Krzymen

Ks. płk Jan Dekowski (1882-1946), kapelan 3 pułku strzelców polskich

Ks. kpt. Józef Jaworski (1881-1962), kapelan 1 pułku strzelców polskich/43 pułku strzelców kresowych

Formoza - wykreśl tego żołnierza z listy strat pociągów pancernych. W 1934 WBH dało plamę – trzy błędy w jednej pozycji ! nie ZAUSZNAJDER a ZANDSZNAJDER nie szer. a pchor. nie poc. panc. „Lech” a czołówka sanitarna „Lech” podchorąży Mieczysław ZANDSZNAJDER, student Wydziału Lekarskiego UW (od 1917) wstąpił ochotniczo do WP w listopadzie 1918. Od wiosny 1919 na froncie w 9 DP a od lata w czołówce sanitarnej „Lech”. Zmarł na tyfus w szpitalu wojskowym w Łunińcu 21.12.1919 Spoczywa na cmentarzu żydowskim w Warszawie.

Szanowny Kolego Formoza ! Gdybym w lutym trafił na ten temat, to … oszczędziłbyś sobie biegania po kwaterze 241 Oba wspomniane spisy znajdowały się w doskonałym serwisie Nieoficjalna Strona Starych Powązek prowadzonym przez panią „Sowę” posiadającą niesamowitą wiedzę o Starych Powązkach. Strona zniknęła z Internetu w kwietniu 2022 … Nie ma też drugiej strony pani Sowy - Cmentarium Wielka szkoda … Numer 9251 to po prostu numer porządkowy rtm. Bolesława Rudnickiego w Spisie pochowanych na cmentarzu powązkowskim, który opracowała p. Sowa na podstawie wielu źródeł. Tak się składa, że ja byłem autorem listy pt. Spis żołnierzy Wojska Polskiego i personelu wojskowego zmarłych w latach 1918-1921. Opracowałem go w 2009 i miał wtedy około 360 pozycji. W tym spisie pod numerem 241 figurował rtm. Bolesław Rudnicki. Z nekrologu z Kuriera Warszawskiego wiedziałem, że został pochowany na Starych Powązkach. Niestety grobu nie odnalazłem i wpisałem – kwatera nieznana … W chwili obecnej nie ma możliwości ustalenia, w której części cmentarza został pochowany. Pozdrawiam

P.P. "Mściciel" - szer. Michał Gross, zm. 03.10.1919. Nie ma go w Liście strat WP, nekrologu też nie znalazłem. P.S. Formoza, czy możesz podać dane tego rotmistrza z 1 pułku ułanów krechowieckich, o którym wspomniałeś ?

Bracia Małagowscy – obaj zginęli w lipcu 1919. Pogrzeb ppor. Kazimierza Małagowskiego odbył się 10 lipca, a por. Stanisława Małagowskiego, dowódcy P.P. „Śmiały” 30 lipca …

Kolego Formoza – jeżeli chodzi o zniszczenia, to więcej tu „nabroiło” lotnictwo sowieckie w 1942 lub 1943 r. Celowali w okolice Dworca Gdańskiego, a bomby częściowo trafiły w Stare Powązki i rozwaliły kilka kwater koło kościoła. Pomniki nagrobne w większości nie zostały odbudowane. Większość grobów żołnierzy, pochowanych na Starych Powązkach w latach lat 1918-1921, istnieje do dzisiaj. Jednak znalazłem też kilkadziesiąt nekrologów, gdzie wyraźnie napisano, że pogrzeb odbędzie się lub odbył się na cmentarzu powązkowskim, a obecnie tych grobów już nie ma … i już nigdy się ich nie zlokalizuje – głównie z powodu utraty przedwojennej dokumentacji. Grób mjr Mieczysława Nowickiego – kw. A, rząd 6, grób 31.

Polegli 22.08.1920 na stacji Konopki w P.P. "Danuta" spoczywają na trzech warszawskich cmentarzach: mjr Mieczysław Nowicki - Stare Powązki, sierż. Stanisław Wieczorek i st. szer. Wojciech Durski - Cmentarz Wojskowy na Powązkach. szer. Mikołaj Markowski został pochowany na cmentarzu prawosławnym na Woli, ale grób chyba już nie istnieje.

Kapelani Armii Polskiej we Francji.

ks. płk Jan Więckowski

Centre d’instruction d’aviation de combat et de bombardement – centrum szkoleniowe lotnictwa bojowego i bombowego. Szczerze mówiąc nie bardzo rozumiem, jaki charakter miała ta jednostka. Podlegała bezpośrednio pod GQG. Utworzona 16.05.1918 i rozwiązana 28.04.1919. Stacjonowała na lotniskach Linthelles, Gourgançon i Herbisse. Składała się z eskadr BR 205, BR 210, BR 216, BR 228, BR 229, BR 232, BR 236. Były to eskadry bojowe a nie szkolne.

„Division d'entraînement” to oddział/eskadra w ramach szkoły pilotów szkolący na jednym typie samolotu. Po wybuchu wojny w 1914 r. uznano we Francji, że działania wojenne szybko się zakończą. Podjęto decyzję o rozwiązaniu szkół pilotów i o wysłaniu personelu na front. Szybko jednak okazało się, że to nie będzie przyjemna i ... krótka wojenka Już w październiku zaczęto na gwałt powtórnie otwierać zamknięte pochopnie wojskowe szkoły pilotów i tworzyć nowe. W październiku 1915 zmilitaryzowano wszystkie szkoły cywilne (Farman, Blériot i Caudron) prowadzone przez producentów/konstruktorów samolotów. Ponieważ każda z nich szkoliła tylko na wybranych typach maszyn, zaszła konieczność powołania szkół przejściowych (école de transformation), gdzie młodzi piloci (zdawali egzamin i otrzymywali brevet de pilote na konkretnym typie samolotu), ale także ci którzy np. zmieniali przydział, byliby przeszkalani na samolotach używanych w jednostkach liniowych. Powstało zatem Zgrupowanie oddziałów szkoleniowych / Groupe des divisions d'entraînement (GDE) na pólnocny-wschód od Paryża (pomiędzy Plessis-Belleville i Ermenonville). W 1918 r. do GDE trafiali już piloci po 6-miesięcznym szkoleniu i tam byli dodatkowo szkoleni oraz otrzymywali przydziały frontowe. GDE działało w latach 1915-1919 i podlegało bezpośrednio pod GQG (Grand Quartier Général – sztab generalny).

Aéro-Club de France przyznawał w latach 1909-1921 patenty pilotów i przyznał ich 18688 - w olbrzymiej większości dla absolwentów szkół wojskowych. W 1921 państwo przejęło nad tym kontrolę, ale uznało wszystkie dotychczasowe dyplomy wydane przez ACF. Pod koniec I wojny światowej wyszkolenie pilota, w pełni gotowego do służby frontowej, trwało we Francji minimum 6 miesięcy. Pierwszy miesiąc, to Ecole technique/szkoła techniczna, która obejmowała naukę budowy i obsługi technicznej samolotu. Drugi miesiąc, to Ecole de pilotage (élémentaire)/szkoła pilotów – wyszkolenie podstawowe. Po pomyślnym ukończeniu tej szkoły, absolwent otrzymywał „brevet d’aviateur militaire” (patent lotnika wojskowego). Na tej podstawie wydawano nieco później „brevet de pilote-aviateur” ACF (patent lotnika pilota). Następnie pilot po tym szkoleniu podstawowym trafiał na dwa miesiące do Ecole de transformation (uzupełnienie szkolenia i wybór specjalizacji) oraz na kolejne dwa miesiące do Ecole de perfectionnement (przeszkolenie do eskadr myśliwskich, bombowych, rozpoznawczych, obserwacji artylerii). Do zadań specjalnych – np. loty nocne - mógł być dodatkowo przeszkalany w Ecole d’application

Sedco Express - dzięki ! Mamy kolejnego rozszyfrowanego Jan Żbikowski, rocznik 1892 (wg. bazy żołnierzy armii Hallera z WBH-CAW). We Francji dostał dyplom pilota jako kapral, więc w Polsce może doszedł do sierżanta ? Podobno z ochotników z USA, których przeszkolono na pilotów, został się w WP jedynie sierż. Piotr Tołuściak (Peter Tolusciak) - i to na własne żądanie !

Kol. Koloman – dziękuję ! Palczanis – Pałaczanis – figuruje w katalogu WBH-CAW jako Władysław Palaczanis ur. 1897. A wiadomo coś o tych ? Goyewski - ??Gojewski/Gajewski??; Cabiech – ???; Gaboura - ??Gąbura/Gębura??; Zbikowski - ??Żbikowski??; Czarnecki - ???; de Gluski - ??Głuski?? Mogą to być Polacy, ale równie dobrze Francuzi polskiego pochodzenia, których skierowano do Armii Polskiej we Francji, a nawet Francuzi noszący polskie nazwiska nie związani z tą armią. Wyjaśniam, że lista opublikowana w L’Aérophile nie dotyczy dyplomów pilotów wojskowych (brevets de pilotes militaires), tylko tych przyznanych przez ACF. Aéro-Club de France - w skrócie ACF - przyznawał dyplomy cywilne praktycznie każdemu wojskowemu, który ukończył podstawowy kurs pilotażu. Polacy z tej listy otrzymali dyplomy wojskowe w okresie lipiec-październik 1919. Władysław Mickiewicz otrzymał dyplom wojskowy w lecie 1917, a dyplom ACF pod koniec 1917 - zatem to nie on jest na tej liście.

Kol. Koloman – Na francuskiej stronie internetowej nie ma dokładnej daty śmierci Wł. Mickiewicza - podana jest tylko data roczna. Obawiam się, że to literówka, których tam nie brakuje. Sierż. Władysław Mickiewicz od końca września 1918 służył także w SPA 153. Dowódca tej eskadry napisał bardzo dobrą opinię o tym pilocie. Była to odpowiedź na prośbę z dowództwa AP we Francji. Chodziło o awans na stopień adjudant. W marcu 1919 Mickiewicz był w Pau i to jest ostatnia wiadomość o tym lotniku. Nie wiadomo, czy wyjechał do Polski a przecież cześć lotników została zdemobilizowana jeszcze we Francji. Mickiewicza szukałem we francuskiej bazie grobów wojennych i w ówczesnej prasie – bez rezultatu. Jeżeli chodzi o st.sierż. Rudolfa Zintela, to mam tylko kilka informacji. Jest jednak w bazie grobów wojennych, a o jego wypadku pisały także gazety. To właśnie szukając czegoś o Zintelu trafiłem także na nazwisko Mickiewicz … L’Aérophile z listopada 1919 podała listę dyplomów pilotów, gdzie aż roi się od nazwisk lotników Armii Polskiej we Francji – wszystko to „młodziaki” świeżo po szkołach. Niestety imion nie podano, niektórych nazwisk nie kojarzę. Może nie są to Polacy, więc postawiłem - ??? Wyrzykowski – Jan WYRZYKOWSKI; Kozlowski – Władysław(?) KOZŁOWSKI; Goyewski - ???; Miklasienvick – Władysław MIKLASIEWICZ; Walicki – Aleksander WALICKI; Zintel – Rudolf ZINTEL; Flaszinski – Roman Flaszyński; Cabiech – ???; Matecki – Jan MATECKI; Janeczlco - Paweł JANECZKO; Tworck – Tomasz TWOREK; Potec – Jan POTEĆ; Mickiewicz – Henryk MICKIEWICZ; Szerski – Jan SZCZERSKI; Dettlow – Wacław DETTLOW (właściwie Vinceslas DETTLOFF); Gaboura - ???; Zbikowski - ???; Burchard - Marian BURHARDT; Czarnecki - ???; Dubroswki – Adolf DUBROWSKI; Fruczka – Jan TRUCZKA; Folusciack – Piotr TOŁUŚCIAK (Peter Tolusciak); de Gluski - ???; Palczanis – Polak/Litwin ?; Rudnicki – Franciszek RUDNICKI; Sielicki - Antoni SIELICKI; Wojtowski – Władysław WÓJTOWSKI; Zacharewicz – Kazimierz ZACHAREWICZ.

Moim zdaniem Adjudant Jean-Marie Briton jest jednak trochę podobny do lotnika z pierwszej fotografii. Baretka z dolnego rzędu podobna do KW. Poszukam go w D.Pers. M.S.Wojsk. chociaż tam Francuzi odznaczeni KW to głównie oficerowie.

Znam ten ból Rzeczywiście jak się wpisuje do wyszukiwarki „MICKIEWICZ”, to zaraz wyskakuje Adam lub jego syn Władysław (Ladislas.) Dodatkowo Francuzi bardzo "elastycznie" podchodzą do pisowni tego nazwiska i innych polskich nazwisk – Mickewicz, Michevitz, Mitzkevitch i wiele innych wersji. W "Ku czci poległych lotników" dość skąpo piszą o Mickiewiczu, a Zintel to nie ma nawet imienia.

Całkiem możliwe – Briton otrzymał Médaille Militaire (MM) w 1920 r. Niestety odznaczenia zagraniczne rzadko wpisywali w karty ewidencyjne (fiche matricule), które są dostępne w Internecie, więc ciężko będzie ustalić, czy miał KW … Dodaję zdjęcie Briton’a na którym polską odznakę pilota nosi po prawidłowej stronie

Stare Powązki

Stare Powązki w Warszawie, kwatera 234. Pogrzeb był 11.10.1920.

Porucznik obserwator Jerzy Roszkowski otrzymał Polową Odznakę Obserwatora nr 64 w grupie oficerów rezerwy i w stanie spoczynku - D.Pers. M.S.Wojsk. nr 15 z 11.11.1928 r. Posiadał również Krzyż Walecznych.

Zdzisław Massalski jeszcze jako żołnierz 1 pułku ułanów krechowieckich. Grób - Stare Powązki w Warszawie.

Kol. Sedco Express - niestety nie wiem, co jest umieszczone w "Wypadki śmiertelne ..." Podporucznik Konstanty Makowski zginął w wyniku wypadku lotniczego 26.08.1918 r. w Ecole d'Aviation Militaire w Ambérieu ok. godz. 7 rano. Powodem wypadku była utrata prędkości z powodu błędnego manewru ucznia-pilota.

Jest to chyba jedyna znana fotografia J. Piłsudskiego z austro-węgierskim Orderem Korony Żelaznej III kl. Bogusław Miedziński ma EK II.