Polskie pociągi szpitalne i sanitarne

[wa1aw]

Dzisiaj mamy 17.09. - dlatego pokazuję zdjęcie z kolizji sowieckiego wagonu sanitarnego z europejskim" (niemieckim).
Efekt zgodny z prawdą historyczną. Pamiętajmy jednak, że wagony" były bliźniacze.

[wa1aw]

W uniwersalnie rozumianych badaniach naukowych częstym zjawiskiem jest opieranie się na poszlakach. Użyłem tego charakterystycznego terminu, ponieważ sami, moi Koledzy wiecie, że przy braku miarodajnych źródeł trudno jest osiągnąć sukces.
Ta uwaga szczególnie odnosi się do trudnych zagadnień. Znacie to z autopsji, Koledzy moderatorzy wielu pasjonujących tematów historycznych prezentowanych na forum ODKRYWCA.
Osobiście, w zakresie mojego tematu, doszedłem do przysłowiowej ściany. Dysponuję jeszcze kilkoma ciekawymi materiałami, jednak nie powodują one, że rozpatrywane przeze mnie wątki stają się spójne.
W świetle tego stwierdzenia, nie będąc z wykształcenia historykiem, skupiłem się na analizie szczegółów technicznych wagonów Mhx i poszukiwania progresu tą drogą.
Dzisiaj zamieszczam rysunek techniczny wagonu angielskiej konstrukcji, zbliżonej do konstrukcji wagonów Mhx. Rysunek obrazuje wagon sanitarny z okresu budowy wagonów sanitarnych, jednak takim wagonem nie jest. Jest to rysunek wagonu przeznaczonego do przebudowy.
Tym samym, proszę Kolegów o wsparcie wątku historycznego, który wskazuje, że w amoku wojennego zabijania najważniejszym jest ratowanie ludzkiego życia.
Tym samym apeluję o pomoc.

[wa1aw]

WW uzupełnieniu wczorajszego wpisu zamieszczam plakat, którego treść jest aluzją nawiązującą do zamieszczonego w tamtym wpisie apelu o pomoc.
Do tematu pociągów sanitarnych wrócę jak tylko uda mi się skompletować merytoryczny zakres materiału.

[wa1aw]

22 listopada ubiegłego roku opublikowałem trzy zdjęcia z kolekcji Polskiej Agencji Prasowej, dokumentujące przyjazd grupy reemigrantów z Francji do Międzylesia w 1949 roku.

Pisałem wówczas, że pociąg sanitarny, którym przyjechali do Polski reemigranci, miał w swoim składzie bardzo ciekawe wagony. Dzisiaj przedstawiam pierwszy ze zidentyfikowanych wagonów.

Jest to wagon, który na PKP został zaklasyfikowany jako wagon do przewozu podróżnych 3 kl serii Ctuxz. Wagon ten jest niemieckiej produkcji, czyli ex DRB Behelfswagen MC 4i-44.

Co najmniej dwa takie wagony widnieją na zdjęciu dołączonym do wpisu z dnia 2015-11-22 18:28:47.

Dzisiaj prezentuję model kolejowy takiego wagonu w barwach PKP. Publikacja zdjęcia modelu tego wagonu, jest wstępem do następnego wpisu. Kolejny wpis będzie okraszony" zdjęciem tego niezwykle rzadkiego na PKP wagonu, a tym bardziej w barwach Polskiego Czerwonego Krzyża.

[wa1aw]

W odróżnieniu od wpisu z ubiegłego roku, tym razem prezentuję wagon Ctuxz w barwach PCK, który uczestniczy w akcji repatriacji Polaków z Salzgitter w 1946 roku, więc o trzy lata wcześniej.

Salzgitter jest to miasto górniczo-przemysłowe w Niemczech na prawach powiatu, w kraju związkowym Dolna Saksonia.
Zdjęcie zostało wykonane prawdopodobnie na stacji kolejowej Salzgitter-Ringelheim.

Dzięki wcześniej opublikowanemu zdjęciu modelu, możemy sobie wyobrazić barwy wagonu. Ciekawostką jest obecność umundurowanego polskiego żołnierza.

[wa1aw]

Szanowni Koledzy,
Dzisiaj, pod choinkę trafia jedno z moich odkryć. Jest to Zdjęcie wykonane w okresie IIRP i przedstawia P.S.84 z widocznym oznaczeniem wagonu Mhx838.

Na tle wagonu Mhx838 widnieje wagon XXn938, który przerobiony na wagon geodezyjny trafił do zbiorów PTMKŻ (wpis z dnia 2016-04-05 00:11:28). Jak już pisałem, Mhx838 i XXn938 jest to ten sam wagon. Wydaje się to potwierdzać układ okien widoczny na zdjęciach tych wagonów.

Jeśli uda mi się z Waszą i innych entuzjastów pomocą tego mocnego i bardzo wiarygodnego przypuszczenia dowieść, to wówczas mamy szansę odkryć i zachować od zapomnienia piękną cząstkę historii naszej Ojczyzny, także związanej z późniejszym Dywizjonem 303.

Wśród osób widocznych na zdjęciu widnieją (od prawej) kpt. pil. George Crawford oraz mjr. pil. Cedric Fauntleroy, który przed zwolnieniem do cywila (czerwiec 1921 rok) był już w stopniu podpułkownika. Był on dowódcą 7 Eskadry Myśliwskiej im. Tadeusza Kościuszki, która w 2WŚ stała się Dywizjonem 303.

Stawiam tę hipotezę z ogromną satysfakcją ponieważ sam kiedyś studiowałem w WOSL w Dęblinie i byłem pilotem wojskowym. Dla mnie jest to dodatkowa motywacja to podjęcia próby wystąpienia do MON o środki na renowację tego wagonu w oryginalnych barwach wojskowych na jego setną rocznicę służby w WP, która przypadnie w 1919 roku.

Życzę Kolegom Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku 1917.

[bodziu000000]

Tego chyba jeszcze nie było, podobne przed tym samym wagonem zamieszczono w tym wątku 2015-09-10 19:59:33

[bodziu000000]

Ochotnicza Legia Kobiet, Nowo–Święciany 20.12.1919r

[bodziu000000]

Pociąg sanitarny – wóz oficerski 1919–1920r

[bodziu000000]

Sala opatrunkowa w pociągu sanitarnym 1919-1920r

[bodziu000000]

.

[bodziu000000]

.

[wa1aw]

Dziękuję Koledze bodziu00000 za opublikowanie dwóch zdjęć z Ebay-a, które prezentują pociąg sanitarny. W międzyczasie wspólnie z Kolegami z forum Modelarstwo.info próbowałem ten pociąg zidentyfikować. Powstała przy tej okazji ciekawa dyskusja której wyniki warto prześledzić pod tym linkiem: http://forum.modelarstwo.info/threads/wagonowy-hyde-park-dla-konstrukcji-sprzed-1945-roku-na-pkp.26615/page-32
Zaczyna się od wpisu: http://forum.modelarstwo.info/members/wa1aw.9057/

Dzięki ustaleniom poczynionym w jej trakcie, zidentyfikowałem widoczny na tych zdjęciach pociąg jako P.S.32 w okresie działania na wschodnim froncie. Malowanie wskazuje na niedawne przejęcie przez Niemców tego pociągu z rąk Rosjan. Oznaczenia czerwonego krzyża pozostały polskie. Zdjęcia te są wspólnie ze zdjęciem pociągu w Tarnopolu (wpis z dnia 2016-06-12 16:07:40) obrazami P.S.32 już po jego przejęciu przez Rosjan, a następnie przez Niemców.

Na bieżącym zdjęciu prezentuję Kolegom P.S.32 w Cieszynie od strony dotychczas niewidocznej, czyli pod kładką. Na tym i kolejnych zdjęciach z Cieszyna można rozpoznać sporą grupę polskich oficerów lotnictwa.

[wa1aw]

W uzupełnieniu wpisu z dnia 2016-09-11 23:01:43 zamieszczam zdjęcie pociągu Amerykańskiego Czerwonego Krzyża (dotyczy organizacji YMCA - pod taką nazwą został zidentyfikowany) w Polsce. Opis oryginalny zdjęcia:
American Red Cross workers operating out of a railroad car in Poland during World War I. Photograph, c1918.

PS. Temat w dalszym ciągu jest aktywny. Proszę zatem o pomoc w jego redagowaniu, za co z góry Kolegom dziękuję.

[wa1aw]

W uzupełnieniu poprzedniego wpisu publikuję zdjęcie uniformu polskiego YMCA, jednak z późniejszego okresu.

[bodziu000000]

.

[wa1aw]

Coraz trudniejszym staje się publikowanie kolejnych materiałów w tym temacie. Dlatego dziękuję Koledze bodziu000000, który opublikował w poprzedzającym ten post wpisie kolejne zdjęcie P.S.84 z września 1939. Jego opisem oraz dalszymi informacjami na temat P.S.84 zajmę się następnym razem.

Tymczasem po żmudnych poszukiwaniach w Bibliotece Kongresu U.S.A. znalazłem pewien trop, który zaprowadził mnie do materiałów o 2 Dywizji Armii USA na froncie IWŚ. Wynikiem tych poszukiwań jest bieżące zdjęcie 2 Pociągu Sanitarnego tejże dywizji. Przydział wojenny tego pociągu jest następujący: Field Hospital Co. No. 1, Second Division, A. E. F. (American Expeditionary Forces). Fragment opisu zdjęcia: Hospital Train in Coblenz, Germany, circa January 8, 1919- May 8, 1919.

Jeśli wrócicie do zdjęcia z wpisu Kolegi Krzysztof115 z dnia 2016-02-29 11:39:25, to wówczas łatwo dojdziecie do wniosku, że bieżące zdjęcie jest prawdopodobnie zdjęciem właśnie tego pociągu z Warszawy, czyli pociągu numer 6703. We wrześniu 1919 roku pociąg ten przywiózł do Polski pierwszych amerykańskich pilotów, którzy stanowili trzon 7 Eskadry Myśliwskiej. Amerykańskich pilotów ochotników zwerbowanych przez Meriana C. Coopera i Cedrica Fauntleroya skierowano do tej eskadry w październiku 1919 roku.

Prawdopodobieństwo o słuszności tej hipotezy potwierdzają nie tylko szczegóły wizualne i techniczne widocznego pociągu lecz także wstępne poznanie zasad numeracji amerykańskich pociągów sanitarnych tego okresu.

Reasumując, mam nadzieję, że do 2019 roku, czyli na jego 100 lecie służby w WP uda się rozwikłać zagadkę jedynego polskiego" wojskowego wagonu kolejowego, którego nazwałem ostatnim żołnierzem IIRP". Jak już wspominałem, wagon ten obecnie stoi na tyłach bazy SKM w Gdyni Cisowej.

[wa1aw]

Ponieważ moje ostatnie stwierdzenie zaczynające się do słów easumując, mam nadzieję" jest mało czytelnym skrótem myślowym, to pragnę wyjaśnić, że nie dotyczy ono wagonu z pociągu 6703, tylko wagonu XXn938, czyli Mhx838 z pociągu P.S.84.

Zdjęcie, które zamieszczam tym razem zostało wykonane przez Kolegów z PTMKŻ w 2013 roku podczas wstępnej renowacji tego wagonu. W czerwonej obwódce widoczne są szczegóły jego numeracji przekształconej w trakcie przebudowy w czasach zamierzchłego" PRL-u. O tej części jego historii, którą znamy już wielokrotnie pisałem w tym temacie.

Więc spróbujmy wyjaśnić jego historię i postarajmy się odtworzyć pierwotny wygląd OSTATNIEGO ŻOŁNIERZA IIRP!

[formoza58]

Przejrzałem, ale tego jeszcze nie ma...

[Edmundo]

I co ciekawe ostatnia fota wygląda na I WŚ.

[wa1aw]

Dziękuję Kolegom Edmundo i formoza58 za wzbogacenie wątku. Zdjęcie Kolegi formoza58 prezentuje wagon sanitarny typu CIWL (Compagnie Internationale des Wagons-Lits), które to wagony w międzywojniu były produkowane także przez fabrykę Cegielskiego (HCP) w Poznaniu. Wagony te znane są ze składów słynnego pociągu Orient Express. Niestety, jedynym elementem wspólnym z polskimi pociągami sanitarnymi jest jedynie znak czerwonego krzyża.

Nawiązując ponownie do tematu 2 Pociągu Sanitarnego 2 Dywizji Armii USA, czyli pociągu numer 6703, który w 1919 roku odwiedził Warszawę, przedstawiam Kolegom obrazek z porównaniem szczegółów obydwu dostępnych zdjęć.

Jest to jedyny pociąg z tak zwanymi przetłoczeniami na burtach wagonów, który to pociąg w służbie WP miał oznaczenie numer 34 i był znany jako pociąg zakaźny. Skład pociągu P.S.34 zyskał miano zakaźnego prawdopodobnie ze względu na swoje dedykowane zwalczaniu zarazy wyposażenie.

Biorąc pod uwagę czas przyjazdu składu 6703 do Polski oraz czas pojawienia się P.S.34 w służbie WP i inne istotne przesłanki sugerują, że jest to najprawdopodobniej ten sam pociąg!!!

[wa1aw]

Na bieżącym zdjęciu prezentuję P.S.34, czyli Pociąg Zakaźny numer 34. Zdjęcie pochodzi ze zbiorów Muzeum Historii Fotografii w Krakowie.

[Edmundo]

W latach 1919-1921 istniało więcej pociągów zakaźnych zwanych także epidemicznymi lub infekcyjnymi w tym na pewno pociągi z numerami 8, 11, 13, 18, 44 (o numerach i typach pociągów Służby Zdrowia WP z tegoż okresu pisałem między innymi 2015-11-26 23:50:54. Niezmiernie ciekawi mnie pochodzenie informacji o pociągu zakaźnym vel epidemicznym Nr 34 a myślę iż jest to numeracja z okresu wojny polsko-bolszewickiej.

[wa1aw]

Kolega Edmundo jest jak Zawisza Czarny - dziękuję :)

Ad rem - zgodnie z treścią opracowania autorstwa Tadeusza Wawrzyńskiego pt. AKTA DOTYCZĄCE ORGANIZACJI I DZIAŁALNOŚCI SŁUŻBY ZDROWIA WP W LATACH 1918—1939" należy zwrócić uwagę na, cytuję: Najbardziej wartościowymi materiałami dla badacza są jednak zarysy historyczne oraz akta dotyczące likwidacji szpitali funkcjonujących w okresie wojny 1919—1920 roku. ... Materiały tego typu występują w wielu zespołach. Dzięki nim można odtworzyć historię takich szpitali, jak ... szpitale polowe nr 102, 103, 104, 106, 107, 108, 109 i 1013, pociągi sanitarne nr 11, 13, 14 i 15, pociągi dezynfekcyjno-kąpielowe nr 11 i 12, ... ".

Co z tego wynika? Płynność numeracji do czasu jej ostatecznego ustalenia. Na bieżącym zdjęciu widnieje pociąg sanitarny nr 2. ??? Natomiast jego cechy fizyczne (techniczne) wskazują na pociąg nr 34. Opis poprzedniego zdjęcia pociągu 34 pochodzi ze strony MHF. Nie mogę ustalić skąd ten opis pochodzi i czy jest prawidłowy. Analizuję więc jedynie cechy fizyczne. Wskazują one na zbieżność z pociągiem 6703. Pociąg 6703 służył po demobilizacji po IWŚ w Koblencji, gdzie służyła w tym okresie jako wolontariuszka pani Agnes W. Vaille (widoczna po lewej stronie zdjęcia pociągu 6703 z postu 2017-09-23 23:24:11).

[Edmundo]

Kolego wa1aw śmiem twierdzić iż nie było zbyt wielkiej płynności numeracji. Pociągi Służby Zdrowia były formowane przez poszczególne Dowództwa Okręgów Generalnych (od 1921 r. Dowództwa Okręgów Korpusów) analogicznie jak w 1939 r. i nosiły numery właściwe dla macierzystych DOG na przykład pociągi z numerem zaczynającym się na cyfrę 7 formowane były przez DOG Poznań (późniejszy DOK Nr VIII w Poznaniu) ale były oczywiście odstępstwa od tejże reguły. To że wagonie z powyższej fotografii jest cyfra 2 tak naprawdę nie świadczy o tym iż był to polski Pociąg Sanitarny Nr 2, być możliwe że jest to numeracja indywidualna wagonu, a może oznaczenie pozostałe po amerykańskim Pociągu Sanitarnym Nr 2. Wertując Dzienniki Rozkazów MSWojsk. nie natrafiłem na ślad PS Nr 34 w odróżnieniu od istniejących PS Nr 31, 32 i 33, natomiast co do PS Nr 2 to był to tak zwany pociąg sanitarny Rosyjskiego Czerwonego Krzyża (być może zdobyty na bolszewikach), w załodze służył między innymi kpt. lek. Mieczysław Chotecki, kpt. lek. Samuel Margulies, ppor. podlek. Henryk Beck, ppor. podlek. Stanisław Paradienstahl. Stąd moje pytanie o źródło informacji o PS Nr 34. Jak wcześniej ustaliłem z duża dozą prawdopodobieństwa można przyjąć iż pociągi typu amerykańskiego w WP (lata 1919-1921) nosiły nazwę pociągów szpitalnych jak pociąg z numerem 15 z wagonami typu MhX.