Opancerzona łódź BK-31

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

a

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

.

[Woodhaven]

;

[Woodhaven]

;

[Woodhaven]

;

[Woodhaven]

;

[Woodhaven]

;

[Woodhaven]

;

[Speedy]

Bardzo ciekawy materiał, dzięki! To jeszcze moje 2 zdania komentarza:

1) Tym oznaczeniem BK-31 zabiliście mi klina, bo chyba nie było w ogóle takiego kutra. Przekopałem taką małą cegłę" po rosyjsku, Korabli i katiera WMF SSSR 1939-1945" i nie znalazłem zasadniczo niczego takiego. Tych kutrów zbudowano ok. 350, przenoszono je wielokrotnie z floty do floty a co najgorsze zmieniano im numery i oznaczenia i to średnio tak po 3 razy każdy :) ale był taki co miał i 7 numerów/oznaczeń :) Pół biedy jeszcze jeśli np. jakiś BKA No.92 przemianowano na BK-92; ale np. we Flotylli Wołżańskiej był kuter BKA No.64 który 9.X.42 przemianowano na No.91, 21.III.43 na No.314, 11.VI.1943 na No.313, zaś 22.III.44 na BK-313.

Dzięki jednak informacjom znalezionym na zalinkowanych przez was rosyjskich stronach udało mi się drania znaleźć. Należał bowiem do nietypowej serii projekt S-40, zbudowano ich tylko 7-8 szt. Najpewniej był to BKA No.43, noszący od 12.06.42 numer No.31, a od 18.08.42 - No.21. W czasie walk pod Stalingradem, 8.X.42 okręt osłaniający przeprawy w rejonie wyspy Gołodnyj wpadł pod niemiecki ostrzał artyleryjski. Miał zabitych i rannych (poległ m.in. dowódca), 4 przebicia w sekcji dziobowej, aby uchronić się przed zatonięciem został osadzony na mieliźnie. Ściągnąć się go już jednak nie udało, niemiecki ostrzał spowodował zresztą dalsze uszkodzenia, ostatecznie okręt zatonął na dobre i w listopadzie '42 skreślono go ze stanu Flotylli Wołżańskiej.

Tego samego dnia 8.X.42 w tej samej potyczce koło wyspy Gołodnyj zatonął od ognia art. jeszcze jeden rosyjski kuter, podobnego typu proj.1124, a mianowicie BKA No.11 (od 12.VI.42 No.41, od 18.08.42 No.51, od 16.11.42 No.31). Tym razem jednak okręt już po tygodniu został wydobyty i skierowany na remont, po którym powrócił do służby. We wrześniu 1943 przekazano go do Flotylli Azowskiej.

2) @Woodhaven Bliźniak BK-13" - to nie całkiem tak. BK-13 należy do pokrewnego typu projekt 1125, ale to jednak odmienna konstrukcja.

Projekty 1124 i 1125 powstawały mniej więcej jednocześnie, gdzieś od wczesnych lat 30. Pierwsze okręty obu typów też dostarczono mniej więcej jednocześnie, w 1937. 1124 był jednostką trochę większą, o wyporności 40-kilku ton, uzbrojoną w 2 armaty 76 mm wz.1927/32 (króciutkie, L/16,5) w wieżach od czołgu T-28. Mniejszy, 20-paro-tonowy 1125 miał 1 taką wieżę. Z tym uzbrojeniem było potem wiele jeszcze kombinacji. Marynarka narzekała na zbyt mały kąt podniesienia armaty czołgowej (25°) i próbowano najpierw zmodyfikować wieżę a potem skonstruować całkiem nową wieżę MU o kącie maks.70°. Ani jedno ani drugie nie wyszło, wieża MU okazała się nieudana i nie trafiła do produkcji, chociaż próbne egzemplarze zainstalowano na kilku kutrach. Po zaprzestaniu produkcji armaty wz. 27/32 w T-28 instalowano dłuższe Ł-10 (L/24) a potem Ł-11 (L/30). Próbowano więc zaimplementować je i na kutrach, w oryginalnych wieżach T-28 jak i w MU, ale okazało się że znowuż są z tym problemy techniczne. Po zakończeniu produkcji T-28 i wyczerpaniu zapasów wież zrobiła się kicha. Opracowano schemat instalacji wieży od T-34 z armatą F-34, ale znowuż, na początku lat 40. produkcja tego czołgu dopiero ruszała i wież wcale nie było w nadmiarze. Około 30 kutrów uzbrojono wówczas w 76 mm armaty przeciwlotnicze systemu Leander na podstawach cokołowych typu morskiego (otwartych - bez żadnych wież a nawet tarczy ochronnej, co w jednostce rzecznej jest bardzo słabym pomysłem; z drugiej strony możliwość prowadzenia ognia plot. była oczywistą zaletą). Ostatecznie pod koniec 1942 na kutrach zaczęto instalować wieże od T-34.

Kutry napędzane były silnikami benzynowymi GAM-34 o mocy 720 KM (w późniejszych wersjach podniesiono ją do 800-850) z chłodzeniem wodnym. Była to odmiana lotniczego silnika A.Mikulina AM-34. Projekt 1124 miał 2 takie silniki, mniejszy 1125 tylko 1. W czasie wojny w kutrach instalowano pochodzące z Lend-Lease silniki amerykańskie firmy Hall-Scott (900 KM) i Packard (1200 KM). Wymagały one bardziej wykwalifikowanych mechaników i benzyny o wyższej liczbie oktanowej, ale ogólnie uchodziły za bardziej niezawodne i trwalsze.

Projekt S-40 przeznaczony dla Flotylli Amurskiej powstał w roku 1940. Był to 30-tonowy kuter zewnętrznie dość podobny do 1125, uzbrojony w 1 wieżę od T-34. Miał jednak odmienną siłownię: napędzały go 2 silniki dieslowskie W-2 (takie jak w czołgach T-34 i in.) o mocy 2x500 KM. Pomysł okazał się nie całkiem udany, prędkość okrętu spadła, bardzo znacznie wzrósł za to hałas (mimo zastosowania podwodnego układu wydechowego), co było nie tylko uciążliwe dla załogi ale i taktycznie niekorzystne. Zbudowano w końcu tylko niewielką serię 8 takich kutrów i nie trafiły one na Amur lecz znacznie mniej egzotyczne rzeki w europejskiej części ZSRR. Aczkolwiek pod Stalingradem wyszły na jaw pewne zalety tej jednostki napędowej. Kutry z silnikami GAM-34 miały bardzo specyficzny układ chłodzenia wodnego, w którym przez radiatory chłodnic przetłaczana była woda zaburtowa. W warunkach zimowych dochodziło niekiedy do zasysania przez ten układ drobnych kawałków lodu, które zatykały przepływ powodując awarię chłodzenia. Opracowano wręcz potem dla kutrów specjalną modyfikację tego układu z systemem oddzielania lodu. Tymczasem w S-40 zastosowano klasyczne chłodzenie wodne, w którym radiator omywany był strumieniem powietrza nadmuchiwanym przez wentylatory i tego problemu w ogóle nie było.

3) @husky1: azywli to Monitor rzeczny i mialo wieze od T-34/85.
Czy byla to inna maszyna, czy modyfikacja BK-31?"

Z pewnym wahaniem powiedziałbym, że chyba czegoś takiego nie było. Nie znalazłem informacji nawet o testach na 1124 czy 1125 wież od T-34/85. Niewykluczone że dałoby się to zrobić, ale póki co nie mam potwierdzenia.

Natomiast po wojnie (a w zasadzie projektowanie zaczęto jeszcze w 1943) powstały projekty nowej serii kutrów rzecznych: projekt 190, 191, później jeszcze opracowany na podstawie tego pierwszego 192. Proj. 190 był trochę większy i uzbrojony w 2 armaty 85 mm, dwa pozostałe miały po jednej. Nie były to jednak wieże od T-34/85, chociaż trochę przypominały je kształtem, lecz specjalnie skonstruowane morsie wieże MU-85, o dużym kącie podniesienia działa (77°) umożliwiającym ogień plot. Natomiast zastosowana w nich armata MK-85 jak najbardziej bazowała na konstrukcji ZiS-S-53, a więc armaty stosowanej w T-34/85.

Projekt 190 pozostał ostatecznie tylko na papierze, zbudowano zaś małą serię kutrów proj. 191 i ulepszonego 191U a także 2 prototypowe kutry proj.192. Ostatecznie w latach 50. prace te zarzucono na pewien czas. Wpłynęła na to z jednej strony znaczna liczba starych kutrów proj. 1124 i 1125 będących w rezerwie, a z drugiej sytuacja polityczna jakie się wówczas wykształciła. Podstawowym zajęciem takich kutrów było patrolowanie rzek granicznych na wypadek wrogiej agresji, zaś ZSRR na wszystkich rzecznych granicach sąsiadował z krajami bloku komunistycznego, skąd agresja mu niespecjalnie groziła :)

Jeszcze linki:

Bardzo dobra rosyjska strona Monitor, poświęcona flotyllom rzecznym przede wszystkim Rosji i ZSRR, ale także innych krajów
http://cmboat.ru/monitor/monitor1/ (spis treści)

http://cmboat.ru/monitor/monitor124/ (opis 1124)

Stronka o tych kutrach konkretnie
http://wio.ru/fleet/ww2armorb-ru.htm

Strona z wiki o 1125
https://tinyurl.com/yda3t5du

Niestety po rosyjsku, ale w razie potrzeby służę pomocą w tłumaczeniu

[Woodhaven]

Tu występuje BK-31
https://forum.odkrywca.pl/uploads/forum_old/photos/picsforum27/10538313.jpg

Historia BK 13

http://v1.ru/text/meet_city/240586514972672.html

[Woodhaven]

Бронекатера проекта С-40
На основе проекта 1125У по заданию НКВД в 1938 г. ЦКБ-50 (главный конструктор — Б. Н. Четвериков) разработало проект дизельного бронекатера С-40 для Амударьи. После некоторого увеличения длины и ширины конструкторам удалось добиться заданного ограничения осадки. Учитывая особенности реки (илистое дно, большое количество взвешенных частиц в воде), для танкового дизеля В-2 предусматривался замкнутый цикл охлаждения.
В феврале 1940 г. Наркомат ВМФ также сформулировал оперативно-тактическое задание на малый дизельный бронекатер. Требования его соответствовали типу С-40, но с усилением зенитного вооружения 12,7 - мм пулеметами. Их своевременную сдачу флоту сорвало отсутствие сначала специальных морских башен МУ, затем танковых башен Т-34 и дизелей. Всего было построено восемь бронекатеров.
Основным недостатком пр. С-40 оказалась большая, даже несмотря на подводный выхлоп, шумность, что и послужило причиной заказа серии всего из восьми единиц. Но, что удивительно — под Сталинградом во время ледостава экипажам именно этих кораблей выпала наиболее тяжелая работа, так как у бронекатеров с обычными моторами нередко забивались льдом отверстия забора воды для охлаждения двигателей и они останавливались.
Бронекатера пр. С-40 имели следующие основные характеристики: водоизмещение 31,9 т; длина наибольшая 24,7 м; ширина 3,9 м; осадка 0,5 м. 1 танковый дизель В-2, обеспечивал скорость хода 19 узлов, при дальности плавания 125 км. Вооружение: 1 76,2-мм пушка и пулемет ДТ в башне Т-34, кроме этого — 3 7,62-мм пулемета ДТ стояли в трех башнях ПБ-3. Противопульное бронирование: борт — 7 мм; палуба — 4 мм; рубка бок и крыша соответственно 8 и 4 мм. Личный состав — 13 человек. Бронирование борта от 141/2 до 371/2 шпангоута. Нижняя кромка бортовой брони опускалась на 150 мм ниже ватерлинии.
Бронекатер проекта С-40
На 1 января 1941 г. один катер проекта 40 проходил испытание на реке Амударья.
Из отчетов о боевых действиях известно, что в 1942 г. в состав Волжской военной флотилии входили следующие бронекатера пр. С-40: БКА-23, БКА-26, БКА-31, БКА-34. Из них два последних погибли в бою соответственно 9 октября и 1 ноября 1942 г.
С 1942 г. часть бронекатеров проекта С-40 стали вооружать 82-мм реактивными установками М-8-М.