Borsuk13

Abym mógł odpowiedzialnie napisać o nieścisłościach musiałbym jeszcze raz przeczytać książkę Filipowicza i sprawdzić informacje. Przejrzałem tylko kilkanaście stron i podam 2 przykłady. 1) Autor myli dwa statki o nazwie KOPERNIK. Jeden był statkiem Namiestnictwa galicyjskiego, który pływał w czterech flotyllach na Wiśle: austro-węgierskiej Weichselflottille, rosyjskiej flotylli WOK jako CZERSK, krakowskiej Flotylli Wiślanej jako KOPERNIK i Flotylli Wiślanej w czasie wojny z bolszewikami (był podległy DSM przez 40 dni, od 14 sierpnia 1920 r.). I to nie ten KOPERNIK został przekazany Państwowej Szkole Morskiej w Tczewie (ten sam błąd robi Dyskant w swojej książce). Ten z PSM to dawny FREY, który pojawia się na zdjęciach portu w Pucku z roku 1921. 2) Wymieniając jednostki pływające zbudowane w stoczni modlińskiej podaje m.in., że zbudowano tam barkę rzeczną o nośności 1000 ton. Nawet laik, a co dopiero technik okrętowiec, zorientowałby się, że barka o takiej nośności nie mogłaby pływać po Wiśle. W rzeczywistości ładowność barki-węglarki, zbudowanej dla Dyrekcji Dróg Wodnych w Toruniu, wynosiła tylko 200 ton. Filipowicz pisze też o budowie motorówki o nazwie CELNIK 2, a zbudowano tam SKARBÓWKĘ (Celnik 2 to nazwa tej łodzi z czasów PRL).

Radiostacja Marconi AD 8, używana na lotnisku w Pucku. Moc 500 W; waga 73 kg; fale: 600 - 1500 m (telegrafia), 600 - 4000 m (telefonia, 5 lamp).

Wytrwałość popłaca, jednak znalazłem! Rozkaz Szefa KMW Nr 36 , p.1 - z 26 marca 1925 r. - nakazuje monitorowi PIŃSK, statkowi sztabowemu ADMIRAŁ SIERPINEK i jednej motorówce rozpocząć kampanię czynną oraz przydziela te jednostki do SSM - od 1 kwietnia t.r. - na okres jednego miesiąca.

Tego dnia kampanię czynną rozpoczął także NUREK, który popłynął na Wybrzeże.

Nie znalazłem dokumentów potwierdzających, że monitor czy duży statek były na dłużej w Świeciu. Był tam NUREK, rozkaz Dowódcy Floty Nr 25 p. 2 - z 29 kwietnia 1925 roku - mówi, że motorówkę szkolną NUREK, przybyłą z SSM w Świeciu, przydziela się, pod względem gospodarczym, do Komisji Gospodarczej Dyonu Ćwiczebnego i Torpedowców (była jedna).

W dokumentach Komisji Gospodarczej Dowództwa Wybrzeża Morskiego pod datą 5 kwietnia 1921 roku jest zapis o przyznaniu nagrody panu J. G., rybakowi z Pucka, za skuteczną współpracę przy akcji ratunkowej z okazji wypadku z hydroplanem Friedrichshafen.

Port Wojenny w Pińsku, szkic z 1930 roku. Materiał do przeprowadzenia ćwiczeń doświadczalnych Flotylli Pińskiej i 30 D.P., które zostały przeprowadzone w dniach 6 i 7 listopada tego roku.

Rok wcześniej taki rozkaz (L. 305/pl.ew), ogłoszony 18 marca 1925 r. (Dz. Rozk. KMW Nr. 33 poz. 2), nakazywał rozpoczęcie kampanii czynnej, z dniem 20 marca, kutrowi KILIŃSKI i motorówce Nr. 6. Te dwie motorówki to Nr. 6 oraz jedna typu „Linz”. Która to mogła być? Nie były to M. 2 i M. 4, bo zostały przydzielone w 1925 roku do Flotylli Pińskiej, ani M. 3 bo trafiła do MDLot. (chyba, że po drodze „zimowała” w Świeciu). Z kolei M. 5 zakończyła kampanię czynną i przeszła w stan konserwacji (20 grudnia 1926 r.) w Pińsku. Nic nie wiem o M. 1, może to ona.

Rozkaz Szefa KMW L. 3433/R.W., ogłoszony 22 lutego 1926 r. w Dz. Rozk. KMW Nr 15 poz. 2, mówił o rozpoczęciu kampanii czynnej przez jednostki pływające w dyspozycji Komendanta SSM: 1) kuter parowy KILIŃSKI, 2) dwie motorówki.

Rok 1927, na kole napis ORP ?W…

Na pierwszym planie motorówka Nr. 6.

Holownik KRAKUS, trałowiec RYBITWA, barka warsztatowa KZ 14 lub KZ 15. Na nabrzeżu chyba M. 54.

Od lewej: kuter parowy FLISAK, holownik KRAKUS, torpedowiec (? ORP MAZUR), krypa KM 123 lub 124.

Oryginalne sylwetki polskich okrętów rysowane w 1922 roku. Może komuś się przydadzą, choć detali niewiele.

Motorówka przy burcie ORP MYŚLIWY to zapewne M. 56, reszta to chyba łodzie rybackie. Poniżej zdjęcie M. 56 od rufy, na tle NOWEJ DRAGI, w asyście M. 51 i M. 54.

Lektura ciekawa, jest wiele plotek, których nie znajdzie się w oficjalnych dokumentach, ale jest też dużo nieścisłości. Dla przykładu Filipowicz pisze o hydrogliserach/ślizgowcach pływających po „ Morzu Pińskim”. Ciekawa jest informacja, że użytkowano je tam w latach 1927-1929, ale też jest inna, nieprawdziwa, że były polskiej konstrukcji. Dokumenty mówią o nich jako o hudrogliserach Farmana! Dużo jest też przypisywania sobie różnych zasług inżynierskich, co nie znajduje potwierdzenia w dokumentach. Nie on jeden przedstawia siebie w pamiętnikach w korzystniejszym świetle niż na to zasługuje . Niedoścignionym mistrzem w tej materii jest pan Rylke i jego opowieści w książce „W służbie okrętu”.

A propos jednostek pływających MDLot. Rozkaz Dowódcy MDL Nr. 203 p. 3 z 7 września 1932 roku brzmiał: Polecam dowódcom pododdziałów zdać wszystkie posiadane łodzie do Oddziału Portowego do dnia 8 b.m. za wyjątkiem łodzi sportowej „Skuling”. 27 sierpnia 1932 roku Dowódca MDL powołał Komisję do odbioru ślizgowca.

Fragment fotografii portu w Pucku z początku lat dwudziestych XX. wieku. Przy nabrzeżu stoi motorówka, co to może być? Poczatkowo myślałem, ze to M. 55, ale wyglądała tak (odręczny rysunek załączony do oferty), czyli to nie ona. A może to M. 52, przyszły NUREK?

Jeszcze raz zdjęcie portu w Pucku z wiosny 1926 roku. Poprawiony opis, dzięki kolegom ptasznik i K20: … 12) pływające resztki byłego torpedowca KASZUB; … 19) ?, być może to dawna barka warsztatowa. Poniżej trochę informacji z życia jednostek pływających widocznych na zdjęciu. PUCK 1926 rok Komendantem PW Puck był (do 17 lipca 1926 r.) kmdr por. Jan Stankiewicz, kierownikiem Warsztatów MW (od 29 stycznia t.r.) kpt. mar. Hilary Sipowicz. Niektóre jednostki Floty zimowały w Gdańsku na wyspie Holm, były to (od 1 grudnia 1925 roku) ORP ADMIRAŁ SIERPINEK, ORP GENERAŁ HALLER, ORP PODHALANIN, ORP MEWA, ORP RYBITWA, jak również: ORP WARTA, ORP POMORZANIN, ORP KRAKOWIAK, ORP KOMENDANT PIŁSUDSKI (podkreśliłem okręty z fotografii). Musiały wrócić do Pucka w styczniu (w tym miesiącu ORP POMORZANIN stawiał pławy na Depce) lub lutym, gdzie stanęły do konserwacji (oprócz ORP GENERAŁ HALLER i ORP MEWA). Holownik KRAKUS był w stanie czynnym od 15 lutego tego roku, a w załodze byli: bosmanmat Bolesław Siewert (kierownik holownika), jeden mat i trzech marynarzy. 1 marca 1926 r. motorówka WICHER została przekazana z MDL do KPW Puck, 8 marca ORP MEWA został przekazany z Dyonu Ćwiczebnego do KPW, a ORP CZAJKA (który był na konserwacji w Pucku) rozpoczął kampanię czynną w Dyonie. Tego dnia motorówka M 3 przeszła z KPW do MDL. 13 kwietnia motorówka NUREK przeszła do Modlina, ale nie wiem, czy z Pucka, czy z Gdyni. 4 maja 1926 r. kampanię czynną rozpoczęły okręty RP: KOMENDANT PIŁSUDSKI, MEWA i RYBITWA, ale przeszły z KPW do Dywizjonu Ćwiczebnego dopiero 20 maja, razem z motorówką sztabową Nr. 56. 27 maja na kutrze GDAŃSK zaokrętowało załogę. Te informacje pozwalają zawęzić okres zrobienia zdjęcia do 8 marca - 4/20 maja 1926 roku.

Absolutnie nie upieram się, że to FREY, ale ze względu na obecność w porcie motorówek strażniczych twierdzę, że zdjęcie pochodzi z roku 1921 lub 1922. A ten statek z lewej strony to może któryś z holowników: WANDA albo KRAKUS, choć oznaczenie komina nietypowe. Ale w dokumentach znalazłem, że na przełomie 1920 i 1921 roku WANDA miała na kominie wymalowane, farbą białą i czerwoną, barwy polskie.

Tak, ale w Pucku szkuner był przynajmniej do 1 sierpnia 1927 roku. Tego dnia holownik SOKÓŁ (na zdjęciu) został przekazany - po remoncie - z Warsztatów MW w Pucku do KPW Gdynia gdzie rozpoczął kampanie czynną. Czy za żaglowcem widać resztki byłego torpedowca?

Puck, pierwsza połowa 1927 roku. Prawie opustoszały port, Komenda Portu Wojennego przeniosła się do Gdyni. Po lewej przyszły ORP ISKRA oczekujący na remont w Danziger Werft. Na pierwszym planie krypa KM 123 (ex DHTG III), z tylu wystaje komin holownika SOKÓŁ.

Brawo, to jest to! Może rzeczywiście holowniki stoją obok siebie i Waldek Danielewicz nie mylił się.

Tak uważałem i tak napisałem. Ale dlaczego komin jednostki — na powyższym zdjęciu — o nazwie …KUS ma dwa paski?

Identyfikując ten statek korzystałem z artykułu Waldemara Danielewicza o holownikach PMW. Poniższe zdjęcie może przeczyć ustaleniom W. D., pewnie pod numerem 6) „kryje” się holownik WANDA.