Osobliwe pomniki nagrobne na warszawskich Powązkach Wojskowych.

[formoza58]

Rownież mnie zaintrygowal kiedyś "obiekt ?". Zważywszy na polożenie, bralem pod uwagę gnojarkę na liście lub śmietnik

[Krzymen]

25 minutes ago, formoza58 napisał:

Rownież mnie zaintrygowal kiedyś "obiekt ?". Zważywszy na polożenie, bralem pod uwagę gnojarkę na liście lub śmietnik

Ja też stawiałbym na śmietnik - to nie wygląda na budynek pozbawiony dachu.

Idziemy dalej  Tu już coraz mniej punktów orientacyjnych. WS to grób Walerego Sławka, X prawdopodobna obecna lokalizacja kolejnego "osobliwego nagrobka" - mauzoleum gen. Karola Świerczewskiego. Po zachodniej stronie alei duże powierzchnie bez widocznych pochówków i brak alejek.

Jest trochę fotografii z pogrzebu Walerego Sławka, ale jeszcze nie znalazłem żadnej przedstawiającej jego przedwojenny grób. Nie wiem jak wyglądał.

[formoza58]

Teraz, formoza58 napisał:

Pomnik Orlat stoi jeszcze na pierwotnym miejscu, frontem na bramę nr.1. Natomiast Kwaterą Powstańcow 1863 roku, byl mur i koniec cmentarza z tej strony.

Uzupelnienie do Kwatery Powstańców Styczniowych.

Rok 1934... Widok na cmentarz i na obiekty za murem cmentarnym tj ogrodzenie obiektów na kozielskiej i nasyp kolejowy do obiektów wojskowych w Forcie Bema.

[formoza58]

Teraz, Krzymen napisał:

Kolejny fragment - MS - grób Aleksandra Sulkiewicza, kopiec I KP - kopiec Dowborczyków, cmentarz weteranów powstania 1863, pomnik Orląt Polskich 1920

Uzupełnienie do grobu Aleksandra Sulkiewicza.

Rok 1935, widoczna granica cmentarza. I tak jest bodaj teraz.

 

Edytowane 20 Styczeń 2023 przez formoza58

[formoza58]

W dniu 20.01.2023 o 22:13, formoza58 napisał:

Uzupełnienie do grobu Aleksandra Sulkiewicza.

Rok 1935, widoczna granica cmentarza. I tak jest bodaj teraz

Z dzisiejszego spaceru.

[formoza58]

Z dzisiejszego spaceru.

Granica pierwotna z  drugiej strony, jak przedstawione jest w ze zdjęć lotniczych z lat czterdziestych. Równo ścieżką na zapleczu Kwatery Powstancow Styczniowych, wychodzaca prawie na tylną fasadę domu przedpogrzebowego.......

[formoza58]

W dniu 20.01.2023 o 15:26, Krzymen napisał:

Pobawiłem się trochę z fotografią zrobioną przez sowieckich lotników w 1945 r. Granice Heldenfriedhof zaznaczyłem kolorem granatowym – tu, gdzie nie mam pewności, to linią przerywaną. Ciemno zielone linie – kwatery niemieckie z 1915-1918. Czarne DP w prostokącie, to prawdopodobna lokalizacja Domu Przedpogrzebowego.  Św. J – kościół św. Jozafata, Kapl. – Kapliczka, II Br. – grób oficerów II Br. LP to tzw. Mogiła czterech poetów legionowych (J.Brandys, W. Gniady, J. Mączka i B. Szul-Skjöldkrona). Znak zapytania ? – nie mam pojęcia co to jest.

Czarne X – jak w temacie, dwa "osobliwe pomniki"  - mauzolea towarzyszy Marchlewskiego i Bieruta.

W temacie lokalizacji domu przedpogrzebowego i kaplicy . Zrobilem korektę lokalizacji dp.

[formoza58]

W temacie kaplicy, to widać jej tylni kawałek na zdjeciu z pogrzebu Mączki...

[formoza58]

Jw.

Kaplica 1 listopada 1946 roku i jej lokalizacja ze współczesnych czasów...

[Krzymen]

16 hours ago, formoza58 napisał:

Kaplica 1 listopada 1946 roku i jej lokalizacja ze współczesnych czasów...

Powtórnie przeanalizowałem fotografię lotniczą powiększając ją maksymalnie.

Formoza – moim zdaniem za bardzo poprzesuwałeś dom przedpogrzebowy i kaplicę. Umiejscowiłeś kaplicę za blisko alei głównej i pomnika "Poetów Legionowych". Ja z kolei ewidentnie się pomyliłem pisząc, że „Groby niemieckie w okolicy obecnego domu przedpogrzebowego były raczej na terenie obecnych kwater A dod, N i N II”. To oczywiście spory błąd 

W 1945 r. - przy wschodnim boku Cmentarza Wojskowego – utworzono cmentarz bezwyznaniowy. Oba cmentarze połączono w 1964 i nadano nową nazwę – Cmentarz Komunalny. Oczywiście obecne kwatery A dod, N i N II zostały założone na terenie cmentarza bezwyznaniowego i tam żadnych grobów niemieckich nigdy nie było. Tym razem starałem się zachować proporcje kapliczki i domu przedpogrzebowego. Linia granatowa, to granica Cm. Wojskowego z 1939, czarna - niemiecki Heldenfriedhof, jasno zielona – obecna granica po połączeniu cmentarzy wojskowego i bezwyznaniowego, biała –  obecne główne aleje.

[Krzymen]

Dwie fotografie ze strony fotopolska.
Zdjęcie jeszcze przed wydzieleniem niemieckiego Heldenfriedhof. Z prawej strony widać groby z kwatery weteranów Legionów Polskich. Około 60 grobów – czyli jeden lub dwa rzędy - Niemcy kazali przenieść w inne miejsce. Kaplica jest sporo oddalona od alei.

Tu już na pewno po 1941 roku. Z prawej strony kaplicy widać ogrodzenie z metalowej siatki, a z tyłu z lewej strony - nowe groby.

[formoza58]

Teraz, Krzymen napisał:

Z prawej strony widać groby z kwatery weteranów Legionów Polskich.

Jeden rząd za kwatera, w ktorej pochowani sa min. czterej poeci i gen. Tessaro Czy to te groby pochowanych w 1917  roku?

[formoza58]

Trochę w temacie bramy głównej . Wygląd do 1918 roku...

[formoza58]

Jw.

Po zdjęciu górnej części, po 1918 roku, w okresie międzywojnia...

[formoza58]

Jw.

Po wojnie, 1 listopada 1946, kiedy chowano 300 żolnierzy WP poleglych na Przyczółku Czerniakowskim...

[Krzymen]

9 hours ago, formoza58 napisał:

Jeden rząd za kwatera, w ktorej pochowani sa min. czterej poeci i gen. Tessaro Czy to te groby pochowanych w 1917  roku?

Na Cmentarzu Wojskowym, w przeciwieństwie do Starych Powązek, chyba kilkakrotnie zmieniała się numeracja kwater. Obecnie to ta sama kwatera, co pomnik "Poetów Legionowych", a konkretnie A 5, rząd 8. Są to groby legionistów i żołnierzy Polskiej Siły Zbrojnej pochowanych w latach 1917-1918.

[formoza58]

23 godziny temu, formoza58 napisał:

W temacie kaplicy, to widać jej tylni kawałek na zdjeciu z pogrzebu Mączki...

Najlepszym drogowskazem do lokalizacji kaplicy jest grób Ignacego Boernera i zdjęcia z jego pogrzebu w kwietniu 1933 roku. Spoczywa w kwaterze A 5, rzad 7, grob 14. Jedno ze zdjęć chyba robione " półlotu ptaka" własnie  z  kaplicy ...

[formoza58]

Drugim drogowskazem lokalizacji kaplicy jest zdjęcie z pogrzebu  Bieruta w 1956 roku...

[Krzymen]

18 hours ago, formoza58 napisał:

Najlepszym drogowskazem do lokalizacji kaplicy jest grób Ignacego Boernera i zdjęcia z jego pogrzebu w kwietniu 1933 roku. Spoczywa w kwaterze A 5, rzad 7, grob 14. Jedno ze zdjęć chyba robione " półlotu ptaka" własnie  z  kaplicy ...

 

Na ostatnim planie, u góry tej fotografii, widać betonowe krzyże z tabliczkami nakrytymi połówkami "adrianów". To kwatery z 1918-1920.

Fotografia zrobiona ze schodów kaplicy.

A tu chyba gość, który ją zrobił  Stoi z aparatem na schodach kaplicy. Przemawia generał Andrzej Galica.

Fotografia z góry kaplicy - patrząc w kierunku alei głównej i kwater niemieckich z I w.ś.

Nie mam miary w oku, ale oceniłbym odległość kaplica - pomnik na 20-30 m.

[formoza58]

Masz rację, może nawet dalej. Tutaj sie nie zmieścil w kadrze.

[Krzymen]

2 hours ago, formoza58 napisał:

Masz rację, może nawet dalej. Tutaj sie nie zmieścil w kadrze.

Nie wiem, czy mam rację, ale na fotografii zrobionej pod tym kątem pomnik musiałby znajdować się w kadrze !

Ściągnąłem zdjęcie z fotopolska.eu, maksymalnie powiększyłem i jeden fragment wygląda, jakby przy nim majstrowano. Ta fotografia nie jest wiarygodna i to chyba właśnie w interesującym nas wycinku.

Nie da się maszerować nie mając głowy   W przenośni można coś robić "bez głowy", ale fizycznie jej nie mając już nie !  A u dowódcy maszerującego oddziału i u kilku żołnierzy głów nie widzę. Granie na instrumentach dętych też wymaga posiadania głów   Jak tu dąć w trąbę nie mając ust  Popatrz na trzech ostatnich orkiestrantów 

[formoza58]

 Ot, wyjaśniła się zagadka ;-)

[formoza58]

W dniu 20.01.2023 o 20:24, Krzymen napisał:

Kolejny fragment - MS - grób Aleksandra Sulkiewicza, kopiec I KP - kopiec Dowborczyków, cmentarz weteranów powstania 1863, pomnik Orląt Polskich 1920

1 listopad 1946 roku. Pomnik Orląt jeszcze na starym miejscu...

[formoza58]

12 godzin temu, formoza58 napisał:

 Ot, wyjaśniła się zagadka ;-)

Tutaj  grób " Czterech Poetow" zmieścił sie zmiescił sie w kadrze. Swoją drogą, widać  na nim, jak wygladały ostatnie drogi niemieckich pogrzebów. Od kaplicy na kwaterę znajdującasię w miejscu współczesnej  trasy. Na zdjęciu z zimy 1941 widoczny przy drodze grob Aleksandra Sulkiewicza.

[Krzymen]

2 hours ago, formoza58 napisał:

Tutaj  grób " Czterech Poetow" zmieścił sie zmiescił sie w kadrze. Swoją drogą, widać  na nim, jak wygladały ostatnie drogi niemieckich pogrzebów. Od kaplicy na kwaterę znajdująca się w miejscu współczesnej  trasy. Na zdjęciu z zimy 1941 widoczny przy drodze grob Aleksandra Sulkiewicza.

Grób na pewno się zmieścił, ale chyba zasłania go drzewo.  Z lewej strony fotografii widać budynek, który stoi do dziś - Powązkowska 80. Ten obiekt w formie ściany, to nie grób Sulkiewicza, który jest dalej w głębi cmentarza i dodatkowo koło muru. To chyba jakiś pomnik wystawiony już "za Niemca".

Nareszcie znalazłem fotografię z pomnikiem na grobie legionistów na pierwszym planie i kapliczką (co prawda słabo oświetloną) na drugim. Luty 1938 - uroczystości związane z rocznicą bitwy pod Rarańczą.