FAI-M Kożliki k. Zabłudowa

[Woodhaven]

 

 

Politechnika Białostocka przywraca oryginalny stan samochodu pancernego FAI-M. Unikalny zabytek techniki militarnej brał udział w napaści na Polskę przez Sowietów 17 września 1939 roku. Spalony samochód przez lata tkwił w ziemi w podbiałostockiej wsi. Już niedługo zasili zbiory Parku Militarnego Muzeum Wojska w Białymstoku

 

Specjaliści z Politechniki Białostockiej, pod okiem Piotra Karczewskiego z Muzeum Wojska w Białymstoku, będą przywracać oryginalny stan sowieckiego samochodu pancernego FAI-M. To kolejny przykład współpracy największej uczelni technicznej w północno-wschodniej Polsce z muzealnikami z regionu.

– Politechnika Białostocka na mocy porozumienia z Muzeum Wojska w Białymstoku podjęła się kolejnego wyzwania – informuje dr hab. inż. Jarosław Szusta, prof. PB, Prorektor ds. Studenckich Politechniki Białostockiej. – Tym razem będziemy odnawiać sowiecki pojazd bojowy. Po samolocie odrzutowym LIM-5, który niedawno odrestaurowaliśmy, nabraliśmy doświadczenia, a to będzie dla nas nowe wyzwanie. Jesteśmy pełni optymizmu i mam nadzieję, że w przypadku tej konstrukcji równie sprawnie pójdzie nam proces przygotowania pojazdu do ekspozycji na terenie Parku Militarnego w Muzeum Wojska w Białymstoku.

Renowacja przeprowadzona przez Politechnikę Białostocką będzie połączona z przywróceniem zabytku do stanu, w jakim został odnaleziony. Przez lata był wykorzystywany w gospodarstwie wiejskim.

– Sowiecki samochód pancerny FAI-M to konstrukcja z końca lat 20. XX wieku, używany jeszcze w latach 30. przez Armię Czerwoną – opowiada Robert Sadowski, dyrektor Muzeum Wojska w Białymstoku. – To niezwykle cenny zabytek – jeden z kilku tego typu pojazdów zachowanych na świecie. Ten egzemplarz wjechał do Polski 17 września 1939 roku, kiedy nastąpiła agresja sowiecka na Polskę i tutaj został zniszczony – jak i kiedy – tego nie wiemy. Został odnaleziony w jednej z podbiałostockich wsi. Służył do przechowywania płodów rolnych. Był wkopany w ziemię – konkretnie – sama skorupa.  Chcemy, żeby Politechnika Białostocka przywróciła samochód pancerny do takiego stanu, w jakim został znaleziony, czyli na przykład – odciąć podwozie. Dlaczego? Zostało zrekonstruowane w nie do końca właściwy sposób. Zanim nie przygotujemy projektów, żeby go odbudować do stanu faktycznego, chcemy go pokazywać tak jak został znaleziony, czyli samą skorupę z wieżą. To jest drugi obiekt, który Politechnika Białostocka przywróci do stanu przez nas wymaganego. Mam nadzieję, że za parę miesięcy będzie cieszył oczy w Parku Militarnym Muzeum Wojska w Białymstoku.

Nad renowacją zabytku w Politechnice Białostockiej będzie czuwał mgr Adam Wasilewski z Wydziału Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej, absolwent Technikum Mechanicznego w Białymstoku i pasjonat zabytków techniki motoryzacyjnej.

– W ramach umowy o współpracy z Muzeum Wojska w Białymstoku podjęliśmy się częściowej renowacji zabytkowego pojazdu FAI-M – mówi mgr Adam Wasilewski z Wydziału Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej. – Pojazd będzie doprowadzony do pierwotnej wersji, czyli tak jak był on zbudowany, ponieważ po II wojnie światowej część elementów została do niego dorobiona. Mamy też oryginalne elementy tego pojazdu, które odnowimy i wmontujemy do pojazdu. To wyjątkowy zabytek, ponieważ wyprodukowano ich tylko około 600 sztuk, a do dziś przetrwały trzy, cztery egzemplarze. To może być magnes dla wielbicieli militariów z całej Europy, by przyjechać do Parku Militarnego Muzeum Wojska w Białymstoku.

W 2022 roku Politechnika Białostocka wyremontowała i zaprojektowała pylon, na którym został zamocowany odrzutowiec LIM-5. Dziś zabytkowy samolot wita gości odwiedzających nową białostocką atrakcję – Park Militarny Muzeum Wojska w Białymstoku.

 

FAI-M – historia konstrukcji

Jak podaje Wikipedia podstawą do konstrukcji tego samochodu pancernego była zakupiona w 1929 roku przez Sowiety licencja na produkcję samochodu osobowego Ford A, które były produkowane w zakładach w w Gorkim, jako GAZ-A i GAZ-AA. Sztab generalny Armii Czerwonej podjął decyzję o wykorzystaniu podwozi tych pojazdów do budowy samochodów pancernych, jednak nie spełniały wszystkich wymagań. Sowieci postanowili skonstruować nowy pojazd. Zadanie jego zaprojektowania podjęło Biuro Konstrukcyjne Fabryki Iżorskiej. Efektem jego prac był pojazd zwany Ford A Iżorski, w skrócie FAI. W lutym 1931 ukończono budowę dwóch prototypów, skierowanych później na badania wojskowe. Testy te zakończyły się decyzją o przyjęciu wozu na uzbrojenie. Produkcję seryjną rozpoczęto w 1933. Zakończono ją w 1936, po zbudowaniu 676 samochodów.

Remontowany przez Politechnikę Białostocką samochód pancerny FAI-M to zmodernizowana wersja. Ich serię wyprodukowano w 1938 z pozostałych kadłubów, zamontowanych na podwoziach samochodów GAZ-M1.

Samochody pancerne FAI i FAI-M, znajdowały się w wyposażeniu jednostek pancernych i piechoty Armii Czerwonej. Swój chrzest bojowy przeszły w Hiszpanii, gdzie wysłano kilkanaście wozów tego typu. Brały udział w konfliktach dalekowschodnich, agresji na Polskę i na Finlandię, i początkowej fazie wojny sowiecko-niemieckiej.

Unikalny samochód pancerny FAI-M ze zbiorów Muzeum Wojska w Białymstoku trafił do Politechniki Białostockiej.

Nasi fachowcy przywracając oryginalny stan sowieckiego pojazdu bojowego, który brał udział w napaści na Polskę w 1939 roku współpracują z najlepszymi firmami.

Musieli rozmontować maszynę, żeby przygotować powłoki do właściwego malowania. Piaskowania podjęła się firma Ral-Stal Malarnia Proszkowa

- Po raz pierwszy wykonaliśmy usługę oczyszczania karoserii zabytkowego pojazdu – przyznaje Patrick Kurukow, właściciel firmy.

Coraz bliżej do chwili, kiedy maszyna wzbogaci ekspozycję w Parku Militarnym Muzeum Wojska w Białymstoku.

Historię samochodu pancernego poznasz https://pb.edu.pl/i/a8cd

[Woodhaven]

 

[Woodhaven]

𝗭 𝘀𝗮𝘁𝘆𝘀𝗳𝗮𝗸𝗰𝗷ą 𝗽𝗿𝗲𝘇𝗲𝗻𝘁𝘂𝗷𝗲𝗺𝘆 𝗲𝗳𝗲𝗸𝘁 𝗽𝗶𝗲𝗿𝘄𝘀𝘇𝗲𝗴𝗼 𝗲𝘁𝗮𝗽𝘂 𝗽𝗿𝗮𝗰 𝗿𝗲𝗻𝗼𝘄𝗮𝗰𝘆𝗷𝗻𝘆𝗰𝗵 𝗻𝗮𝗱 𝗸𝗮𝗱ł𝘂𝗯𝗲𝗺 𝘀𝗼𝘄𝗶𝗲𝗰𝗸𝗶𝗲𝗴𝗼 𝘀𝗮𝗺𝗼𝗰𝗵𝗼𝗱𝘂 𝗽𝗮𝗻𝗰𝗲𝗿𝗻𝗲𝗴𝗼 𝗙𝗔𝗜-𝗠 (𝘇𝗲 𝘇𝗯𝗶𝗼𝗿ó𝘄 𝗠𝘂𝘇𝗲𝘂𝗺, 𝗻𝗿. 𝗶𝗻𝘄. 𝗠𝗪𝗕/𝟲𝟱𝟬𝟵), 𝗽𝗿𝘇𝗲𝗽𝗿𝗼𝘄𝗮𝗱𝘇𝗼𝗻𝘆𝗰𝗵 𝘄𝗲 𝘄𝘀𝗽ół𝗽𝗿𝗮𝗰𝘆 𝘇 Politechnika Białostocka.
Piotr Karczewski (kustosz): "Od maja 2023 roku kadłub przechodził kompleksową renowację w trakcie której został rozebrany i oczyszczony ze starych powłok malarskich oraz śladów korozji. Demontażu uległy wszystkie nieoryginalne elementy dodane podczas wcześniejszych prac renowacyjnych. Scalono spękane płyty kadłuba, nanosząc 30 metrów nowych spoin. Na swoje miejsce wróciły: oryginalny wizjer kierowcy (drugi jest rekonstrukcją) oraz właz wieżowy, pozyskane w ostatnich latach przez muzeum. Odbudowie i uruchomieniu uległo gniado jarzma karabinu maszynowego. Na koniec przywrócono malowania z okresu użytkowania FAI-M z latach 1939 – 1941 przez Armię Czerwoną. W dalszych planach jest wierna rekonstrukcji wszystkich brakujących klap i drzwi dzięki czemu zamkniemy bryłę kadłuba”.
Zdjęcia: Szczepan Skibicki

[Landszaft]

A tu część drzwi do Fai z wizjerem . Może jeszcze leżą u kolegi jak by chcieli zakupić

[Landszaft]

Ma jeszcze taką klapę , ale nie wiem czy na pewno do FAI

[Landszaft]

Jak widać wizjer w drzwiach ma swój odpowiedni kształt , nie jest to zwykła prosta blacha jak jest to robione w renowacji tego pojazdu , w dodatku jest też blokada aby można było podnieść na zewnątrz wizjery i zablokować aby nie opadały. Tak samo drzwi to nie tylko prosta blacha bo otwory na wizjery są odpowiednio wyprofilowane aby jedno z drugim było w miarę szczelne . Może teraz zrobią nowe drzwi a nie z blachy trapezowej jak poprzednie taki "ersatz "

[Landszaft]

Niestety pomyliłem się to nie wizjery do FAI a do BA 20 , tak że nie do tego pojazdu

[Grzesio]

A nawet do BA 20M - BA 20 miał płaskie pokrywy wizjerów, zlicowane z pancerzem.

[Woodhaven]

https://bialystok.naszemiasto.pl/politechnika-bialostocka-odrestaurowala-samochod-pancerny-fai-m-teraz-czas-na-silnik/ar/c1p2-26740601

[dr.tommy]

mam taką skrzynie biegów i chyba wał napędowy .