Sztandary z września '39

[Monti]

Witam
Wiem,że we wrześniu 1939 roku Niemcy nie zdobyli ani jednego polskiego sztandaru.
A ile tych sztandarów uważa sie za zaginione?
Ile ich odnaleziono?
Takie dwa pytanka mam.

pozdrawiam i zmykam na 3 dniowy urlop.
Monti

[bodziu000000]

Parę zdjęć.

[bodziu000000]

Drugie

[bodziu000000]

I ostatnie.
Pzdr
Bodziu

[berthie]

Poszukaj książki Kazimierza Satory pt. Opowieści wrześniowych sztandarów" . Są w niej opisane historie powstania, ukrycia, znalezienia itp. wiekszości sztandarów WP.
pozdro

[pieczarka]

Bodziu000000 zapomniał dodać, że jest na tych 3 zdjeciach ten sam sztandar i pomimo prób dokonywanych przez uczestników tego forum nie udało się ustalić do jakiej należał jednostki.

[michał ł]

Niemcy zdobyli sztandar 14pp.
Wrócił do nas z muzeum w Berlinie - Niekompletny i ma numery ewidencyjne muzeum.
Jest to w książce arys historii wojennej pulkow polskich w kampanii wrzesniowej"

[pieczarka]

Żaden sztandar kawaleryjski nie został zdobyty przez wojska niemieckie. Jedyny sztandar kawaleryjski, 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich,który został odnaleziony w berlińskim Zeughausie, był przez pułk ukryty, a do rąk niemieckich trafił po kampanii wrześniowej w nie wyjasnionych okolicznościach.
Z 40 sztandarów kawaleryjskich w muzeach w kraju i w Londynie znajduje się obecnie 20.
Sztandary 3 Pułku Szwol., 2 i 10 P.Ułanów i 9 P.Strzelców Konnych zostały w 1939 przewiezione na Litwę skąd pocztą dyplomatyczna dotarły do Francji.
Sztandary 24 PU i 10 PSK przeszły wraz z odziałami na Węgry i stamtąd potajemnie do Francji.
Sztandar 1 PU był zkopany przez całą wojnę, a po jej zakończeniu przewieziony do swego pułku we Włoszech.
Ze sztan 14 PU było pdobnie, ale został wywieziony do Anglii kilka lat po wojnie.
Wszystkie sztandary znajdujące sie w kraju (z wyjatkiem tego 2 PSzwol. przetrwał wojnę w ukryciu, przeważnie zakopane.
W Muz.Wojska Polskiego sa sztandary: 1 i 2 PSzwol. 7,11,16,20 PU oraz 6,7, i8 PSK. W Wielkopolskim Muz.Wojskowym jest sztandar 17 PU. Na Jasnej Górze w Częstochowie - 5 PU. 3 PSK w Muz. Woj. w Białymstoku.
I to tyle co do tych które się zachowały.
W bezpośrednim zagrożeniu przez nieprzyjaciól w 1939 spalono sztandary 12,22 i 26 PU, a w obawie przed rewizją w czasie okupacji w Warszawie- sztandar 15 PU, którego uratowane elementy naszyto po wojnie na jego rekonstrukcję. Sztandar 9 PU, ukryty w Warszawie spłonął podczas Powstania. 5 sztandarów zostało na pewno w 1939 zakopanych i dotychczas ich nie odnaleziono - 4,13,18,25 PU i 4 PSK. los 10 jest nadal nie znany - 3,6,8,19,21,23,27 PU, 1,2,5 PSK - z tym, że wiadomo, iż sztandar 6PU był ukryty w Warszawie w obrazie, który podczas Powstania zamurowano w piwnicy, jednak obrazten został potem skradziony, razem ze sztandarem. Są zeznania świadków, którzy widzieli w prasie sowieckiej w 1940 fotografie sztandaru 3 PU na wystawie zdobyczy wojennych w Kijowie.
mniej szczęścia miały sztandary artylerii konnej, gdyż na 11 sztandarów odaleziono 2 (Muz.Woj.Pol.) - 7 i 13 DAK.
Co się stało z pozostałymi (1,2,3,4,5,6,9,11,14 DAK) nie wiadomo. Podobno dwa z nich zostały spalone, trzy zakopane, ale nie są to informacje pewne.
(info. za O kawalerii polskiej XX wieku" C.Leżański, L.Kukawski Ossolineum 1991)

[pieczarka]

Z tego co wyczytałem w watku 43 PSP" w ręce niemieckie wpadły sztandary 25 PAL-u z Kalisza (foto), sztandar 54 pp Strzelców Kresowych z Tarnopola - miejsce jego ukrycia zdradził Volksdeutsch (okolice Iłży), na przełomie 1939/40 r. Niemcy znaleźli sztandar 66 pp z Chełmna/Grudziądza.

[M-i]

Powstałe w 1977 r. Muzeum Regionalne w Mielcu posiada w swoich zbiorach militaria, ale – co trzeba zaznaczyć już na wstępie – nie jest to zbiór zbyt liczny i nie ma w nim rzadkich i cennych okazów. Stanowi więc dobry przykład przeciętnej kolekcji muzealnej małej placówki o charakterze regionalnym.
Jednym z cenniejszych przedmiotów o charakterze militarnym w muzeum jest uratowany we wrześniu 1939 r. przed zniszczeniem fragment sztandaru 3 Pułku Strzelców Podha-lańskich z Bielska, przekazany na przechowanie przez oficerów pułku jednej z mieszkanek Mielca. W zbiorach zachował się jedynie wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, wycięty ze zniszczonego płatu sztandaru, ukrywanego w czasie okupacji w nieodpowiednich warunkach.

[Monti]

A to wygrzebałeś wątek :))
dzięki za informacje. Ciekawa sprawa.

[revolt]

pieczarka znasz moze dane tego Volka?? i gdzie był ukryty ten sztandar 54pp?? w MWP jest jeszcze sztandar 51 pp lecz drugi sztandar 51 pułku został zakopany gdzieś w okolicach Iłży. Co dalej z nim nie wiadomo:(

[M-i]

sztandar 1 Pulku Artylerii Przeciwlotniczej im. Marszalka Edwarda Rydza-Smiglego w Warszawie plat lewy

[M-i]

Sztandar został nadany 1 Pułkowi Artylerii Przeciwlotniczej im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w Warszawie zarządzeniem Prezydenta RP z 5 maja 1938 r. Jego wzór zatwierdził Minister Spraw Wojskowych rozkazem z 22 czerwca 1938 r.
Na prawej stronie płatu sztandaru były umieszczone w rogach, zamiast numeru pułku, inicjały „Ś.R.”. Inicjały te znajdowały się również na przedniej ścianie podstawy orła sztandarowego. Na lewej natomiast stronie płatu sztandaru na tarczach w poszczególnych rogach znajdowały się:
– w prawym górnym – wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej;
– w prawym dolnym – godło miasta stołecznego Warszawy;
– w lewym górnym – wizerunek św. Barbary – patronki artylerzystów;
– w lewym dolnym – odznaka pamiątkowa 1 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej.
Ponadto, na ramionach Krzyża Kawalerskiego były wyhaftowane nazwy miejscowości upamiętniające szlak bojowy Dywizjonu Szkolnego Artylerii Zenitowej w wojnie polsko-rosyjskiej:
– na dolnym – Warszawa 19 VII 1920;
– na prawym – Grodno 23–25 IX 1920;
– na lewym – Dubrowlany 29 IX 1920.
Sztandar został ufundowany przez społeczeństwo stolicy. Komitetowi Fundacyjnemu przewodniczył prezydent miasta stołecznego Warszawy Stefan Starzyński. Dowódcy pułku - płk. Kazimierzowi Baranowi sztandar wręczył minister spraw wojskowych gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki. W uroczystości wręczenia sztandarów jednostkom artylerii przeciwlotniczej, która rozpoczęła się 10 listopada 1938 r. o godz. 10.00 na Polu Mokotowskim w Warszawie, wzięli również udział: gen. dyw. Mieczysław Norwid-Neugebauer, gen. bryg. Emil Krukowicz-Przedrzymirski, gen. bryg. Stanisław Miller, gen. bryg. Józef Olszyna-Wilczyński, gen. bryg. Mieczysław Ryś-Trojanowski oraz biskup polowy WP Józef Gawlina. Obecnie sztandar jest eksponowany w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Na zdjeciu plat prawy.

Kazimierz Satora (Opowieści wrześniowych sztandarów, Warszawa 1990, s. 341) podaje błędnie, iż sztandar wręczył marszałek Edward Rydz-Śmigły. W zarządzeniu I Wiceministra Spraw Wojskowych w sprawie uroczystości poświęcenia sztandarów artylerii przeciwlotniczej (Departament Dowodzenia Ogólnego L.dz. 9329/Og. tjn. z 31 października 1938 r.) ustalono, iż sztandary wręczy Generalny Inspektor Sił Zbrojnych. Jednakże w uroczystości tej nie wziął on udziału. Sztandary te wręczył minister spraw wojskowych gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki („ Polska Zbrojna” 1938, 11 listopada, nr 312, s. 2).

[M-i]

sztandar 7 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej w Poznaniu - plat lewy

[M-i]

Sztandar został nadany 7 Dywizjonowi Artylerii Przeciwlotniczej w Poznaniu zarządzeniem Prezydenta RP z 11 kwietnia 1938 r. Jego wzór zatwierdził Minister Spraw Wojskowych rozkazem z 5 maja 1938 r.
Na prawej stronie płatu sztandaru był umieszczone w rogach numer dywizjonu. Na lewej natomiast stronie płatu sztandaru na tarczach w poszczególnych rogach znajdowały się:
– w prawym górnym – wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej;
– w prawym dolnym – godło miasta Poznania;
– w lewym górnym – wizerunek św. Barbary – patronki artylerzystów;
– w lewym dolnym – odznaka pamiątkowa 7 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej.
Ponadto, na dolnym ramiieniu Krzyża Kawalerskiego był wyhaftowany napis:
Poznań 8 VII 1926
upamietniajacy date i miejsce sformowania dywizjonu.
Sztandar został ufundowany przez społeczeństwo miasta Poznania. Komitetowi Fundacyjnemu przewodniczył prezydent miasta stołecznego Warszawy Stefan Starzyński. Dowódcy pułku - mjr. Mieczyslawowi Zylberowi sztandar wręczył inspektor armii - gen. dyw. Juliusz Rómmel. W uroczystości wręczenia sztandarów jednostkom artylerii Okregu Korpusu nr VII, która rozpoczęła się 29 czerwca 1938 r. o godz. 11.00 na na placu cwiczen artylerii na Solaczu, wzięli również udział: gen. bryg Edmund Knoll-Kownacki, gen. bryg. Emil Krukowicz-Przedrzymirski, gen. bryg. Stanisław Miller oraz biskup polowy WP Józef Gawlina. Obecnie sztandar jest eksponowany w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

K. Satora (s. 343) podaje blednie, ze sztandar wreczono 20 czerwca 1938 r. (zob. Polska Zbrojna" nr 179 z 1 lipca 1938 r., s. 4)

[Darek419]

Witam. W 1985 r odnaleziono w Warszawie na Wólce Węglowej Sztandar jakiejś jednostki.Może ktoś z gości forum ma więcej wiadomości na ten temat.pozdro Darek.

[revolt]

musze sie dowiedzieć po wsiach kto był tym VD. pozdrawiam

[d007]

Ze Śląskich pułków to sztadar 73 pp zakopany był w okolicach wsi Zielone na lubelszczyźnie. Gdzie został odnaleziony przez ludzi z muzeum w Biłgoraju. Tam też można go dzisiaj oglądać.

Sztandar 75 pp prawdopodobnie zakopany ( są relacje) ale nie wiadomo gdzie i do dzisiaj nie odnaleziony.

Sztadar 74 pp w MWP w Warszawie

Sztadar 23 pal nie odnaleziony. Był rozkaz zakopania tego sztandaru jednak okoliczności jego ukrycia są bardzo niejasne.

Sztandar 11 pp - ???
Sztandar 3 pu - ???

pozdrawiam
d007

[Oksanicz]

Zamiast sztandaru proporzec

[yorik]

Nawet po Heinim nie widać zainteresowania. Pewnie mu wmówili, że zdobyli sztandar, a tym czasem proporzec...

[CzaS]

na zdjęciu jest „tylko” płomień z sygnałówki 8 PSK zdjęcie pochodzi, o ile się nie mylę z albumu Heinricha Hoffmana „Mit Hitler in Polen” – Berlin 1939

Co do danych zacytowanych przez Pieczarkę
5 sztandarów zostało na pewno w 1939 zakopanych i dotychczas ich nie odnaleziono - 4,13,18,25 PU i 4 PSK. los 10 jest nadal nie znany - 3,6,8,19,21,23,27 PU, 1,2,5 PSK"
Leżański i Kujawski, podają błedne dane na temat losów sztandarów 4 Pułku Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej. Historia tych sztandarów wymaga kilku słów komentarza. Tak, tak sztandarów, liczba mnoga, jak najbardziej na miejscu, bo pułk posiadał dwa. Pierwszy sztandar, wręczony został wówczas jeszcze 2mu PSK, w czasie wojny polsko-bolszewickiej - 23 maja 1920 roku (stąd data święta pułkowego). Drugi - przepisowy, nadany Zarządzeniem Prezydenta Mościckiego z 5 maja 1938, pułk otrzymał z rąk Naczelnego Wodza Śmigłego-Rydza, 29 maja 1938.
Po wręczeniu przepisowego sztandaru, historyczny przechowywano w muzeum pułkowym. Niemniej obydwa uczestniczyły w walkach kampanii wrześniowej.
Sztandar z ’38, po bitwie pod Jacnią, podoficer sztandarowy (st. wachm. Wierciński) ukrył w plecaku, razem z orłem zdjętym z drzewca. Po drodze do granicy węgierskiej, resztki pułku zostały nagle otoczone przez oddziały kawalerii i wojsk pancernych ZSRR. Nie udało się zakopanie sztandaru, a plecak ze sztandarem, prawdopodobnie zabrał go jeden z żołnierzy radzieckich.
Do tej pory bark jakichkolwiek dalszych informacji o losach sztandaru.

Pod historycznym sztandarem pułku, z 1920 roku walczył szwadron marszowy pułku (d-ca rtm. rez. St Zgliczyński). Po rozwiązaniu szwadronu, na wieść o kapitulacji Warszawy, sztandar zakopano pod gankiem dworu w majątku Wandzin. Żona właściciela majątku Wanda Marmarosz, opuszczając dwór pod koniec 1939 roku zabrała sztandar i wyjechała w Lubelskie. Po drodze zatrzymała w jednej z gajówek. Zmuszona do ucieczki zostawiła sztandar zaszyty w ubraniu, spaliła go różna gajowego.

info. na podstawie:
GNAT-WIETESKA Zbigniew, Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej zeszyt 41, 4 Pułk Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1995
CHROSTOWSKI Tadeusz, Z kart historii oręża płockiego Tom 3, 4 Pułk Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej w Płocku, Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Płocku, Płock 1992)

[bolas]

ciekawy jest los sztandaru 28 pulku Strzelców Kaniowskich - sztandar dostał się w czasie walki w ręce cywila, który go przechował przez wojnę po czym w 1945 roku przekazał ludowemu WP ... niestety po przekazaniu w 45r sztandaru jego losy ni esą dalej znane, sztandar zaginął ... :(

koło 12 IX 1939 ...

... Henryk Zajfert zabrał sztandar ze skrzyni na wozie taborowym opuszczonym przez obsługę w Błoniu, w trakcie bombardowania zgromadzonych taborowych w chłopskich wozów. H. Zajfert, gdy zobaczył sztandar, w obawie, by płat nie został uszkodzony, względnie nie wpadł w ręce wroga, zabrał go i szczęśliwie wycofał się z pogromu [...] Nie namyślając się długo obaj uciekinierzy postanowili ukryć sztandar przed wojskami Hitlera. Zwinęli go starannie i włożyli do worka z sieczką, którą były karmione konie. Po wielu perypetiach, kontrolach i rewizjach, udało się im szczęśliwie wrócić do Ślesina. O swoim znalezisku nie powiedzieli nikomu. Początkowo sztandar przechowywany był w mieszkaniu przy ulicy 1 Maja pod numerem trzecim. Ale wraz z narastaniem represji rodzina zmuszona została do przeprowadzenia się na ulicę Cegielnianą, aby po kilku miesiącach przenieść się do wsi Ostrowy. Mniej więcej w tym czasie zmieniona została również skrytka, w której ukrywany był sztandar. Został on starannie złożony i zawinięty w starą kołdrę. Całość została włożona do gąsiora na wino.
W tej postaci przechowywany był do 29 marca 1945 roku, to znaczy do momentu, gdy został przekazany władzom wojskowym. Zachował się dokument, poświadczający otrzymanie sztandaru, wystawiony 5 kwietnia 1945 roku przez jednostkę Wojska Polskiego o numerze Poczty Polowej 38242. „Pokwitowanie przyjęcia” podpisane zostało przez zastępcę dowódcy jednostki, porucznika Indisowa. Od tej pory wszelki ślad po sztandarze 28pp Strzelców Kaniowskich zaginął. Nie ma go w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego",

[jaca2003]

Tak dla informacji kol Michała to niemcy nie zdobyli na polu walki ANI JEDNEGO sztandaru.wszystko co znalezli to w wyniku przypadku podczas rewizjii, poszukiwań broni albo w wyniku zdrady.W walce NIC.
Pozdrawiam

[pieczarka]

CzaS w związku z tym co napisałeś jestem ciekaw czy panowie A.Jeziorkowski i L. Kukawski w swojej książce (Sztandary kawalerii polskiej XX wieku"), której wydanie planowane jest na drugą połowę 2006 uwzględnią te dane o sztandarze 4 PSK.