Polskie dywizje piechoty we wrześniu 1939 roku (pytanie)

[Gebhardt]

PZL, miej na uwadze ze byly odmienne organizacje pokojowe i wojenne. Mozna wziasc z duza doza pewnosci ze organizacja kckm na stopie wojennej to poczet dcy, 3 plutony ckm an biedkach (a 3 km), pluton ckm na taczankach (a 3 km), pluton mozdzierzy (a 2 mozdzierze) i druzyna gospodarcza.

Karabin na biedce: karabinowy, celowniczy, tasmowy, pomocniczy, 2 amunicyjnych 2 woznicow, ckm z osprzetem, biedka pod ckm, biedka amunicyjna, 2 konie pociagowe.

Poczet dcy plutonu biedkowego: Dca, zastepca, obserwator, goniec

Karabin na taczance: Karabinowy, celowniczy (na biedce), tasmowy, 2 amunicyjny, woznica taczanki (na taczance)(bo niby dgdzie?:), woznica biedki, ckm z osprzetem, taczanka, biedka amunicyjna 4 konie P.

Pozet dcy plutonu taczankowego: Dca konno, zastepca, obserwator, goniec, luzak, kon W.

Pluton mozdziery, dokladnie jak PZL podal, z tym ze w sekcji mozdzierza bylo tylko 2-3 amunicyjnych - dokladnie funkcje: dzialonowy, celowniczy, ladowniczy, pomocniczy, 2 amunicyjnych (albo nie ma pomociczego i jest 3 amunicyjnych), 2 woznicow biedki, mozdzierz 81mm z osprzetem, biedka pod mozdzierz, biedka amunicyjna.

Ponadto kompania miala 6 celownikow-katomierzy, 6 dalmierzy i nie pamietam ile ale sprawdze, katomierz- busoli. Zgaduje ze celowniki-katomierze byly rozdzielone po jednym na pluton biedkowy i po jenym na ckm w plutonie taczankowym. Pluton biedkowy na ogol dzialal jako obrona plot na rzecz dcy baonu, a reszta plutonow byla przydzielana poszczegolnym kompaniom. Jako ciekawostka, mozna zauwazyc na zdjeciach ze zolnierze plutonow ckm na taczankach piechoty najczesciej nosili helmy wz 31 odwrocone do tylu aby daszki nie przeszkadzaly w dozorowaniu nieba.

Poczet dcy kompanii byl taki jak w k strz z dodatkowym sprzetem jak dalmierz i katomierz-busola. Druzyna gospodarcza tez byla taka sama z dodatkiem rusznikarza czy dwoch.

Co do kompanii zwiadowczej a w tym plutonu kolarzy, jesli Bocian pozwoli :), to najlepiej zajrzec do forum na stronce Kampania Wrzesniowa Bolas'a gdzie juz ten przedmiot byl in-extenso przewalkowany i sa tam interesujace ciebie dane.

Informacje oparte o synteze tematu w zeszytach 'Piechota', relacje i Podrecznik dcy plut strzeleckiego.

[pzl]

Jak dobrze wczytałem się w informacje zawarte na innym forum to tam jest podawana zupełnie inna organizacja kolarzy niż wynika to z posiadanych przeze mnie informacji.

Sprawdziłem organizację oddziału kolarzy dla batalionów ON.
Tam w pierwszej fazie organizacji było 11 kolarzy, później 13 kolarzy w oddziale. Z niektórych relacji wynika, iż nie był on jednostką samodzielną w batalionie, istniał jako patrole przy kompaniach /1 podoficer + 2 kolarzy/, i patrol przy batalionie /4 kolarzy/. Być może patrol kolarzy wchodził nawet w skład jednostki łączności batalionu.

Podobną organizację oddziału kolarzy /tzn. 13 kolarzy/ znalazłem również przy pułkach piechoty. Tam pluton miał mieć organizację 3 drużyny po 13 kolarzy + poczet dowódcy.

[Gebhardt]

Zauwazylem pomylke w ostatnim poscie, oczywiscie pluton ckm TACZANKOWY byl do obrony plot a nie biedkowy jak mi z przegranego mozgu wyskoczylo. Katomierzy-busoli bylo 6 - po jednym zestawie na pluton + 1 przy dcy kompanii.

Dzialon mozdzierza prawie na pewno skladal sie z dzialonowego, celowniczego, ladowniczego, pomocniczego, 2 amunicyjnych i 2 woznicow bedki - razem 8.

Mam gdzies synteze kompanii rozpoznawczej pulku piechoty, postaram sie jutro podrzucic. Co do ON to bylo roznie zaleznie od rodzaju baonu. Tu jest duzo latwiej bo zachowaly sie oryginalne tabele organizacyjne ON. Tez postaram sie jutro podrzucic.

Mowimy oczywiscie tutaj o czczej teorii, bo podczas mobilizacji najrozniej bywalo, jednych rzeczy bylo za malo, innych za duzo, potem odchodzily straty, dochodzily przybledy i dcy sobie przeorganizowywali wedlug wlasnego widzimisie - zreszta czesto bardzo zyciowo. Dlatego relacje sa slabym materialem jesli chodzi o dojscie do oficjalnej organizacji mob!

[pzl]

W poście zjadło słowo DRUŻYNY...

A teraz pytanie. Czy ktoś wie jak zorganizowany był pluton kolarzy?

Mam dwie organizacje drużyny:

1) 3 podoficerów + 10 kolarzy
2) 1 podoficerów + 10 kolarzy

W pierwszym przypadku były 3 patrole w składzie 1 podoficer + 2 kolarzy, oraz 4 kolarzy jako co?
W drugim też trzy tyle, że jeden to 1 podoficer + 2 kolarzy, oraz po 4 kolarzy w dwóch pozostałych.
Jest to zgodne z prawdą?

[Gebhardt]

Kompania zwiadowcza wg syntezy w 'Piechocie' - w skrocie.
Poczet dcy kompanii
Dca, kon W; obserwator, rower; 2 goncow na rowerach; 2 telefonistow na rowerach; sanitariusz (na wozie bagazowym); luzak, kon W.

Pluton na rowerach (wszyscy na rowerach)
Poczet dcy plutonu: dca, zca dcy, obserwator, goniec.
2 druzyny: a dca, zca, karabinowy rkm, celowniczy rkm, 2 amunicyjnych rkm, 13 strzelcow (razem 1+18 jak w normalnej druzynie strzeleckiej piechoty). Ponadto w jednej druzynie byl strzelec z kbppanc.

Pluton konny (wszyscy konno)
Poczet dcy plutonu: dca, zca dcy, obserwator, goniec-luzak.
2 sekcje rkm: a karabinowy, celowniczy, amunicyjny, 2 koniowodnych + kon juczny.
5 sekcji liniowych: a sekcyjny, 3 strzelcow, 2 koniowodnych.
Jedna sekcja liniowa miala strzelca wyposazonego w kbppanc.

Druzyna gospodarcza
Szef (rower); podoficerowie gospodarczy (na wozie), broni (rower), furazowy (na wozie); 2 kucharze (na kuchni i wozie zyw); szefc, krawiec, mechanik rowerowy (na rowerach); 5 woznicow (kuchni i wozow - przykuchennego, bagazowego, furazowego, amunicyjnego).

Oficerowie, zcy dcow plutonow, obserwator dcy komp, sanitariusz, celowniczowie kb ppanc i podoficerowie sluzbowi mieli pistolety, reszta (poza celowniczymi rkm) kbk. Ponadto oficerowie, zcy dcow plut i obserwatorzy mieli lornetki. Obserwatorzy mieli rakietnice.

[Gebhardt]

Baon typ I, II
W oddziale lacznosci dctwa baonu, druzyna kolarzy a podoficer rezerwy i 9 szeregowych uzbr w kbk.

Baon typ III, IV
W oddziale lacznosci dctwa baonu, patrol kolarzy a 4 szeregowych uzbr w kbk (to sa chyba wlasciwie goncy na rowerach a nie 'kolarze' w sensie wojska rowerowego).
Baonowy oddzial zwiadowcow: dca (oficer rezerwy), zca (podoficer rezerwy) i 3 druzyny a 1 + 9 jak w druzynach baonow typ I i II. Dca uzbrojony w pistolet, reszta kbk. Wszyscy na rowerach.

Baony typu S nie mialy oddzialow kolarzy.

Poza tym byly przewidziane 2 typy Kompanii Kolarskich ON typu K.S. i K. Czy jakiekolwiek zorganizowano do wybuchu wojny, nie wiem. Czy ktos cos wie na ten temat.

Kompania KS miala miec dowodztwo na rowerach; druzyne gospodarcza; pluton strzelecki na rowerach, poczet a 1+2 i 3 sekcje (1+18 z rkm) i pluton ckm: poczet a dca na motocyklu/laziku i zca, rusznikarz i obserwator na rowerach i 3 sekcje ckm na motocyklach/lazikach a 1+8 (w tym 3 kierowcow motocykla/lazika)

Kompania typ K miala miec dowodztwo na rowewrach, druz gospodarcza i 3 plutony strzeleckie.
Pluton strzelecki a poczet (1+ 2) i 3 druzyny strzeleckie z rkm (1+13)

[pzl]

Poniżej dość skrupulatnie odtworzyłem na podstawie stanów faktycznych strukturę batalionów ON typu I.
UWAGA: Prawdopodobnie drużyna łączności miała etatowo 1 wóz podobnie jak pluton pionierów ON, ale nie znalazłem żadnego potwierdzenia tego faktu.
W praktyce liczba wozów w batalionie była wyższa i wynosiła w większości z nich od 18 do 16.

ORGANIZACJA BATALIONU OBRONY NARODOWEJ TYPU I

Pluton strzelecki:
a. poczet dowódcy: 3
/dowódca, zastępca, obserwator/
b. sekcja rkm: 4
/1 podoficer rezerwy, 3 strzelców, 1 rkm Bergmann, Maxim/
1) drużyna 9
/1 podoficer rezerwy, 8 strzelców/
2) drużyna 9
/1 podoficer rezerwy, 8 strzelców/
3) drużyna 9
/1 podoficer rezerwy, 8 strzelców/

Łącznie w plutonie: 34 żołnierzy
/1 oficer rezerwy, 5 podoficerów rezerwy, 28 strzelców/

Kompania strzelecka:
a. poczet dowódcy: 5
/dowódca, 2 obserwatorów, trębacz, ordynans/
b. drużyna gospodarcza: 9
/szef kompanii, podoficer broni, podoficer gospodarczy,
podoficer materiałowy, podoficer żywnościowy, kancelista,
kucharz, 2 strzelców, 1 kuchnia polowa, 4 wozy konne/
c. sekcja sanitarna: 5
/1 podoficer rezerwy, 4 strzelców, 2 noszy/

Łącznie: 19 żołnierzy
/1 oficer zawodowy, 2 podoficerów zawodowych,
5 podoficerów rezerwy, 11 strzelców/

Kompania strzelecka: 1 oficer zawodowy, 2 podoficerów zawodowych, 3 oficerów rezerwy, 20 podoficerów rezerwy, 95 strzelców; łącznie w kompanii: 121 żołnierzy

Batalion strzelecki:
a. poczet dowódcy: 8
/dowódca, adiutant, szef batalionu, lekarz, 2 obserwatorów,trębacz, motocyklista, 1 motocykl z przyczepką/
b. drużyna sanitarna: 6
/2 podoficerów rezerwy, 4 strzelców, 2 noszy, 1 wózek/
c. drużyna łączności: 16
/1 podoficer rezerwy, 15 strzelców, 1 łącznica polowa
10 połączeniowa, 3 aparaty telefoniczne/
d. drużyna kolarzy: 13
/3 podoficerów rezerwy, 10 strzelców, 13 rowerów/
e. pluton ckm: 11
/1 oficer rezerwy, 2 podoficerów rezerwy, 8 strzelców, 2 ckm Hotchkiss, 2 biedki/

Łącznie: 54 żołnierzy
/1 oficer zawodowy, 3 oficerów rezerwy, 1 podoficer zawodowy, 9 podoficerów rezerwy, 40 strzelców/

Batalion strzelecki: 4 oficerów zawodowych, 12 oficerów rezerwy, 7 podoficerów zawodowych, 69 podoficerów rezerwy, 325 strzelców; łącznie w batalionie: 417 żołnierzy;
środki transportu: 1 motocykl z przyczepką, 2 biedki pod ckm, 3 kuchnie polowe, 12 wozów konnych, 13 rowerów

Pistolety:
- dowódcy plutonów: 9
- dowódcy kompanii: 3
- dowódca batalionu: 1
- adiutant: 1
- szefowie kompanii: 3
- szef batalionu: 1
- lekarz: 1

[pzl]

Przy batalioniach ON typu IV, które w rzeczywistości nie mogły mieć 702 żołnierzy, a jedynie około 677-676 gdyż nie posiadały plutonu ppanc. wychodzi mi za mała liczba podoficerów rezerwy. Ponadto stany faktyczne tych batalionów po mobilizacji mieściły się z reguły pomiędzy 689-680 żołnierzy.

[Pitt34]

Mam pytanie. Chodzi o skład kompani p-pac. w pułku piechoty. Czy ktoś z kolegów ma coś na ten temat?
Z tego co pamiętam to w skład kompanii wchodziło 9 armat. Czy dzieliły sie one na plutony? Widomo ze w piechocie obsługa składała się z 7 żołnierzy.A czy ktoś wie czy był jakis pluton gospodarczy w takiej kompani i ilu liczył żołnierzy oraz jaki był skład dowodztwa kompanii?
Pozdrawiam Piotr

[Gebhardt]

Postaram sie jutro sprawdzic dokjladniej, ale na poczatek kompania skladala sie normalnie z pocztu dowodcy, 3 plutonow a 3 dziala i druzyny gospodarczej. Kazdy pluton skladal sie z pocztu dowodcy i 3 dzialonow skladajacych sie z dzialonowego, celowniczego, ladowniczego, trzech amunicyjnych i koniowodnego oraz dziala, przodku i 2 koni pociagowych.

[Pitt34]

Własnie najciekawsze to bedą interesujace stany pocztów dowódców w tej kompanii oraz drużyny gospodarczej. Myslę ze moze byc to podobne do kompani piechoty ale czy na pewno? Druzyna gospodarcza moze miec np. jeszcze jakis dodatkowych zbrojmistrzów lub rusznikarzy do armatek.
Pozdrawiam Piotr

[Gebhardt]

Dokladnie tak ale wybacz, nie zostalo eczoraj czasu na wygrzebanie. Na pewniaka jutro podam dokladne cyfry. Poczty dcy wszystkich kompanii piechoty skladaly sie z dcy, trebacza, patrolu lub sekcji sanitarnej (wyposazonych w torby sanitarne i 1 pare noszy per patrol ergo 2 w sekcji), obserwatorow (wyposazonych w lornetki i rakietnice) i goncow. Poczty dcy plutonu normalnie zawieraly zstepce dcy, gonca(ow) i obserwatora (ow). Druzyny gospodarcze skladaly sie sierzanta szefa, 3-4 podoficerow sluzbowych (administracyjnego, broni, zywnosciowego i ?prowiantowego), kucharza + 1-2 pomocnikow, woznicow (kuchnia polowa, woz przykuchenny, woz bagazowy 1-2 wozy amunicyjne; 1 woznica per woz), w kckm i kppanc rowniez rusznikarza z zestawem narzedzi.

[Gebhardt]

Zrodla na temat organizacji kppanc sa nieslychanie skape
Kryska –Karski (Piechota) podaje nastepujaca organizacje kppanc na stopie wojennej:
Stan 4+120
9 armat
97 kbk
pistolety 27
rakietnice 4
lornetki 20
Kuchnia polowa
8 wozow dwu-konnych
1 kon W
38 koni P

Dca z pocztem
Dca, 4 obs, 9 sanitariuszy, 3 goncow motocyklowych, goniec, luzak dcy; razem 1+21

Druzyna gospodarcza
Szef, pod gosp, pod broni, puszkarz, 3 kucharzy, szefc, krawiec, zapasowa obsluga (6), 9 woznicow; razem 27.
3 Plutony ppanc
1+24

Rzuca sie w oczy wiele bledow odnosnie pocztu i druzyny (chociazby: cyfry sumaryczne nie zgadzaja sie z wyliczeniem, a stan uzbrojenia kompanii nie pokrywa sie z podanymi funkcjami). Nie wierze tez w 9 sanitariuszy (gdy k piech (230 ludzi) i k ckm (172 ludzi) mialy sekcje 6) i ze nie bylo arcywaznego etatu podoficera zywnosciowego na stanie! Nie bardzo mi sie tez chce wierzyc w etatowe 3 motocykle. Raczej podana organizacja prawdopodobnie odzwierciadla faktyczna organizacje jednej kompanii raczej niz normalny etat. Niestety “Podrecznik dcy plutonu strzeleckiego”, tak pomocny przy innych kompaniach piechoty, akurat nie zawiera nic o k ppanc.

Zakladajac ze globalny stan jest zgodny z prawda (niestety KK nie podaje skad ta cyfra, ale powtarza sie – ile tego to jest powielanie KK to inna rzecz) zgaduje ze kompania wygladala nastepujaco:

Co do plutonow mozemy miec wzgledna pewnosc i zgadzamy sie z KK :) :
Dca i poczet:
Oficer (ppor/por – pistolet, lornetka); zca (st podoficer - pistolet, lornetka); obserwator (szer – kbk, pistolet, rakietnica); goniec (szer – kbk).
3 Dzialony a
Dzialonowy (podof - pistolet, lornetka) i szeregowi z kbk: celowniczy, ladowniczy, 3 amunicyjnych i woznica. Ponadto dzialon mial armate ppanc, przodek, 2 konie P, 4 pasy naramienne ze sznurami do ciagnienia dziala i niezbednik. Kto dokladnie ciagnal na pasie, pchal, niosl skrzynki z amo/niezbednik to nie wiem a bardzo chcialbym wiedziec!

Najbardziej prawdopodobnym glownym bledem ktory nastapil z zestawieniu KK jest ze mialy byc 2 zapasowe zalogi a nie jedna. Jezeli byly wyposazone wylacznie w kbk (co jest o tyle logiczne ze mogly wtedy sluzyc jako odwod strzelecki kompanii) to przynajmniej stany zgadzaja sie z wyliczeniem na 100%. Dalej podaje moja koncepcje organizacji poctu i druz gosp. Odchylenia od koncepcji KK glownie uzasadniam lepiej udokumentowana organizacja tego rodzaju pododdzialow k piech i k ckm.

Dca kompanii z pocztem:
Dca (kpt – pistolet, lornetka); trebacz – dca pocztu (podoficer - kbk, sygnalowka); luzak dcy komp (strz – kbk); obserwator (podof – kbk, lornetka, rakietnica); 3 obserwatorow (strz – kbk, lornetka), sanitariusz dca sekcji san i patrolu nr 1 (podof – pist, torba sanitarna podoficerska), sanitariusz dca patr nr 2 (strz – pist, torba sanitarna podoficerska), 4 noszowych (strz – pistolet) plus po jednej pary noszy na 2 noszowych noszona na zmiane (ergo patrol sanitarny = sanitariusz + 2 noszowych + para noszy); 4 goncow (strz – kbk).

Inna mozliwosc to ze obserwatorow bylo 2 a za to goncow 6. O tyle wydaje mi sie to prawdopodobne ze a) normalnie wszyscy obserwatorzy mieli rakietnice, b) po jakiego grzyba dowodcy kompanii ktorzy w zasadzie rzadko kiedy dowodzil w polu czymkolwiek nie mowiac nic o calej kompanii (normalnie plutony przydzielano baonom pulku) az 4 obserwatorow gdy dcy komp piechoty czy ckm mieli ich 2; c) za to przy kompanii rozsianej plutonami po baonach a najczesciej dzialonami po kompaniach potrzebowal wiecej sil do utrzymania lacznosci z oddzialem i dca pulku

Druzyna gospodarcza
Sierzant-szef dca druzyny (pistolet), 4 podoficerow sluzbowych uzbrojonych w pistolety (administracyjny, broni, zywnosciowy, materialowy), 13 strzelcow sluzbowych uzbrojonych w kbk (kucharza, 2 pomocnikow kucharza, puszkarza, 9 woznicow) oraz 12 strz zalog zapasowych (ewent 10-11 strz + 1-2 podof) rowniez uzbr w kbk. O ile gdzies nie zrobilem byka w arytmetyce pozostawia to do stanu 120 szeregowych 2 strz z kbk. Mysle ze byli oni kancelista i szewcem/rymarzem.

Druzyna miala nastepujace pojazdy: kuchnia polowa 4-konna i 8 wozow taborowych 2-konnyc (przykuchenny, furazowy, puszkarza, kancelaryjno-bagazowy i 4 amunicyjne – zgaduje ze po jednym na pluton z amunicja ppanc i jeden na kompanie z amunicja malo-kalibrowa).

Uderza w powyzszej organizacji brak broni maszynowej ktory dal sie we znaki podczas kampanii. Z tego powodu oddzialy ppanc chetnie sie dozbrajaly w rkm z porzuconego sprzetu ile sie dalo, tworzac sekcje rkm z zalog zapasowych w pierwszy rzedzie. Czasami dochodzilo az do stanu rkm per dzialo.

Wybaczcie za tasmowiec, ale jak widzicie jest to lamiglowka i jest wiecej niz mozliwe ze moje rozwiazanie zawiera bledy. Chcialbym spawe tak zostawic zeby inni mogli latwo przeanalizowac moj tok myslenia przy korekcie.

[Pitt34]

Dzięki Krzysztofie za wyjasnienia odnośnie kompanii ppanc.
Ciekawa sprawa z tymi goncami na motocyklach. Może KK sugerował się tym że plutony przydzielone do baonów beda w dużych odległosciach od siebie i stad ci goncy na motocyklach. Chociaż szczeze mowiac jakos oni nie pasują do całości. Tak jak z tymi sanitariuszami az 9 zołnierzy? Chyba faktycznie tu sie pomyslił. Chyba ze tez sugerował sie tym ze kazdy patrol sanitarny w liczbie trzech zołnierzy miał zostac przydzielony bezposrednio do kazdego plutonu. Ale to sa tylko moje przypuszczenia.
Pozdrawiam Piotr

[Badylarz]

Sorry, że odgrzebuję, ale mam pytanie co dalej z organizacją dywizji, przecież to nie wszystko np. organizacja kompanii sztabowej, czy kompanii ckm dywizyjnej. Proszę o odzew.
Z całym szacunkiem
Badylarz