wa1aw

LZ669 Stacja Pieńsk - Penzig (zdj2).

LZ669 Stacja Pieńsk - Penzig.

Dodatkowo w zakresie prowadzonej dysputy, proszę Kolegów o analizę kilku zdjęć z albumu LZ669. Załoga lazarettzug LZ669 (P.S.66).

Jestem poruszony zakresem informacji opracowanych przez tak zacne grono Kolegów z naszego forum. Witam wszystkich Panów, którzy wsparli dyskusję w tym temacie. Niestety, osobiście w najbliższym czasie będę mógł uczestniczyć dyspucie jedynie sporadycznie. Wobec tego ograniczę się do zamieszczenia wcześniej przygotowanej mapy ośmiu obszarów regionalnych DOKP w ówczesnej Polsce (patrz wpis z dnia 2015-11-01 01:32:49). Prezentowany schemat jest sporządzony na podstawie mapy zasięgu obszarów regionalnych dyrekcji z roku 1932. Do wybuchu wojny jedynie DOKP Stanisławów przestało istnieć i zostało wchłonięte przez DOKP Lwów, natomiast DOKP Gdańsk w 1932 roku przeniosło siedzibę do Torunia. Tak więc, przygotowana przeze mnie schematyczna mapka obrazuje stan faktyczny w momencie wybuchu wojny. Na mapce znalazły się wszystkie pociągi sanitarne rozmieszczone zgodnie z ustaloną przez Kolegów numeracją oraz miejscem lokalizacji stacji macierzystej. Jedyną poprawką, jaką prawdopodobnie należało by wprowadzić jest skład P.S.84, czyli DOKP Gdańsk, st. raczej Toruń niż Bydgoszcz. Dlatego P.S.84 zlokalizowałem pomiędzy stacjami Toruń i Bydgoszcz. PS. Jestem pełen podziwu dla Kolegów z racji Panów profesjonalizmu.

Wizja przywrócenia pierwotnego wyglądu wagonu Mhx838 (obecnie XXn938) na jego setną rocznicę służby dla Polski spowodowała, że puściłem wodze fantazji i spróbowałem wyobrazić sobie jak wyglądał by nasz OSTATNI ŻOŁNIERZ IIRP NA TORACH po renowacji. Wynikiem tego powstał taki oto fotomontaż z fragmentów posiadanych zdjęć. Kraj bez historii jest jak człowiek bez twarzy. My posiadamy tylko jeden ślad historii wojskowości IIRP na torach. PS. Swoją drogą, pan Mariusz Plewka, nasz Kolega z tego forum i jednocześnie utalentowany artysta rysownik, mógł by narysować ten wagon w kolorze. Mając na uwadze jego stronę z rysunkami taboru kolejowego liczę na to, że da się skusić na wykonanie rysunku tego unikalnego zabytku.

Ponownie wrócę do hasła RATUJMY OSTATNIEGO ŻOŁNIERZA IIRP NA TORACH". Kolega bjar_1, we wpisie z dnia 2015-10-22 09:20:42 napisał: Co do tego wagonu z Kościerzyny, to pytałem na fejsbuku Pomorskiego Towarzystwa Miłośników Kolei Żelaznych - dostałem odpowiedź, że stoi na tyłach bazy SKM w Gdyni Cisowej, podobno jest w antykorozyjnym malowaniu i sprawia wrażenie zadbanego. Tak więc na złom na szczęście nie trafił". Niezależnie od tego zapytania, również i ja wkrótce zwrócę się do właściwych instytucji z prośbą o udzielenie kilku informacji na temat tego wagonu. Wiem też, że o ten wagon pytała osoba, która zgłosiła go na listę zabytków kolejowych, czyli pan Stanisław Jasiński. Wierzę, że wagon ten w przyszłości uda się odrestaurować i wyeksponować go jako Mhx838 w pierwotnym malowaniu P.S.4?. Wagon ten za cztery lata skończy 100 lat służby dla Polski! W 1919roku ludzie Gilchrist-a przekazali go do WP. Zróbmy więc wszystko, żeby w setną rocznice wcielenia go do Wojska Polskiego, wagon ten mógł z powrotem przywdziać polski mundur".

Tym razem zamieszczam odpowiedź na wpis Kolegi Edmundo z dnia 2015-10-31 12:09:57. Kolega napisał wówczas:...Nie wiemy także czy niemiecki LZ 669 działający we Francji w 1940 r. był jednolitym składem byłego polskiego pociągu sanitarnego czy też "składakiem z kilku wagonów pochodzących z byłych pociągów sanitarnych WP typu "amerykańskiego z więc z wagonami typu Mhx". Wydaje mi się, że pociąg ten był kompletny. Numeracja wagonów w tym składzie, zgodnie z podziałem jest od wagonu numer 865 do 880. Na zdjęciach zidentyfikowałem wagony numer 867 i 876. Więc dokładnie mieszczące się w zakresie numeracji wagonowej tego składu. Dodatkowo, załączam zdjęcie składu P.S.66, obrazujące prawie cały pociąg. Na tym zdjęciu P.S.66 jako LZ669 widoczny jest na stacji Pieńsk w województwie dolnośląskim. Wówczas stacja nazywała się Penzig. Na zdjęciu można doliczyć się 11 wagonów Mhx oraz dwa parowozy ciągnące ten skład.

W tym miejscu spróbuję odnieść się do niektórych analiz i wypowiedzi Kolegi Edmundo. 1. Wpis z dnia 2015-11-01 07:32:57. Kolega napisał w nim, że ...oraz DOK Nr IV (Łódź) mobilizujące Pociągi Sanitarne Nr 43, 44 i 45". Czy mogę prosić o podanie źródła tej informacji? Nie mam dostępu do tego dokumentu. 2. Wpis z dnia 2015-11-01 08:00:37. Cytuję: Jeśli przyjmiemy to założenie i mamy 100 % pewność że numery pociągów sanitarnych pokrywały się z numerami DOK-ów to jeden z pociągów sanitarnych "typu amerykańskiego zmobilizowanych latem 1939 r. mógł mieć numer pokrywający się z numerem DOK Nr I a więc PS Nr 14 lub 15". Osobiście, w dalszym ciągu jestem zdania, że piąty skład został podzielony. Jeśli od piątego składu odejmiemy kilka wagonów sztabowych oraz łącznościowych (dla kursantów Wyższej Szkoły Wojennej), oraz odejmiemy wagony, które zgodnie z ówczesnymi wymogami na kolei były poddawane przeglądom oraz naprawom, to nie uda nam się sformować piątego składu. A dodatkowo, musiała przecież istnieć rezerwa wagonowa. Tak dużego ubytku wagonów w nieoznaczonym piątym składzie nie były by w stanie pokryć nawet te cztery wagony, które można by pozyskać przy zastąpieniu jednego wagonu Mhx z pozostałych czterech pociągów, innymi wagonami sanitarnymi (towarowymi). Natomiast Kolega może mieć rację, że w DOK Nr I mógł powstać piąty pociąg, składający się głównie z wagonów Mhx. Ten hipotetyczny PS Nr 14 lub 15 raczej nosił oznaczenie pociągu sztabowego. Natomiast jeśli istniał piąty, mieszany skład sanitarny z wagonami Mhx, to raczej był to skład rezerwowy i przyznaję rację Koledze, że jego numeracja pozostaje zagadką. Chwilowo na pozostałe poruszane przez Kolegę kwestie nie potrafię znaleźć odpowiedzi. Załącznikiem do bieżącego wpisu jest skan zdjęcia parowozu Pm36-1, wykonanego tuż przed wybuchem wojny. Tę fotkę pozyskałem chyba z forum modelarstwo.info.

Wnikliwie przeczytałem wpisy Kolegi Edmundo. Są one na tyle inspirujące, że postanowiłem poszukać w swoich zbiorach skanu mapy kolejowej z naniesionymi zasięgami obszarów poszczególnych DOKP. Na jej podstawie, z wykorzystaniem tych samych co w tabelach kolorów, sporządziłem mapę zasięgu czterech interesujących nas okręgowych dyrekcji kolejowych. Dodatkowo na mapę naniosłem wszystkie siedziby DOK-ów. Obraz, który powstał mnie osobiście przekonuje, że zaproponowany schemat przydziału mobilizacyjnego pociągów sanitarnych jest jak najbardziej prawdopodobny. DOK-i rozlokowane są zgodnie z doktryną wojenną lat 30-tych. Główne zagrożenie było na zachodzie Polski. To powoduje, że większość DOK-ów jest właśnie tam. Najnowocześniejsze w ówczesnej Polsce składy sanitarne zostały przydzielone w taki sposób, aby w zasięgu macierzystych DOKP mogły dotrzeć do rejonów operacyjnych jak największej liczby DOK-ów, pokonując mniej więcej równą odległość od stacji macierzystej (zasięg i obszar działania). Jednocześnie, jako świetnie wyposażone szpitale polowe, nie powinny były znajdować się zbyt blisko linii frontu, aby nie wpaść w ręce wroga. Dlatego, patrząc na mapę, logicznym wydaje się przydział P.S.4? z DOKP Warszawa do DOK IV w Łodzi, a nie na przykład do DOK VII w Poznaniu lub do DOK VIII w Toruniu. Takie rozumienie ówczesnej taktycznej sytuacji sprawia, że oczywistym staje się przydział po jednym najnowocześniejszym szpitalnym pociągu do czterech najważniejszych, strategicznych DOKP w ówczesnej Polsce. Ponieważ Kolega Edmundo zwrócił uwagę na brak danych o piątym składzie z wagonami Mhx i jednocześnie zastanawiał się Kolega nad tym jakim pociągiem (pociągami) dysponowała Kwatera Główna Naczelnego Wodza czyli Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza", to sądzę, że znalazło się rozwiązanie i tej zagadki. Otóż jak wiemy, kilka wagonów Mhx było dostosowanych dla potrzeb pracy sztabowej. Mamy na to dowody na zdjęciach. Tę kwestię w przyszłości dodatkowo omówię na przykładzie składu P.S.32 - SGO Śląsk". Natomiast świadomość istnienia kilku specjalistycznych wagonów łącznościowych i sztabowych w serii wagonów Mhx, oraz konieczność dysponowania rezerwą wagonową dla potrzeb zastąpienia w pociągach sanitarnych wagonów, które uległy awarii powoduje, że piąty skład mógł być podzielony. Sądzę, że Kolega może mieć rację pisząc, że z wagonów Mhx o przeznaczeniu sztabowym mógł być sformowany skład na potrzeby Kwatery Głównej Naczelnego Wodza. Wszystkie te rozważania oraz brak jakiegokolwiek śladu (zdjęcie czy informacja) piątego składu powoduje, że składów sanitarnych Mhx mogło być tylko cztery, czyli P.S. serii 3, serii 4, serii 5 i P.S. serii 5. Pewnego rodzaju dowodem na słuszność naszych z Kolegą rozważań jest fakt, że zgodnie z pierwotnym podziałem numeracyjnym wagonów Mhx, do pociągu ewakuacyjnego P.S.4? należą wagony od numeru 833 do 848. Tymczasem pierwszy za lokomotywą Pm36-1 wagon prawdopodobnie i drugi na pewno mają inną numerację. Pozostałe zidentyfikowane wagony mają numerację zgodną z tym podziałem. To oznacza, że wagony w tym składzie były zastąpione innymi, rezerwowymi wagonami. Reasumując: - zgadzam się z hipotezą Kolegi, że do dyspozycji Kwatery Głównej Naczelnego Wodza mógł zostać sformowanym pociąg składający się z wagonów Mhx oraz innych wagonów będących w dyspozycji Ministerstwa Spraw Wojskowych, - pociągów sanitarnych spełniających rolę szpitali polowych, sformowanych z wagonów Mhx, etatowo było tylko cztery. Oznaczane były tymi numerami DOK, które leżały w zasięgu macierzystej DOKP i do których składy te miały podstawowy przydział mobilizacyjny. PS. Swoją drogą, pewnego razu zastanawiałem się na tym forum, dokąd nas doprowadzą studia nad historią amerykańskich" składów sanitarnych. Dzisiaj mogę powiedzieć, że pozyskana wiedza odsłania coraz ciekawsze zagadki historii.

Na załączonej mapie sieci PKP z 1938 roku, tymi samymi kolorami co w tabelach, zaznaczyłem rozmieszczenie poszczególnych składów sanitarnych na terenie Polski. Widać, że składy były rozlokowane dość symetrycznie i zarazem logicznie dzieliły Polskę na cztery obszary działania. Dopracowanie teorii numeracji składów i przydziału mobilizacyjnego było możliwe tylko dzięki wiedzy i pomocy Kolegi Edmundo. Jako moderatorowi tego tematu, bardzo Koledze Edmundo dziękuję za podsuwanie pomysłów i dzielenie się wiedzą. Jednocześnie proszę o ocenę i weryfikację moich założeń.

Jeśli przyjrzymy się informacjom pogrupowanym w tabeli zamieszczonej poprzednim razem, to można wysnuć hipotezę o możliwym, ostatecznym podziale pociągów sanitarnych oraz ich przydziale mobilizacyjnym do DOK i DOKP. Ostatecznie było 10 DOK - ów: Okręg Korpusu Nr I z Dowództwem w Warszawie, Okręg Korpusu Nr II z Dowództwem w Lublinie, Okręg Korpusu Nr III z Dowództwem w Grodnie, Okręg Korpusu Nr IV z Dowództwem w Łodzi, Okręg Korpusu Nr V z Dowództwem w Krakowie, Okręg Korpusu Nr VI z Dowództwem we Lwowie, Okręg Korpusu Nr VII z Dowództwem w Poznaniu, Okręg Korpusu Nr VIII z Dowództwem w Toruniu, Okręg Korpusu Nr IX z Dowództwem w Brześciu, Okręg Korpusu Nr X z Dowództwem w Przemyślu. Okręgowych Dyrekcji Kolei Państwowych było 8: DOKP Warszawa, DOKP Radom, DOKP Wilno, DOKP Kraków, DOKP Lwów, DOKP Katowice, DOKP Poznań, DOKP Gdańsk (od 1932 z siedzibą w Toruniu). Oznaczenie pociągu sanitarnego numerem mobilizacyjnym prawdopodobnie wiązało się z numerem DOK: DOK nr III w Grodnie - P.S.32, DOK nr V w Krakowie - P.S.53, DOK nr VI we Lwowie - P.S.66. Na tej podstawie można przypuszczać, że pociąg sanitarny, zidentyfikowany jako pociąg ewakuacyjny z parowozem Pm36-1, mającym przed wojną przydział do DOKP Warszawa, mobilizacyjnie należał do DOK nr IV: DOK nr IV w Łodzi - P.S.4? W tabeli, czerwoną czcionką dokonałem wpisów będących jedynie hipotezą. Pozostałe wpisy, dokonane czarną czcionką są faktami, ustalonymi na posiadanych zdjęciach. Jeśli mam w tym zakresie rację, to należy jeszcze dokładnie ustalić numer pociągu ewakuacyjnego. Czy był to P.S.41, 44, a może 47? Ostatecznie prawdopodobieństwo, że przyjmując te założenia mogę mieć rację, zobrazuje mapa sieci kolejowej P.K.P. z roku 1938. Wkleję ją w następnym wpisie.

Dzięki informacjom dostarczonym przez Kolegę Edmundo sporządziłem tabelkę z wykazem składów i wagonów zidentyfikowanych na posiadanych zdjęciach. Kolega Edmundo poruszył sporo ważnych wątków, do omawiania których muszę się przygotować. Do tego czasu proszę o analizę treści tabelki. Może dać sporo do myślenia. Pozdrawiam i proszę o uwagi.

Zupełnie na marginesie naszych dzisiejszych rozważań wklejam obrazek z analizą szczegółów wagonów budowy angielskiej. Wspominając o zakresie modyfikacji wagonu Mhx838 (pociąg ewakuacyjny) po przeróbce na XXn938, to wskazuję na okna (żółta elipsa). Czerwoną elipsą zaznaczone są mocowania transportowe do unieruchamiania wagonów na statku. Taki załadunek i transport jest zobrazowany na zdjęciu we wpisie z dnia 2015-10-11 23:56:05. Strzałki wskazują zaspawane drzwi i przejścia między wagonami w wagonie XXn938.

Wyjątkowo się cieszę z aktywności Kolegi Edmundo. Informacje przekazywane przez Kolegę są bezcenne. Muszę się nad nimi zastanowić oraz postarać się uporządkować zasób wspólnej wiedzy, którym dzielimy się w tym temacie na forum odkrywcy. Póki co, wklejam analizę obrazu dokonaną na zdjęciu udostępnionym mi przez pana Adama Jońcę, autora wielu wartościowych publikacji o historii wojskowości. Nigdy dotąd niepublikowane zdjęcie przedstawia pociąg sztabowy" SGO Śląsk" w Cieszynie. Na powiększonym fragmencie widać oznaczenie wagonu Mhx802 oraz pomimo, że zostały zamalowane oznaczenia czerwonego krzyża, widoczny pozostaje numer składu sanitarnego. Numer składu jest słabo czytelny, ale opierając się tylko na tym zdjęciu (bez wiedzy o wcześniej pokazywanym) można przypuszczać, że może być to numer 32. Jeśli tak, to zgodnie z informacją przekazaną przez Kolegę, czas zajmowania Zaolzia został uznany przez WP jako stan wojny z Czechosłowacją i została przeprowadzona mobilizacja pociągów sanitarnych wraz z nadaniem im numeracji mobilizacyjnej? PS. Wiedza przekazana przez Kolegę Edmundo jest o tyle cenna, że staje się kolejnym elementem pozwalającym mi na identyfikację posiadanego zdjęcia pociągu sanitarnego w rękach Niemców na froncie wschodnim, w Bielgorodzie. Sądzę, że tam trafił nasz P.S.32, czyli SGO Śląsk". Ale o tej hipotezie napiszę później. Jeszcze raz dziękuję Koledze i kłaniam się nisko.

Ponieważ tekst w trakcie publikacji się skleja (usuwane są odstępy), to wklejam ponownie ten tekst, rozdzielony ukośnikami. Całość ma tworzyć tabelkę. Skład numer/ wagony Mhx od - do /numer składu sanitarnego 1 /801 - 816 /P.S.32 (sztabowy) 2 /817 - 832 /P.S. ? 3 /833 - 848 /P.S. ? (ewakuacyjny) 4 /849 - 864 /P.S.53 5 /865 - 880 /P.S.66

Wracając do wczorajszego wpisu o numeracji składów. Otóż, jeśli zestawimy podział numerów wagonów 16-to wagonowych pociągów z numeracją składów sanitarnych (czyli P.S. numer), to wówczas otrzymamy: Skład numer wagony Mhx od - do numer składu sanitarnego 1 801 - 816 P.S.32 (sztabowy) 2 817 - 832 P.S. ? 3 833 - 848 P.S. ? (ewakuacyjny) 4 849 - 864 P.S.53 5 865 - 880 P.S.66 Wynikiem tego zestawienia jest brak danych identyfikacyjnych dwóch pociągów. Nie posiadam ani jednego zdjęcia oraz żadnej informacji o drugim pociągu w tym zestawieniu. Czy ktoś może mi pomóc w rozwikłaniu tej zagadki? Załącznikiem jest zdjęcie wagonu numer 854 ze składu P.S.53.

Ostatnio zająłem się analizą numeracji wagonów Mhx i składów sanitarnych z tymi wagonami. Na dostępnych mi zdjęciach, z pięciu przekazanych Polsce składów, bez najmniejszych wątpliwości mogę zidentyfikować numerację trzech. Są to składy o numerach 66, 53 i 32. Dodatkowo na zdjęciach mogę zidentyfikować jeszcze dwa składy, których numerów nie jestem w stanie odczytać. Dotyczy to pociągu ewakuacyjnego z parowozem Pm36 oraz pociągu sztabowego w Cieszynie. Wynikiem moich analiz jest przekonanie, że pociąg sztabowy jest składem sanitarnym o numerze 32. Dowodem na to jest załączony obrazek, który pokazuje zestawienie zdjęć pociągu sztabowego w Cieszynie i PS32. Na obydwu zdjęciach widnieje wagon Mhx801. Oprócz widniejącego numeru wagonu, dodatkowym potwierdzeniem, że jest to ten sam wagon, jest kilka charakterystycznych cech budowy tego wagonu. Między innymi jest to ta sama ilość okien oraz ich specyficzny układ. Wniosek z tego, że pociąg sztabowy miał numer PS32. Pozostaje jeszcze do zidentyfikowania pociąg ewakuacyjny. Proszę wszystkich Kolegów o pomoc przy jego identyfikacji. Może ktoś posiada zdjęcia tego pociągu z widocznymi numerami wagonów i składu?

Uzupełniając poprzedni wpis o pułkowniku Harrym L. Gilchrist-cie pragnę odwołać się do wpisu z dnia 2015-10-17 13:09:34. Pisałem wówczas: ...jeśli 80 wagonów podzielimy na równe 16-to wagonowe składy, to otrzymamy pięć składów z których pierwszy ma wagony od 801 do 816, drugi od 817 do 832, trzeci od 833 do 848, czwarty od 849 do 864 oraz piąty od 865 do 880". W informacji zaczerpniętej z książki mamy dokładnie pięć składów! Co więcej, numeracja wagonów zarejestrowanych na zdjęciach składach, jest prawie zgodna z tym podziałem! O przynależności poszczególnych numerów wagonów Mhx do poszczególnych numerów składów sanitarnych również napiszę w późniejszym terminie. Na załączonym obrazku prezentuję kolejny schemat poglądowy amerykańskiego wagony szpitalnego ze szczegółami wyposażenia.

A oto dowódca wyprawy i jednocześnie nasz dobroczyńca. Ze strony U.S. Army Medical Department zaczerpnąłem informację na temat pułkownika Harry L. Gilchrist-a. Na załączonym zdjęciu prezentuje się w mundurze generała brygady. W Polsce, jako dowódca amerykańskiej wyprawy, szkolił personel sanitarny i niósł pomoc zarówno Wojsku Polskiemu jak i ludności cywilnej. Dzięki jego staraniom prowadzona była skuteczna walka z tyfusem. Na przykład dzięki wyasygnowanej kwocie stu tysięcy dolarów amerykańskich zostało zakupione od trzystu do czterystu parowych maszyn sterylizacyjnych. On i jemu podległe służby przekazały Polakom pociągi sanitarne, karetki oraz wiele innego sprzętu sanitarnego i medycznego. Historia amerykańskiej ekspedycji do Polski jest w jakimś stopniu powiązana z błękitną armią generała Hallera. Jednak o tym napiszę w późniejszym terminie. Reasumując nasz OSTATNI ŻOŁNIERZ IIRP NA TORACH ma piękną historię. Pozdrawiam Kolegów i dziękuję wszystkim za wsparcie.

Szanowni Koledzy. Wreszcie natrafiłem na skromną, lecz zarazem konkretną informację dotyczącą polskich pociągów sanitarnych, oznaczonych w instrukcji Służba Zdrowia w pociągach sanitarnych" jako pociągi typu amerykańskiego (czyli wagony Mhx). Pozyskana informacja wyjaśnia powód nazwania tych pociągów amerykańskimi, oraz wskazuje okres i sposób ich wejścia do służby w naszym wojsku. Dzięki tej informacji wiemy też kto reprezentował stronę przekazującą pociągi dla Wojska Polskiego. Informacja jest zaczerpnięta z publikacji naukowej Typhus and Doughboys: The American Polish Typhus Relief Expedition, 1919-1921". Wydawnictwo: Newark : London : University of Delaware Press ; Associated University Presses, c1982, ISBN 0874132169. Autorem książki jest doktor Alfred E. Cornebise. Załączona fotografia prezentuje okładkę wspomnianej książki. Oto cytat zaczerpnięty ze strony 57: Meanwhile, Gilchrist's trains began arriving with a rush, the first coming in on 18 August, bringing the first mules. The last organized train appeared on 11 November 1919, with the remain¬ing parts and supplies. Of the thirty-three trains, five were hospital trains for the Polish military; the remaining twenty-eight brought in the supplies and equipment of the expedition". W wolnym tłumaczeniu: Tymczasem pociągi Gilchrista zaczęły przybywać w pośpiechu, po raz pierwszy w dniu 18 sierpnia przywożąc pierwsze zaopatrzenie. Ostatni zorganizowany pociąg z pozostałymi częściami i materiałami, pojawił się 11 listopada 1919 roku. Wśród trzydziestu trzech pociągów, pięć były to pociągi sanitarne dla Wojska Polskiego, pozostałe dwadzieścia osiem przywiozło materiały i sprzęt dla ekspedycji. !!!

W ostatnich dniach sprawa wagonu z Kościerzyny nabrała rumieńców. Stało się to zarówno za sprawą włączenia się do dyskusji Panów axer1970 oraz bjar_1 jak i pana Stanisława Jasińskiego. Jestem wdzięczny za wyrażane przez Kolegę axer1979 opinie oraz dziękuję bardzo za przekazanie przez Kolegę bjar_1 informacji, że wagon odnalazł się w Gdyni i jest w dobrej kondycji. Szczególnie ta wiadomość mnie ucieszyła. Zapewne i Pan Stanisław, który wpisał ten wagon na listę zabytków, również ucieszy się na taką wieść. Ostatnio otrzymałem od Pana Stanisława sporo materiałów i informacji, a zdjęcie wykonane 19.03.1991 na stacji Toruń Główny prezentuje wagon sanitarny Mhx po wykonanej modernizacji, jako wagon XXn938. Wagon ten służył wówczas geodetom kolejowym. Ponieważ jestem na wyjeździe służbowym, to dopiero po opracowaniu w zaciszu domowym otrzymanych materiałów, będę mógł się podzielić z Kolegami pozyskaną wiedzą. Z całą pewnością za wiadomość dnia traktuję informację od Kolegi bjar_1, któremu z wdzięcznością kłaniam się nisko.

Wkradł się błąd. W poprzednim wpisie napisałem, że rysunek jest rysunkiem wagonu prawdopodobnie z okresu IWŚ. Oczywiście jest to niedopatrzenie, wynikające z łączenia tekstu dwóch przygotowywanych wpisów. Dodatkowo, częste operowanie słowami hipoteza, być może, prawdopodobnie ... wynika z mizernej ilości dostępnych materiałów historycznych, w oparciu o które można by skonstruować jednoznaczne wypowiedzi. Reasumując, rysunek został sporządzony 17.03.1916 r.

Cieszę się z obecności nowego Kolegi axer1970, ponieważ każde nowe spojrzenie może dużo wnieść w tym projekcie. Prawdziwym wyzwaniem może być omawianie historii, której zakończenia żaden z nas nie zna. Mówi się, że naród bez historii jest jak człowiek bez twarzy. Spróbujmy przekonać się, czy w zakresie historii kolejnictwa IIRP został nam przynajmniej jeden wojskowy okruch w postaci chociażby wagonu sanitarnego. Pan Adam, Kolega z naszego forum, narzekał, że nie udało mu się dotąd zobaczyć żadnego rysunku technicznego angielskich wagonów sanitarnych. Jak już wspominałem, polskie dokumenty dotyczące wagonów Mhx gdzieś się zawieruszyły, a dokumentację techniczną trudno znaleźć nawet w brytyjskich i amerykańskich archiwach. Miałem szczęcie, natrafiając na rysunek techniczny jednego z brytyjskich wagonów, prawdopodobnie z okresu IWŚ. Rysunek ten jest załącznikiem do niniejszego wpisu. Dodatkowo, pragnę poinformować, że pan Stanisław Jasiński widział dokument zamówienia przez Polaków amerykańskich wagonów sanitarnych. Natrafił na niego w trakcie poszukiwania i ratowania zabytków na kolei. Być może uda się Panu Stanisławowi ponownie dotrzeć do tego dokumentu i opublikować go na tym forum.

Jestem niezmiernie wdzięczny Koledze axer1970 za włączenie się w dyskusję na temat historii wagonów Mhx. Kolega ma rację. Wagonów sanitarnych, poddanych modernizacji w ZNTK Poznań mogło być więcej. Chwilowo nie dysponuję wykazami takich modernizacji. Liczę na Kolegów. Liczę również na to, że wielu sympatyków historii zajmie się nie tylko tak zwanym złotym graalem" (aluzja do złotego pociągu). Dzięki temu, może uda nam się wzbudzić szersze zainteresowanie tym tematem i podjąć próbę uratowania złota, które nie świeci, czyli uratować naszego żołnierza IIRP na torach. Wierzę w ludzi i wierze, że mogę mieć rację w odniesieniu do wagonu z Kościerzyny (a może jest on z Torunia?). Załącznikiem do niniejszego wpisu jest obrazek wskazujący, że polskie wagony Mhx miały amerykański sposób oznaczania. Chodzi o oznaczenia A, B, ... itp. Angielskie wagony, w tym samym miejscu posiadały cyfrowy sposób oznaczania kolejności w składzie (widać to na zdjęciu). Górne, kolorowe zdjęcie amerykańskiego składu szpitalnego, dodatkowo może dać prawdopodobny obraz kolorystyki stosowanej w malowaniu polskich składów, które przejęliśmy od Amerykanów.

W uzupełnieniu poprzedniego wpisu zamieszczam jedno z pierwszych zdjęć pociągu ewakuacyjnego. Być może jest to jego pierwsze zdjęcie. Tabor opisany na tym zdjęciu został zidentyfikowany w 100%. Pozostałe widoczne numery nie dawały 100% pewności, więc ich nie zamieszczałem. Dodatkowym powodem opublikowania tego zdjęcia jest chęć przypomnienia się z hasłem Ratujmy ostatniego żołnierza IIRP na torach". Jak już wspominałem, zgodnie z przydziałem, w tym pociągu powinny znajdować się wagony od numeru 833 do 848. Wagon zidentyfikowany w Kościerzynie miał numer 938. Dzięki nawiązaniu kontaktu z panem Stanisławem Jasińskim, wybitnym fotografem z Torunia, który wpisał wagon Xxn 938 na listę zabytków, dowiedziałem się, że wagon ten prawdopodobnie przechodził modernizację w ZNTK w Poznaniu w latach 50-tych. W tym czasie w zakładach w Poznaniu modernizowane były włoskie wagony centoporte". Na ich pudłach widnieje tabliczka, że modernizacji dokonano w 1951 roku. Modernizacja polegała na uproszczeniu ich konstrukcji. We wpisie z dnia 2015-09-30 11:59:56, sygnalizowałem możliwość przerobienia wagonu Mhx w zakresie wymiany okien (na prostsze, czyli wyższe, jednoelementowe). Pan Stanisław Jasiński zgodził się z tą tezą i obiecał pomoc w ustalaniu historii wagonów Mhx. Prawdopodobnie w wyniku modernizacji wagon zamiast pierwotnego, otrzymał numer 938. Jeśli tak, to pierwotnie musiał mieć numer Mhx 838. To oznaczało by, że jest to wagon ze składu ewakuacyjnego!!! Skoro imiennie przedstawiłem Kolegom osobę pana Stanisława Jasińskiego, członka Związku Polskich Artystów Fotografików, to również wypada się przedstawić. Nazywam się Adamowski Witold i w odróżnieniu od nietuzinkowej postaci Pana Stanisława, po prostu jestem inżynierem.