Sedco Express

Warszawa - Okęcie 1939 r. Drugi z prawej - płk.pil. Stefan Pawlikowski dca 1.PL (W-wa). Awans na płk otrzymał w 1939 r. (starszeństwo od 19.03.1939r.) co pozwala datować zdjęcia.

Służba Drogowa - raczej nie, bo oznaczenie rangi urzędnika IX stopnia to nie rozetki ale sześcioramienne gwiazdki. Na otoku czapki widoczne również trzy rozetki a nie gwiazdki a nad nimi orzeł. Orzeł Służby Drogowej był na czapce a koło z oskardem i szpadlem właśnie na otoku. Może więc Służba Więzienna ?

Zdjęcie z lat 1922 - 1924 (?) W miejscu gwiazdek rozetki a na okrągłej czapce z okuciem daszka "inny" orzeł. KOP, Służba Celna, Straż Graniczna czy też szwoleżer z jednego z trzech pułków wg nie. Może urzędnik wojskowy ? Jaki stopień (kpt ?), funkcja ? Z góry dziękuję za wszelkie informacje.

Niezwykle ciekawe, rzadkie zdjęcie przedstawiające samolot sanitarny Breguet Bre XIVTbis. Zakupiony we Francji został zmontowany w kwietniu 1926 r. w CWL (Warszawa) i otrzymał numer S.10.1. Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne przekazało go do dyspozycji 1.PL w październiku 1926 r. Po uszkodzeniu przy przymusowym lądowaniu w czerwcu 1927 r. samolot był remontowany w CWL i oblatany w maju 1928 r. Ponownie uszkodzony w sierpniu 1928 r. znajdował się w remoncie od października 1928 r. do stycznia 1929 r. Samolot był zbudowany we Francji już jako sanitarny a prócz niego w lotnictwie polskim użytkowano jeszcze jako sanitarne trzy Breguety - nr. CWL 10.40 (1935 r.) 10.51(1936 r.) i 10.90 (1936 r.) - w nawiasach data kasacji. Wszystkie zostały przebudowane z wersji Bre XIVA2 (rozpoznawczy).

W lotnictwie rumuńskim kokardy malowano do maja 1941 r. Samoloty na drugim planie to rumuńskiej produkcji SET 4 (lub SET 7K) - samolot treningowy/rozpoznawczy/wsparcia wojsk lądowych.

Chyba coś nie tak. Przed wojną nie produkowano aparatów marki Hasselblad . Doszukałem się, że własne aparaty Hasselblad zaczął produkować dopiero w 1940 r. (kopia niemieckiego) z przeznaczeniem dla wojska a "cywilne" dopiero po wojnie. Przed wojną firma handlowała aparatami innych producentów.

Hasselblaty, zdjęcia na szklanych płytach ? Raczej nie, a zapewne małoobrazkowe aparaty firmy Kodak (prod. w Niemczech) lub Leica.

NN por.pil. ( m.in. odznaka Francuskiej Szkoły Pilotów i liczne baretki orderowe) - Lucjan Kulikowski ? W tle DFW C.V nr. CWL 7.7 wpierw w w 11.EW (sierpień-listopad 1919 r.) potem w Toruńskiej Esk.Wywiad. (listopad 1920 r.) i finalnie w OSOL (skasowany w 1921 r.) Sadzę, że zdjęcie z okresu służby w OSOL (1920 r.?)

Na wesoło Sympatyczny małpiszon w goglach nie bojący się polskie zimy. Motorowe sanie - z prawej por.obs. Stefan Korcz (z prawej) i NN por. Poznań - Ławica 3.PL - 1924 r.

Pilot praporszczik (chor.) Stanisław Jakubowski w kokpicie MS- L "Parasol" z 16.KAO (Korpuśny Oddział Lotniczy) - jesień 1915 r. Za czyny bojowe został odznaczony krzyżami św.Jerzego kl. 4 i kl. 3

Im głębiej w las tym więcej drzew Podałem, że (wg książki "Samolot bombowy PZL P-37 "Łoś" (J.B.Cynk, W-wa, 1990) (str. 138) "Po zakończeniu mobilizacji (26-27.08.39 r.) rezerwowy 220.DB w składzie: 221.EB i 222.EB przebazowany został z Okęcia do Małaszewicz." Natomiast we wspomnianej książce "Polskie eskadry w latach 1918-1939" (J.Pawlak) gdzie zawarta była informacja, że obie eskadry nie posiadały godeł jest też takie zdanie na str. 109 - "Formowanie eskadry [221.EB] rozpoczęto w marcu 1939 r. Miała ona wraz z 222 Eskadrą (organizującą się równolegle) utworzyć Dywizjon Bombowy" i dalej - "W czerwcu [!] 1939 r. eskadra została przesunięta na lotnisko Małaszewicze ze względu na szczupłość pomieszczeń na Okęciu. Mamy więc rozbieżność w dacie przybycia eskadry (lub eskadr) na lotnisko Małaszewicze: - czerwiec 1939 r. - 26-27 sierpień 1939 r. Dalej (str. 110) - " Ponieważ 220 Dywizjon Bombowy [221 i 222.EB] nie osiągnął przed wybuchem wojny zdolności bojowej [!], w czasie działań wojennych stanowił jedynie zaplecze kadrowo-sprzętowe dla walczących dywizjonów bombowych "Łosi". str. 112 - (dotyczy 222.EB) - " Podobnie jak 221 Eskadra, nie osiągnąwszy zdolności bojowej, była podczas działań wojennych 1939 r. jednostką rezerwową w zakresie kadrowo-sprzętowym dla walczących dywizjonów bombowych. W pierwszych dniach wojny, po odejściu z lotniska Małaszewicze, przebywała na lądowiskach Żabczyce koło Pińska, skąd w dniach 15-17 IX ewakuowała się na południowy wschód kraju." " Czy możliwe jest, że jednak 221 EB jak i 222 EB posiadały godła przejęte od 11 EL i 12 EL? " jak najbardziej możliwe ponieważ: - zdjęcia i rys.kolorowy (wykonany na podst. oryginalnego zdjęcia) świadczą, że na ":Łosiach" 221 i 222.EB z rezerwowego 220. DB (później XX DB) malowano godła dawnych (rozwiązanych) 11 i 12.EL. Nigdzie natomiast nie ma informacji jakie (które) godła malowano na "Łosiach" w/w eskadrach bombowych. Czy 221. EB miała godło z lisem, czy z dziewczyną (dotyczy to także 222.EB) " Chociaż, zgodnie z jednym z powyższych postów, 221 EB formalnie nie została sformowana " (tak jak i 222.EB) Nie zostały finalnie sformowane co nie znaczy, że godeł na samolotach tych eskadr nie malowano. Z eskadr wysyłano "Łosie" jako uzupełnienie do innych eskadr. W wykazie (niepełnym) Tablica A.20 PZL-37 Łoś w książce "Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939" (A.Morgała, W-wa 2003) mamy jak niżej - np: - 72.101 1.PL/221.EB baza Małaszewicze VI-VIII 1939 r. [potem] XV DB/16.EB - jako uzupełnienie we wrześniu 1939 r. ewakuowany do Rumunii 17 IX 1939 r. - 72.107 XX DB [która EB - brak info] Małaszewicze 31 VIII 1939 r. XV DB/16.EB dalej j.w. inne Łosie z XX DB przekazano do 17.EB z XV DB Wspomniany na rysunku kolorowym "Łoś" nr. 72.118 (XX DB) z godłem 12.EL (dziewczyna) wg w/w wykazu 06.09.39 r. został przekazany jako uzupełnienie do 17.EB z XVDB i 18.09.1939r. przeleciał do Czerniowiec w Rumunii.

Wg książki "Samolot bombowy PZL P-37 "Łoś" (J.B.Cynk, W-wa, 1990) (str. 138) Po zakończeniu mobilizacji (26-27.08.39 r.) rezerwowy 220.DB w składzie: 221.EB i 222.EB przebazowany został z Okęcia do Małaszewicz. 31.08.39 r. 220.DB przemianowany został na XX DB i w swoim składzie posiadał : 221.EB - 11 egz. "Łosi" 222.EB - 9 egz. "Łosi" Samoloty miały braki w wyposażeniu (sprzęt pokładowy i uzbrojenie) a 18 załóg latających było niekompletnych. 31.081939 r. w Małaszewiczach znajdowały się n/w ilości "Łosi": - 11 egz. (221.EB) - 9 egz. (222.EB) - 7 egz. (213.Esk.Ćwiczebna Bombowa) - 4 egz. (KZL - Kierownictwo Zaopatrzenia Lotnictwa) - 2 egz. (NN) Razem: 33 egz. Autor podaje, że jeden (m.in.) z w/w ilości miał numer 72.118 W książce "PZKL.37 Łoś" (D.Bernad, B.Braniewski, J.B.Cynk, A.Glass, T.J.Kopański, Gdańsk, 200 Monografie Lotnicze 100) na str.306 jest zamieszczona kolorowa grafika z podpisem" "Łoś B I z XX Dywizjonu Bombowego. Sylwetka wykonana na podstawie fotografii pokazującej maszynę w czasie przeglądu w Rumunii. Możliwe, że jest to samolot 72.118 [a więc o numerze takim samym jaki posiadał jeden z "Łosi" bazujących w Małaszewiczach], który przed ewakuacją do Rumunii (gdzie został internowany i przejęty przez ARR [Aeronautica Regala Romana - Królewskie Lotnictwo Rumunii] jako "208") został przekazany do 17. Eskadry Bombowej. Na kadłubie godło 11.Eskadry Liniowej rozwiązanej w marcu 1939 roku". Pewna sprzeczność - jak w/w był w 17.EB i odleciał do Rumunii to nie mógł zostać zniszczony w wyniku kolejnych bombardowań Małaszewicz natomiast rysunek (na podst. zdjęcia) potwierdza, że malowano godła byłej 11.EL. Tak jak wspomniałem w poprzednim wpisie (" Nie jest wyjaśnione czy dawne godło 12.EL (lis) namalowano na Łosiu z 221 czy z 222.EB.") nie ma informacji na jakich "Łosiach" z 221 czy 222.EB malowano godło byłej 11.EL. Drugie zdjęcie potwierdzające, że godła byłej 11 i 12.EL malowano na "Łosiach" pochodzi z książki " Polskie Konstrukcje Lotnicze w Rumunii 1933-1947" (D.Antoniu, Sandomierz 2014) str.141. (bez opisu). Widoczne jest tylko trójkątne pole godła (rys. godła nieczytelny) i biała cyfra "5" na kadłubie. Taka sama "5" jest na rysunku barwnym na pierwszym zdjęciu. Wszystko wskazuje, że jest to ten sam Łoś o nr. 72.118 a więc godło jest godłem byłej 11.EL (dziewczyna).

O tym nazwisku znanych mi jest jeszcze dwóch lotników: - por.pil. Zdzisław jakubowski (poległ w 1920 r.) - wpierw w Legionach Polskich, potem w armii A-W i polskim lotnictwie - sierż.pil. Józef Jakubowski (12.EW) wcześniej służył w armii niemieckiej

Ciekawa historia ale jak sądzę raczej nieprawdziwa, rodzinna legenda. Czy to są jedyne znane szczegóły ? Trudno nazwać wcielenie do armii carskiej przymusowym skoro jak sądzę był poddanym cara. Jeżeli był pilotem to musiał ukończyć jedną ze szkół lotniczych, zapewne po przeniesieniu z innego rodzaju wojsk. Jak mógłby uciec z dowódcą (!) z Rosji do USA ? Kiedy ? W czasie trwania I WŚ ? Prędzej już w okresie wojny domowej lub z oddziałów bolszewickich. W lotnictwie Imperialnej Rosji służył w stopniu (finalnie) chorążego Stanisław Józef Jakubowski (ur. 8.11.1891r. syn Władysława), potem był pilotem w polskim lotnictwie i w stopniu kapitana z dniem 30.09.1929 r. został przeniesiony w stan spoczynku.

Na obu zdjęciach są Łosie z godłem dawnej 12.EL.