Podziemie polskich poszukiwaczy skarbów

[arci]

W naszym kraju działa armia amatorskich poszukiwaczy monet i militariów. Niestety grozi to tym, że bezpowrotnie utracimy dużą część spoczywających w ziemi zabytków - alarmują naukowcy. Potrzebna jest szybka zmiana prawa http://wyborcza.pl/1,75248,3421877.html

[arci]

Może nie nowina ale warto poczytać.Zdrów

[pomsee]

Podziemie polskich poszukiwaczy skarbów
Daina Kolbuszewska, Poznań 2006-06-17, ostatnia aktualizacja 2006-06-19 00:00

W naszym kraju działa armia amatorskich poszukiwaczy monet i militariów. Niestety grozi to tym, że bezpowrotnie utracimy dużą część spoczywających w ziemi zabytków - alarmują naukowcy. Potrzebna jest szybka zmiana prawa

Według szacunków w Polsce działa ok. 60 tys. poszukiwaczy amatorów, którzy używają wykrywaczy metalu. Zgodnie z obowiązującym od 2003 r. prawem każdy z nich powinien mieć pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków. - Dotychczas nie wydaliśmy żadnego takiego pozwolenia - mówi Mirosława Dernoga, kierownik wydziału archeologii Wojewódzkiej Służby Ochrony Zabytków w Poznaniu. - Poszukiwacze zwykle pytają, czy zezwolenie może obejmować np. całe województwo i obowiązywać nieograniczony czas. Tymczasem my możemy wydać je tylko na dokładnie określone na mapie miejsce i konkretny dzień - tłumaczy Dernoga. Oznacza to, że prawdopodobnie wszystkie poszukiwania prowadzone na terenie Wielkopolski, a podobnie jest we wszystkich pozostałych województwach, są nielegalne.

Każdy odkryty przez amatora przedmiot powinien zostać zgłoszony w urzędzie konserwatorskim. - Ale kto zgłosi zabytek, skoro według prawa znalazł go nielegalnie? - mówi Wojtek, poszukiwacz amator. Ponadto wszystko, co leży w ziemi, stanowi własność skarbu państwa i znalazca nie ma teoretycznie żadnych praw - ani do znaleziska, ani do jakiejkolwiek rekompensaty.

- Źle skonstruowane prawo zepchnęło poszukiwaczy do podziemia. Oznacza to, że nie wiemy niczego o zabytkach, które znajdują - dodaje Marek Brzeska, numizmatyk.

- Jeszcze kilkanaście lat i z ziemi zniknie ogromna liczba zabytków, które zostaną bezpowrotnie stracone dla nauki - mówi dobitnie Gazecie" prof. Aleksander Bursche z Uniwersytetu Warszawskiego. - Większość trafi do prywatnych kolekcji lub na internetowe aukcje. Jedyną szansą, by temu zapobiec, jest zmiana prawa. Bez tego nic nie zdziałamy - dodaje prof. Bursche.

Wykrywacz - sprzęt domowy

- Kradzieże zabytków mają historię starą jak świat. Zmieniły się tylko metody - mówi Brzeska. Dawniej rabusie okradali groby faraonów. Dziś wyposażeni w nowoczesne detektory metali wyciągają z ziemi, co się da.

W Polsce długo nikt się tym poważnie nie przejmował, ale sytuacja zmieniła się w latach 90., kiedy dobry sprzęt stał się u nas równie łatwo dostępny jak na Zachodzie. Profesjonalny detektor kosztuje kilka tysięcy, ale najprostszy można dostać już za kilkaset złotych. W małopolskich, lubelskich i śląskich wsiach niemal w każdym gospodarstwie jest wykrywacz metalu - komentuje prof. Bursche.

- Jaka jest skala tego zjawiska, można ocenić dzięki serwisowi, który prowadzi w internecie anonimowy numizmatyk - opowiada prof. Bursche. Notuje on zgłoszone od maja 2004 r. znaleziska monet rzymskich - ze zdjęciem i opisem. Są tam już informacje o prawie 700 monetach, z czego część to niezwykle rzadkie okazy.

Autor serwisu nie opowie o sobie pod nazwiskiem, ponieważ nie chce mieć nieprzyjemności - Kiedyś znalazca szedł do handlarza i informacja o tym, co znalazł, rozchodziła się w środowisku kolekcjonerskim - trafiała do naukowców. Dziś nie potrzeba pośredników, jest internet. Zrobiło mi się szkoda tej wiedzy - mówi autor serwisu. - To świetna inicjatywa. Gdyby nie ta strona, bezcenne z punktu widzenia nauki informacje byłyby stracone - dodaje prof. Bursche.

W tym samym portalu znajduje się też mapa znalezionych w Polsce guzików z numerami pułków z okresu wojen napoleońskich.

- Zabytki, które znajdą poszukiwacze, na masową skalę są sprzedawane na Allegro - mówi Brzeska. - Przybywa ich z każdym rokiem. Aukcje są anonimowe, więc bezpieczne dla poszukiwaczy - dodaje.

Tajemnicą poliszynela jest to, że na aukcjach antykwarycznych w zachodniej Europie wyznaczone są ceny na zabytkowe zapinki z Polski".

Zbiory monet często są dzielone na części i wyprzedawane stopniowo. - Wystarczy trochę wprawy, by poznać monety ze skarbów. Mają charakterystyczne rysy, które powstają w trakcie oddzielania ich od siebie - mówi Mirosław Andrałojć, poznański archeolog, twórca programu inwentaryzacji skarbów.

W Poznaniu popularna jest giełda w Starej Rzeźni. - Jeżeli ktoś ma w klaserze jedną, dwie strony takich samych monet na sprzedaż, to wiadomo, że znalazł jakiś skarb - mówi Wojtek, poszukiwacz amator.

Jak to robią inni

Na zachodzie Europy amatorzy skarbów masowo pojawili się w latach 70. Od tego czasu niektóre kraje wprowadziły obostrzenia związane z poszukiwaniami za pomocą wykrywaczy.

Na przykład w Danii przepisy określają, na jakich terenach w ogóle nie wolno prowadzić poszukiwań. Znalezisko musi zostać zgłoszone do ministerstwa kultury, które na podstawie opinii wydanej przez archeologa decyduje, czy zabytek można zostawić w rękach prywatnych, czy też ma go przejąć muzeum. W takim przypadku znalazcy wypłacana jest rynkowa równowartość zabytku, ale pod warunkiem szczegółowego udokumentowania miejsca i okoliczności odkrycia.

Ale rzecz nie tylko w przepisach. - W Danii współpracuje się z amatorami. Dzięki temu sami pilnują stanowisk, przestrzegają wypracowanych zasad i zgłaszają znaleziska. W rezultacie Dania jest obszarem o jednej z największych liczbie znalezisk zabytków w Europie - komentuje prof. Bursche. - Dlatego w Polsce potrzebna jest nie tylko zmiana prawa, ale też stosunku naukowców do poszukiwaczy - dodaje.

- Dość trudno jest dyskutować, jeśli archeolodzy mówią o poszukiwaczach, że są źli, niedouczeni i kradną - mówi Wojtek. - Ale poszukiwacze to samo mówią o archeologach - przyznaje.

- W środowisku poszukiwaczy są ludzie, którym zależy na nawiązaniu współpracy z archeologami. Powoli uda się wypracować zasady tej współpracy - zapewnia Mirosława Dernoga.

Pasjonaci kontra zawodowcy

Największa w Polsce grupa poszukiwaczy skarbów to militaryści", którzy szukają wyposażenia wojskowego (odznaczeń, broni, części umundurowania) i monetaryści", którzy szukają głównie monet. Ci ludzie traktują poszukiwania jako hobby. Jeśli jednak znajdą coś, co ich nie interesuje, sprzedają to. - Dlatego właśnie w środowiskach naukowych mówi się o nas, że szukamy w celach komercyjnych, lub mniej eufemistycznie nazywa się złodziejami - mówi Wojtek. - Ale dla nas najważniejsze jest samo szukanie i kolekcjonowanie - opowiada. Tej grupie poszukiwaczy najbardziej zależy na wyjściu z podziemi". Sami wypracowali kodeks poszukiwacza, którego podstawowe zasady zakazują m.in. rozkopywania grobów i stanowisk archeologicznych, i raczej go przestrzegają

Druga grupa to zawodowcy, którzy doskonale wiedzą, czego szukają i gdzie tego szukać. Działają dyskretnie, w małych hermetycznych grupach. Często metodycznie i planowo przeszukują stanowiska archeologiczne - mówi Wojtek. Nie są zainteresowani współpracą z archeologami ani żadnymi zmianami w przepisach. Mają dostęp do bardzo dobrego sprzętu, map, często posiadają archeologiczne wykształcenie. Są najbardziej niebezpieczni dla nauki i kultury polskiej. Archeolodzy bronią się przed nimi, rozrzucając na cenniejszych stanowiskach np. kapsle od piwa. We Francji rozpyla się z helikopterów opiłki aluminium, zresztą przeklinane przez archeologów.

Przy kilku instytucjach w Polsce (m.in. przy warszawskim muzeum archeologicznym) powstały już grupy poszukiwaczy amatorów współpracujących z naukowcami przy badaniach. Na razie jednak archeolodzy wypowiadają się o nich ostrożnie. - Zdarza się, że okazane zaufanie jest nadużywane - mówi anonimowo jeden z nich. - Ale coś trzeba ruszyć, bo na razie bezpowrotnie tracimy część naszego dziedzictwa narodowego - podsumowuje prof. Bursche.

________________________________

Tekst ciekawy ale nie wierzę w jakikolwiek rozsądne zmiany w prawie o ochronie zabytków. Jesteśmy w Polsce.

---

Post został zmieniony ostatnio przez moderatora pomsee 18:07 23-08-2009

[kapuchy]

Najlepiej zakazać, zostawić wszystko w ziemi, żeby zgniło, tak jak gniją dziesiątki bezcennych zabytków architektury.
Bo zanim jakikolwiek aukawiec" się do tego dobierze, to już ślad nie zostanie. Albo pozwolić, ale za horrendalnymi opłatami, na które i tak będą mogli sobie pozwolić tylko zawodowi" handlarze...
Chory kraj....

[muchomor]

Ale stary artykuł z 19 czerwca 2006 roku,dopiero teraz doczekał się publikacji w dziale Aktualności ,newsy ,wydarzenia,lepiej późno niż wcale,i jak zwykle poszukiwacze amatorzy są e" a archeolodzy są cacy",czyli nic nowego.

[pomsee]

muchomor artykuł stary i jak wiadomo od 2006 r. nic się w kwestii ustawy nie zmieniło i zapewne nie zmieni.

[ms]

proponuję odgrzebywanie co 3 lata starych artykułów i traktowanie ich jako świeżynki, ot tylko przymrużyć oko na datę i mamy dyskusję od nowa, że hej.

Nowych zrozumiem, że lenie i im się nie chce sięgnąć do wyszukiwarki, ale starych wyjadaczy, żeby im pamięć tak zawodziła...:

http://odkrywca.pl/pokaz_watek.php?id=332519#332519

niech lecytyny popróbują, w reklamie gadają, że podobno skuteczna na te dolegliwości.

[maksiu]

http://wiadomosci.wp.pl/kat,1515,title,Powstala-polska-mapa-skarbow-Stworzyl-ja-pasjonat-historii-Michal-Mlotek,wid,17819430,wiadomosc.html

[sqr]

Temat rzeka ... wielokrotnie wałkowany, ale niestety nadal aktualny.
Proszę Państwa żyjemy w kraju w którym największą krzywdę w środowisku powoduje zacofanie prawo, oraz złodziejskie podejście do tematu ze strony władzy a nie poszukiwaczy amatorów. To panstwo na każdym kroku czeka aby czlowiekowi jak najwięcej zabrać i utrudnić życie, bo przecież banda darmozjadow i pseudo patriotów musi własne kieszenie wypchac. Mówią że to poszukiwacze są tą stroną zła a nie zdają sobie sprawy z tego ze zacofane prawo powoduje wypływ wielu cennych przedmiotów poza granice RP lub zasila prywatne kolekcje bez możliwości poszerzenia naszej wiedzy na temat przeszłości.