Rkm 7,92mm wz. 15 Chauchat"

[losot]

belgijski 7,65x54 M89 FM1915

[losot]

cd. rok 1923

[losot]

cd.

[losot]

jak odbyła sie jugosłowiańska konwersja Chauchata na nabój mausera, ale 7x57
Српска војска је до 18. децембра 1916. године у виду савез-ничке помоћи, добила 1962 француских пушкомитраљеза 8x50 mm R “шоша” М1915.
Пред сам пробој Солунског фронта Српска војска је у јединицама имала 989 у I армији и 957 Шоша у II армији тј укупно 1946 митраљеза Шоша.
Француски војни аташе Рајмон Ежен Делтал, иначе заговорник офанзивне тактике уз примену аутоматског оружја, у извештајима из јануара 1920. и 1921. године забележио је да су новоформиране оружане снаге Краљевине СХС располагале са 1.900 пушкомитраљеза М1915, заосталих из наоружања српске војске.
У жељи да искористи постојеће ресурсе и уштеди средства из буџета, МВиМ је у то време донело и једну исхитрену одлу-ку. Током преговора у Лијежу о откупу лиценце за пушку, југо-словенска делегација је имала увид у пушкомитраљезе заостале након повлачења америчких експедиционих снага (АЕF), али и у адаптиране белгијске пушкомитраљезе “шоша”, који су у “FN”’ управо усавршавани у “FM CSRG Mle 915/27”. Американци су, наиме, 19.241 “Chauchat C.S.R.G.A. М1е.1915” адаптирали на му-ницију .30-06 (7,62x63 mm М1906) и увели га у наоружање као “ C.S.R.G.A. 1918 Chauchat 30-06 Моdеl Маchine Gun”. Истовреме-но, и Белгијанци су 1917. године све ПМ М1915, добијене у виду војне помоћи од Француске, адаптирали на домаћи метак 7,65x54 mm М89 са оживалним зрном. Како је Краљевина СХС у то време располагала са великим количинама трофејне немачке муниције 7,9x57 mm М88 са оживалним (овалним, “0”) зрном, закључено је да је најбрже и најисплативије прилагодити белгијске “шоше” за овај метак. Од фабрике “F.N.” је купљено 4.000 старих ПМ 7,65 mm М1915, а адаптација је поверена Војнотехничком зводу у Крагујевцу.
Адаптација се састојала у уклањању жлебова са задњег дела цеви на дужини од 40 mm ради лакше прекалибрације зрна, замени оригиналног лучног оквира капацитета 20 метака закривљеним окви- ром капацитета 15 метака, те заменом нишана. Но највећи посао било је прилагођавање немачке муниције; у периоду од 1924. до 1928. године одељење Пиротехнике ВТЗ Крагујевац је све метке 7,9 мм М88 са “0” зрнима скратило за 2 мм како би одговорали лежишту и оквирима предвиђеним за 7,65 муницију. Како не би дошло до забуне, приликом паковања на свим сандуцима је постављан црвени троугао и натпис “Издавати за франц. пушко-митраљез поправљен за овалну немачку Маузерову бој. муницију кал. 7,92.”
До фебруара 1927. године Завод је јединицама испору-чио 1.700 адаптираних примерака под новом ознаком “пушко-митраљез 7,9 мм М. 15/26”. До краја исте године завршена је адаптација наредних 2.000, а почетком 1928. године свих 4.000 ПМ Шоша М1915/1926.
Тако се у наоружању војске, нашло 4.000 ПМ 7,9 мм Шоша М1915/1926, као и 1.900 оригиналних 8 мм CSRG М1е. 1915, заосталих још од рата.

https://www.academia.edu/9973449/Branko_Nadoveza_Neboj%C5%A1a_%C4%90oki%C4%87_Odbrambena_privreda_Kraljevine_Jugoslavije_Beograd_2014

[losot]

tłumaczenie własne
Belgowie w 1917 roku wszystkie FM M1915, otrzymane w formie pomocy wojskowej z Francji, dostosowali do własnej amunicji 7,65x54 mm M89 z pociskami owalnymi. Jak wynika z oznaczeń numerowych zaachowanych egzemplarzy tej broni były to wcześniejsze CSRG A M1918 kal. 30-06, produkowane dla korpusu AEF USA. Jako że Królestwo Serbii w tym czasie posiadało dużą ilością zdobycznej niemieckiej amunicji 7,9x57 mm M88 z owalnym pociskiem stwierdzono, że najszybszym i najbardziej opłacalnym bedzie dostosowanie belgijskich Chauchat do tej amunicji.
Z fabryki F.N." zakupiono 4000 starych FM 7,65 mm M1915, a adaptację powierzono Wojskowym Zakładom Technicznym w Kragujevac.
Dostosowanie poległo na usuwaniu gwintl lufy od jej tylnej części na długości 40 mm w celu wykonania nowego dłuższego stozka przejsciowego dla łatwiejszego przekalibrowania pocisku w momencie strzału (średnica pocisku naboju M88 jest 8,08 mm, pocisku naboju M89 - 7,9 mm) oraz wykonania w tym miejscu nowego początku komory nabojowej, zamianę gniazda magazynka i wykonanie nowych magazynków. Ale największą pracą było przystosowanie niemieckiej amunicji; w okresie od 1924 do 1928 roku, oddział pirotechniczny VTZ Kragujevac całą posiadaną amunicje z pociskami owalnymi 7,9 mm M88 skrócił o 2 mm poprzez obciecie wierzchołka pocisku, do wymiaru przewidzianego dla pocisku amunicji belgijskiej. Aby uniknąć nieporozumień, na wszystkich paczkach umieszczono czerwony trójkat i napis Wydanie dla franc.karabinu maszynowego Chauchat przystosowanego do strzelania niemiecką owalną amunicją Mausera kal. 7.92. "
Do lutego 1927 r. Zakład dostarczył 1,700 dostosowanych do zmodyfikowanej amunicji karabinów maszynowych 7,9 mm M. 15/26 . Pod koniec tego samego roku ukończono adaptację następnych 2 000, a na początku 1928 roku wszystkich 4000 Szoszy M1915/1926. Tak więc jugosłowieński M15/26 nie strzelał nabojem 7,92x57 mauser, ale zodyfikowanym 7x57 mauser. W maju 1928 r. odbył się konkurs na nowy rkm dla armi Jugoslawii w standardowym kal.7,92x57JS mauser.

[losot]

do niedawna rzekomy polski chauchat,faktycznie M15/26

[losot]

cd.

[losot]

cd.

[losot]

Valjevo 1942

[losot]

Rzeomo polski 7,92 chauchat z o zgrozo dwurzędowym magazynkiem od rkm wz.28

[losot]

no i oto on

[losot]

fotka grupowa

[losot]

no

[losot]

Prezentacje i próby pistoletu Vis w Jugosławii (1932-1936).
Wojciech Mazur „Poligon”

Miejscem prób, zrealizowanych w okresie od 28 kwietnia do 4 maja 1936 roku, ponownie stał się arsenał w Kragujevacu. Przewodniczący – ppłk Jovanović. Członkowie: kpt. inż.Valićković, kpt. Stamirović, kpt. inż. Vican, urzędnik woj-skowy inż. Matwiejew oraz dwóch majstrów. W komisjiprowadzącej prace w dniach 18-21 IX 1935 roku zamiast kpt. Stamirovića zasiadał kpt. inż. Cokić.
Jednocześnie poddano ponownym testom dokonaną przez PWU przeróbkę rkm Chauchat, formalnie dla stwierdzenia, czy przeróbka rkm na jugosłowiańską amunicję Mausera kal. 7,9 mm wykonana w FK [PWU] w Warszawie podług systemu tejże FK daje dobre wyniki i czy należy istniejące rkm w ten sposób przerobić.
W skład komisji wchodzili: gen.Hadji Ilić (szef Departamentu Artyleryjsko-Technicznego, następca gen. Terzibasića, który wyjechał do Czechosłowacji nadzorować odbiór zakupionego przez Jugosławię materiału uzbrojenia) jako przewodniczący, ppłkJovanović jako zastępca oraz mjr Grgorić, mjr Cokić iinż. Matwiejew w charakterze członków.
Równocześnie z próbami Visa nadzorowała ona testy rkm 7,9 mm wz. 15 Chauchat. W tym przypadku efekt był mniej spektakularny. Nie można tego powiedzieć o wyniku przepro-wadzonych z udziałem dyr. Skrzypińskiego oraz technika PWU Modzelewskiego dwa dni później prób dwóch egzemplarzy rkm wz.15 Chauchat, przerobionych przezPWU na amunicję Mausera 7,9 mm. Już w trakcie strzelania ogniem przerywanym po kilka strzałów pojawiłysię zacięcia, spowodowane nierównomiernym podawaniem nabojów z magazynka lub też brakiem usuwania przez wyrzutnik wystrzelonych łusek. Podobny problem pojawił się przy strzelaniu seriami po 20 nabojów,zaś kolejny etap demonstracji, polegający na wystrzelaniu seriami 100, 200, 300 i więcej nabojów, trzeba było przerwać wobec pojawiających się ustawicznie (średnio co 4-5 strzałów) zacięć.( przypis własny – nic dziwnego jeżeli PWU przerobiła CSRG na nabój 7,92x57 JS, a do prób jugosłowianie dostarczyli amunicje 7,9x57 M88, bo takiej uzywano do ich przerobionych M1915/26, średnica pocisku naboju M88 wynosi 8,08 mm, a naboju JS 8,20 mm, odpowiednio średnica kryzy łuski 11,87 i 11,95mm) Strona polska jako przyczynę problemu podała pewne minimalne różnice, które zachodzić miały między amunicją wykorzystywaną w Warszawie a jugosłowiańską, ale pokaz zrobił jednoznacznie złe wrażenie. W protokole sporządzonym na zakończenie komisja zapisała: Z wyniku przeprowadzonych prób wynika, że przerobiony rkm nie dał całkowicie zadowalniających rezultatów, które jednak są lepsze niż otrzymane były z oryginalnego CSRG, tak też i przerobionego rkm w naszym arsenale M1915/26. Ze względu na powyższe uważać można, że przeróbka jest udana, uwzględniwszy terezultaty, jakie od tego rkm oczekiwać można. Także i w tym wypadku PWU oznajmiły z góry, że celem prezentacji nie jest sprzedaż testowanego sprzętu – komisja nie sformułowała więc opinii odnośnie ewentualnego zakupu. (PWU w rzeczywistosci mogła być zainteresowana kontraktem na przeróbkę 1900 jugosłowiańskich CSRG 8x50 Lebel, jakie pozostały z zakupów we Francji dokonanych przez armię Serbii)

[losot]

Wadomości Urzedu Patentowego Zeszyt 10, Warszawa 30.10.1937

[losot]

To samo źródło