ID Guzika

[Diago]

wydaje mi sie ze jest to polski guzik lata 20 ?? myle sie??

[Jaro5]

GUZIKI wzoru 1917

Guziki wzoru 1917 wprowadzone dla Polskiej Siły Zbrojnej w kwietniu, były produkowane masowo przez wytwórnie polskie, austriackie i niemieckie na przestrzeni wielu lat. W przepisach mowa jest o guzikach “metalowych, biało matowych z orłami według wzoru z roku 1830”. Znane są nieliczne egzemplarze guzików wykonanych zgodnie z przepisem, wszystkie o tym samym rysunku orła, lecz różniące się metalem użytym do produkcji. Są to guziki z początkowego okresu produkcji, z lat 1917-1918 wytwarzane zarówno w firmie L. Minchajmera jak i w fabrykach austriackich i niemieckich z blachy cynkowej z rewersem cynkowym, lub stalowym. Jednak większość guzików wzoru 1917 przedstawia rysunki orła dalekie od przepisowego.

W oddziałach tworzonych przy znacznym poparciu Austrii przeważały guziki wyprodukowane przez firmy austriackie, natomiast guziki noszone na terenie Królestwa, oraz w Armii Wielkopolskiej w większej części wykonane przez firmy niemieckie. Guziki wzoru 1917 wykonywane były w wielkościach od 14 do 25 mm z blach mosiężnych, stalowych, cynkowych, aluminiowych i srebrnych. Wiele guzików z tego okresu spotkać można pokrytych farbami ochronnymi, a także oksydowanych, srebrzonych, złoconych, miedziowanych i niklowanych. Rewersy produkowano z blach cynkowych, stalowych, mosiężnych lub miedzianych i opatrywano oznaczeniami producentów, łączonych często z ornamentami roślinnymi lub z rysunkami zwierząt (lwy, ptaki). Występuje również duża grupa guzików nie sygnowanych.

Odnotowano ponad 200 odmian guzików wzoru 1917 różnych firm.

Regulamin z 1917 roku wprowadził hak mundurowy do podtrzymania pasa głównego, wszywany w tylniej części munduru. Hak ten wykonywany był z blachy cynkowej w ten sam sposób jak niemieckie haki mundurowe z tego okresu. Wyobrażony na nim orzeł jest identyczny jak na rysunku przewidzianym dla guzików. Znana jest też odmiana haków wykonana podobnie jak guziki, z tą jednakże różnicą, że dolna połowa rewersu wysunięta jest ku tyłowi na odległość około 3 mm i zaopatrzona nie w jedno, lecz w dwa uszka.

Guziki produkcji polskiej

Pierwsze guziki wzoru 17 wytwarzane na ziemiach polskich przez polską firmę produkowane były przez Ludwika Minchejmera w Warszawie i przeznaczone były dla oficerów. Są to guziki o konstrukcji identycznej z guzikami Legionów Polskich zarówno artyleryjskimi jak i z numerami pułków produkowanymi przez tę firmę i charakteryzują się starannym wykonaniem. Występują w wielkościach 17 i 24 mm. Wyroby innych firm krajowych, pochodzące z późniejszego okresu cechuje duża niedokładność rysunku i niestaranność wykonania.

Na sygnowanych guzikach wzoru 1917 produkcji polskiej odnotowano następujące oznaczenia firmowe : “A. SZYFMAN WARSZAWA”, “BRISTOL M.M.”, “EXTRA FEIN B. i F.”, “EXTRA FEIN R.B.”, “FR. KARPOWICZ WARSZAWA”, “J.S.W. MAGNETA”, “L. MINCHEJMER”, “L. MINCHEJMER WARSZAWA”, “L. MINCHEJMER w WARSZAWIE”, “POLONJA”, “POLONJA S i C”“POLONIA W. Sz.”, “POLSKI WYRÓB”, “POLOGNE CH. G. W.”, “STELLA” “SZ. A. WARSZAWA”, “SZYK POLSKI”, “WOYSKO POLSKIE”, “WOJSKO POLSKIE J.SZ.”, “WYRÓB POLSKI”, “WYRÓB POLSKI M.M.”, “WYRÓB POLSKI ZKW”, “ZKW”, “ZS”. , “Z.S.W.”

Guziki wzoru 1917 przeznaczone dla żołnierzy wykonane są z dwóch warstw cynku nieznacznie oddalonych od siebie. Wyobrażony na nich orzeł jest w porównaniu do guzików oficerskich mniej szczegółowy. Istnieje kilkanaście odmian tych guzików różniących się rysunkiem. Wszystkie guziki żołnierskie wzoru 1917 produkcji polskiej pozbawione są oznaczeń na rewersach i nie wiadomo z jakiej pochodzą wytwórni. Nie można też wykluczyć, że guziki dwuwarstwowe wykonane podobnie jak oficerskie lecz mniej starannie przeznaczone były dla żołnierzy.

Guziki produkcji austriackiej

Guziki produkcji austriackiej cechuje najstaranniejsze wykonanie. Rysunek orła z austriackich guzików wzór 1917 posłużył wielu wytwórniom polskim za wzór w okresie późniejszym. Odnotowano następujące oznaczenia firmowe i reklamowe: “A.U.”, “A.U I-a QUALITAT”, “A.U.W.”, “A.U. WIEN Ia QUALITAT”, “B.S.W.”, “B.Z.P.”, “I-a QUALITAT”, “F.A.B.”, “F.A.B. HOCHFEIN”, “HOCHFEINE QUALITÄT”, “H.U.W.”, “I.S.W.”, “SUPERIEUR”

Znane są egzemplarze guzików z oznaczeniem “A.U.”, których konstrukcja, zastosowane materiały oraz rysunek samego orła należałoby przypisać raczej wytwórni polskiej. Być może któraś z firm krajowych wytwarzała guziki wzorowane na austriackich firmując je austriackimi sygnaturami ze względu na powszechne zaufanie do jakości tych wyrobów. Jest to jedna z wielu niejasności oczekująca na rozwiązanie.

Wśród guzików wz. 17 produkcji austriackiej znany jest egzemplarz o nietypowej konstrukcji, z nakładanym orłem zbliżonym rysunkiem do wzoru z 1917 roku. Awers guzika wykonany z blachy srebrnej ma w centralnym punkcie nałożone godło wykonane z tego samego materiału. Oznaczony przez producenta skrótem H.U.W. WIEN i stylizowanym orłem cesarskim, wyprodukowany został najprawdopodobniej w okresie 1918-1920 w niewielkiej serii. Jest to guzik dwuwarstwowy, mocno wypukły, z rewersem z blachy cynkowej i mosiężnym uchem. Średnica guzika 21,5 mm.

Guziki produkcji niemieckiej

Najbardziej zbliżone do przepisowego rysunku z 1830 roku są orły na guzikach pochodzących z firmy niemieckiej oznaczającej swoje wyroby “EXTRA FEIN” w podwójnym okręgu. Wykonane bardzo starannie z białego metalu srebrzonego, lub z blachy srebrnej obciskanej na stalowym niklowanym spodzie. Z tej samej wytwórni pochodzą guziki z numerami pułków bardzo podobne do produktów firmy Minchejmer z Warszawy, różniące się jednak od nich krojem cyfr.

Poza tymi, spotkać można wiele guzików zbliżonych rysunkiem orła i sposobem wykonania do produktów austriackich, różniących się jedynie oznaczeniami na rewersie. Odnotowano “EXTRA FEIN”, A (Assman & Sohne) i “HOCHFEINE QUALITÄT F.L.”

POLNISCHE WEHRMACHT

Pod koniec 1916 roku zaszły nowe wydarzenia polityczne, które miały zmienić losy Legionów. 5 listopada 1916 roku Legiony zostały przewiezione do Królestwa i miały stanowić kadrę przyszłego wojska polskiego tzw. “Polnische Wehrmacht”. Niemcy zobowiązali się dostarczyć komplety umundurowania, płaszczy i ułanek, a także oporządzenia. W grudniu 1916 roku zaproponowany przez stronę niemiecką projekt munduru został przedstawiony do zaopiniowania na naradzie , w której uczestniczyli m in. Wojciech Kossak i Czesław Jarnuszkiewicz. Propozycje polskie polegały na spolszczeniu oferowanych przez Niemców mundurów barwy ochronnej “feldgrau” o odmiennym kroju dla szeregowych i oficerów.

Kurtka oficerska posiadała cztery kieszenie i zapięcia otwarte, aby na wierzchu widoczne były guziki z orłem. Takie też guziki zostały wykonane przez firmy niemieckie, bądź usytuowane w byłym zaborze pruskim. Na awersie guzików znajduje się orzeł polski kształtem zbliżonym do pruskiego, jednakże bez jabłka i berła. Przypomina orła z guzików produkowanych przez firmy austriackie dla Legionów Polskich około 1916 roku, ma jednak w porównaniu do nich, znacznie uproszczony rysunek. Ponadto samo wykonanie guzika jest charakterystyczne dla wyrobów niemieckich, które wytwarzano w wielkościach 15, 17 i 24 mm, z blachy cynkowej oksydowanej lub malowanej, a także stalowej niekiedy niklowanej. Guziki te są dwuwarstwowe ze spodem cynkowym z kolistym zgrubieniem wokół uszka. Do tej samej grupy należy zaliczyć guziki wykonane w ten sposób, że górna warstwa ściśle przylega do dolnej i jest na niej zaciśnięta. Znane wymiary tych guzików to 17,19, 21 i 23 mm, choć występują także egzemplarze o średnicy 24 mm. Ucho z drutu cynkowego, którego końce zaciśnięte są pomiędzy warstwami. Wytwórnie produkujące te guziki to “I.C.M.” /I.C.Maedicke z Berlina/, oraz “P.N.”"

Cytat pochodzi ze strony http://www.wolf.pl/

[Diago]

Dzieki wielkie :)

[Kiler]

Nie jest to guzik wz. 17 ale cynkowy guzik z lat 20-tych dla szeregowych. Guziki wz.17 nie mialy bic BGŁ.

[Diago]

wydaje mi sie ze jest to polski guzik lata 20 ?? myle sie??

[Diago]

:)

[martian.]

Wz 17