Skocz do zawartości

Znaleziono szczątki Ił-2


Rekomendowane odpowiedzi

 

SZTURMOWIEC IŁ-2 Z VIA BALTICA TRAFIŁ DO MUZEUM SIŁ POWIETRZNYCH W DĘBLINIE

 

Części radzieckiego samolotu z drugiej wojny światowej odkopane przez drogowców 20 maja 2020 r. na terenie budowy trasy Via Baltica w Słobódce koło Szypliszk – drogi ekspresowej S61 na odcinku Suwałki – Budzisko, przekazane zostały do Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.

 

To m.in. 12- cylindrowy widlasty silnik Mikulin AM38F z tabliczką znamionową,  piasta śmigła, radiostacja RSI 3, płyty pancerne i resztki chłodnicy. Odnaleziony obiekt to RSI-3 – jeden z elementów stacji radiowej typu RSI (nadajnik RSI-3, odbiornik RSI-4) przeznaczonej  do dwukierunkowej komunikacji z ziemią i między samolotami.

Niestety, pozostałe drobne elementy samolotu nie były możliwe do uratowania ze względu na bardzo grząski i niestabilny grunt w miejscu budowy drogi. Być może w przyszłości, kiedy wyschnie i zastygnie błotna pulpa, składowana w wyrobisku dawnej żwirowni, będzie możliwe jej gruntowne przeszukanie. Silnik i wydobyte obiekty zachowane są w dobrym stanie dzięki temu, że zalegały sześć metrów pod ziemią w warunkach beztlenowych. Odnalezione na Suwalszczyźnie szczątki pochodzą z wersji Ił-2m3, przeznaczonego do atakowania celów naziemnych i piechoty.

W pracach terenowych na miejscu odkrycia znaleziska uczestniczył dyrektor Muzeum Sił Powietrznych Paweł Pawłowski. Równolegle Departament Edukacji, Kultury i Dziedzictwa MON prowadził intensywne zadania administracyjne i logistyczne, m.in. w uzgodnieniu z DGRSZ skierowano żołnierzy z 14 Pułku Przeciwpancernego w Suwałkach do pomocy w zabezpieczeniu miejsca znaleziska oraz załadunek i transport obiektów do Dęblina.

Obecny na miejscu Konserwator Zabytków nie uznał znaleziska za odkrycie archeologiczne, a tylko wojenne i w związku z tym roboty budowlane nie zostały wstrzymane. Prace wokół trwają nadal w obecności nadzoru archeologicznego.   Znalezione podczas prac działko lotnicze W.Ja 23 mm zostało zabezpieczone przez Patrol Saperski z Giżycka dowodzony przez chor. Wacława Maksymiaka.

Ciekawostką jest fakt, iż na miejscu budowy drogi zlokalizowano również betonowe fragmenty umocnień linii obronnej – niewielkie prefabrykowane  schrony (stanowiska strzeleckie) mieszczące jednego żołnierza potocznie nazywane Kochtopfe (garnek Kocha).

 

Po wykonaniu protokołu oględzin szczątków samolotu oraz z uwzględnieniem wskazań WKZ dotyczących postępowania ze znaleziskiem, Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie niezwłocznie zwróciło się z wnioskiem do kierownika Delegatury w Suwałkach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków o przekazanie elementów radzieckiego samolotu IŁ – 2. Wniosek został pozytywnie rozpatrzony. Obecnie trwa transport elementów do Dęblina. Po oględzinach i sporządzeniu planu konserwatorskiego, obiekty zostaną poddane procesowi konserwacji. Będzie to trzeci egzemplarz radzieckiego szturmowca, jaki znajdzie się w zbiorach polskich muzeów i drugi z czasów II wojny światowej.

Samolot Ił-2, który znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie (w wersji Ił-2m3), służył do 1950 roku w 3 Pułku Lotnictwa Szturmowego z numerem taktycznym 21. Natomiast Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie posiada w swoich zbiorach samolot Avia B.33, noszący numer boczny ‚4’, wcześniej ’29’, wyprodukowany w 1952 roku w Czechosłowacji, który został przekazany do muzeum po zakończeniu Wystawy Lotniczej z okazji XX-lecia PRL w 1964 roku.

 

Odnaleziony w Słobódce samolot posiada ciekawą historię. Z przeprowadzonego wywiadu z mieszkańcami okolicy, wynika,  iż obiekt ten uległ katastrofie w 1944 roku po zestrzeleniu przez Niemców. Rosyjscy piloci lądowali na spadochronach, ukryli się na polu i następnie udało im się uciec do nadchodzących oddziałów Armii Czerwonej.

Większość kadłuba samolotu została rozebrana przez mieszkańców. Pozostałości  stopniowo zapadały się w bagnie.

 

tekst: Paweł Pawłowski

zdjęcia: Paweł Pawłowski, Julia Siemaszko-Dziub, Jacek Zagożdżon

Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie pragnie podziękować za pomoc w pozyskaniu do zbiorów elementów samolotu IŁ – 2

  • Anettcie Ejdulis – dierownikowi Delegatury w Suwałkach WUOZ w Białystoku
  • Julii Siemaszko – Dziób – pełniącej nadzór archeologiczny ( Firma APB THOR )
  • Wojciechowi Zembrzuskiemu – dierownikowi budowy ( Firma Budimex S.A. )
  • Jerzemu Brzozowskiemu – dyrektorowi Muzeum w Suwałkach
  • dr hab. Pawłowi Hutowi – dyrektorowi DEKiD MON
  • Grzegorzowi Koryckiemu – DEKiD MON
  • płk Ireneuszowi Królowi – dowódcy 14. Pułku Przeciwpancernego z Suwałk (transport zabytków )
  • Wacławowi Maksymiakowi – dowódcy Patrolu Saperskiego z Giżycka
  • Antoniemu i Andrzejowi Orzechowskim za cenne wskazówki dot. historii samolotu, który rozbił się w 1944 r. pod Słobódką
  • Alojzemu Patejko – emerytowanemu strażnikowi granicznemu
  • Maksymilianowi Sokół – Potockiemu – zastępcy dyrektora CBW w Warszawie
  • Wojciechowi Krajewskiemu- kustoszowi Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
Samolot szturmowy IŁ-2 (kryptonim Szturmowik, czyli „burzowy ptak”) stanowił trzon Radzieckich Sił Powietrznych w trakcie II Wojny Światowej. W latach 1941-45 wyprodukowano ponad 30 000 samolotów tego typu. Ponieważ IŁ-2 był najliczniej produkowanym przez Związek Radziecki samolotem w trakcie wojny, służył na każdym froncie konfliktu, również polscy piloci latali na tych maszynach podczas walk o wał Pomorski i nad Bałtykiem. Nosił nazwę „latający czołg”-  był wyjątkowo ciężko opancerzony jak na samolot z tamtego okresu, a jego głównym zadaniem było niszczenie czołgów nieprzyjaciela.

Samoloty Ił-2 stosowano we wszystkich operacjach Armii Czerwonej, w tym w bitwie o Berlin i wojnie z Japonią w Mandżurii. Łącznie zbudowano 36 163 maszyny wszystkich wersji, używane były przez lotnictwo ZSRR, Polski, Czechosłowacji, Bułgarii, Jugosławii i Chin.

Samoloty Iljuszyn Ił-2m3 znalazły się od sierpnia 1944 r. na wyposażeniu lotnictwa polskiego. Wtedy to Armia Radziecka przekazała Dowództwu WP 611 Pułk Lotnictwa Szturmowego, wyposażony w 32 samoloty Ił-2. Po wyszkoleniu załóg polskich na tych samolotach, działalność bojowa jednostki rozpoczęła się 23.08.1944 r. lotami na rozpoznanie w rejonie walk na przedpolach Warki. Kolejno samoloty te brały udział w walkach o Warszawę. Pod koniec 1944 r. 611 Pułk Lotnictwa Szturmowego przemianowano na 3 Polski Pułk Lotnictwa Szturmowego, działający w składzie 4 Mieszanej Dywizji Lotniczej. W czasie ofensywy styczniowej samoloty Ił-2 lotnictwa polskiego prowadziły rozpoznanie powietrzne i ataki na wykryte cele, a w czasie ofensywy zimowej operowały na całym północnym froncie, uczestnicząc w wyswobadzaniu Pomorza Zachodniego, przełamaniu Wału Pomorskiego, w walkach o Kołobrzeg i atakując wykryte stanowiska wyrzutni niemieckiej broni odwetowej V-2, a w ostatnim okresie wojny w forsowaniu Odry i walkach o Berlin.

W 1946 r. samoloty Ił-2m3 zostały zastąpione nowszą wersją, ze skośnym skrzydłem i dodatkową aparaturą elektroniczną. Latem 1947 r. brały udział w walkach podczas zwalczania partyzantki ukraińskiej w południowo-wschodniej Polsce. Ze względu na brak samolotów szkolno-bojowych, w latach 1947-1952 w Lotniczych Zakładach Remontowych Nr 2 w Bydgoszczy przebudowano 30 samolotów Ił-2 na dwustery przejściowe UIł-2. Samoloty Ił-2 służyły w polskim lotnictwie szturmowym do 1949 r., gdy rozpoczęto wprowadzanie na uzbrojenie samolotów Iljuszyn Ił-10. Ostatnie samoloty wycofano na początku lat 1950-tych. Największy jednorazowy stan tych samolotów w jednostkach lotnictwa szturmowego wynosił 202 egz. w końcu 1945 r. Ogółem polskie lotnictwo otrzymało ok. 230 samolotów Ił-2.

W muzeach w Europie Wschodniej znajduje się pięć kompletnych maszyn. Cztery z nich to oryginalne maszyny, biorące udział w wojnie. Wiele części z wraków do dziś znajdowane jest na terenach, przez które przechodziły fronty II wojny światowej. W ostatnich latach kilka wraków Ił-2 zostało odzyskanych nad Balatonem –na Węgrzech, gdzie w końcowym okresie wojny odbyła się operacja Frühlingserwachen – ostatnia większa bitwa pancerna II wojny światowej.

https://muzeumsp.pl/aktualnosci/szturmowiec-il-2-z-via-baltica-trafil-do-muzeum-sil-powietrznych-w-deblinie/?fbclid=IwAR0bGT9R7l2IUwuQpR5Tv4kpRMW7GYtUDU6k91n_4IBlJs4CRaLKdMIRsEc

       
 

20200520_154703-1300x975.jpg

20200520_155149-1300x975.jpg

resized_20200520_154725_4448-1300x975.jpeg

resized_20200520_155030_6784-1300x968.jpeg

resized_20200520_155056_9039-1300x975.jpeg

rsi-3-1-1300x861.jpg

rsi-3-2-1300x861.jpg

sam_7290-1300x975.jpg

tabliczka-silnika-am-38f-2-1068x1300.jpg

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Silnik to już bardzo wiele. Całość warta konserwacji i ekspozycji. Standard takich wrakowisk to masa aluminiowych i stalowych kawałków, w praktyce nic godnego uwagi. Standard również to rozebrane zaraz po wojnie płatowce przez miejscowych. No chyba że samolocik zanurkował w miękką glebę ?

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

W Muzeum Sił Powietrznych trwa proces konserwacji elementów samolotu IŁ – 2, który odnaleziony w czasie budowlanych prac drogowych trasy Via Baltica został decyzją Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Suwałkach przekazany do naszych zbiorów muzealnych. Zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi obiekty po oczyszczeniu z osadów gruntu, w którym przebywały niezwłocznie zabezpieczono do dalszych prac. Zwołane 28 maja konsylium konserwatorskie określiło możliwe warianty ratowania obiektu i techniki konserwacji, co pozwoliło wypracować plan konserwatorski.

 

Już 3 czerwca podpisana został umowa o współpracy pomiędzy muzeum, a Fundacją Pro Militaris na mocy, której, dzięki zaangażowaniu wolontariuszy fundacji i pracowników MSP rozpoczęto prace konserwatorskie. Po trzech dniach wytężonej pracy udało się przeprowadzić demontaż  podzespołów silnika, łącznie z uwolnieniem korbowodów oraz oczyszczenie i wstępną konserwację. Czyszczeniu i konserwacji poddano również nadajnik stacji radiowej RSI-3 i pozostałe obiekty pochodzące z samolotu.

 

Jest to dopiero pierwszy etap konserwacji zachowawczej. Przed nami oczyszczenie i zakonserwowanie każdego, nawet najmniejszego elementu wchodzącego w skład zespołu. Projektowi towarzyszą badania ówczesnej technologii lotniczej, jak również poszukiwania historyczne mające na celu odtworzenie wydarzeń sprzed siedemdziesięciu sześciu lat. według relacji, jaka zachowała się w miejscu katastrofy samolot został zestrzelony, a pilot i strzelec uratowali się skokiem ze spadochronem. Oględziny silnika pozwalają przyjąć, że tłoki powoli ulegały zatarciu, być może w wyniku utraty oleju po trafieniu.  Możliwe, że widząc to pilot podjął decyzję o opuszczeniu samolotu – jest to jeden z wątków, który pozostaje na razie zagadką.

 

Silnik poza uszkodzeniami mechanicznymi powstałymi w czasie katastrofy ,zachował się w bardzo dobrym stanie. Do ciekawostek należą dobrze zachowane gaźniki produkcji jednej z pierwszych rosyjskich fabryk samochodów ZiS i łożyska napędu iskrowników, na których widnieje dobrze widoczny napis „made in U.S.A.” Konstrukcja co chwilę zaskakuje rozwiązaniami i stosowanymi materiałami.

 

Z tego miejsca serdecznie dziękujemy Fundacji Pro Militaris, bez której zaangażowania tak szeroki zakres konserwacji nie byłby możliwy. Ta ciężka praca i zaangażowanie członków fundacji Tomasza Kowalskiego i Marcina Wilka oraz wolontariuszy Edwarda Schiele, Damiana Podrażki, Adama Kowalczyka i Radosława Galewskiego stanowi ogromny wkład w ratowanie zabytku, za co jesteśmy niezmiernie wdzięczni.

 

 

 

https://muzeumsp.pl/aktualnosci/konserwacja-silnika-am-38f/?fbclid=IwAR0oW6wZX-S6lRBhvFv6lIbFSn8Fq79haqiErseKL8KcPJzTo2tSTi5OIz4

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-1-33-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-1-178-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-1-191-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-1-215-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-1-229-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-2-111-1300x777.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-2-135-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-2-179-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-2-249-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-2-263-1-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-3-23-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-3-26-1300x861.jpg

konserwacja-szczatkow-il-2-dzien-3-121-1300x861.jpg

szczatki-il-2-przujecie_wstepne-czyszczenie-i-konserwacja-99-1300x849 (1).jpg

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 weeks later...

" Znacie to uczucie, gdy pomimo nawału pracy i intensywną walką z zaległościami czujecie, że po prostu musicie pomóc?
Dokładnie tak było w tym przypadku...

Mikulin AM-38F z kolekcji Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie zrobił na nas fantastyczne wrażenie. Bardzo pozytywne wrażenie zrobiła na nas postawa Dyrektora i pracowników muzeum. To bardzo fajne uczucie, gdy spotyka się na wolontaryjnej drodze ludzi, którym zależy na historii!
A, że realia muzealne nie rozpieszczają... Co było robić? Odpowiedź jest prosta - pomóc 1f642.png?
Bardzo szybkie ustalenia z Dyrekcją Muzeum, określenie zadania, zakresu i jedziemy na gościnne występy do Dęblina - kolebki Polskich Skrzydeł.

Nasz cel był prosty - przeprowadzić demontaż silnika w celu konserwacji podzespołów i elementów wewnętrznych.
Nie ma co ukrywać - bez rozebrania nie da się wymyć z wnętrza szlamu i błota z jednostki napędowej, no i zapobiec korozji.

Praca realizowana przez pracowników dęblińskiego muzeum i nasz wolontariat (a od strony wydatków przez wolontaryjną Fundację Pro Militaris) była bardzo intensywna i owocna.
A że drugiego dnia było prześliczne słońce to i nie tylko fantastyczne wspomnienia zostały na skórze. W trakcie naszego wyjazdu dużo udało się nam zrobić, ale do pełni szczęścia zabrakło nam czasu.
Na szczęście nie mamy zbyt daleko.

Oglądając zdjęcia zwróćcie uwagę na stan zachowania silnika. Zestrzelony w 1944 roku, pogięty, rozbity, ale... jest w zaskakująco dobrym stanie technicznym.
A to rozbudza wyobraźnię 1f609.png "

101918674_614693259144134_7767718034072724693_o.jpg

103019788_614693245810802_5124725666995835931_o.jpg

103198998_614693179144142_7811877241817321957_o.jpg

103263968_614693125810814_6515222283429907837_o.jpg

103311564_614693129144147_6928501639305009489_o.jpg

103316501_614693252477468_1416598867611257294_o.jpg

103465159_614693185810808_8218553799064139498_o.jpg

103545088_614693182477475_9160129502504321294_o.jpg

103567656_614693322477461_7793622276312765314_o.jpg

103664475_614693132477480_9085478955045827461_o.jpg

103818627_614693309144129_6320362338041316612_o.jpg

104032924_614693319144128_3169619265095962243_o.jpg

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Temat został przeniesiony do archiwum

Ten temat przebywa obecnie w archiwum. Dodawanie nowych odpowiedzi zostało zablokowane.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie