinie, to zamieszczę szereg zdjęć naszych wojskowych wagonów sanitarnych w służbie niemieckiej. Dziękuję za każdą pomoc.

---

Post został zmieniony ostatnio przez moderatora Czlowieksniegu 19:48 28-08-2015

[wa1aw]

Polski pociąg sanitarny nr 66 w niemieckiej wersji Lazarettzug 669. W 1939 roku wielokrotnie odwiedzał Warszawę przewożąc naszych żołnierzy. Na zdjęciu widać polskie oznaczenie wagonu - Mhx.

[pi.ko]

No i jest St. Lwów / Dyr. Lwów" tuż obok a nieco dalej jeszcze polski napis eksploatacyjny.

[wa1aw]

Dla Kolegi pi.ko wklejam zdjęcie tego samego pociągu (PS 66 - LZ669) z wizytą w Warszawie w 1939 roku. W momencie zrobienia tego zdjęcia Niemcy jeszcze w większości obchodzili się humanitarnie z naszymi żołnierzami.

[wa1aw]

PS 66 - LZ669 z wizytą w Warszawie w 1939 roku zdjęcie 2.

[wa1aw]

To zdjęcie dokumentuje inny nasz pociąg sanitarny przejęty przez Niemców - PS 53. Na wszystkich zdjęciach widać wagony typu Mhx, które w barwach PKP pracowały na rzecz Ministerstwa Spraw Wojskowych. Wszystkie wymienione wagony Mhx były angielskiej konstrukcji. O ich historii dotarcia do Polski napiszę następnym razem, wklejając kolejne zdjęcia.

[leszek01]

Kilka fotek z tematu o transportach kolejowych.

[leszek01]

.

[leszek01]

.

[leszek01]

.

[wa1aw]

Szanowni Koledzy.
Ponownie zamieściłem zdjęcie z pierwszego postu, tym razem powiększone. Na zdjęciu tym widać cechy charakterystyczne składu PS66 w całości sformowanego z angielskich wagonów. Skład miał doczepione jeszcze dwa wagony towarowe prawdopodobnie typu Kdt. Były to wagony techniczne. W jednym z nich była siłownia, podobna do tych używanych przez wojska inżynieryjne.
Wagony konstrukcji angielskiej w liczbie 80 sztuk zostały podarowane Polsce przez rząd Stanów Zjednoczonych po zakończeniu IWŚ. Widoczny na zdjęciu pociąg sanitarny nr 66
został wyposażony przez Zakon Rycerzy Maltańskich, transportował rannych ze Śląska w kierunku Lwowa, posiadał 350 łóżek. Personel medyczny stanowiło: lekarz, 3 pielęgniarki, 6 sanitariuszek i 3 siostry pogotowia PCK.
Pociąg zakończył swoją działalność w okolicach Sambora, po zbombardowaniu przez niemieckie lotnictwo. Jak już pisałem historia zbombardowania tego pociągu przez Niemców nie wydaje się być prawdziwa. Przeczy temu album zdjęciowy niemieckiego lekarza pracującego w składzie pociągu LZ669, czyli naszego PS66.
Pociąg ten operował w Polsce w 1939 a następnie na froncie zachodnim od 1940 roku. Czyżby historycy mówili nieprawdę?
I tak i nie. Liczę, że z Waszą pomocą uda mi się to wyjaśnić.
Media informują, że na Śląsku odnaleziono złoty pociąg" z krótką historią (wyjechał z Wrocławia i zniknął). W wypadku angielskich wagonów w służbie Ministerstwa Spraw Wojskowych mamy kilka pociągów ze złotą historią".

[wa1aw]

Dziękuję bardzo Koledze leszek01 za zamieszczenie zdjęć. Trzy z nich prezentują wagony angielskiej konstrukcji. Dodatkowo zdjęcie prezentujące prawie cały skład przedstawia pociąg sanitarny z parowozem Pm36-1, który na wystawie światowej w Paryżu w roku 1937 zdobył główną nagrodę. Na moim zdjęciu widać ten sam skład pociągu ewakuacyjnego, tylko od drugiej strony.

[wa1aw]

Jak nowoczesny polski pociąg sanitarny przejęli Niemcy w 1939 roku można zobaczyć oglądając kolorowe zdjęcie naszego parowozu Pm36-1 przed wyjazdem do Paryża. Na zdjęciu Kolegi leszek01 widnieje właśnie ten parowóz. Następnym razem pokażę Kolegom super nowoczesne (jak na owe czasy) wnętrza tych wagonów sanitarnych.

[wa1aw]

Ze względu na to, że wspólnie z innym miłośnikiem militariów (pociągów pancernych) chcemy napisać do zeszytów historycznych artykuł o pociągach sanitarnych, proszę o kontakt Kolegę leszek01. Chcę prosić Kolegę o lepsze skany posiadanych zdjęć pociągów sanitarnych.

[MarekA]

wa1aw - to, że pociąg został zbombardowany, nie oznacza, że został zniszczony. Historia może mówić prawdę - po prostu nalot okazał się nieskuteczny.

[wa1aw]

Kolega MarekA ma częściowo rację. Informacja zamieszczona w Wikipedii, że PS nr66 został zbombardowany, nie oznacza, że został zniszczony. Jednak należy wziąć pod uwagę, że zbombardowany oznacza, że co najmniej został uszkodzony.
Zdjęcie zamieszone w tym poście nie było dotąd publikowane. Przedstawia ono niezniszczony skład pociągu sanitarnego nr66 (LZ669).
Pozostałe, będące w moim posiadaniu zdjęcia PS66 też dowodzą, że skład bez uszczerbku dostał się w ręce Niemców. Niemcy dodatkowo powiększyli go o jeden wagon towarowy więcej. Był to wagon techniczny i prawdopodobnie pochodził z drugiego polskiego składu sanitarnego, który operował w 1939 roku w tym rejonie.
Swoim wpisem, Kolega MarekA spowodował, że wcześniej niż zamierzałem muszę się podzielić swoją hipotezą dotyczącą historii PS66. Otóż sądzę, że Wikipedia może się mylić co do faktu, który z dwóch pociągów sanitarnych uczestniczących w 1939 roku w obronie Lwowa został zbombardowany. Być może był to pociąg sanitarny nr 64, natomiast pociąg sanitarny nr 66 został podpalony przez dywersantów i szybko został ugaszony. Dzięki temu praktycznie nietknięty dostał się w ręce Niemców. A może z resztek dwóch pociągów Niemcy sformowali jeden? Jeśli tak, to dlaczego na zdjęciach LZ669 nie widać ani jednego wagonu z PS66!
Co o tym sądzicie?

[wa1aw]

Przepraszam pomyliłem się. Powinienem napisać, że:
.. nie widać ani jednego wagonu z PS64!
Co o tym sądzicie?

[wa1aw]

Na portalu dws.org.pl jest troszkę informacji o polskich pociągach sanitarnych, ale nie ma ani jednego zdjęcia. Jedyne zdjęcie PS66 jako niemieckiego LZ667 widnieje w niemieckim archiwum historycznym. Napisałem tam sprostowanie opisu tego zdjęcia, ponieważ sami Niemcy nie znali pochodzenia tego pociągu:
http://www.eisenbahnstiftung.de/gaestebuch?start=90
W chwili obecnej na naszym forum można znaleźć najwięcej zdjęć i informacji na ten temat.
Proszę o pomoc w jego rozwinięciu.

[MarekA]

wa1aw - to, że ktoś strzela, w tym przypadku zrzuca bomby, nie oznacza automatycznie, że trafia. Pociąg mógł zostać unieruchomiony nie dlatego, że został trafiony a dlatego, że w wyniku bombardowania zniszczone zostały tory. Jak na razie za mało wiemy.

[wa1aw]

We wpisie z dnia 2015-08-29 10:36:48 napisałem, że zamieszczę zdjęcia obrazujące wnętrze wagonów konstrukcji angielskiej (typu Mhx). Kolejno opublikuję 4 zdjęcia przedziałów dla chorych i sali operacyjnej w PS66.

[wa1aw]

zdjęcie 2

[wa1aw]

zdjęcie 3

[wa1aw]

zdjęcie 4

[wa1aw]

Pod koniec lipca 1920 roku decyzją Rady Ambasadorów Śląsk Cieszyński podzielono między Polskę i Czechosłowację, z tym że Zaolzie z ponad 120 tysiącami mieszkańcami narodowości polskiej przyznano stronie czeskiej. Jednak uprzednio zachodnia część Śląska Cieszyńskiego, czyli Zaolzie było spornym terytorium od 1918 roku. Na podstawie porozumienia pomiędzy czeskim Národním Výborem a polską Radą Narodową Księstwa Cieszyńskiego w 1918 roku Zaolzie znalazło się po stronie polskiej. Jednak wojska czechosłowackie już w styczniu 1919 roku naruszyły tę granicę, wchodząc w głąb terytorium II RP. Ostatniego dnia września 1938 roku rząd polski wystosował do rządu czechosłowackiego ultimatum z żądaniem oddania Zaolzia, gdzie w większości mieszkali Polacy. Strona czeska następnego dnia ultimatum przyjęła. Polska odzyskała Zaolzia w październiku 1938 roku.
W dniu 12 października 1938 roku na Zaolzie przyjechał marszałek Rydz-Śmigły. Uroczyste powitanie zorganizowano na moście na Olzie w Cieszynie.
Na Zaolzie marszałek przyjechał pociągiem sztabowym w którego skład oprócz wagonu salonki wchodziły wagony konstrukcji angielskiej (Mhx). Wagony sanitarne typu Mhx, w tym wypadku prawdopodobnie zostały jedynie tymczasowo dostosowane dla potrzeb sformowania pociągu sztabowego. Zamieszczam zdjęcie pociągu sztabowego na dworcu w Cieszynie.
Dalszy zakres tego epizodu historycznego i związanych z tym ciekawych zagadnień opiszę następnym razem.

[wa1aw]

Reasumując, od początku omawiania tematu polskich pociągów szpitalnych i sanitarnych, tylko w zakresie omawiania wagonów angielskiej konstrukcji (Mhx) pojawiło się szereg ciekawych wątków technicznych i historycznych, które należałoby wyjaśnić (a to dopiero początek). Przede wszystkim jakie były losy tych podarowanych IIRP 80-ciu wagonów przed wojną oraz w okresie IIWŚ? Czy jakikolwiek wagon Mhx jako zabytek zachował się do czasów współczesnych?