Pułki Kawaleryjskie

[jazlowiak]

Może sie komus zechce uzupełnić:-)


1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego
Odtworzenie dawnego 1 Pułku Ułanów Legionowych rozpoczęto w końcu października
1918 r., od 8 I 1919 r. występuje jako 1 Pułk Szwoleżerów. W grudniu 1919 r. Naczelny Wódz, Józef Piłsudski, przyjmuje szefostwo pułku.
Pułk odznaczony został za wojnę 1918-1920 r., a jego sztandar udekorowany Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Stacjonował w Warszawie.
w 1939 roku walczy nad granicą Prus Wschodnich, broni linii Narwi w rejonie Pułtusk-Serock (5, 7 IX), potem Bugu. Walczy pod Krasnobrodem (23 IX). Wraz z Mazowiecką Brygadą Kawalerii, w skład której wchodził, został rozbity 27 września.
Odtworzony w AK w Warszawie jako oddział spieszony. Walczył w powstaniu warszawskim, w Puszczy Kampinowskiej. Szwadron konny w Sobótce koło Sandomierza, przy którym prowadzony był Kurs Podchorążych, w czasie akcji „Burza” był oddziałem rozpoznawczym 2 Dywizji Piechoty Legionów AK.
Barwy pułku: proporczyk srebrny z wąskim amarantowym paskiem pośrodku. Czapki okrągłe, otok amarantowy. Na znak żałoby po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego lewy naramiennik noszono obszyty czarnym sznurkiem.
Święto pułkowe - 10 grudnia (rocznica bitwy pod Dołhobyczowem w 1918 r.).
2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich
Odtworzenie dawnego 2 Pułku Ułanów Legionowych rozpoczęto w listopadzie 1918 r. W styczniu 1919 r. przemianowany został na pułk szwoleżerów, a 2 VI 1919, dla upamiętnienia sławnej szarży pod Rokitą, otrzymał nazwę: 2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich.
Stacjonował w Starogardzie. (szwadron zapasowy we Włocławku) W 1939 roku walczył na Pomorzu. W czasie przebijania się z kotła pod Świeciem poniósł duże straty. 8 września wszedł w skład Zbiorowego Pułku Pomorskiej Brygady Kawalerii. Toczył boje w bitwach nad Bzurą, pod Ozorkowem (12 IX). Walczył w osłonie Armii „Poznań”. Szwadron Marszowy Pułku dotarł do Warszawy. Walczył w obronie stolicy na Dolnym Mokotowie. Odtworzony w konspiracji jako szwadron spieszony w Obwodzie Grójeckim AK.
Barwy pułku: proporczyk srebrny z wąskim amarantowym paskiem pośrodku. Czapki okrągłe, otok biały. Święto pułkowe - 13 czerwca (rocznica szarży pod Rokitną w 1915 r.).
3 Pułk Szwoleżerów Mazowieckich im. płk. Jana Kozietulskiego
W lipcu 1920 r. w Warszawie rozpoczęto organizację 201 Ochotniczego Pułku Szwoleżerów, który później otrzymał nazwę: 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich.
Stacjonował w Suwałkach. (szwadron zapasowy w Grodnie). Od 28 sierpnia 1939 r. osłaniał Suwałki. 2 września pod Bakałarzewem 3-ci szwadron odparł natarcie niemieckie a nocą z 3 na 4 września 2-gi i 9-ty szwadrony dokonały w rejonie Margrabowa (Olecko) wypadu na teren Prus Wschodnich. Walczył w rejonie Głębocza Wielkiego, Zambrowa, przebił się do Puszczy Białowieskiej. 29 września walczył pod Kijanami nad Wieprzem. Brał udział w walkach SGO „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga pod Lipinami (z 3 na 4 października), Wolą Gułowską (4 października) i Chrlejowem. Za kampanię 1939 r. w Polsce pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM. Skapitulował 6 października.
Odtworzony w konspiracji w Obwodzie AK Augustów jako oddział spieszony.
Barwy pułku: proporczyk srebrny z ciemnożółtym wąskim paskiem pośrodku. Czapki okrągłe, otok żółty.
Święto pułkowe - 2 sierpnia (rocznica utworzenia 201 Pułku Szwoleżerów w 1920 r.).
1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego
Powstał w 1915 r., odtworzony w listopadzie 1918 r. z Pułku Ułanów Polskich. Walcząc po stronie rosyjskiej pod dowództwem płk. Bolesława Mościckiego wsławił się szarżą przeciw Niemca pod Krechowcami (24 VII 1917).
Za wojnę 1918-1920 r. pułk odznaczony został, a jego sztandar udekorowany Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Stacjonował w Augustowie. (szwadron zapasowy w Białymstoku)
W 1939 r. zaciągnął czaty bojowe na granicy w rejonie Suwałk (do 4 IX), później walczył pod Śniadowem, stoczył zwycięski bój o Choromany-Witnice (9 IX), odniósł sukces pod Długoborzem (10 IX) i pod Dąbrową Wielką (11 IX), przebił się do Puszczy Białowieskiej
(20 IX). Brał udział w walkach pod Wolą Gułowską i Charlejowem.
Skapitulował 6 października.
Odtworzony w konspiracji jako pułk spieszony AK w powiecie Sokółka. W walkach jako całość udziału nie brał. Natomiast aktywnie działały oddziały partyzanckie wystawione przez pułk. Odtworzenie pułku w Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR rozpoczęło się w listopadzie 1941 roku, gdzie dywizjony pułku zostały wcielone jako dywizjony kawalerii do 5 i 7 OP. Po ewakuacji do Persji, w PSZ na Środkowym Wschodzie w latach 1942- 1943 pułk wszedł w skład 2 Samodzielnej Brygady Pancernej. Uczestniczył w kampanii włoskiej 1944- 1945 w składzie II Korpusu Polskiego.
Za kampanię 1944-1945 r. we Włoszech pułk powtórnie odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM z prawem napisu na wstęgach państwowych sztandaru: „Wyróżniony za niezwykłe męstwo w kampanii 1944-1945 r. we Włoszech”.
Barwy pułku: proporczyk amarantowo-biały. Czapki rogatywki, otok amarantowy.
Święto pułkowe - 24 lipca (rocznica bitwy pod Krechowcami w 1917 roku.
2 Pułk Ułanów Grochowskich im. gen. Józefa Dwernickiego
Dawny pułk I Korpusu Polskiego w Rosji, reaktywowany w czasie rozbrajania Niemców w listopadzie 1918 r.
Stacjonował w Suwałkach. (Szwadron zapasowy w Białymstoku)
W 1939 r. zaciągnął czaty bojowe na granicy Prus Wschodnich na płn. zach. od Suwałk (do 4 IX), później nad Narwią - rejon Gać, Rutki (9/10 IX). Po całodziennym boju obronnym pod Rutkami pułk przebił się do Puszczy Białowieskiej (20 IX). Wyróżnił się w bitwie SGO „Polesie” gen. Kleeberga, m.in. pod Serokomlą, Wolą Gułowską oraz w natarciu 5 października pod Kockiem.
Skapitulował 6 października.
Odtworzony w konspiracji jako pułk spieszony AK w Białostockiem. (rejony Bielska Podlaskiego i Brańska)
Barwy pukłku: proporczyk biało - granatowy. Czapki rogatywki, otok biały.
Święto pułkowe - 26 sierpnia (dzień Matki Boskiej Częstochowskiej patronki pułku)
3 Pułk Ułanów Śląskich
Odtworzony w listopadzie 1918 r. w Warszawie z dawnego 3 Pułku I Korpusu Polskiego w Rosji. Stacjonował w Tarnowskich Górach. (3-ci szwadron w Pszczynie, szwadron zapasowy w Bochni) W 1939 r. prowadził walki nadgraniczne w rejonie Woźnik śląskich (1, 2 IX). Bronił przeprawy pod Baranowem, toczył ciężkie boje pod Tarnogrodem (16 IX), uczestniczył w pierwszej bitwie tomaszowskiej.
Odtworzono w konspiracji w ramach AK trzy spieszone szwadrony w Obwodzie Miechowskim AK.
Odtworzony na Bliskim Wschodzie wiosną 1945 r. jako 3 pułk ułanów „Dzieci Warszawy”w składzie 14 Samodzielnej Wielkopolskiej Brygady Pancernej. W walkach udziału nie brał. Rozwiązany w lecie 1946 r. po przeniesieniu do Wielkiej Brytanii.
Barwy pułku: proporczyk żółto - biały. Czapki rogatywki, otok żółty. Święto pułkowe - 14 czerwca (rocznica bitwy pod Łokiszynem w 1919 r.).
Pułk 4 Ułanów Zaniemeńskich
Organizację pułku rozpoczęto 7 listopada 1918 r. w Warszawie. W tym dniu wydany został rozkaz nr 1 pułku w którym wyznaczeni dowódcy szwadronów mieli rozjechać się w teren do wyznaczonych miast i tam organizować szwadrony:
w Łomży - 1-szy szwadron
w Pułtusku -2-gi szwadron
w Płocku -3-ci szwadron
we Włocławku - 4-ty szwadron
w Białymstoku - szwadron techniczny
Stacjonował w Wilnie.(szwadron zapasowy w Wołkowysku)
W 1939 r. w składzie Wileńskiej Brygady Kawalwrii walczył w bitwie piotrkowskiej. Stoczył bój z oddziałami pancernymi przeciwnika, rozczłonkowany po ciężkiej przeprawie pod Maciejowicami (8-9 IX), zreorganizowany do pełnego składu (14 IX), walczył w drugiej bitwie pod Tomaszowem w składzie Brygady Kawalerii płk. Zakrzewskiego. Odtworzono w konspiracji w ramach AK dywizjon pułku w rejonie na północ od Wilna w składzie dwóch szwadronów konnych.
Barwy pułku: proporczyk chabrowo - biały. Czapki rogatywki, otok chabrowy.
Święto pułkowe - 9 lipca (rocznica szarży pod Hrebionką w 1920 r.).
5 Pułk Ułanów Zasławskich
Odtworzony z dawnego 5 Pułku Ułanów II Polskiego Korpusu w Rosji (sławnego ze zwycięskiej bitwy pod Kaniowem 11 maja 1918 r.) w połowie listopada 1918 r. w Mińsku Mazowieckim.
Stacjonował w Ostrołęce. (przedmieście: Wojciechowice).
Do 4 września 1939 r. osłaniał granicę z Prusami Wschodnimi w rejonie Myszyńca. Brał udział w wypadzie na terytorium wroga pod miejscowością Klarheim (Długi Kąt, 4 IX). Wycofał się za Narew, walczył w rejonie Ostrowi Mazowieckiej i Zambrowa, przebił się do Białowieży (20 IX), po czym wszedł w skład SGO „Polesie” gen. Kleeberga. Odznaczył się pod Serokomlą.
Skapitulował 6 października. Odtworzony w konspiracji w ramach AK; w Obwodzie AK Ostrołęka trzy szwadrony spieszone i w Warszawie pluton pieszy.
Barwy pułku: proporczyk wisniowo-chabrowy z białym trójkątem u nasady. Czapki rogatywki, otok wiśniowy.
Święto pułkowe - 23 września (rocznica bitwy pod Zasławiem w 1920 r.).
6 Pułk Ułanów Kaniowskich
Dawny 6 Pułk II Korpusu Polskiego z Rosji, ponownie sformowany w grudniu 1918 r. - przy 4 Dywizji Strzelców gen. Żeligowskiego - po powrocie do kraju, połączony został z Pułkiem Ułanów Jazdy Lwowskiej.
Stacjonował w Stanisławowie. W 1939 r. osłaniał Poznań od Zachodu (3 IX), a w pierwszej fazie bitwy nad Bzurą uderzył na Uniejów, Wartkowice, zdobywajac je (10 IX) przy wydatnym wsparciu artylerii konnej. Walczył pod Ozorkowem (14 IX) i brochowem w Grupie Kawalerii gen. Abrahama. Przebił się do Warszawy (19 IX), gdzie walczył do kapitulacji stolicy.
Barwy pułku: proporczyk błękitny z wąskim białym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok błękitny.
Święto pułkowe - 11 maja (rocznica bitwy pod Kaniowem w 1918 r.).
7 Pułk Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego
Zorganizowany w Lubelskiem w listopadzie 1918 r. Trzonem pułku była kadra legionistów 1 Pułku Ułanów Beliny-Prażmowskiego.
W bitwie warszawskiej w 1920 r. walcząc wraz z 3 i 16 pułkiem w składzie 4 Brygady Jazdy pułk szczególnie wsławił się szarżą pod Cycowem (16 VIII) rozbijając bolszewicką brygadę piechoty idącą na Lublin.
Za wojnę 1918-1920 r. pułk odznaczony został, a jego sztandar udekorowany Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Stacjonował w Mińsku Mazowieckim.
W 1939 r. walczył nad granicą Prus Wschodnich, później bronił linii rzeki Ulatówki a potem rzeki Narwi w rejonie Pułtusk-Serock (5, 7 IX), następnie Bugu. Wraz z Mazowiecką Brygadą Kawalerii, w skład której wchodził, został rozbity 24 września pod Suchowolą.
Odtworzony w Konspiracji w listopadzie 1940 r. jako pułk spieszony AK w Warszawie i w powiacie Mińsk Mazowiecki. Walczył w powstaniu warszawskim w Śródmieściu i na Mokotowie. Używał kryptonimu „Jeleń”
Odtworzony w II Korpusie Polskim na Zachodzie w początku 1945 r. W walkach udziału nie brał.
Barwy pułku: proporczyk amarantowy z białym trójkątem u nasady. Czapki rogatywki, otok amarantowy.
Święto pułkowe - 23 marca (rocznica dekoracji sztandaru krzyżem Virtuti Militari w 1921 r.).
8 Pułk Ułanów księcia Józefa Poniatowskiego
Powstał 1 listopada 1918 r. na ziemi krakowskiej z Polaków - żołnierzy dawnego 1 Pułku Ułanów Austryjackich. W 1919 r. otrzymał numer i nazwę.
Stacjonował w Krakowie.
W 1939 r. toczył walki nadgraniczne w rejonie Woźnik Śląskich (1, 2 IX), później pod Szczekocinami (3 IX) i Pińczowem (5 IX). Bronił przeprawy pod Baranowem, walczył pod Tarnogrodem (16 IX), brał udział w pierwszej oraz drugiej bitwie tomaszowskiej.
Dyon pułku jako I Oddział Rozpoznawczy im. ks. Józefa Poniatowskiego został odtworzony we Francji w czerwcu 1940 roku.
W 1942 r. w konspiracji odtworzony został w ramach AK pułk spieszony w Krakowie.
Barwy pułku: proporczyk ciemnożółty. Czapki rogatywki, otok ciemnożółty.
Święto pułkowe - 19 marca (dzień imienin Szefa pułku ks. Józefa Poniatowskiego).
9 Pułk Ułanów Małopolskich
Zorganizowany jako pułk strzelców konnych w listopadzie 1918 r. w Dębicy, w połowie 1918 otrzymał nazwę: 9 Pułk Ułanów. Kadra legionowa i z dawnej armii austriackiej.
Pułk w swojej tradycji nawiązywał do pułku 9 ułanów Księstwa Warszawskiego, który wstawił się w 1813 roku w obronie Gdańska.
Stacjonował w Trembowli. (szwadron zapasowy w Stanisławowie)
W 1939 r. osłaniał Poznań od zachodu (3 IX). Na początku bitwy nad Bzurą prowadził walki w rejonie Uniejowa i Wartkowic, później w Grupie Kawalerii gen. Abrahama pod Ozorkowem (14 IX) i Grabiną (17 IX), wraz z nią przez Sieraków, Wólkę Węglową i Laski przebił się do Warszawy (19 IX). Walczył do kapitulacji stolicy.
Za kompanię 1939 r. w Polsce pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Odtworzony w 1943 r. w PSZ na Zachodzie jako pułk rozpoznawczy 4 Dywizji Piechoty.
W walkach udziału nie brał.
Barwy pułku: proporczyk amarantowo-biały z wąskim paskiem biało-amarantowym pośrodku. Czapki rogatywki, otok amarantowy.
Święto pułkowe - 31 sierpnia (rocznica bitwy pod Komarowem w 1920 r.).
10 Pułk Ułanów Litewskich
Formowanie rozpoczęto w grudniu 1918 r. przy Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Stacjonował w Białymstoku.
W 1939 r. osłaniał granicę od strony Prus Wschodnich w rejonie Stawisk. 2/3 IX brał udział w wypadzie na terytorium Niemiec w rejonie miejscowości Grossdorf (Bełcząc). Walczył w rejonie Ostrowi Mazowieckiej i Zambrowa, przebił się do Białowieży (20 IX), a następnie wszedł w skład SGO „Polesie” gen. Kleeberga, wyróżniając się w walkach 5 października.
Skapitulował 6 października. W konspiracji odtworzony w czerwcu 1944 roku jako pułk spieszony na terenie Obwodów AK Białystok Miasto i Wołkowysk.
Barwy pułku: proporczyk amarantowo-biały z wąskim paskiem biało-granatowym pośrodku. Czapki rogatywki otok amarantowy.
Święto pułkowe - 8 maja (na pamiątkę dojścia pułku w walkach do Dniepru w 1920 r.)
11 Pułk Ułanów Legionowych im. marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza
W listopadzie 1918 r. powstał w Krakowie dywizjon zorganizowany przez oficerów 1 Pułku Ułanów Legionowych. W lutym 1919 otrzymał numer i nazwę. Stacjonował w Ciechanowie. (4-ty szwadron w Przasnyszu)
W 1939 r. walczył nad granicą z Prusami Wschodnimi. Bronił linii Narwi w rejonie Pułtusk-Serock (5, 7 IX), potem Bugu. Szarża pod Kałuszynem (11 IX). Rozbity pod Suchowola (24 IX) z całą Mazowiecką Brygadą Kawalerii, w której skład wchodził.
W konspiracji rozpoczęto odtwarzać w ramach AK dwa szwadrony piesze w Obwodach Siedlce, Węgrów. Jeden szwadron pieszy odtworzony w Warszawie brał udział w powstaniu warszawskim.
Barwy pułku: proporczyk amarantowy z wąskim białym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok biały.
Święto pułkowe - 19 kwietnia (w rocznicę zajęcia Wilna w 1919 r.).
12 Pułk Ułanów Podolskich
W listopadzie 1918 r. odtworzony z 7 Pułku Ułanów III Korpusu Polskiego z Rosji. Numeracja i nazwa zostały nadane mu w październiku 1919 r.
Stacjonował w Białokrynicy. (szwadron zapasowy w Zamościu)
W 1939 r. stoczył zwycięski bój pod Mokrą (1 IX), później pod Cyrusową Wolą (8 IX). Walczył w bitwie pod Mińskiem Mazowieckim (13 IX). Część pułku przebiła się do Warszawy (19 IX) i walczyła w obronie stolicy jako Zgrupowanie Kawalerii mjr. Juniewicza.
Odtworzony w 1942 r. w Palestynie jako pułk rozpoznawczy II Korpusu. Jego ułani pierwsi zatknęli proporczyk w barwach pułku na ruinach zdobytego klasztoru Monte Cassino. Brał udział w całej kompanii włoskiej 1944- 1945. Za kampanię 1939 r. w Polsce oraz 1944-1945 we Włoszech pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Odtworzony w konspiracji w ramach AK w Warszawie szwadron pieszy, który brał udział w powstaniu warszawskim.
Barwy pułku: proporczyk amarantowo-granatowy z białym wąskim paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok amarantowy.
Święto pułkowe - 7 maja (w rocznicę wręczenia pułkowi sztandaru w 1919 r.).
13 Pułk Ułanów Wileńskich
Powstał w grudniu 1918 r. w Wilnie z oddziałów samoobrony. W czerwcu 1919 otrzymał numer i nazwę. Pułk kontynuował tradycje rozwiązanego w 1920 r. Tatarskiego Pułku Ułanów im. płk. Mustafy Achmatowicza. Od 1936 roku 1 szwadron pułku nosił nazwę: „tatarski”.
Stacjonował w Nowej Wilejce. (szwadron zapasowy w Wołkowysku)
W 1939 r. w składzie Wileńskiej Brygady Kawalerii walczył w bitwie piotrkowskiej. Rozbity na przeprawie pod Tomaszowem koło Suchowoli.
Odtworzono w konspiracji w ramach AK na Wileńszczyźnie. W kilku ośrodkach: dywizjon konny na terenie Puszczy Rudnickiej szwadron konny przy 3 Brygadzie Wileńskiej, pluton konny przy 4 Brygadzie Wileńskiej oraz pluton konny na terenie Puszczy kampinowskiej.
Barwy pułku: proporczyk Różowy z chabrowym wąskim paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok różowy. Ułani 1 szwadronu tatarskiego nosili na proporczykach mundurowych emblemat w formie półksiężyca z gwiazdą.
Święto pułkowe - 25 lipca (w rocznicę boju pod Janowem w 1920 r.).
14 Pułk Ułanów Jazłowieckich
Powstał na Kubaniu w Rosji w 1918 r. z dywizjonu ułanów 4 Dywizji Strzelców gen. Żeligowskiego. Numerację i nazwę otrzymał w sierpniu 1919.
Za wojnę 1918-1920 r. pułk odznaczony został, a jego sztandar udekorowany Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Stacjonował we Lwowie.
W 1939 osłaniał Poznań od zachodu (3 IX). W bitwie nad Bzurą uderzył na Wartkowice. Toczył walki pod Parzęczewem, a następnie pod Łęczycą(14 IX) i Górkami (17 IX). Szarżował pod Wólką Węglową (19 IX), przebił się do Warszawy. Brał udział w obronie stolicy aż do kapitulacji.
Za wojnę 1939-1945 pułk powtórnie odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM z prawem napisu na wstęgach państwowych sztandaru: „Wyróżniony za niezwykłe męstwo w kampanii 1939 roku w Polsce”
Odtworzono w konspiracji w ramach AK we Lwowie jako pułk spieszony.
Współdziałał z Armią Radziecką przy wyzwoleniu miasta. Nadto na terenie Obwodu Miechowskiego AK odtworzony został szwadron konny pułku.
Odtworzony w PSZ na zachodzie w latach 1941-1944 w ramach 16 Brygady Pancernej I Korpusu Polskiego.
Barwy pułku: proporczyk żółty z wąskim białym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok żółty.
Święto pułkowe - 11 lipca (rocznica bitwy pod Jazłowcem w 1919 r.).
15 Pułk Ułanów Poznańskich
Powstał w grudniu 1918 r. w czasie powstania wielkopolskiego, najpierw jako Strzelcy Konni Szarży Poznańskiej, potem jako 15 Pułk Ułanów Poznańskich.
Za wojnę 1918-1920 r. pułk odznaczony został, a jego sztandar udekorowany został Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Stacjonował w Poznaniu.
W 1939 r. walczył w obronie Leszna i Rawicza (1, 3 IX), pod Łęczycą ze zmotoryzowanymi oddziałami nieprzyjaciela (8-9 IX) oraz w bitwie nad Bzurą koło Bielaw (12 IX), Głowna i Brochowa (14 IX), później w Puszczy Kampinowskiej, pod Zamościem i Górkami (19 IX), brał udział w obronie Warszawy aż do kapitulacji.
Odtworzony w ramach Armii Polskiej w ZSRR jesienią 1941 r. w składzie 5 Kresowej Dywizji Piechoty jako Batalion „S”. Brał jako 15 pułk ułanów Poznańskich udział w walkach pod Monte Cassino i w całej kampanii włoskiej 1944-1945. Za kampanię 1944-1945 r. pułk powtórnie odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM. z prawem napisu na wstęgach państwowych sztandaru: „Wyróżniony za niezwykłe męstwo w kampanii 1944-1945 r., w kampanii włoskiej”. Pułk był odtworzony w Warszawie w AK w zakresie skadrowanym.
Barwy pułku: proporczyk biało-szkarłatny. Czapki rogatywki, otok szkarłatny.
Święto pułkowe - 23 kwietnia (rocznica dekoracji sztandaru krzyżem Virtuti Militari w 1920 r. w Poznaniu).
16 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. gen. Gustawa Orlicz-Dreszera
Powstał z oddziału konnego powstańców wielkopolskich utworzonego 29 grudnia 1918, przemianowanego w maju 1919 r. na 2 Pułk Ułanów Wielkopolskich, w lutym 1920 r. otrzymał numer 16.
Stacjonował w Bydgoszczy.
W 1939 r. od 3 IX toczył zacięte walki pod Bukowcem, Grupą, Bramką Polednem i w lasach grudziądzkich. W dniu 5 września został rozproszony, by ułani mogli się przebić małymi grupkami przez pierścień niemiecki. Niektóre grupki przedostały się do Warszawy i brały udział w obronie stolicy.
Barwy pułku: proporczyk granatowo-biały ze szkarłatnym wąskim paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok biały.
Święto pułkowe - 26 lipca (rocznica bitwy pod Szczurowicami w 1920 r.).
18 Pułk Ułanów Pomorskich
W lipcu 1919 r. formował się w Poznaniu jako 4 Pułk Ułanów Nadwiślańskich, skończył organizację w Grudziądzu i Toruniu. W lutym 1920 r. otrzymał numerację i nazwę.
Stacjonował w Grudziądzu. (szwadron zapasowy w Toruniu)
1 września 1939 r. dokonał słynnej szarży pod Krojantami koło Nowej Cerkwi na Pomorzu. Walczył pod Polednem, Grupą i Topolnem ponosząc ogromne straty.
W dniu 4 września uległ rozbiciu.
Za kampanię 1939 r. w Polsce pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Barwy pułku: proporczyk w pasy biało-chabrowe z wąskim szkarłatnym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok chabrowy.
Święto pułkowe - 29 maja (w rocznicę wyruszenia I dyonu na front w 1920 r.).
19 Pułk Ułanów Wołyńskich im. gen. Karola Edmunda Różyckiego
Zorganizowany został jako dywizjon szwadronów w końcu 1917 r. na Ukrainie. W lutym 1918 r. został wcielony do III Korpusu Polskiego w Rosji. Potem jako Szwadron Partyzantów rtm. Jaworskiego, Dyon Jazdy Kresowej i IV Wołyński Dyon Ochotniczej Brygady Jazdy rtm. Jaworskiego. Ostatecznie zorganizowany we wrzesniu 1920 r. w 19 pułk ułanów Wołyńskich.
Zasłyną zwycięską walką z bolszewikami stoczoną 19. VIII. 1920 r. w rejonie Skrzeszewa i Frankopola.
Stacjonował w Ostrogu nad Horyniem. (szwadron zapasowy we Włodzimierzu Wołyńskim)
W 1939 r. toczył zwycięskie walki pod Mokrą (1 IX), pod Cyrusową Wolą (8 IX) i pod Mińskiem Mazowieckim (13 IX). Walczył do końca kampanii w składzie Grupy Kawalerii gen. Andersa, m.in. pod Krasnobrodem i Hutą Różniecką. Za kampanię 1939 r. w Polsce pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
W konspiracji odtworzony w ramach AK w składzie 3 niepełnych szwadronów konnych walczył w 27 Wołyńskiej Dywizji AK.
Barwy pułku: proporczyk granatowy z białym trójkątem u nasady. Czapki rogatywki, otok granatowy.
Święto pułkowe - 19 sierpnia (w rocznicę zwycięskiej bitwy pod Skrzeszewemi Frankopolem w 1920 r.).
20 Pułk Ułanów im. króla Jana III Sobieskiego
Zorganizowany w lipcu 1920 r. w Ostrołęce jako 108 Pułk Ułanów ze szwadronów 6 i 8 Pułku Ułanów i 3 Pułku Strzelców Konnych. W styczniu 1921 otrzymał numerację i nazwę.
Stacjonował w Rzeszowie.
W 1939 r. brał udział w walkach osłonowych Armii „Łódź” nad Wartą (od 3 IX). W odwrocie, wraz z całą Kresową Brygadą Kawalerii w rejonie Warty, Glinna, Osuchowa i Psar koło Rawy Mazowieckiej. Potem podzielony na grupy walczył w rejonie Mińska Mazowieckiego i Tomaszowa Lubelskiego. Włączony do Grupy Kawalerii gen. Andersa. Rozbity w drodze do granicy węgierskiej.
Barwy pułku: proporczyk amarantowy z wąskim paskiem granatowo-białym pośrodku. Czapki rogatywki, otok amarantowy.
Święto pułkowe - 24 czerwca (w dniu imienin Szefa pułku - króla Jana III).
21 Pułk Ułanów Nadwiślańskich
W lipcu 1920 r. został sformułowany w Starej Wsi koło Warszawy 11 Pułk Strzelców Granicznych, później przemianowany na 21 Pułk Ułanów Nadwiślańskich.
Stacjonował w Równem. (szwadron zapasowy w Łucku)
W 1939 r. walczył pod Mokrą (1 IX), Ostrowami ( 2 IX), Cyrusową Wolą (8 IX). Część pułku po przekroczeniu Wisły dołączyła do Zgrupowania Kawalerii gen. Wł. Andrsa i wzięła udział w bitwie pod Mińskiem Mazowieckim (13 IX). Część przebiła się do Warszawy (19 IX), gdzie walczyła w jej obronie w składzie Zgrupowania Kawalerii mjr. Juniewicza.
Za kampanię 1939 r. w Polsce pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem VM.
W ramach 27 Wołyńskiej Dywizji AK sformułowany został szwadron konny pułku.
Barwy pułku: proporczyk turkusowy z wąskim żółto-białym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok turkusowy.
Święto pułkowe - 15 czerwca (w rocznicę wręczenia pułkowi sztandaru w 1921 r.).
22 Pułk Ułanów Podkarpackich
Powstał w listopadzie 1920 r. po połączeniu 209 i 212 Ochotniczego Pułku Ułanów.
Stacjonował w Brodach. (szwadron zapasowy w Złoczowie)
W 1939 r. od 3 września prowadził nad Wartą walki osłonowe w składzie Armii „Łódź” (Szadek, Skierniewice, Babsk). W odwrocie walczył pod Mińskiem Mazowieckim, Tomaszowem i Krasnobrodem, w Dzwoli (29 IX); nad Sanem został rozbity.
Barwy pułku: proporczyk biały z trójkątem amarantowym u nasady. Czapki rogatywki, otok biały.
Święto pułkowe - 22 czerwca (początkowo rocznica boju pod Skrzeszewem 19 sierpnia 1919 r.
przemianowano potem na 22 czerwca).
23 Pułk Ułanów Grodzińskich
Zorganizował się w listopadzie 1918 r. początkowo jako szwadron, w 1921 dołączono do niego dywizjon strzelców konnych i 211 Pułk Ułanów.
Stacjonował w Postawach. (szwadron zapasowy w Grodnie)
W 1939 brał udział w bitwie pod Piotrkowem, nad środkową Wisłą, został rozbity pod Maciejowicami (8-9 IX). Odcięty od macierzystej Wileńskiej Brygady Kawalerii rozpoczął działania partyzanckie w Górach Świętokrzyskich.
W partyzantce AK odtworzony na Nowogrodczyźnie dywizjon konny pułku walczył w Puszczy nalibockiej, Kampinosie, na Św. Krzyżu i w Opoczyńskim. Natomiast przy 6 Brygadzie Wileńskiej odtworzony został pluton konny pułku.
Barwy pułku: proporczyk pomarańczowo-biały z wąskim paskiem biało-pomarańczowym pośrodku. Czapki rogatywki, otok pomarańczowy.
Święto pułkowe - 1 czerwca (rocznica oficjalnego powstania pułku w 1921 r.).

24 Pułk Ułanów im. hetmana wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego

Powstał z 214 Pułku Ułanów armii ochotniczej i ochotniczych oddziałów jazdy lwowskiej. Zorganizowany początkowo przy 14 Pułku Ułanów we Lwowie w roku 1920.
Stacjonował w Kraśniku.
W kampanii 1939 r. w składzie 10 Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej walczył na Podhalu pod Jordanowem, później w rejonie Rzeszowa i Jarosławia. Uderzył z Żółkwi w kierunku Lwowa i stoczył bitwy pod Grzybowicami (15 IX), pod Hołosko i Boiskami (16 IX). W trzy dni później przeszedł na Węgry, zachowując swój sztandar. Część żołnierzy przedostała się do Francji, gdzie brała udział w walkach. Zwycięska potyczka pod Montbard (15-17 VI 1940). W marcu 1942 w Szkoci pułk wszedł w skład 1 Dywizji Pancernej. Brał udział w lądowaniu w Normandii w końcu lipca 1944. Walczył we Francji, Belgii, Holandii i na terenie Niemiec. Zajął Wilhelmshaven (maj 1945).
Za kompanię 1939 r. w Polsce oraz 1944-1945 r. we Francji, Holandii i Niemczech pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Barwy pułku: proporczyk biały z wąskim żółtym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok biały.
Rozkazem ze stycznia 1941 r. żołnierze mieli przywilej noszenia lewego naramiennika czarnego i czarnego sznura, jako wyróżnienie za kampanię wrześniową.
Święto pułkowe - 6 lipca (rocznica sformowania 214 pułku w 1920 r.).

25 Pułk Ułanów Wielkopolskich

Powstał w 1920 r. w Poznaniu jako 115 Pułk Ułanów Wielkopolskich. Szwadrony formowano w Poznaniu, Bydgoszczy i Pińczowie.
Stacjonował w Prużanie. (szwadron zapasowy w Łukowie)
W 1939 r. osłaniał Działdowo i Lidzbark (do 4 IX), potem walczył w rejonie Płocka (5, 6 IX). Prowadził bój o Mińsk Mazowiecki (13 IX). Brał udział w drugiej bitwie tomaszowskiej i szarżował pod Krasnobrodem (23 IX). Rozbity 27 września w drodze do granicy węgierskiej.
Za kompanię 1939 r. w Polsce pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem VM.
Odtworzony w PSZ na Zachodzie w 1945 w ramach II Korpusu. W walkach udziału nie brał.
Barwy pułku: proporczyk biało-szkarłatny z wąskim chabrowym paskiem pośrodku.
Czapki rogatywki, otok szkarłatny.
Święto pułkowe - 19 lipca (rocznica powstania pułku w 1920 r.).

26 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. hetmana Jana Karola Chodkiewicza

Powstał jako pierwszy Ochotniczy Pułk Jazdy Wielkopolskiej nr 215 w Poznaniu. W 1920 przemianowany na 26 pułk.
Stacjonował w Baranowiczach. (szwadron zapasowy w Łukowie)
W 1939 osłaniał Lidzbark i Działdowo (do 4 IX), później przedmoście płockie (5-6 IX). Nacierał na Mińsk Mazowiecki (13 IX). Brał udział w drugiej bitwie tomaszowskiej, walczył pod Krasnobrodem (23 IX). Rozbity w drodze do granicy węgierskiej (27 IX).
W partyzantce AK w Nowogrodzkiem sformowane były dwa szwadrony konne. Jeden (liniowy) przeszedł z innymi oddziałami okręgu do Kampinosu koło Warszawy. Drugi (CKM) wszedł w skład Zgrupowania Nadniemeńskiego AK.
Barwy pułku: proporczyk różowo-biały z wąskim chabrowym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok różowy.
Święto pułkowe - 18 sierpnia (rocznica bitwy pod Brodnicą w 1920 r.).

27 Pułk Ułanów im. króla Stefana Batorego

Utworzony w lipcu 1920 r. w Kaliszu przy 3 Pułku Ułanów Wielkopolskich jako 203 Pułk Ułanów. W 1921 otrzymał numer i nazwę.
Stacjonował w Nieświeżu. (szwadron zapasowy w Łukowie)
W 1939 toczył walki osłonowe koło Działdowa i Lidzbarka (do 4 IX), później w rejonie Płocka (5-6 IX), uderzył na Mińsk Mazowiecki, szarżował pod Maliszewem (13 IX). Brał udział w drugiej bitwie tomaszowskiej. Walczył pod Krasnobrodem (23 IX). Szarżował pod Morańcami (26 IX). Rozbity w drodze do granicy węgierskiej.
W partyzantce AK na Nowogródczyźnie pułk został odtworzony. W 1944 roku w skład pułku wchodziły cztery szwadrony konne, które walczyły w Puszczy Nalibockiej, a potem w Kampinosie.
Barwy pułku: proporczyk biało-żółty z wąskim paskiem biało-granatowym pośrodku. Czapki rogatywki, otok żółty.
Święto pułkowe - 8 sierpnia (rocznica bitwy pod Ciechanowem w 1920 r.).

1 Pułk Strzelców Konnych

Powstał z dywizjonu 4 Pułku Szwoleżerów sformowanego w 1919 r. we Francji. Po powrocie do kraju nosił miano dragonów. W czerwcu 1921 otrzymał numer i nazwę.
Stacjonował w Garwolinie.
W 1939 w składzie Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej płk. Roweckiego (nie zorganizowanej do końca). Walczył w rejonie środkowej Wisły. Rozbity w bitwie pod Tomaszowem (17-20 IX).
Odtworzony w konspiracji w ramach AK w dwóch ośrodkach: w Warszawie odtworzony został dywizjon spieszony (2 szwadrony) oraz dywizjon spieszony (również 2 szwadrony) w Garwolinie. W dywizjonie „warszawskim” od 1942 r. prowadzony był kurs podchorążych. W czasie powstania warszawskiego walczył jako dywizjon 1806 na Woli i na Starym Mieście.
Barwy pułku: proporczyk szmaragdowo-amarantowy. Czapki rogatywki, otok amarantowy.
Święto pułkowe - 9 maja (rocznica przybycia do kraju w 1919 r.).

2 Pułk Strzelców Konnych

W czerwcu 1917 r. utworzono we Francji pododdział kadrowy kawalerii polskiej przemianowany w 1918 r. na szwadron, a następnie na 2 Pułk Strzelców Konnych.
Stacjonował w Hrubieszowie.
W 1939 r. stoczył zwycięski bój pod Mokrą (1 IX), szczególnie odznaczył się w wypadzie na niemiecką kolumnę pancerną w Kamieńsku (3/4 IX). Walczył pod Cyrusową Wolą (8 IX), później pod Mińskiem Mazowieckim (13 IX), pod Krasnobrodem i Hutą Rożniecką.
Za kompanię 1939 r. w Polsce pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Barwy pułku: proporczyk szmaragdowo-amarantowy z wąskim chabrowym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok amarantowy.
Święto pułkowe - 14 lipca (rocznica powstania w 1917 r. we Francji).

3 Pułk Strzelców Konnych im. hetmana polnego koronnego Stefana Czarnieckiego

Sformowany w kwietniu 1922 r. w Białymstoku z różnych dyonów i szwadronów oraz z „huzarów śmierci”.
Stacjonował w Wołkowysku.
W 1939 r. przerzucony do Czerwonego Boru (5 IX), wykonywał osłonę tyłów 18 DP. Pierwsze boje stoczył w rejonie Dzwonek - Grodzisk - Czerwin (8 IX), a następnie w rejonie Sniadowa (Truszki - 9 IX). Po walkach w rejonie Hajnówki (16 i 17 IX) przeszedł do Puszczy Białowieskiej (20 IX). Zdobył w nocnym wypadzie Kalenkowicze (22 IX) i opanował przeprawę przez Wieprz w rejonie Kojan (28 IX). Następnie nie brał udziału w walkach SGO „Polesie” gen. Kleeberga pod Kockiem, walcząc m.in. pod Lipinami (z 3 na 4 X), w rejonie Woli Gułowskiej (4 X) i Grabowa Szlacheckiego (5 X). Usiłował przebić się, za zgodą (cichą !) gen. Podhorskiego przes zasadzkę nieprzyjaciela w Kalinowym Dole (6 X). Po kapitulacji SGO część pułku przebiła się z okrążenia ukrywając broń i sztandar w rejonie Kosin koło Żelechowa (12 X) bez kapitulowania.
Odtworzony w konspiracji jako pułk spieszony na terenie Obwodu AK Wołkowysk. Na Nowogródczaźnie odtworzony został pluton konny pułku jako oddział rozpoznawczy 77 pp.AK.
Barwy pułku: proporczyk szmaragdowo-amarantowy z wąskim żółtym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok amarantowy.
Święto pułkowe - 27 kwietnia (rocznica połączenia się różnych oddziałów w pułk w 1922 r.).

4 Pułk Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej

Zorganizowany w listopadzie 1920 r. z oddziałów kawalerii dywizyjnej istniejącej przy różnych jednostkach.
Stacjonował w Płocku.
W 1939 r. (do 4 IX) osłaniał Działdowo i Lidzbark, potem walczył na przedmieściu płockim (5-6 IX), nacierał na Mińsk Mazowiecki (13 IX), brał udział w drugiej bitwie tomaszowskiej, walczył pod Krasnobrodem i Jacnią (23 IX). Rozbity w drodze do granicy węgierskiej.
Odtworzono w konspiracji w ramach AK pułk spieszony na terenie Obwodów AK Sochaczew, Grójec i Błonie.
Barwy pułku: proporczyk szmaragdowo-amarantowy z wąskim białym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok amarantowy.
Święto pułkowe - 23 maja (rocznica wręczenia sztandaru w 1920 r.).

5 Pułk Strzelców Konnych

Powstał w 1918 r., początkowo nosił nazwę: 3 Pułk Dragonów, potem: Pułk Strzelców Konnych, a w październiku 1920 otrzymał nazwę: 5 Pułk Strzelców Konnych.
Stacjonował w Dębicy. (2-gi szwadron w Tarnowie)
W 1939 walczył koło granicy w rejonie Woźnik Śląskich (1-2 IX). Bronił przeprawy pod Baranowem, toczył ciężkie boje pod Tarnogrodem (16 IX), brał udział w pierwszej bitwie tomaszowskiej.
Odtworzony został jako pułk spieszony w konspiracji w ramach AK w Dębicy. Liczył w akcji „Burza” 1250 ludzi. Nadto szwadrony piesze pułku odtworzone zostały na terenie Obwodu AK Miechów.
Barwy pułku: proporczyk szmaragdowo-biały z wąskim amarantowym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok biały.
Święto pułkowe - 9 czerwca (rocznica wkroczenia do Kijowa w 1920 r.).

6 Pułk Strzelców Konnych im. hetmana wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego

Powstał w końcu 1917 r. we Francji i Włoszech. W maju 1919 przybył z armią gen. Hallera
do Polski. Do października 1920 używał nazwy: dragonów
Stacjonował w Żółkwi.
W 1939 r. (od 3 IX) osłaniał nad Wartą północne skrzydło Armii „Łódź”. Toczył walki w rejonie Popowa (5 IX). W czasie odwrotu po rozdzieleniu się Kresowej Brygady Kawalerii, w skład której wchodził, (11 IX) został rozbity.
Barwy Pułku: proporczyk szmargdowo-biały. Czapki rogatywki, otok biały.
Święto pułkowe - 20 maja (rocznica wyruszenia na front w Szampanii w 1918 r. i przybycia ostatniego transportu do kraju w 1919 r.).

7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich

Sformowany w lipcu 1920 r. w Grodzisku.
Stacjonował w Poznaniu, potem w Biedrusku. (szwadron zapasowy w Poznaniu)
W 1939 r. w pierwszych dniach września udziału w walkach nie brał. W bitwie nad Bzurą walczył pod Zbrożkową Wolą i Bełchowem w lesie stanisławowskim, koło Głowna (11-12 IX) i Brochowa (14 IX), potem w Puszczy Kampinoskiej pod gajówką Dembowskie, Zamościem i Górkami (16-17 IX). Przebił się do stolicy pod Sierakowem i Laskami (z 19/20 IX), brał udział w jej obronie aż do kapitulacji.
Za kampanię 1939 r w Polsce pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Odtworzony był w AK w zakresie skadrowanym na terenie Warszawy.
Barwy pułku: proporczyk szmaragdowo-biały z wąskim paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok biały.
Święto pułkowe - 29 lipca (w rocznicę wymarszu na front w 1920 r.).

8 Pułk Strzelców Konnych

Formowany we wrześniu 1920 r. we Włocławku, a następnie w Chełmie.
Stacjonował w Chełmie. (szwadron zapasowy we Włocławku)
W 1939 r. walczył na Pomorzu. W czasie przebijania się z okrążenia pod Święciem poniósł straty. Brał udział w Bitwie nad Bzurą, staczając bohaterski bój pod Ozorkowem (12 IX). Walczył w osłonie Armii „Poznań”. Szwadron marszowy pułku dotarł do Warszawy. Bronił stolicy w rejonie Dolnego Mokotowa.
Barwy pułku: proporczyk szmaragdowo-biały z wąskim chabrowym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok biały.
Święto pułkowe - 12 czerwca (rocznica wręczenia sztandaru w 1924 r.).

9 Pułk Strzelców Konnych im. gen. Kazimierza Pułaskiego

Zorganizowany w Październiku 1921 r. z dywizjonów sformowanych we Francji w 1919 i przybyłych do Polski w składzie armii gen. Hallera.
Stacjonował w Grajewie. (szwadrony 2-gi i 3-ci w Osowcu, a szwadron zapasowy w Białymstoku)
W pierwszych dniach września 1939 osłaniał granicę z Prusami Wschodnimi w rejonie Stawisk. Brał udział w wypadzie na teren Niemiec pod miejscowością Brzosken (Brzóski Wielkie, 4 IX). Wycofał się za Narew, walczył w rejonie Ostrowi Mazowieckiej i Zambrowa, przebił się do Białowieży (20 IX), a następnie wszedł w skład SGO „Polesie” gen. Kleeberga.
Skapitulował 6 października .
Odtworzony jako pułk spieszony w Obwodzie AK Grajewo.
Barwy pułku: proporczyk szmaragdowo-żółty z wąskim amarantowym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok żółty.
Święto pułkowe - 29 czerwca (pierwsza walka 1 i 2 szwadronów pułku w 1920 roku).

10 Pułk Strzelców Konnych

Sformowany w Październiku 1921 r. ze szwadronu zorganizowanego we Włoszech, w lutym 1919 wcielony we Francji do armii gen. Hallera. Przybył do kraju w kwietniu 1919.
Stacjonował w Łańcucie.
W 1939 r. walczył w składzie 10 Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej na Podkarpaciu, gdzie wyróżnił się w boju pod Kasiną Wielką, a następnie na kierunku Rzeszów-Łańcut-Jarosław i w rejonie Lwowa (15 IX). Przeszedł na Węgry (18 IX), zachowując swój sztandar. Część żołnierzy przedostała się do Francji, gdzie w 1940 brała udział w walkach. Zwycięska potyczka pod Montbard (16-17 VI). W marcu 1942 w Szkocji pułk wszedł w skład 1 Dywizji Pancernej, brał udział w lądowaniu w Normandii w końcu lipca 1944, walczył we Francji m.in. pod Fort (15 VIII), w Belgii m.in. pod Ypren (6 IX) w Holandii i na terenie Niemiec. Zajął Wilhelmshaven (maj 1944).
Za kampanię 1939 r. w Polsce oraz 1944-1945 r. we Francji, Belgii, Holandii i Niemczech pułk odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu VM.
Odtworzony w konspiracji w ramach AK w rejonie Łańcuta w sile dwóch sztandarów pieszych.
Barwy pułku: proporczyk szmaragdowo-żółty z wąskim białym paskiem pośrodku. Czapki rogatywki, otok żółty.
Rozkazem ze stycznia 1941 żołnierze mieli prawo do noszenia lewego naramiennika czarnego i czarnego sznura jako wyróżnienie za kampanię wrześniową.
Święto pułkowe - 29 kwietnia (rocznica przekroczenia granicy i powrotu do kraju w 1919 r.).

1 Pułk Kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza

Pułk został sformowany w maju 1939 r. w rejonie Zduńskiej Woli z 8 sztandarów KOP stacjonujących na wschodnich rubieżach Polski. 1 września 2 sztandary odeszły ze składu pułku do Grupy Osłonowej „Kępno”. Nowy pułk został zasilony kadrą oficerską przeważnie z 14, 17, 23,i 25 pułków ułańskich oraz 1i 7 pułku strzelców konnych.
Stacjonował w Wieluniu.
Wysunięty ku samej granicy Wieruszów-Ostrzeszów-Kępno w dniu 1 września toczył z oddziałami pancernymi nieprzyjaciela walki nad Wartą w rejonie Wielunia i Bolesławca nad Prosną. Przyłączył się do Kresowej Brygady Kawalerii i prowadził uwieńczone powodzeniem natarcie nad Wartą pod Strońskiem, Piaskami i Beleniem (4-5 IX). Dotarł do Warszawy (9 IX), walczył na przedpolach stolicy w rejonie Otwocka i Góry Kalwarii (10-13 IX), potem cofa się do Garwolina. Następnie przez Stoczek, Łuków dociera do Zamościa. Wraz z resztkami Kresowej Brygady Kawalerii toczy walki w okolicy Suchowola-Krasnobród (23-24 IX). W dniu 28 IX pułk, wobec niemożności przebicia się na Węgry, został rozwiązany.
Barwy pułku: proporczyk granatowo-zielony, czapki okrągłe, otok granatowy, na denku wypustka zielona.

[Jeager]

Jazłowiak, a tak mało o bratnich dziewiątakach" napisał ;)

nie mam informacji o 9 w formie elektornicznej i nie dam rady tak od ręki napisać, za to dodam bardzo dobry link:
http://www.kawaleria.marcin-lewandowski.xip.pl/9pul.php ,
zaś dla miłośników lektury przyjemnej B. Królikowski Bez amarantów", jak też wspomnienia uczestników walk pułku we wrześniu. Żurawiejki m.in. A dziewiąty chce czy nie chce pod siodłami wozi wiechcie", mienił Czortków na Trembowlę teraz płacze jak niemowle"

pozdrawiam wszystkich miłośników jazdy, a w szczególności podolskiej brygady kawalerii.
J.

[dudzin]

9 psk - krótki rys historyczny

9 pułk strzelców konnych został sformowany 10.X.1921 roku w Hrubieszowie na podstawie rozkazu MSWojsk. Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/I Org. i rozkazu DOK Lublin L.dz.1712/I Org. w wyniku reorganizacji pułków biorących udział w wojnie 1920 roku. W jego skład weszły następujące oddziały: nadwyżki III dyonu 2 psk, dyon I z 4 psk i dyon IV z 1 psk. Prawdopodobnie inicjatywa zorganizowania pułku wyszła od rtm. Edwarda Minogi, ochotnika z USA.
IV dyon 1 psk utworzony we wrześniu 1920 w Lublinie z części 3 siedleckiego pułku jazdy ochotniczej już w październiku został przemianowany na II dyon 2 psk. Pełnił on służbę jazdy dywizyjnej w 9 DP. Dokonana w 1921 roku redukcja spowodowała przekształcenie dywizjonu w szwadron i przemianowanie go na 1 szwadron powstającego 9 psk.
I dyon 4 psk brał udział w wyprawie wileńskiej w kwietniu 1919 roku jako I dyon 2 psk. W czerwcu wchodzi w skład 2 DPLeg., jako kawaleria dywizyjna i bierze udział w walkach o Mińsk. Na przełomie 1919 i 1920 walczy nad Berezyną, a następnie uczestniczy w walkach odwrotowych. W okresie letnim walczy pod Hrubieszowem i nad Niemnem. W październiku 1920 roku I dyon 2 psk zostaje przemianowany na I dyon 4 psk i przechodzi w rejon Sopoćkin. W 1921 roku pod Grodnem ulega redukcji do siły szwadronu i wchodzi w skład 9 psk jako 2 szwadron. Do miejsca postoju pułku dociera 22.IV.1922.
III dyon 2 psk powstał we Francji /I grupa szwadronów 1 pułku szwoleżerów/. W okresie wojny polsko - radzieckiej funkcjonuje jako I dyon 4 psk. Do Polski przybywa w kwietniu 1919 roku, by od maja wziąć udział w działaniach wojennych w składzie I Dywizji Armii gen. Hallera, z którą dochodzi nad Horyń i Słucz. Od wiosny 1920 działa na Podolu w składzie 13 DP. W trakcie odwrotu latem 1920 roku dyon dochodzi pod Lwów, skąd zostaje skierowany do walk pod Rawą Ruską i Zamościem, zaś we wrześniu prowadzi walki pościgowe. Nadwyżki III dyonu 2 psk umożliwiły w grudniu 1921 roku utworzenie 3 szwadronu i plutonu ckm 9 psk.
Początkowo dowództwo 9 psk przebywało w Hrubieszowie, a szwadrony pułku na północno - wschodnich krańcach Polski. W związku z powyższym, jak również w wyniku złej ogólnej sytuacji w kraju prace organizacyjne były znacznie utrudnione. Pierwszym dowódcą pułku zostaje płk Franciszek Kaczkowski. Do 1924 pułk podlega DOK IX, ale stacjonuje eksterytorialnie na terenie DOK II we Włodawie, dokąd został przeniesiony w listopadzie 1921. W trakcie pierwszych lat istnienia uzupełniono stany i uporządkowano organizację pułku. W latach 1921 - 1924 był on pułkiem jazdy dywizyjnej w dyspozycji DOK II.
Po reorganizacji pułków strzelców konnych w samodzielne oddziały, 24.V.1924 na podstawie rozkazu DOK IX L.2278/Tj. pułk przechodzi do garnizonu Grajewo i Osowiec na teren DOK III. W tymże roku 9 psk wchodzi w skład IX Brygady Kawalerii, którą w 1937 roku przemianowano na Podlaską Brygadę Kawalerii. W okresie międzywojennym pułk bierze aktywny udział w działaniach Brygady, jak również w życiu społecznym i kulturalnym na terenie powiatu. Wyrazem dobrej współpracy z miejscową ludnością było m.in. ufundowanie pułkowi przez Związek Ziemian powiatów Szczuczyn i Kolno sztandaru, którego uroczyste wręczenie odbyło się 27 września 1928 roku. Święto Pułkowe obchodzono w dniu 29 czerwca, w rocznicę walk stoczonych przez I dywizjon 2 psk w 1920 roku. W 1928 roku dowództwo nad pułkiem przejmuje płk dypl. Tadeusz Grabowski, zaś w 1931 zostaje on zastąpiony przez płk Tadeusza Falewicza, pod wodzą którego pułk bierze udział w kampanii wrześniowej 1939 roku. Po usilnych staraniach 14.V.1936 roku rozkazem MSWojsk. 9 psk otrzymuje imię gen. Kazimierza Pułaskiego.
W okresie wojny obronnej 1939 roku pułk walczy w ramach Podlaskiej BK. Jego mobilizacja następowała stopniowo od marca do sierpnia 1939. Początkowo pułk prowadzi działania rozpoznawcze i osłonowe oraz bierze udział w potyczkach nadgranicznych w rejonie Stawiski - Szczuczyn - Grajewo. W dniu 3.IX dwa szwadrony pułku wzmocnione baterią 14 dak i szwadronem tankietek uczestniczą w całodniowym wypadzie Podlaskiej BK na terytorium Prus Wschodnich. Następnie pułk prowadząc działania rozpoznawcze cofa się wraz z Brygadą na południe. W dniach 8-10 walczy w rejonie Broku i Ostrowi Mazowieckiej oraz rozpoznaje w kierunku Małkini. W urządzonej w tym okresie zasadzce pułk niszczy kilkanaście pojazdów pancerno - motorowych wroga.
W dniach 12-13 września dochodzi do konfrontacji z XIX Korpusem Pancernym Guderiana. W rejonie Ciemne -Domanowo pułk stacza najcięższą i najkrwawszą ze swoich bitew. W związku z dużymi stratami następuje połączenie 3 i 4 szwadronu, ale pułkowi udaje się uniknąć okrążenia i dotrzeć w rejon Puszczy Białowieskiej, skąd nadal w ramach Podlaskiej BK cofa się na Polesie.
19 września na Wołyńskim Polesiu 9 psk wchodzi w skład SGO Polesie" gen. Kleeberga. Tam otrzymuje uzupełnienie w amunicji i ludziach. Ostatnia dekada września to marsz w ramach SGO Polesie" na zachód i nieustające walki z dywersantami i oddziałami radzieckimi. Od 3 do 5 października pułk bierze udział w ostatniej bitwie kampanii wrześniowej pod Kockiem. Wraz z innymi oddziałami Podlaskiej BK stanowi północną osłonę Grupy i w rejonie Wróbliny Starej i Nowej toczy ciężkie walki z oddziałami nadchodzącej niemieckiej 29 DPZmot. Pułk kapituluje w dniu 6.X.1939 r.

[dudzin]

O. de B - 01.09.1939 r.

DOWÓDZTWO
D-ca: Płk Falewicz Tadeusz
Z-ca D-cy: Mjr Trenkwald Józef
Kwatermistrz: Mjr Dobrzyński Bohdan
Adjutant: Rtm. Traugutt Tejchman Władysław
Of. Ord.: Por. Bernaciak Kazimierz
Of. Broni i Gaz.: Por. Silny Ferdynand
Szw. Gosp.: Por. Bniński Stefan Józef Maria
Of. Żywn.: Ppor. Hacke Czesław
Płatnik: Kpt. int. Alberti Antoni
Lekarz: Kpt. dr med. Dąbrowski Bazyli Henryk
Weterynarz: Por. lek. wet. Sobociński Józef
Kapelan: Ks. Gawędzki Andrzej
Szef: Wchm. Białecki Jan

1 SZWADRON
D-ca: Rtm. Robak Władysław
Pluton I: Ppor Kuźma Bartłomiej
Pluton II: Ppor. Rolender Stanisław
Pluton III: Chor. Strzelczyk Franciszek
Szef: St. wchm. Bagdach Stefan

2 SZWADRON
D-ca: Por. Tucewicz Zygmunt
Pluton I: Por. Fiszer Andrzej
Pluton II: Ppor. Karkowski Janusz
Pluton III: Ppor. Szandrowski Stanisław
Szef: St. wchm. Parchimowicz Michał

3 SZWADRON
D-ca: Rtm. Waldeck Waldemar Maria
Pluton I: Por. Kułakowski Izydor
Pluton II: Ppor. Suzanowicz Czesław
Pluton III: Ppor. Siedlecki Jan
Szef: St. wchm. Walczak Aleksander

4 SZWADRON
D-ca: Rtm. Bielicki Jan
Pluton I: Ppor. Zamojski Jan
Pluton II: Ppor. Gałaj Czesław
Pluton III: Ppor. Fijałkowski Kajetan
Szef: St. wchm. Kański Roman

SZWADRON CKM
D-ca: Rtm. Pierzak Walenty
Pluton I: Ppor. Zając Jan
Pluton II: Ppor. Wychowski Stanisław
Pluton III: Ppor. Firkowski Zygmunt
Szef: St. wchm. Adamski Kazimierz

PLUTON PPANC.
D-ca: Por. Kosz Henryk

PLUTON KOLARZY
D-ca: Ppor. Rowiński Stanisław

PLUTON ŁĄCZNOŚCI
D-ca: Ppor. Maruszczak Edward Franciszek

[Badylarz]

Witam
W sprawie 1 pułku KOP:
Pułk został sformowany w maju 1939 r. w rejonie Zduńskiej Woli z 8 sztandarów KOP" - czyli był płócienny, he, he, powinnno być szwadronów.
Tak został sformowany z 8 szwadronów KOP, ale zostały one przeformowane w 6 liniowych + szwadron ckm. Notabene szwadron ckm został tuż przed wojną rozwiązany, a ckm 16 sztuk zostały włączone w skład szwadronów. Tylko, że 16 nie dzieli się przez 6 ? Ktoś może wyjaśni zagadkę ?
Owszem 2 sztandary" 5 i 6 zostały przekazane do Gr. Osł. Kępno", ale nie na zawsze. Niestety, jeden z nich, bodajże 5 rtm. Miniewicza, został w trakcie walk nadgranicznych odcięty i walczył w okrążeniu. Został rozbity, żołnierze w większości dostali się do niewoli, do pułku powrócił chyba tylko jeden pluton.
Pozdrowienia
Badylarz

[jazlowiak]

Obawiam się, ze tych literówej jest więcej - to stary tekst śp. St. Radomyskiego, ale z 10 lat temu przepisany przez harcerkę, która mało się znała na termonologii:-)

[Badylarz]

He, he, czy ta harcerka to nie była twoja jakaś krewna - powinno być terminologii.
Bez urazy i pozdrowienia
Badylarz

[Badylarz]

A na poważnie, czy wiadomo coś o tych ckm w 1 pułku KOP - frapująca sprawa.

[jazlowiak]

Niestety to forum jest tak ubogie w możliwości poprawiania własnych błędów, że zostają po wieki wieków. O jakie ckm w KOP chodzi?

[jazlowiak]

1 Pułk Kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza

Pułk został sformowany w maju 1939 r. w rejonie Zduńskiej Woli z 8 szwadronów KOP stacjonujących na wschodnich rubieżach Polski. 1 września 2 szwadrony odeszły ze składu pułku do Grupy Osłonowej „Kępno”. Nowy pułk został zasilony kadrą oficerską przeważnie z 14, 17, 23 i 25 pułków ułańskich oraz 1 i 7 pułku strzelców konnych.

Stacjonował w Wieluniu.

Wysunięty ku samej granicy Wieruszów-Ostrzeszów-Kępno w dniu 1 września toczył z oddziałami pancernymi nieprzyjaciela walki nad Wartą w rejonie Wielunia i Bolesławca nad Prosną. Przyłączył się do Kresowej Brygady Kawalerii i prowadził uwieńczone powodzeniem natarcie nad Wartą pod Strońskiem, Piaskami i Beleniem (4-5 IX). Dotarł do Warszawy (9 IX), walczył na przedpolach stolicy w rejonie Otwocka i Góry Kalwarii (10-13 IX), potem cofa się do Garwolina. Następnie przez Stoczek, Łuków dociera do Zamościa. Wraz z resztkami Kresowej Brygady Kawalerii toczy walki w okolicy Suchowola-Krasnobród (23-24 IX). W dniu 28 września pułk, wobec niemożności przebicia się na Węgry, został rozwiązany.

Barwy pułku: proporczyk granatowo-zielony, czapki okrągłe, otok granatowy, na denku wypustka zielona.

[d007]

3 Pułk Ułanów Śląskich zwany także Pułkiem 3 Ułanów Śląskich

Odrodził się 14 listopada 1917 roku ( nie w 1918) w I Korpusie Polskim gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego.
Rejon odtworzenia pułku wg. rozkazu gen. Dowbór-Muśnickiego to Mozów koło Ksanobrzegu ( nie Warszawa ).
W grudniu 1917 roku pułk liczył już 79 oficerów i 863 ułanów.

Warszawskie" losy pułku nastąpiły w roku 1918 i to od 13 października. Wtedy dostał miano Dzieci Warszawy", jednak Ministerstwo Spraw Wojskowych nigdy tej nazwy nie zatwierdziło.

Od roku 1922 3 Pułk Ułanów stacjonował w Tarnowskich Górach , które stały się jego macierzystym garnizonem.

Wracając do źródła to Pułk został utworzony w 1807 roku w Księstwie Warszawskim i wszedł w skład 2 dywizji gen. Józefa Zajączka. Formował się w Sieradzu.

To tak w dużym skrócie....po szczegóły zapraszam do Księgi Wrześniowej Chwały Pułków Śląskich" Przemszy-Zielińskiego
tom 1

Pozdrawiam
d007

[miszka7-1]

Badylarz,a 5-tym szwadronem(Żurno),otoczonym 1 września pod Kierzonką,to chyba dowodził rtm.Kazimierz Minecki.

W kwietniu i maju 39 ćwiczebny pułk KOP (8 szwadronów,pluton pionierów z kompanii saperów Czortków,pluton łączony armat p.panc.z baonów odwodowych Wilejka i Czortków oraz drużyna radiotelegraficzna z pułku KOP Zdołbunów) po otrzymaniu uzupełnień zlikwidował szwadrony Druja i Podświle reorganizując pułk w 6 szwadronów liniowych,szwadron ckm,szwadron gospodarczy,pluton p.panc.,pluton saperów,pluton łączności i dowództwo pułku oczywiście.Przyjmuje nazwę 1 pułk kawalerii KOP.

Jednak pod koniec sierpnia rozformowany zostaje szwadron ckm,a poszczególne hmm...drużyny przydzielono do szwadronów MACIERZYSTYCH. To daje nam teoretycznie 2 ckm nad stan.Jedak nie wiemy ile ckm fatycznie było w szwadronie ckm.Przyjmując,że było ich 16 podział wcale nie musiał odbywać się na zasadzie po równo".Np.pułków szwoleżerów,ułanów i strzelców konnych było 40.Daje to 10 brygad 4pułkowych w prostym rachunku.Oczywiście uległy zmotoryzowaniu 24 p.u.,1 psk i 10psk.Więc 8 4pułkowych i 1 3pułkowa.
Faktycznie pułki jezdne sformowano w 11 brygad,w tym 4pułkowe 4 reszta 3pułkowe.Jasne,że składało się na to wiele względów.
Tak więc podział mógłbyć inny np.po 3 ckm do 4 szwadronów,a 2 ckm do 2 szwadronów.Ale to moje GDYBANIE.Mogło tak być,ponieważ 1 p.k.KOP podzielono na 2 O.W.(oddziały wydzielone).

Na tym kończę(póki co).

Houk.

[miszka7-1]

Aha.
1 O.W. 4 szwadrony, 2 O.W. 2 szwadrony.

Houk.

[miszka7-1]

Sorki,poełniłem błąd. 4 ckm nad stan.

Houk.

[Badylarz]

Witam
Fajnie miszka7-1. Oczywiście to był rtm. Minecki.
Z tymi szwadronami KOP, to po prostu było tak, że miały one inny etat, niż normalny szwadron liniowy kawalerii. Rozwiązanie 2 szwadronów wynikało po prostu z dostosowania pułku KOP do etatu normalnego pułku kawalerii, chociaż nie do końca, bo przecież miał ostatecznie 6 szwadronów, a nie 4.
16 ckm prawdopodobnie wzięło się po prostu stąd, że ckm były w składzie szwadronów KOP - 2 ckm x 8 szwadronów = 16 ckm
Z tym rozdziałem ckm pytanie: czy przydzielenie 2 szwadronów do Gr.Osł. Kępno" było wcześniej, w tym samym czasie, później niż rzoformowanie szwadronu ckm ?
W pułku występował pluton saperów/pionierów, ale...
1. zdaje się, że pluton z kompanii (pieszej w końcu) saperów Czortków" nie był konny, więc co ? - drałowali na piechotę ?
2. równocześnie w O.de B. występuje pluton zmotoryzowany saperów KOP, nie podlegający teorytycznie 1 pułkowi kawalerii KOP - a może jednak to ten sam pluton tylko doraźnie zmotoryzowany ?

Jazłowiak - wymieniłeś pułki kawalerii regularnej istniejące przed wojną. Dodałeś do tego 1 pułk kawalerii KOP - zgoda. A może dołożysz jeszcze informacje o pułkach organizowanych już po wybuchu wojny - Warszawski Pułk Ułanów i pułki Rezerwowej Brygady Kawalerii Wołkowysk" (a może tak się nazywała - Brygada Kawalerii Rezerwowej Wołkowysk" ?)

Z poważaniem
Badylarz

[miszka7-1]

Badylarz,szwadrony KOP miały normalny etat w czasie pokoju,jak we wszystkich pułkach kawalerii-87 ludzi.W trakcie mobilizacji stany etatowe szwadronów liniowych w jednostkach pierwszorzutowych wzrastały do 120 ludzi.

Faktycznie w szwadronie KOPu były 2 ckm na stanie.

1 p.k.KOP był tzw.wzmocnionym pułkiem - 6 szwadronów liniowych.

Pewne jest,że pułk podzielono w dniu 31 sierpnia 39r.I tu małe sprostowanie mego ostatniego postu. 2 szwadrony (5 i 6) do O.W 1 i 4 szwadrony do O.W. 2.

Natomiast szwadron ckm rozformowano tuż wcześniej bo (dokładnie nie wiem) w ostatnich dniach sierpnia.

Myślę,że miało to związek z planem podziału pułku 31.08. i było to logicznym posunięciem,ponieważ w przypadku podzielonej jednostki,gdzie obydwie grupy działały na innych kierunkach niemożliwym byłoby efektywne użycie szwadronu ckm,jako zwartego pododdziału do wsparcia tychże grup.

Ile ckm trafiło do poszczególnych szwadronów dalej niewiadomo.

Houk.

[Badylarz]

Witam
Wskutek ostatnich pierepałek z forum, odświeżam ten wątek. Czy coś więcej wiadomo na temat organizacji 1 Pułku Kawalerii KOP ?
Pozdrowienia
Badylarz