Westerplatte" Różewicza - refleksje i uwagi po latach

[Uwe]

Tu recenzja filmu z IMDb - największego portalu filmowego:
Westerplatte" the best Polish war movie. This true story about almost 200 hundred Polish soldiers became a legend in Poland. Westerplatte it's a peninsula near Gdansk and there first shots of II world war was fired. Proportion of Polish and German forces was 1:20 (one Polish soldier to 20 German). German used Cuirassier Schleswig Holstein", other Ships, Dive Bombers to beat Polish soldiers who was supposed to defence by 12 hours. They defend 7 days. In this movie you'll see all this heroes and how was it in real. German thought that it will be easy job, but they don't knew that on the Westerplatte was hide 5 sentrys, outposts and Polish soldiers was the best in they speciality. Great cinematography, great acting. It's the great movie.

Dla mnie Westerplatte" to w dużym stopniu filmowy pomnik postawiony obrońcom zagranym starannie przez plejadę ówczesnych i obecnych najlepszych polskich męskich aktorów. Jego wagę porównał bym do literackiego pomnika postawionego przez Günthera Grassa obrońcom Poczty Polskiej w Blaszanym Bębenku".

Bazak świetnie gra Dąbrowskiego, Nowak Budera, Nalberczak Szamlewskiego ale najbardziej wzrusza mnie zawsze z goryczą B.Bilewski jako kpt dr Słaby zamordowany przecież zaledwie 20 lat wcześniej przez UB, a w filmie kroczący i mówiący w zatroskany ale i zdecydowany sposób, który na pewno dodawał otuchy i walczącym i rannym. Film jest wspaniałym hołdem dla niego i reszty. Zauważcie, że odtworzonych jest ok 50 postaci, czyli co czwarty z załogi ...
Do tego trzech niemieckich oficerów.

[bolas]

Chetnie bym ten film obejrzał - poluje na niego juz parę lat ale niestety bezowocnie - czy ktoś z Was nie byłby w stanie zmienić tego niekorzystnego stanu rzeczy ?

[wachmistrz]

Nie mając co zrobić z 34 złotymi można je wydać np. w Empiku Megastore właśnie na ten film :) Obejrzałem go już ładnych ...dziesiąt razy (bo warto!), podobnie jak ...dziesiąt innych filmów wojennych, które mam na kasetach i które też obejrzałem już po ...dziesiąt razy :) Pozdrawiam. wachmistrz

[DTH]

Bolas: to koniecznie musisz obejrzec. Nigdzie juz nie pewnie nie zobaczysz strzelajacej 30-ki, czy 28-ki.a w Westerplatte zamki lataja, az milo. Dla mnie rewelacja i wraz z Hubalem najmilsze dla oka polskie produkcje wojenne, mimo niedoskonalosci i bledow.

[marecki.]

mam te trzy wspaniałe filmy westerplatte " , orzeł " , obrona poczty " , gdyby ktoś z wrocławia przerobił je na dvd lub vcd to z ochotą udostępnię są na vhs

pzdr !

[bolas]

jakie 34 złote w Empiku ? Czy to znaczy że mozna obecnie westreplatte" kupic z jakąś gazetką ??? Napiszcie no więcej Wachmistrzu na ten temat :) bo już powoli pędze do Empiku ...

[wachmistrz]

Już odpisuję: Westerplatte" ukazało się jako 177 film w kolekcji Videoteki Filmy Polskie". Filmy z tej kolekcji są łatwo ropoznawane po niebieskiej okładce z białymi i czerwonymi elementami oraz kadrem z filmu. W Empikach Megastorach są ściany tych filmów. Nie mogłem się od ładnych paru lat doczekać Westerplatte" w tv żeby sobie nagrać, kupiłem więc na kasecie. Podobnie jak Wolne miasto" (nr 228). Pozdrawiam. wachmistrz

[Uwe]

Wachmistrzu!
Kadr z filmu. To trafienia 76-stki Grabowskiego. Trafia w CKM w latarni(1) a potem w co?(2). Widać że teren jest autentyczny ale nie czas. Budynek pośrodku (3) wygląda mi na bardzo PRL-owski...
Nabrzeże też bardziej przypomina stan dzisiejszy niż przedwojenny.
Armata poza tym chyba strzelała już z poligonu w Rembertowie a trafiała w... Nowy Port.

[Uwe]

To widok przedwojenny (autentyczny). Nabrzeże bardziej zabudowane. Więcej płotów.

[KZ]

„Westerplatte” leciało ostatnio w TVP2 - 24.08.2000r.
Rok wcześniej puscili to na TV Polonia (26.08).
Jak widać, film emitują zazwyczaj przy okazji rocznicy wybuchy wojny :)
Za komuny film często pokazywano.
Kilka lat temu, w dyskusji na temat polskich filmów wojennych na łamach chyba „Filmu” zgodzono się, że „Westerplatte” i „Hubal” były najmniej propagandowymi filmami wojennymi. Dużo w nich było pokazanej zwykłej (czy raczej niezwykłej) żołnierskiej epopei, bez zbytecznych upiększeń.
Lepsze filmy wojenne, póki co w Polsce nie powstały.
„Westerplatte” ogląda się w USA i w Niemczech (gdzieś widziałem dyskusję na forum niemieckim o tym filmie). Stanowi dobry przykład pokazania zgiełku wojny od strony zwykłego żołnierza. Tłumaczenie tu niepotrzebne, wystarczy niewielka znajomośc historii, resztę widać i słychać.
No wlaśnie – jak słychac!
Pamiętam, dzieckiem będąc, oglądałem ten film z otwartą gębą, matka co chwila mi kazała przyciszać (trzeba było się przejść do telewizora – pilotów nie było :)), huk i krzyki były w tym filmie poza granicą wytrzymałości mojej staruszki.
Ale o to chyba chodziło, żeby wyjść z tego filmu jak walnięty obuchem w głowę.

[wachmistrz]

Uwe, udynek" nr 2 to jakaś dekoracja. Podobnie zrobiono z budynkami koło Ankra" w scenach po kapitulacji, kiedy widać wiwatujących Niemców po drugiej stronie kanału. Zwróć na to baczną uwagę. Jak dla mnie to dobry przykład maskowania i starania się o autentyzm II i III planu. Budynek nr 3 to już jakaś portowa komuna. Mam gdzieś foto dokładnie tego miejsca, które pokazujesz na kadrze z filmu, ale to bym musiał cyfrówką zrobić w weekend. W komiksie jest to miejsce pokazane tak, jak wyglądało w 1939 r. Nawet poważne dysputy toczyłem z Krzyśkiem, jak bardzo z okopów wna Przystani" byłoby widać latarnię i otaczające ją drzewa. Jak zwykle w takich przypadkach konieczna była wizja lokalna.
A propos sceny z 75-tką to jest taki moment, który zawsze powoduje u mnie uśmiech :D Proszę zwrócić uwagę jak Grabowski" recytuje dane dla artylerzystów i w pewnym momencie patrzy kątem w górę, bo zapomniał textu :) Ot, taki drobiazg.

Scena na Forcie" (którego to budynku ani razu nie ma w filmie): strzelający w czasie snu żołnierz dostaje w łeb od kpr. Szamlewskiego (scena autentyczna) i text: jestem ranny, dostałem w głowę! :) To jest rewelacyjna scena, nie daliśmy jej z Krzyśkiem w komiksie celowo, bo w żaden sposób rysunkiem byśmy nie oddali tego tak jak jest w filmie.

Podoba mi się, kiedy żołnierze i oficerowie rozmawiają przez telefon i słychać głos żołnierza po drugiej stronie. To bardzo rzadkie w filmach! Doceniam to bardzo w Westerplatte", zwłaszcza że dialogi zgodne z relacjami (czasem nie).

Wybuchy (trzęsąca się kamera!), strzelająca wz.30, wz.28, łuski prawie z ekranu wylatują! - bomba! I ten dźwięk!! :)

Mankament: na Jedynkę", jak i w innych scenach Niemcy nacierają w sile nie przekraczającej 15 żołnierzy, szkoda. Gdyby dodano z 50 statystów było autentyczniej, a tak walka z patrolami...

Jest taka scena w której Niemiec" strzela bodaj z MG-34 z rowu czy jakiegoś zagłębienia. Obok wybucha pocisk, dalej szkop uparcie strzela choć pewnie wg. scenariusza miał zginąć :) W pewnym momencie chyba ktoś mu dał znak, albo sobie o tym przypomniał i osuwa się do rowu choć już nie padają wokół żadne strzały ani pociski :) To opis w skrócie, ale na filmie wygląda to komicznie :) I wcale nie obniża wartości filmu!

W starym Ekranie" z roku chyba 65', którego pod ręką nie mam, jest artykuł o tym, że jest realizowane Westerplatte", a w nim gra ożyszcze małolat", czyli Zbyszko z Bogdańca vel Mieczysław Kalenik alias postrach Krzyżaków, który gra ważną rolę d-cy S-H", czyli kmdr Kleikampa. Jak ważna jest to rola to widać na filmie w scenach końcowych. Zbyszko z Bogdańca gra jako tło, nie wypowiada żadnej kwestii. Text z Ekranu" nasuwa mi przypuszczenie, że nastąpiły jakieś zmiany w scenariuszu i koniec filmu miał wyglądać zupełnie inaczej. Ukryć się nie da, że końcówka raczej słaba, bez emocji i dziwi nie pokazanie rzekomego wręczenia Sucharskiemu szabli.

Stacja po prawej od torów nie po lewej, taki mały minus :)

Dlaczego Boforsik nie zagrał w filmie, tylko sowiecka armatka ppanc? Szkoda.

Dąbrowski dopytuje się Rasińskiego co mówi niemiecki spiker, ech...
Kuba" znał perfekt niemiecki (węgierski też, a w niewoli nauczył się jeszcze 3 innych języków).

Staranne odwzorowanie budynku koszar - plus. Wnętrze też bardzo zbliżone do oryginału, może w jakimś liźniaczym" budynku w Polsce sceny kręcono?

To tyle na szybkiego z głowy. Pozdrawiam. wachmistrz

[KZ]

Dodam jeszcze jedną ciekawostkę :

Stanisław Różewicz – reżyser Westerplatte" już na etapie przygotowywania scenariusza wiedział, że rolę majora Sucharskiego powierzy Zygmuntowi Hübnerowi, który, jak uważał, posiadał talent zamieniania słów na ciszę". Zaproponował on Różewiczowi, że w scenie przejścia przez potrzaskany pociskami las będzie miał ... płaszcz narzucony na ramiona. Chciał stworzyć bogatszą postać omantyka w pelerynie". (sic!)
Jak naprawdę wyglądał Sucharski w chwili kapitulacji nie trzeba tu dokładniej opisywać. Płaszcza na sobie na pewno nie miał. Miał go za to kapitan Dąbrowski...

[wachmistrz]

Sucharski miał płaszcz! Są zdjęcia jak leży u jego nóg, ale raczej nie miał go na ramionach. Te fotki są w nieśmiertelnym wątku o Wtte.

[KZ]

Widocznie w momencie realizacji filmu dysponowano zdjęciami Sucharkiego bez płaszcza, albo też westerplatczycy obecni na planie zapamiętali swojego dowodcę bez płaszcza. Stąd pojawił się pomysł ubrania Sucharskiego w płaszcz.

[wachmistrz]

Jednym z konsultantów filmu był st. ogn. Piotrowski, który z Sucharskim poszedł na rozmowy kapitulacyjne. Do chwili zatrzymania przez Niemców Sucharski miał płaszcz na sobie, ale chyab założony, a nie narzucony na ramiona. Niemcy kazali mu płaszcz zrzucić i zdjąć pas (?). Później ten pas założył (ale krzywo) i z żołnierzami z Dwójki za sobą poszedł do niewoli (z rękoma podniesionymi do góry). Pozdrawiam. wachmistrz

[DTH]

Do postu wachmistrza i braku w filmie Boforsa.Pierwszy Bofors (dzis w MWP), jaki wyplynal w Polsce na warszawskiej Pradze, to czas, kiedy Westerplatte juz dawno zostalo nakrecone, wiec raczej nie bylo takiej mozliwosci.Z uzbrojenia, to jeszcze, jak pamietam drobnym mankementem jest scena rozdawania zolnierzom rosyjskich F-1, ale i tu podejrzewam, nie bylo a skladzie" polskich granatow.

[DTH]

Tak przy okazji jeszcze, to bardzo fajnie nakrecil obrone Westerplatte Woloszanski kilka lat temu. Strzelala 30-ka, 28-ka, Niemcy prezentowali sie zupelnie OK (swietna scena wysadzenia bramy W-tte).Jak na ten budzet i na jednostajne produkcje Woloszanskiego ta ta byla naprawde OK.Mam troche fotek z krecenia (za W-tte robil teren jednostki wojskowej na Helu), no i caly program gdzies na kasecie, choc pamietam, ze i z niego wycieto pare fajnych scen.

[Uwe]

Tak, program Wołoszańskiego b.dobry (mam na DVD własnej roboty), tyle że tam polscy jeńcy wychodzą właśnie tą wysadzoną bramą kolejową, pojedynczo i z opuszczonymi rękami. Która wersja jest zatem prawdziwa?
A co (DTH) wycięto z programu?

[DTH]

Wycieto pare scen strzelajacego sprzetu wrzesniowego, a szkoda, bo czlowiek, ktory zajmowal sie jego uruchamianiem mocno sie przy tym napracowal, zwlaszcza przy elaboracji slepej amunicji.Inna sprawa, ze chetnych do postrzelania bylo tylu, ze na same film niewiele zostalo:))Ta 30-ka, ktora tam pruje...hmm...no dobra,przyznam sie, przez lata stala u mnie na honorowym miejscu.Do dzis zaluje decyzji o pozegnaniu sie z nia. Miala dobre, kawaleryjskie pochodzenie.

[wachmistrz]

Do Uwe: Tak, sceny z awołem" i w ogóle wszystkie sceny przy Forcie były kręcony na historycznym terenie. Wnętrze Fortu to już jakiś inny obiekt. Nie wiem nadal dlaczego jednak ani razu nie pokazano go z zewnątrz. Są pewne przesłanki, że wówczas Fort wchodził wraz z przyległym terenem w obszar jednostki wojskowej na Westerplatte - to może być wyjaśnienie. Falochron jest autentyczny, jak przyjedziesz za miesiąc to pokaże Ci dziury w falochronie od polskich kul. Teren w tym miejscu był mocno obniżony, ogólnie Westerplatte od strony morza było niższe niż od kanału co wiązało się z tym, że ziemię w XVIII i XIX w. z pogłębionego kanału portowego wyrzucono na Westerplatte właśnie bliżej kanału. WIdać to na fotkach, że mur stoi stosunkowo wysoko nad poziomem wody. Po wojnie teren zniwelowano (robota Haupta -lata 60-te) i tylko w kilku miejscach oraz części wschodniej półwyspu jest zachowany rzeczywisty poziom terenu. Np. tor główny przez część wschodnią biegł po nasypie. Teraz z jednej strony jest jezdnia, teren nadsypany, ale z drugie, tej dzikiej" widać nasyp dobrze.
Jak szedł Sucharski z Piotrowskim to dłuższy temat, wiele niejasności. Załoga z Kubą poszła bezpośrednio spod koszar nad kanał portowy z rękoma opuszczonymi. Dopiero kiedy zostali zatrzymani przez Niemców nad kanałem, wstępnie ich obszukano, sformowano kolumnę i z rękami na karkach poszli pod Mewi Szaniec (nie mogli więc tym samym iść przez bramę kolejową, a tym bardziej z opuszczonymi rękoma; przechodzili przez spalone warsztaty portowe, są fotki). Co ciekawe, mat Bartoszak jako tłumacz nie trzymał rąk w górze. Z tego co wiem Niemcy chcieli żeby je założył na karku, ale on powiedział że ma to w dupie i nic mu nie zrobili. Na zdjęciach widać, że Niemcom raczej satysfakcji nie daje i maszeruje uśmiechnięty.

Do DTH: Taki Bofors to współcześnie powinien stać gdzieś na W-tte :) Może kiedyś...
Programu Wołoszańskiego żem nie oglądał, szkoda. DTH, jeśli to możliwe to może powklejaj jakoweś Twoje fotki z kręcenia tegoż programu?

A scena z 1 września i z bramą kolejową jest też w ostatnim odcinku serialu Na kłopoty Bednarski", gdzie Bednarski w brawurowej akcji zatrzymuje pociąg, który miał staranować bramę kolejową (i może jeszcze jakichś szkód narobić) :) Tak więc Stefan Friedman zagrał w dwóch filmach epizody związane z Westerplatte :) Pozdrawiam. wachmistrz

[Uwe]

Tutaj jednak wygląda jakby jeńcy stali nad wschodnim brzegiem, tam gdzie zaczynały się zasieki, niedaleko bramy kolejowej ale może się mylę...
Na filmie kapitulacja jest przedstawiona po macoszemu i jak możesz, Wachmistrzu, to rozwiń wątek drogi Sucharskiego i Piotrowskiego do Niemców. Czy Henke czekał już na Sucharskiego (jak w filmie) a Kleikamp na Dąbrowskiego (jak w komiksie).
Gdzie się odbył ostatni apel? W piwnicy koszar, jak w niektórych opisach, czy przed koszarami jak na filmie? Czy wszyscy dostali nowe mundury, bieliznę i żywność. Ile mieli na to czasu? W filmie wychodzą z lasu za kpt.Dąbrowskim bez czapek, w szmatławych mundurach ale z rękoma opuszczonymi...

[Leniwy]

W jakim formacie jest DVD 4:3 czy 16:9 i jaka jest jakosc obrazu?

[Uwe]

Format 4:3. Jakość jak z VHS. Mam W-tte" Różewicza i Wołoszańskiego na tej samej płycie DVD. Dam kopię Wachmistrzowi za miesiąc.

[wachmistrz]

Uwe: Specjalnie dla Ciebie zrobiłem dziś fotkę tego miejsca, które jest przedstawione na poprzedniej archiwalnej fotografii. To jest miejsce mniej więcej vis a vis portowej straży pożarnej ok. 120 metrów od bramy kolejowej i kilkanaście metrów od miejsca, gdzie wykonano im foto jak siedzą pod murem Mewiego Szańca pod strażą. Nasi dostali wtedy piwo, chleb i słoninę.
Droga Sucharskiego z obstawą" do Niemców jest na mapce w Lwach z Westerplatte". Wychodzi z niej na to, że doszli oni do torów gdzieś w okolice gdzie leżały wypalone cysterny i stamta nie poszli do bramy kolejowej tylko prosto nad kanał. Tam zostali przechwyceni przez Niemców i dołączono do nich żołnierzy z Dwójki. Jednak sporo relacji mówi o tym, że Sucharski doszedł do Dwójki i stamtąd razem z żołnierzami z tej wartoniw udał się do Niemców, zostali zatrzymani i z rękoma w górze (Sucharski też) poszli w stronę bramy głównej i dalej pod Mewi Szaniec.
Henke nie czekał z Kleikampem na Sucharskiego, bo dla Niemców było to zbyt duże zaskoczenie, że raptem Polacy się poddają. Nie było na przedpolach W-tte wystarczającej liczby niemieckich żołnierzy żeby przejąć Polaków i teren W-tte. Pionierów i kompanię szturmową wycofano do Wisłoujścia i do Gdańska po porannym rozpoznawczym szturmie.
Apel odbył się przed koszarami. Wydano wszystkie nowe mundury z magazynu, konserwy, bieliznę. Czy starczyło dla wszystkich? Nie wiem. Na zdjęciach widać, że wielu żołnierzy na brudnye drelichy ma nałożone nowe mundury. Kto zdążył to się umył i ogolił, zdaje się że wielu żołnierzy ostrzygło się też na zero. Na to wszystko było ok. 30 minut czasu (?). Musiałbym sprawdzić w dokumentach i relacjach, aż takiej pamięci nie mam :)
Film rzeczywiście wyjątkowo po macoszemu traktuje epizod zakończenia walk, szkoda...

[bolas]

a do niewoli szli w płaszczykach częsciowo co widać na tych fotkach ;D