Blitzkrieg Made in CCCP - mało znane epizody

[elpasys]

Gdyby ktoś myślał o założeniu muzeum Kazimierza Barcikowskiego w Zglechowie, to proszę pamiętać, że oryginalny wygląd jego domu zmienił się. Dobrze wspominają go tutaj np. strażacy (OSP), którzy dzięki jego staraniom otrzymali dużo sprzętu, np. samochód gaśniczy STAR".

[elpasys]

Podobnie zmienił się niegdyś przeciętny budynek gospodarczy, który obecnie nadaje zabudowaniom charakteru.

[elpasys]

Wojna snajperów w Pogorzeli
Wczesnym popołudniem (ok. godz 15) dnia 28 lipca 1944 natarcie sowieckiego 8 gwardyjskiego korpusu pancernego dotarło w rejon Pogorzeli, gdzie zatrzymało się (w miejscu, które wskazuje strzałka) na skutek silnego niemieckiego oporu niemieckiego i dużych strat Sowietów. Niebieski okrąg pokazuje miejsce pałacu w Pogorzeli, który zajęty był przez niemieckie dowództwo obrony tego obszaru. Odległość dzieląca Niemców i Sowietów wynosiła tutaj kilkaset metrów. Wykorzystali to niemieccy snajperzy strzelając do Sowietów z otaczających pałac drzew i zadając im poważne straty. Rosjanie też pozwolili postrzelać swoim snajperom. Przez kilka godzin trwała tutaj wymiana ognia pomiędzy snajperami.

[elpasys]

Gdy snajperzy tak sobie strzelali i strzelali, to obie strony szykowały się do nieuchronnego kolejnego starcia. Sowieci maskowali się, ukrywali w terenie i pociągali posiłki. Jeden z czołgów T-34 znalazł sobie doskonałe schronienie wjeżdżając w dom, przez co był zupełnie niewidoczny, ani z lądu, ani z powietrza. Niemcy popiesznie ściągali posiłki, które przybywały tutaj na wiele sposobów, głównie drogami i koleją. Rosyjscy snajperzy zanotowali co najmiej jedno pewne trafienie, bo jeden z niemieckich snajperów dostał i spadł z drzewa pokaznego zieloną strzałką, należącego do parku pałacowego w Pogorzeli. Niemiecccy snajperzy strzelali w prawo, w kierunku pokazanym niebieską strzałką. Niemcy wchodzili na drzewa po klamarach specjalnie wbitych w drzewa i widocznych jeszcze dzisiaj. Za drzewami widoczny jest pałac.

[elpasys]

Już 27 lipca 1944 wieczorem do pierwszej linii niemieckiej obrony Siennicy, obejmującej pierwsze wzgórze, dotarły czołowe oddziały 8 gwardyjskiego korpusu pancernego. Wkrótce rozpoczął się potężny atak, który wzmógł się 28 lipca rano. Głównie drewniane domy, opuszczone przez wysiedloną przymusowo ludność, płonęły po sowieckim ostrzale artyleryjskim. Szczególnie silny atak był skierowany na punkt oznaczony turkusowym kołem, na drogę i na lasek zaznaczone turkusową strzałką. Równie silna była tutaj niemiecka obrona.

[elpasys]

Ta ulica była osią pierwszego sowieckiego natarcia na pierwszą linię niemieckiej obrony. Gdy po bitwie wysiedleni mieszkańcy wrócili, domy były spalone, na ulicy stały spalone sowieckie czołgi, a na poboczach i na pdwórkach leżały trupy niemieckich żołnierzy. Tam gdzie po prawej stronie jest znak drogowy, stał zniszczony amerykański czołg"; cudzysłów dlatego, że tak na ten czołg mówili Sowieci; według mnie raczej był to angielski czołg (Walentine), bo sowiecka 2 Armia Pancerna nie miała (wtedy) Shermanów. Sądzę, że wkrótce będę mógł tutaj zamieścić relację wówczas 8-letniego mieszkańca jednego z domów widocznych po prawej stronie, który wtedy przypadkowo znalazł się w centrum bitwy. Proszę zwrócić uwagę, że droga wznosi się tutaj w górę, w kierunku wierzchołka wzniesienia wokół którego Niemcy zbudowali pierwszą linię obrony. Siennicy.

[elpasys]

W tym miejscu było gniazdo niemieckiego oporu. Po bitwie znaleziono w tym miejscu 5 poszarpanych niemieckich trupów wymiesznych z różną amunicją. Prawdopodobnie zostali trafieni pociskiem artleryjskim, lub granatem z wielkokalibrowego moździerza.

[elpasys]

To zdjęcie pokazuje miejsce i kierunek, wskazywane na strzałką na ostatniej mapce. Za drzewami jest droga Siennica (z lewej) - Latowicz (na prawo). Tutaj trwała bitwa, a w widocznych drzewach zginęło wielu Niemców.

[elpasys]

Gdy Sowieci przełamali pierwszą linię obrony, to wyszli na wierzchołek tego wzgórza i zobaczyli jak trudne zadanie ich czeka przy szturmowaniu drugiej linii obrony, która znajdowała się na przeciwległym wzniesieniu, za rzeką Sienniczanką. To tutaj, 28 lipca 1944, przy ogromnych stratach, sowieckie natarcie załamało się. Po lewej stronie widać halę sportową, największą w powiecie mińskim.

[elpasys]

Dramat miejscowości Władzin
Jak wiadomo dnia 28 lipca 1944 rano rozpoczął się atak lewego skrzydła sowieckiego 8 gwardyjskiego korpusu pancernego na Sufczyn, który nie przyniósł powodzenia, a nawet ugrzązł w dolinie Świdra po zbombardowaniu przez niemieckie samoloty. Ataki na wiadukt drogowy, most na rzece Świder i na wysoki nasyp nie powiodły się. Dlatego Sowieci zmienili kierunek ataku i zaatakowali na północ, wzdłuż linii kolejowej Pilawa - Mińsk Mazowiecki. Mimo silnych ataków Sowietom nie udało się zdobyć przejazdów kolejowych ani w miejscowości Wola Sufczyńska, ani w m. Władzin, ani na drodze Kołbiel - Siennica. Atak na Władzin w celu przebicia się do drogi Kołbiel - Siennica też ugrzązł w ogniu silnej niemieckiej obrony tej drogi, okopanej na piaszczystych wzgórzach przy drodze. Mijały godziny, walka trwała, a 8 gwardyjski korpus pancerny znajdował się w coraz trudniejszej sytuacji.
Mieszkańcy Sufczyna też przeżywali dramatyczne momenty, bo ich domy i gospodarstwa płonęły. Większość mieszkańców wysiedlono przed walką. Ale wycofujący się Niemcy zabierali ze sobą też ludzi, głownie młodych, kilkunastoletnich, w tym dziewczęta.

[elpasys]

Teraz ostrze ataku 8 gwaryjskiego korpusu pancernego kierowało się na m. Władzin, który ponadto był mocno ostrzeliwany przez sowiecką artylerię z Sufczyna. Cały Władzin płonął wraz z dobytkiem. Wiele osób zginęło lub było rannych. Był to okres żniw, ale nikt nie mógł wyjść w pole w dzień, dlatego starano się zbierać zboże w nocy.
Na zdjęciu jest przejazd kolejowy na drodze Kołbiel (w lewo) - Siennica (w prawo), pociąg nadjeżdża z północy, od strony Mińska Mazowieckiego i m. Grzebowilk. Bardzo silny sowiecki atak na ten przejazd nie powiódł się, mimo wielkich strat.
Współcześnie na tym przejeździe też ginie wielu ludzi, choć przyczyna jest inna. Mimo, że ta linia kolejowa powstała już w 1893 r., to w świadomości okolicznych mieszkańców jeszcze nie utrwaliła się na tyle, żeby zatrzymywali swoje szybkie samochody przed tym niestrzeżony przejazdem. Dlatego przy przejeździe jest tak wiele symbolicznych grobów ofiar.

[elpasys]

W powstaniu tutaj pierwszego symbolicznego grobu (pierwszy z prawej) występuje oczywiście iemiecki ślad". Sprawcą wypadku, w którym ok. 10 lat temu zginął młody chłopak, żołnierz służby zasdniczej, był taki niemiecki pociąg, który nie wiadomo jak znalazł się na drodze pędzącego malucha". Maluch" pędził, a że była noc, to pociąg był niewidoczny (brak bocznych świateł). No i maluch wpadł NA pociąg. Kierowca przeżył, pasażer zginął.

[elpasys]

Bardziej tragiczny wypadek zdarzył się na tym przejeździe w 2005 r., gdy autobus szkolny odwożący do domów uczniów ze szkoły w Kołbieli wjechał pod pociąg pospieszny Szczecin - Lublin. Zginęło 2 kilkunastoletnich chłopców i kierowca, sprawca wypadku. Ale z tych zdarzeń miejscowi nie pobrali lekcji. Samochody przejeżdzają tutaj ciągle bez zatrzymywania się mimo znaku STOP, nawet wtedy, gdy nadjeżdża pociąg i działa już sygnalizacja.
W m. Władzin są 2 przejazdy kolejowe: ten, o którym często piszą media, oraz następny (strzałka) ok. 1 km na południe, w kierunku Pilawy. O oba te przejazdy toczyła się tutaj walka dnia 28 i 29 lipca 1944.

[elpasys]

Narastający niemiecki opór, mimo ich wielkich strat, wkazywał na:
1. Stały dopływ niemieckich posiłków, docierających tutaj z północy i natychmiast wchodzących do walki.
2. Ogromne strategiczne znaczenie jakie stanowiły dla Niemców leżące na tym terenie miejscowości Kołbiel [ Колбель ], Pogorzel [ Погожель ], Siennica [ Сенница ], Grzebowilk [ Гжебовильк ].
Dlatego w m. Władzin atak sowieckiego 8 gwardyjskiego korpusu pancernego utykał. Do 28 lipca Sowietom nie udało się tutaj przerwać ani drogi Góra Kalwaria - Mińsk Maz., ani drogi Kołbiel - Sienica, ani linii kolejowej Pilawa - Mińska Maz., ani linii kolejowej Pilawa - Warszawa. Mimo iż Sowieci byli bardzo blisko tego drugiego przejazdu kolejowego w m. Władzin, to ten przejazd nie został zdobyty.
Dzisiaj tylko najstarsi ludzie pamiętają jeszcze, że ten sielsko wyglądający przejazd był areną walki potężnych mocarstw.

[elpasys]

Niemiecka 73. dywizja piechoty [ Infanterie Division ] broniąca odcinka Kołbiel - Siennica - Latowicz należała do 9 armii. Dowódcą 73. dywizji piechoty był Austriak, generał Friedrich von Franek
http://www.geocities.com/~orion47/WEHRMACHT/HEER/Generalleutnant/FRANEK_FRIEDRICH.html
http://www.austro-hungarian-army.co.uk/biog/franek.htm
Bezpośrednio przed nominacją na stanowisko dowódcy 73. dywizji piechoty gen. Franek nie miał przydziału, znajdował się w osobowej rezerwie Hitlera. Ale wcześniej pełnił szereg odpowiedzialnych funkcji, z których najbardziej prestiżową było dowództwo austriackiej 44. dywizji piechoty górskiej [ Reichs - Grenadier Division ] Hoch und Deutschmeister" od stycznia do kwietnia 1944 pod Monte Cassino, gdzie poznał się z dowódcami i żołnierzami spadochronowo - pancernej dywizji „Hermann Göring”.

[Ostoja]

Elpasys nalezy Ci sie wielkie uznanie i szacunek za to co robisz. Malo jest takiego bezinteresownego odkrywania historii a Ty to robisz z prawdziwa pasja. Brawo! Tu liczy sie nie tylko analiza zródel zagranicznych ale takze dokumentacja fotograficzna z zaznaczonymi miejscami i pozycjami co do metra. Wszystko bardzo ciekawie opisane. Czytam z prawdziwa przyjemnoscia. W literaturze polskiej na prozno szukac szczegolowych materialow ktore opisuja to co sie działo w ostatniej dekadzie lipca 1944 na wschod od Warszawy. Jak dla mnie zadne dzialania wojsk lądowych nie sa tak interesujace i nigdzie nie dzieje sie tak wiele jak podczas starć pancernych. Smiem powiedziec ze w połowie 1944 Sowieci nie byli juz pionkami" pancernymi i potrafili walczyc jak rowny z rownym. Mamy to szczescie" ze w tych stronach walczyła elita wojsk pancernych , zarowno niemieckich (1 DPanc H-G itp.) oraz sowieckich ( 2 APanc Gw.)

[elpasys]

Autokorekta.
W moim poście z 2008-05-18 22:50:39 zdanie:
Jest : Mieszkańcy Sufczyna też przeżywali dramatyczne momenty, bo ich domy i gospodarstwa płonęły. Większość mieszkańców wysiedlono przed walką."

Powinno być: Mieszkańcy Władzina i Sufczyna przeżywali dramatyczne momenty, bo ich domy i gospodarstwa płonęły. Większość mieszkańców Władzina wysiedlono przed walką. Ale mieszkańcy Sufczyna znaleźli się w centrum bitwy. "

Mam prośbę o pomoc odnośnie wyjaśnienia następującej kwestii, tak opisanej: Ale wycofujący się Niemcy zabierali ze sobą też ludzi, głownie młodych, kilkunastoletnich, w tym dziewczęta".
Wiedzę o tym posiadam z wypowiedzi kilku osób z Władzina i Siennicy. Ci młodzi ludzie, których Niemcy zabrali ze sobą, nigdy nie wrócili. Może ktoś zna inne takie przypadki lub ma wiedzę, co było celem działania Niemców?

[szczepciu]

Także wyrażam słowa uznania dla kolegi za ciekawe podejście do tematu poszukiwań. Przyjemnie się czyta i zawsze czegoś nowego można się dowiedzieć. Myślę, że w tych naszych poszukiwaniach właśnie o coś takiego powinno chodzić. To nie powinno być tylko bieganie z wykrywką, ale także poznawanie terenu, po którym się chodzi i jego historii. Myślę, że kolega nie powiedział jeszcze ostatniego słowa i jeszcze zaskoczy nas czymś ciekawym.

Pozdrawiam
szczepciu

[elpasys]

73. Infanterie-Division (dywizja piechoty) brała udział w inwazji na Polskę w wrześniu 1939r., następnie uczestniczyła w walkach we Francji, Jugosławii, Grecji, ZSRR i w lipcu 1944r. znowu w Polsce.
http://en.wikipedia.org/wiki/German_73rd_Infantry_Division
http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/Infanteriedivisionen/73ID-R.htm

Poważne straty dywizja poniosła dopiero w ZSRR, gdzie walczyła na w górach Kaukaz i na Krymie.
http://www.wehrmacht-awards.com/forums/showthread.php?t=162489
http://www.balsi.de/Weltkrieg/Verlauf/Russland/offensivesued.htm
Na Krymie powodzenie w walkach osiągała m.in. dzięki zastosowaniu takich ciężkich łodzi szturmowych do szybkiego przemieszczenia się i niespodziewanych ataków.
http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/Infanterieregimenter/IR213-R.htm
http://www.nexusboard.net/showthread.php?siteid=6365&threadid=297119&showpage=lastpage

W lipcu 1944r. w skład 73. dywizji piechoty wchodziły:
- Grenadier-Regiment 70
- Grenadier-Regiment 170
- Grenadier-Regiment 186
- Divisions-Füsilier-Bataillon 73
- Artillerie-Regiment 173
- Pionier-Bataillon 173
- Panzerjäger-Abteilung 173
- Infanterie-Divisions-Nachrichten-Abteilung 173 (łączność)
- Kommandeur der Infanterie-Divisions-Nachschubtruppen 173 (uzupełnienia)
http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/Infanteriedivisionen/73ID-R.htm
http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/Divisionseinheiten/IDEinheiten73-R.htm

[elpasys]

Gdy ofensywa sowieckiej 2. armii pancernej ruszyła z Lublina na północ, w kierunku Warszawy, Niemcy zrozumieli jak wielkie niebezpieczeństwa niesie ten manewr dla niemieckich wojsk walczących na wschód od Warszawy i w
Prusach Wschodnich. Dlatego w rejon na północ od Garwolina (do rejonu Rembertów, Otwock, Kołbiel i Siennica) dniem i nocą zaczęły przybywać rzeki niemieckich transportów wojskowych, w tym:
- dowództwo XXXIX korpusu pancernego, który został przydzielony do 9 armii. Dowódcą korpusu był gen. por. Dietrich von Saucken który wkrótce miał przejąć dowództwo odcinka bronionego przez 73. dywizję piechoty.
- dowództwo XXVII korpusu armijnego,
- baterie dział szturmowych, które pierwotnie były przewidziane do użycia na południowym skrzydle operacyjnym grupy armii „Srodek”, które dowódca 9 armii skierował w rejon Siennicy, aby wspomóc planowane przeciwnatarcie,
- spadochronowo - pancerna dywizja „Hermann Göring”, wraz z przydzielonymi do tej dywizji wzmocnieniami:
- (do HG) • z Burga: szkolna brygada dział szturmowych (1 i 2 baterie szkolne dział szturmowych),
- (do HG) • z Poznania: 500 bateria szkolna dział szturmowych,
- (do HG)• z Iławy: 600 bateria szkolna dział szturmowych,
- (do HG)• z poligonu cwiczebnego w Sieradzu: 200 bateria szkolna dział szturmowych.
- (do HG)• dwa dywizjony artylerii plot. stojace dotychczas na zachód od Wisły ( 23 daplot z 7 floty powietrznej)
- I batalion 27 pułku pancernego z czołgami Pantera" (Panzer-Regiment 27) należący do 19. armii.

Rola jaką w transporcie takiej masy wojsk odegrała kolej oraz stacje Piastów, Pruszków, Pilawa, Otwock i Rembertów na ogół jest dobrze znana. Ale zupełnie nieznana pozostaje wielka rola jaką odegrała tutaj maleńka stacja Grzebowilk znajdująca się blisko Siennicy.

[elpasys]

Linia kolejowa Pilawa - Tłuszcz - Ostrołęka, przy której leży stacja Grzebowilk, służyła Niemcom do transportu wojska z zagożonych przez 2. armię pancerną Prus na pole planowanej niemieckiej kontrofensywy w rejonie Siennicy.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Linia_kolejowa_nr_13
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/78/Minsk_Mazowiecki_schemat_v01.gif
Niemcy zbudowali tutaj infrastukturę z urządzeniami umożliwiającymi obsługę, załadunek i wyładunek transportów wojskowych. Ślady pozostałości tej infrastruktury znajdują się po lewej stronie zdjęcia (turkusowa strzałka). Zielona strzałka wskazuje miejsce w którym spłonął czołg Pantera". Przez kilka dni w lipcu 1944 było tu gorąco.

[elpasys]

Dzięki" zbieraczom złomu, ze zbudowanej przez Niemców infrastruktury stacji za- i wyładunkowej w m. Grzebowilk pozostało już niewiele. Nad ziemią widoczna jest tylko ta konstrukcja o nieznanym przeznaczeniu. W tym miejscu wyładowywano z pociągów m.in. Pantery" z 27. Panzer-Regiment z 19. armii. To tutaj miał być wyładowany cały 27. Regiment, ale rozwój wydarzeń spowodował, że zdążył tutaj dotrzeć tylko pierwszy batalion wraz z dowódcą regimentu (pułku). Pozostała część pułku została daleko na północy i później wyładowała się z pociągów na stacji Łochów.

[elpasys]

27. Panzer-Regiment (pułk pancerny) wyposażony w czołgi Pantera" miał stanowić i stanowił o sile uderzeniowej przyszłej niemieckiej kontrofensywy, która miała wyjść z Siennicy.
http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/Panzerdivisionen/19PD.htm
19. Panzer-Division (dywizja pancerna) do której należał 27. Panzer-Regiment została sformowana w październiku 1940. Od czerwca 1941 do kwietnia 1943 19. dywizja pancerna walczy w Rosji w składzie GA Środek",
następnie w GA Południe". W lipcu 1943 walczy pod Biełgorodem (operacja na Łuku Kurskim), gdzie ponosi ciężkie straty. W marcu 1944 walczy na Ukrainie, w lipcu zostaje przesunięta do Prus Wschodnich. Z Prus Wschodnich skierowano
ją na przedpole Warszawy, w rejon Siennicy.
http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/Panzerdivisionen/19PD.htm
http://pl.wikipedia.org/wiki/19_Dywizja_Pancerna_(niemiecka)
(w tym artykułach są nieścisłości dotyczące okresu lipiec-sierpień 1944; podano tam że w tym okresie dywizja przebywa w Holandii ).
Pierwszy transport czołgów Pantera" z 27. pułku pancernego dociera do m. Grzebowilk w nocy 27/28 lipca 1944r. i natychmiast po rozładowaniu wchodzi do walki na zachód od Siennicy, w okolicy m. Zalesie, gdzie odpiera atak sowieckiego 8. gwardyjskiego korpusu pancernego.
Dowódcą 27. pułku pancernego był Austriak Major Walter Pössl.

[elpasys]

Oberstleutnant Walter Pössl ur. 16.09.1909 w Wiedniu wyróżnił się szczególnie jako dowódca (w stopniu majora)
I./PzRgt Großdeutschland". Dowodzony przez niego batalion osłaniający prawą flankę Panzer-Aufklärungs-Abteilung
Großdeutschland" w pobliżu m. Borisowka zniszczył 39 atakujących sowieckich czołgów T-34 nie tracąc przy tym żadnej maszyny.

[elpasys]

Za ten wyczyn major Walter Pössl został odznaczony Krzyżem Rycerskiem [ Ritterkreuz ] dnia 20. kwietnia 1943r.
Na zdjęciu moment wręczenia odznaczenia. Odznaczenie wręcza Oberst Hyazinth Graf Strachwitz von Gross-Zauche und Camminetz.