Sterowiec LECH

[M-i]

W okresie międzywojennym mieliśmy sterowiec Lech. Czy ktoś może wie kiedy dokładnie trafił do WP i gdzie, do czego był wykorzystywany, a także co się z nim stało (kiedy ewentualnie został wycofany).

[JoncaA]

... kompletnie nie pamietam skad mam to zdjecie i czy bylo publikowane. O Lechu" pisal Morgala i chyba Andrzej Glass, musisz troche poszukac....  pamieci" nie bede opowiadal...

[Brat Pit]

K. Sławiński - Lotnisko toruńskie 1920-1945" na stronach 32-34 jest kilka słów o tym sterowcu i jego krótkiej służbie. Także to zdjęcie jest tam reprodukowane.
pozdrawiam - Piotr

PS
Jeśli ktoś zna inne źródła mówiące o tym sterowcu, to i ja się polecam.
Piotr

[JoncaA]

no, okazalo sie, ze nie musze bardzo kopac, zeby sie dokopac. Odnosny fragment z Morgaly:

[JoncaA]

- i nastepna strona.

[JoncaA]

i nasz sterowiec, kiedy sie jeszcze nazywal Zodiac-11 Commandant Coutelle"

[JoncaA]

aha, nie przejmuj sie zbytnio rysunkiem technicznym na stronie z Morgaly. Traktuj jak pogladowy, bo z proporcjami nie jest dobrze..

[Forteca]

Khem, mam całkowicie inne dane Commandant Coutelle, Zodiac 1911 r. (oblot 8.6.1913 r.), dwa silniki Dansette-Gillet 200 KM (4 śruby), objętość 9500 m3, długość 92 m, średnica 12, wysokość całości 21 m.

[Forteca]

Znaczy, Adamie - to na Twoim zdjęciu (nb. mam w nieco lepszej jakości) to jest Commandant Coutelle, to u Morgały absolutni inny sterowiec.

[JoncaA]

a wiesz, rzeczywiscie, cus jest nie tak. Czyzby sie Morgala walnal? Nigdy mnie to specjalnie nie zajelo, ales mnie zaalarmowal i pogrzebalem w com tam mial. Jak Lech mialby miec kolo 50 m - to jak to pogodzic z 90 w dwu zrodlach. Ze zdjecie pierwsze jest Lecha - to pewne. Mam gdzies dobrej jakosci drugie (to z zamkiem w Warszawie, pewnie wiesz ktore). Ani na tym, ani na drugim to cos w powietrzu nie wyglada na 90 metrowego cielaka.
Wiec jesli przyjac, ze rzeczywiscie ma z 50 metrow - no to nie jest Zodiak 11! Skad wiec informacja ze Lech to Cmdt. Coutelle, a nie np. klasy Le Temps (mial kolo 50 m, ale nawet nie wiem jak wygladal - wiec to czysta spekulacja). No i zrobila sie zagadka.

[JoncaA]

Ma ktos pd reka Ksiege ku czci poleglych lotnikow" - to nastrojowe zdjecie jest chyba z niej i trzeba sprawdzic co sie dzieje w podpisie. Zeby sie dostac do szafki, w ktorej lezy moj egzemplarz musze wyczepic i odsunac ploter, a to ciezkie bydle. Alem za to znalazl rysunek Cmdt.C - i cholera, to nie bardzo mi na Lecha wyglada...

[sadyk]

w podpisie: Sterowiec "Lech nad ziemia Lechicka..." (strona 239 wspomnianej ksiazki)

[JoncaA]

- czyli nazwa Cmdt.C. nie tam padla! Gdyby przyjac za prawdziwe proporcje z archiwalnego rysunku technicznego to Lech musi sie +- miescic w tej czerwonej ramce. Kazdy widzi, ze jest ze dwa razy krotszy! Wiec to jednak nie Cmdt.C. - a moze tylko nie ten Cmdt.C. Wszak Morgala pisze o klasie Vedette, zas o samym sterowcu , ze mial oznaczenie VZ-11 . Wiec moze pomysl, ze sterowiec z 1911 roku , oblatany w 1913 - Cmdnt.C i VZ-11 Cmdt.C. z francuskiego demobilu to to samo - jest bledny. I oczywiscie zdjecie, ktore dalem o 11.50 tylko robi balagan...

[Forteca]

Le Temps (50,4 m x 9,5 m, jede silnik, dwie śruby) też nie... Ten był smukły i proporcjonalny.

Podobny nieco - Zodiac III, 1909 r., 47 m na 8,5 średnicy, 1400 m3, 1 silnik Ballot, jedna sruba - tylko że ze zmienioną gondolą, i asz" ma płetwę grzbietową

[Forteca]

Ale jeszcze jedno każdy zosiac maiłą jakąś nazwę (poza II pierwszymi)więc:

Zodiac 11 = Cmdt. C.

Zodiac 9 = Le Temps

Zodiac 7 = Czajka (czyli Rosyjski)

itd., itp.

We Francji nie było czegoś takiego jak klasa/wytwórnia Vedette

[JoncaA]

jesli mi calkiem francuszczyzna militarna nie zardzewiala to vedetta (a w wersji spolszczonej wedeta, wideta {pamieta ktos : .. siedzi ulan na widecie, a siodlo go w d. .. gniecie..} to, wsrod wielu znaczen, rowniez czujka" - wiec nie o nazwe firmy chodzi, ale o, przepraszam za nowotwor patrolowosc" tego sterowca.No, tym sie on w koncu nad tym Srodziemnym Morzem zajmowal.. I zwroc uwage na ten skrot VZ-11. Nie Zodiac 11 tylko VZ-11 (czy , jak kto woli, VZ-XI)

[JoncaA]

..no i dobra nasza - bylo cos takiego jak sterowce VZ. Znalazlem w sieci takie dwie metryczki, dla VZ1 z 1917 i VZ16 z 1918 roku. VZ11 nie znalazlem, ale cos miedzy 1 a 16 musialo byc, nieprawdaz. To jeszcze musimy dojsc co z ta nazwa Cmdt.C..

[Forteca]

VZ - czyli Vedette Zodiac, Vedette commandée par l'aéronavale Française"

Vedette V-11 45 x 13 m średnica, 2 x Salmson Ac 9

tyle że rok produkcji - 1935 !!!! - zresztą świetny i nowoczesny sterowiec patrolowy.


Czyli kicha...

Zodiac robił tylko dwie 11" Cmdt. C. i tego...

[JoncaA]

V to nie to samo co VZ!

[Forteca]

Cmdt C. był sterowcem (jednym z trzech) Twierdzy Epinal, i został zniszczony chyba we wrześniu 1916 roku, koło Verdun... Więc ten nasz to może być kolejny o tej nazwie. Poza tym wudać ze nie był sterowcem marynarki.

Będew tym roku w Epinal, to się spytam znajomych speców ds. tej twierdzy.

[sadyk]

Moze pokazmy piekne zdjecie Lecha" nad Warszawa w 1926 roku.

[sadyk]

Panowie chcialem zwrocic uwage, ze w przedwojennej Encyklopedii Wojskowej" stwierdzono: Armia polska posiadala w 1921-1926 s. [sterowiec] luzny "Lech typu Vedette-Zodiac o pojemnosci 3.150 m3". natomiast cos sie w tym wszystkim nie zgadza, poniewaz sterowiec - w wyniku decyzji 6 osobowej komisji pod przewodnictwem pplk A.Wilcza - dopiero 2.III.1928 roku zostal przeznaczony na zlomowanie". Natomiast w 1926 roku przelecial na stale z Torunia do Legionowa (stad te piekne zdjecie nad Zamkiem). I jeszcze jedno. Nie znam sie na silnikach, ale Lech" mial silniki Anzani 80 KM. Moze nie tam szukacie?

[Forteca]

Dzięki wielkie ! Bo właśnie to nie pasowało, u Morgały są silniki Renault, a żaden francuski sterowiec takich nie miał. Moze teraz coś się dopasuje.

[sadyk]

VZ w pelnej krasie.

[Forteca]

Śliczny.

Określenie VZ odnosi sie do sterowców patrolowych marynarki - od VZ 1 do chyba VZ 24 (ten z lat 30-tych) - dwa z nich V 3 i V 13 w czasie I wojny używało lotnictwo US Navy (otrzymane od Francji)

Trochę dziwne, że kupilismy sterowiec patrolowy marynarki, a nie wojsk lądowych.