wa1aw

Dziękuję Koledze Krzysztof115 za rozszyfrowanie treści zdjęcia i pomoc w identyfikacji pociągu sanitarnego na stacji we Lwowie. Tymczasem nie dawał mi spokoju polski wagon sanitarny oznaczony jako Diy. Zastanawiam się czy wagon ten był na stanie WP, czy może był w składzie jednego z wielu na PKP pociągów ratunkowych? Dlaczego tak myślę? Otóż wagon ma typowe, cywilne oznaczenie Diy. Sądzę, że być może wzorem wagonu załączonego do bieżącego wpisu, został przejęty po zakończeniu 1WŚ od Niemców już jako wagon sanitarny. Wydaje się to być prawdopodobne, ponieważ nasz wagon Diy także nosi typowe dla tego typu niemieckiego taboru sanitarnego oznaczenia czerwonego krzyża. Tego typu wagony sanitarne nie były zbyt popularne w Niemczech, więc tym bardziej były rzadkie w Polsce i dlatego trudno było pojedynczy wagon zaklasyfikować do wojskowego taboru, zestandaryzowanego w ramach instrukcji obowiązującej w WP (pisaliśmy już o tym w bieżącym temacie). Załączone do tego wpisu zdjęcie pokazuje, że tego typu niemieckie wagony sanitarne posiadały w jednym pudle zarówno przedziały siedzące jak i z miejscami do leżenia. Widać to dobrze, jeśli popatrzymy w okna tego wagonu. Zatem być może, że z racji ilości ławek w części siedzącej" nasz wagon dostał cywilne oznaczenie serii Diy (a nie wojskowe oznaczenie takie, jak na przykład Mhx) i został skierowany do służby na PKP w pociągach ratunkowych. Być może, że właśnie dzięki temu, że służył w pociągu ratunkowym (a nie w rozkładowym pasażerskim) zachowało się aż do wybuchu wojny oznaczenie jego serii. Co Koledzy sądzą na ten temat?

Abandoned Artillery tractor C2P with 75 mm gun Schneider Mle 1897

Dopiero drugie zdjęcie pokazuje w całej okazałości wagon, który jest polskiego pochodzenia. Jest to tak zwany szczupak". Napisy cyrylicą na pewno pojawiły się w 1939 po wejściu sowietów. Niemcy zaczynając awanturę z ruskimi mieli okazję odbić ten wagon. Pytanie koncentruje się na tym czy jest to wagon sanitarny dostosowany do tej roli przez Polaków, czy może to wynik działania Rosjan albo Niemców? Wagony tej konstrukcji były czysto polskim produktem. Jest to pierwszy przypadek szczupaka" w roli wagonu sanitarnego. Niestety zdjęcia nie są datowane oraz brak jest szczegółowych opisów.

Po raz kolejny zwracam się do Kolegów z prośbą o pomoc w rozwiązaniu kolejnej historycznej zagadki, która może mieć ewentualny związek z tematem o polskich pociągach sanitarnych. Na Axis History Forum w temacie Wehrmacht Medical Care in Photos and Documents, znalazłem dwa ciekawe zdjęcia. Pierwsze z nich zamieszczam w bieżącym wpisie i prezentuje wagon pociągu sanitarnego w niemieckich rękach. Jak widzicie wagon nosi opisy cyrylicą. Niby nic w tym niezwykłego, ponieważ Niemcy często korzystali z rosyjskiego zdobycznego taboru, jednak dopiero szczegóły taboru oraz kolejne zdjęcie tego samego pociągu wyjaśnią moje zainteresowanie tym wagonem.

Na stronie handlarza starociami znalazłem zdjęcie, które może coś wnieś do tematu (tylko nie wiem co. ;)

Na ukraińskiej stronie ze zdjęciami starego Lwowa znalazłem zdjęcie zniszczonego lwowskiego dworca kolejowego datowane na 1918 rok. Proszę Kolegów o pomoc w rozszyfrowaniu zagadki widocznego na pierwszym planie pociągu sanitarnego. Ponieważ w 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, to powstaje pytanie czy widoczny pociąg może być już polskim pociągiem sanitarnym?

Jako współczesny odłam naszego tematu, za Kolegą SantaFe przekazuję ciekawą informację opublikowaną na stronach Głosu Wielkopolski: Na wielkopolskich torach stoi prawdopodobnie jedyny zachowany wagon, który miał być częścią wojskowych pociągów sanitarnych. Takimi składami planowano ewakuować rannych i porażonych z frontu do szpitali na terenie kraju. Wagon zbudowano pod koniec lat 80. XX wieku...." Pełny tekst oraz 21ciekawych zdjęć można zobaczyć tutaj: http://www.gloswielkopolski.pl/wiadomosci/wielkopolska/g/tajemniczy-wagon-kolejowy-w-srodku-jest-nawet-sala-operacyjna-zobacz-zdjecia,9951816,18331274/

Dziękuję Kolegom za komentarze do mojego angielskiego poczucia humoru :) Wracając do TKS-ów, to właśnie 7 Batalion Pancerny z Grodna posiadał na stanie 79 czołgów TKS i 25 wozów pancernych wz.34. Zdjęcie zrobione przed bramą koszar.

A ja myślałem, że chociaż jednego rannego z podkulonymi nogami można by było przewieźć TKS-ką, jeśli by wyrzuciło się skrzynkę z amunicją :)

Zamieszam niemiecki przykład wagonów sanitarnych, podobnych do polskiego Diy. Zdjęcia z 1 WŚ, pociąg DRK - LZ120. Niestety przykład ten niewiele wnosi w zakresie wyjaśnienia szczegółów budowy polskiego wagonu Diy.

Na zakończenie dzisiejszej sesji zdjęciowej, zamieszczam taki rodzynek: Future general and President, Dwight D. Eisenhower, served at Camp Meade after World War I W wolnym tłumaczeniu: Przyszły generał i prezydent (USA) Dwight D. Eisenhower w obozie Meade po zakończeniu I WŚ. Czy nie mylę się, że z tą laszanką" trafiłem w temat? :)

Rewers pocztówki: German WW Pc Panzertankwagen im Feld, Field, Panzer Tank

Oryginalny opis pocztówki: German WW Pc Panzertankwagen im Feld, Field, Panzer Tank_awers W wolnym tłumaczeniu: Niemiecki czołg w polu WŚ - awers.

Oryginalny opis zdjęcia: Необычный трофей, отбитый американцами у немцев. Это польская танкетка ТКS, после захвата Польши в 1939 году приспособленная немцами для своих нужд и отправленная на второстепенное направление, во Францию. W wolnym tłumaczeniu: Niezwykłe trofeum, odbite od Niemców przez Amerykanów. Jest to polska tankietka TKS, zdobyta w 1939 w Polsce, przystosowana przez Niemców i skierowana do Francji. PS. Ponieważ zajmuję się tematem o polskich pociągach sanitarnych, to w prezencie dla Kolegów czołgistów TKS z czerwonym krzyżem :) Pozdrawiam.

Czy kolorowe zdjęcie już było? Oryginalny opis: Одинокий трофейный FT-17 в горах Норвегии. W wolnym tłumaczeniu: Pojedynczy zdobyczny FT-17 w górach Norwegii.

Kolega JoncaA co do zasady ma rację, jednak załączone do bieżącego wpisu zdjęcie pruskiego wagonu C3i demonstruje moje zaskoczenie zdjęciem naszego wagonu sanitarnego tego samego (jak mi się wydaje) typu. Otóż ten wagon zawsze występował w 3 klasie. Jeśli została 3 klasa obniżona do 4, po wykonaniu remontu takiego (przejętego od zaborcy) wagonu przez PKP, to wówczas tłumaczyło by to jedynie dlaczego otrzymał on serię Diy przed jego zakwalifikowaniem do przebudowy na wagon sanitarny WP. Dedukując dalej sądzę, że wymogi konstrukcyjne wagonu sanitarnego zaklasyfikowanego jako wagon dla lżej rannych, siedzących spowodowały, że w trakcie przebudowy zmniejszyła się ilość miejsc (ławek). Ponowne zmniejszenie ilości miejsc jedynie tłumaczy fakt powtórnego zawieszenia tabliczek z 3 klasą. Zaskoczeniem i jednocześnie pytaniem jest, kto to zrobił? Polacy czy Niemcy? Jakie zatem było wnętrze tego wagonu po przebudowie na sanitarny? Na pewno po takiej ewolucji nie mogło być typowe, ani nawet zbliżone do wnętrza wagonu tej konstrukcji. Niezależnie od wszystkiego, jest to jedyne znane mi zdjęcie wagonu osobowego 4 klasy, szczególnie tej konstrukcji. PS. Na marginesie wspomnę, że Koledzy kolejarze zainteresowali się naszym tematem. Polecam przeczytanie wątku o P.S.53: http://forum.modelarstwo.info/threads/wagonowy-hyde-park-dla-konstrukcji-sprzed-1945-roku-na-pkp.26615/page-26

Dziękuję Koledze Edmundo za przypomnienie wątku o pociągach sztabowych. Wyjaśnienie to, jednak nie zmniejszyło moich wątpliwości, ponieważ zdobywcy" pociągu P.S.93 (Niemcy czy Rosjanie) i tak wcielali prawie każdy zdobyczny tabor do swojej służby, bez względu na to czy był on, czy też nie był zmobilizowany. Nie da się wcielić jedynie taboru kompletnie zniszczonego. Taką filozofią próbuje wyjaśnić dlaczego nie posiadamy zdjęć P.S.93 znajdującego się w obcych rękach. Jeśli skład ten był utajniony", wówczas tłumaczyło by to brak jego zdjęć do 1939 roku. Jednak takie zdjęcie już mamy. Natomiast utajnienie" składu nie skutkowało na okupantów, którzy swobodnie sfotografowali wszystkie nasze P.S.-y, z wyjątkiem tylko tego jednego, czyli P.S.93. Stąd w dalszym ciągu utrzymuje się domniemanie zniszczenia tego składu w działaniach wojennych. Zanim to jednak rozgryziemy, zamieszczam wykadrowane zdjęcie kolejnej zagadki historycznej, związanej z naszymi pociągami sanitarnymi. Źródła tego zdjęcia, celowo w tej chwili nie będę zdradzał. Zdjęcie zostało wykonane 16 stycznia 1940 roku na dworcu kolejowym w Łodzi i przedstawia Niemców z Wołynia (Wolhyniendeutsche). To, co jest zaskakujące na tym zdjęciu, to jest nim pierwszy obraz prawdopodobnie trzyosiowego (sądząc po konstrukcji) wagonu sanitarnego z oznaczeniami PKP. Przykłady wagonów, służących do porównania wkrótce opublikuję. Najbardziej zaskakującym, oprócz unikatowości wagonu, wydaję się być jego oznaczenie. Wagon nosi standardowy w tamtym okresie napis Deutsch" oraz oznaczenie serii Diy (numer wagonu 25207). Dziwna jest pierwsza litera D" przy jednoczesnym oznaczeniu tabliczkami z 3 klasą. Na PKP 3 klasa istniała do 1955 roku, a klasa 4 prawdopodobnie do 1926, może 1927 roku. 1 klasa miała oznaczenie literą A, druga B, trzecia C i na końcu czwarta klasa oznaczona była literą D. Co działo się z tym wagonem pomiędzy 1927 rokiem i 1939, skoro jedynie zawieszono na nim wymienne tabliczki 3 klasy, a jednocześnie zachowały się pełne oznaczenia wagonu nieistniejącej już 4 klasy? Stał na wojskowym" torze odstawczym? Jest wiele pytań, których przyjemności zadawania nie będę Kolegów pozbawiał.

Ostatecznie sądzę, że jedynym składem P.S. sformowanym z wagonów Mhx, który prawdopodobnie został zniszczony w 1939 roku, mógł być skład nr 93. Sądzę tak, na podstawie wyczytanych informacji, pochodzących z relacji o zniszczonym składzie sanitarnym, z września 1939 roku oraz na podstawie braku fotografii tego składu z późniejszego okresu. Ten skład jako jedyny ma znikomą dokumentację zdjęciową.

Oto drugie zdjęcie identyfikacyjne. Moim zdaniem, na zdjęciu w Tarnopolu widoczny jest skład numer 32. Dodatkowym elementem, który ułatwił mi identyfikację, jest brak wystających wywietrzników, pomiędzy górną krawędzią okien i linią dolnej krawędzi dachu. Ta cecha (na podstawie oględzin, tych dostępnych mi zdjęć), zauważalna jest w wagonach Mhx należących do składu P.S.32. Proszę Kolegów o opinię w tej sprawie, ponieważ otworzyło się okno do nowej analizy wspólnie postawionych tez i zgromadzonych materiałów. Pozdrawiam Kolegów serdecznie.

Kolega Tadeusz p.p. spowodował, że spadłem z krzesła". Zdjęcie opublikowane przez Kolegę jest brakującym ogniwem w teorii ewolucji ... tematu :) Dzięki opublikowanemu zdjęciu mamy dowód na to, że na pewno było pięć składów, noszących oznaczenia P.S.-ów i sformowanych z wagonów Mhx. Oznacza to, że 80 wagonów zostało rozdysponowanych po równo na pięć składów, o numeracji 32,53,84 i 93. Może to także uprawdopodabniać (pomimo wszystko), że jednak wagonów bliźniaczych do wagonów Mhx, w II RP było więcej niż tylko 80 sztuk przekazanych przez USA. Oznacza to także, że Kolega Edmundo ma całkowitą rację ustalając w wpisie z dnia 2015-11-05 15:26:25 podział wagonów Mhx. Jednocześnie nabiera racji bytu mapa opublikowana we wpisie z dnia 2015-11-05 22:03:32. W tym miejscu, ponownie pragnę wyrazić uznanie dla pracy i wnikliwości Kolegi Edmundo, oraz podziękowanie dla Kolegi Tadeusz p.p. za zdjęcie P.S.93. Ostatecznie z analizy treści zdjęcia wynika, że bez wątpienia nasze pięć składów P.S.-ów miało dwa rodzaje oznaczeń symbolem czerwonego krzyża. Otóż można zgodnie z tym różnym rodzajem oznaczenia, podzielić składy podzielić na rozlokowane na północy oraz rozlokowane na południu (patrz na mapę z wpisu 2015-11-05 22:03:32). Wizualnie północne" miały dolną linię okien w połowie znaku krzyża, a południowe" krzyż miały poniżej dolnej linii okien. Do północnych" należały składy numer 32,84 i 93. Do południowych" 53 i 66. Wymieniona cecha powoduje, że stała się ona główną cechą (ale nie jedyną), służącą do identyfikacji składów na zdjęciach. Dzięki niej, oraz dzięki wymienionej papie" na dachu wagonu, zidentyfikowałem pociąg na zdjęciu opublikowanym we wpisie z dnia 2016-03-19 22:31:05. Sądzę, że jest to skład numer 53. Obrazek, który załączyłem do bieżącego wpisu jest jak się wydaję dowodem na moją tezę. W następnym wpisie zamieszczę inny obrazek, służący identyfikacji kolejnego składu.

Szanowni Koledzy. Dziękuję Wam za podtrzymywanie tematu. Szczególnie dziękuję Kolego Edmundo, sadyk, Krzysztof 115 i bjar_1. Przestałem się odzywać, ponieważ nie chciałem rozpoczynać innych tematów (mam na myśli na przykład wagony sanitarne trzyosiowe), przed wyjaśnieniem tajemnicy wagonów Mhx. Może jest to błędne założenie, w wyniku czego pogubiłem się. Nie mam konceptu co dalej począć. Zacząłem angażować do naszego tematu Kolegów z modelarstwo.info, żeby w zamian za publikowane tam rzadkie zdjęcia zechcieli nam pomóc w zakresie kolejowym". Na chwilę obecną nic z tego nie wychodzi. Mam jeszcze kilka zdjęć pociągu P.S.32 z okresu zajmowania Cieszyna (Zaolzia) i w zasadzie na tym koniec. Przekopałem amerykańskie archiwa, angielskie i częściowo rosyjskie. Co dalej? W obecnej chwili nie mam pojęcia. Wspólnie postawiliśmy szereg hipotez. Część pozostała nie wyjaśnionych. Możemy jeszcze próbować publikować zdjęcia amerykańskich (podobnych do bieżącego), jednak czy coś z tego wynika? Bieżące zdjęcie ma opis: American Red Cross Train World War 1", czyli pociąg ACK IWŚ. Jak widać zdjęcie jest zrobione w Europie. Sądząc po umundurowaniu, można domyślić się gdzie. Pozdrawiam Kolegów i proszę o podpowiedź :)

Dodatkowo zamieszczam zdjęcie wagonu, który podejrzewam, że trafił w puli 80 wagonów w 1919 roku do Polski. Jako ciekawostkę podam fakt, że w 2WŚ US Army miały na stanie 202 wagony sanitarne. Nie mam dokładnych danych z 1WŚ, jednak raczej liczba wagonów była raczej podobna. Oznacza to, że prawdopodobnie wszystkie, lub prawie wszystkie angielskie wagony będące na stanie US Army zostały przekazane do Polski przez ekspedycję pułkownika Gilchrista. Pozostałe angielskie wagony sanitarne (w liczbie jeszcze niespełna 500) były w użytkowaniu armii brytyjskiej i nie wszystkie były w jej dyspozycji na kontynencie. Te rozważania, skłaniają mnie do uznania iż bardziej prawdopodobnym źródłem pochodzenia wagonu Xxn938 jest DRG, a DRG otrzymało ten wagon jako zdobyczny na brytyjskim korpusie ekspedycyjnym w trakcie pogromu zakończonego Dunkierką. Proszę Kolegów o pomoc i opinię w tym zakresie.

Dziękuję Koledze sadyk za opublikowanie zdjęć czeskiego pociągu sanitarnego. W najbliższej przyszłości nosiłem się z zamiarem nawiązania do czeskich składów sanitarnych, jednak, tych sformowanych z trzyosiowych wagonów osobowych. W swojej kolekcji posiadam zdjęcie takiego trzyosiowego wagonu sanitarnego w malowaniu PKP. O tym jednak będę pisał w późniejszym okresie. Tymczasem, w temacie angielskich wagonów Mhx znalazłem się w punkcie zwrotnym. Swojego czasu ogłosiłem hipotezę, że wagon Xxn938 jest prawdopodobnie zmodernizowanym w zakładach w Poznaniu wagonem z pociągu P.S.84, prowadzonego w 1939 roku przez Pm36-1. Jak wiemy, wagon ten jest w posiadaniu Pomorskiego Towarzystwa Miłośników Kolei Żelaznych. Jednak wózki tego wagonu wskazują jego przynależność do kolei LMS, która powstała po czasie przekazania wagonów do Polski. W wyniku dalszej analizy posiadanych materiałów, dochodzę do wniosku, że alternatywną do pierwszej, jest hipoteza o przekazaniu wagonu Xxn938 jako reparacji wojennych z DR na PKP. W takim przypadku wagon ten nie ma nic wspólnego z naszymi wagonami Mhx i może służyć jedynie jako materiał do budowy repliki wagonu sanitarnego WP z okresu II RP. Wiarygodność jednej z dwóch hipotez może rozstrzygnąć tylko dotarcie do dokumentacji modernizacji wagonu Xxn938, jeśli takowa miała miejsce. To zadanie w zasadzie jest dla pasjonatów kolejnictwa. Osobiście uważam, że raczej prawdopodobną jest teoria iż wagon tej jest reparacją wojenną, ponieważ po okresie przekazania wagonów w 1919 roku, wymagały one raczej remontu pudeł (skrzyń wagonów), a nie układów jezdnych w postaci wózków, które do dziś dnia mają się świetnie! To także wyjaśnia dlaczego wózki datowane są na późniejszy okres. Zatem, występuję do Kolegów pasjonatów wojskowości a także kolejnictwa z apelem, o pomoc w dotarciu do dokumentacji pozwalającej rozstrzygnąć ten i inne, poruszane w tym temacie dylematy. Załącznikiem wpisu jest zdjęcie obrazuje wizytę składu SGO Śląsk, P.S.32 w 1938 roku w Czeskim Cieszynie w czasie operacji zajęcia Zaolzia. Zdjęcia z tego wydarzenia przekazał mi pan Adam Jońca.

Dzisiaj, po raz pierwszy, będzie całkiem humorystycznie :) Załączam zdjęcie polskiego parowozu, który ciągnie wagony podobne do wagonów Mhx. Tylko nie ta epoka i parowóz też nie przypomina Pm36-1 :) Źródło: http://www.mdrs.org.uk/localpreservation.htm

Jeśli mam rację, to wszystko staje się łatwiejsze do ozgryzienia" i oznacza to, że P.S. Tarnopol" to jest P.S.32! :)