Podchorazowki II RP

[Gandalf de Grey]

Salve,

Chcialbym zapoczatkowac watek o Szkolach Podchorazych II RP.
Na poczatku moze ustalmy, ze interesuja mnie (nas) zarwono szkoly zawodowe, rezerwowe inaczej tez zwane pulkowymi, ktore konczyli maturzysci.
Poki co z pamieci podam, ze Podchorazowka Piechoty byla na poczatku w Ostrowii Mazowieckiej - jeszcze pod koniec I.w.s., potem byla w Warszawie, az do opowiedzenia sie po stronie rzadowej w 1926 i znowu przeniesiona do Ostrowii Mazowieckiej (od 1928 r. uruchomiony rowniez Kurs Unitarny w Rozanie)
Kawaleria - miala zawodowa w Grudziadzu,
Marynarka - w Bydgoszczy a potem w Toruniu (chyba)
Artyleria - miala chyba dwie - Wlodzimierzu Wolynskim i Toruniu (???? ni bijcie mnie nie pamietam)
Lotnicy - Deblin
Zandarmeria -?
Oprocz tego wiem, ze w Zambrowie byla Szkola Podchorazych Rezerwy - Piechoty?
Podobno w kazdym pulku (ile ich bylo) byly szkoly pulkowe rezerwy podchorazych - slyszalem o jakiejs w Krakowie.
Panowie (i Panie) - kto da wiecej - kto cos czytal i natknal sie na jakies wspomnienia o przedwojennych podchorazowkach. Chcialbym na tym forum zrobic liste przedwojennych podchorazowek.

Pozdrawiam i zapraszam

Gandalf de Grey

[jazlowiak]

Dane na 1939 rok:
Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, m.in.:
- Szkoła Podchorążych Kawalerii
- Szkoła Podchorążych Rezerwy Kawalerii

[Gandalf de Grey]

Salve,

Ok przypomnialo mi sie:
Szkola podchorazych Pancernych - Modlin,
Szkola Podchorazych saperow - Modlin
Szkola Podchorazych Sanitarnych - Warszawa

Kto da wiecej?

Gandalf de Grey

[kolekcj]

Akurat jestem w trakcie (powolnego, bo powolnego, ale zawsze) pisania monografii Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowii Mazowieckiej. Samym tematem szkolnictwa wojskowego interesuję się już kilku ładnych lat. Lista... hmm... była by bardzo długa.

Może skupię się na poprawieniu tych drobnych lapsusów jakie tu zauważyłem.
1) SPP w Ostrowii Mazowieckiej powstała jako Kurs Aspirantów Oficerskich 28 sierpnia 1917 roku, choć w sumie Szkołą Podchorążych stała się dosyć szybko (od 2 września 1917). Nie ma więc chyba błedu jeśli stosuje się taką nazwę od początku. Nie mniej pozwalam sobie przytoczyć taką ciekawostkę. Przed wyjazdem do Warszawy zachaczyła jeszcze na krótko o Zegrze, skąd wróciła do Ostrowii. Wydaje mi się, że mówienie o przeniesieniu szkoły do Ostrowii pod wpływem wydarzeń majowych. Bezpośredni wpływ na to miało zwiększenie się liczby szkolonych żołnierzy i związane z tym problemy kwaterunkowe. Przeciw tezie majowej" przemawia też to że planowano pozostawić w Warszawie Oficerską Szkołę Piechoty, a Szkołę Podchorążych Piechoty przenieść gdzieś. (oba kursy - oficerski i podchorążych - przypomnę stanowiły w tym czasie część Szkoły Podchorążych Piechoty). Kurs unitarny uruchomiono w 1922 roku. Związanie go z różanem było także wynikiem możliwośći skoszarowania tam oddziałów i bliskości poligonu.

2) Jeśli chodzi o kawalerię, to funkcjonowała nie tylko Szkoła Podchorążych Kawalerii, ale także Szkoła Podchorążych Rezerwy Kawalerii. Obie szkoły funkcjonowały w ramach Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu.

3) Szkoła Podchorążych Artylerii w Toruniu była szkołą dla podch. zawodowych. We Włodzimierzu Wołyńskim mieściła się Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii. Druga taka szkoła otworzona została w Zambrowie w 1937 roku, więc jej historia jest może mniej znana. Była to Mazowiecka Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii.

4) Żandarmeria nie miała szkoły podchorążych. Tutaj szkolnictwo przez cały okres II RP była silnie scentralizowane. Najpierw w Szkole Żandarmerii Polowej, potem Centralnej Szkole Żandarmerii i na końcu w Dywizjonie Szkolnym Artylerii. (Żeby ktoś nie zarzucił mi nieścisłości w tym co piszę, dodać muszę, że do dopiero po 1927 roku szkoła przejęła szolenie szeregowych żandarmerii :) )

5) Potwierdzam w Zambrowie faktycznie była Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty

6) To ostatnie o czym pisze Gandalf to zapewne Dywizyjne Kursy Podchorążych Rezerwy, które faktycznie szwędały się po różnych pułkach. Można by to ująć w skrócie tak, ze DOK zlecało" prowadzenie danego kursu konkretnemu pułkowi.

7) Lista podchorążówek... hmm... powiem tak. Zabieram się do tego już od bardzo bardzo dawna. Bo w sumie należało by tu ująć nie tylko szkoły, ale także kursy. (Skoro Dywizyjne Kursy Podchorążych Rezerwy uznajes się za szkoły, to dlaczego by je opisywać z pominięciem innych kursów) Było by miło gdyby ktoś mnie wyręczył, albo zmobilizował :) W każdym razie borykam się ostatnio ze sporymi ograniczeniami czasowymi, więc zachęcam Gandalfa :)

8) Szkoła Podchorążych Broni Pancernych dla uściślenia nazwy

W sumie zachęcam do poszukania we wcześniejszych latach (przed i tuż po odzyskaniu niepodległości). Kurs podchorążych Związku Walki Czynnej (drugi stopień nauczania), Szkoła Podchorążych arzewia", Szkoła Podchorążych Armii Polskiej w Dublanach, Szkoła Podchorążych Legionów Polskich, Szkoła Podchorążych oganizowana w Kanadzie w Niagara on the Lake. To tyle te podchorążówki" samej piechoty, które teraz jestem w stanie wymienić z pamięci. A przecież potem był jeszcze takie kwiatki jak Szkoła Podchorążych Taborowych z Warszawy, czy Szkoła Podchorążych Administracji z Krakowa. Trochę tego było i stworzenie pełnej listy wcale proste nie będzie :)

[Gandalf de Grey]

Salve,

Witam kolege ze tak sie wyraze podchorazaka!
Czy Waszmosc zna ksiazke Zarys Dziejow Szkoly Podchorazych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej wydana w Komorowie 19/09/1999 ?
Polecam tez troche info na www.rozan.phg.pl
Dobrze - polaczmy sily - sam tez sie tym param ale raczej poki co wyszly mi tylko podchorazowki wojenne w PSZ na Zachodzie vide:
Antologia Szkol Podchorazych PSZ na Zachodzie w czasie i po II w.s." Londyn 2002
Ale te przedwojenne nadal neca. Czy Waszmosc gdzies cos publikowal?
O Zegrzu nie wiezialem, a o czynniku majowym przniesienia podchorozowki - to oczywiscie jest jedna z wielu wersji i obalaja go Wasci argumenty.
Hmmm lista bedzie cholernie dluga jesli bysmy sie cofneli do Szkoly Rycerskiej z XVIII wieku - bo od wtedy nalezaloby liczyc typowe szkoly podchorazych.
No coz pozdrawiam i zachecam innych do dyskusji.

Gandalf de Grey

[kolekcj]

A czy mam przyjemność z mości Panem Rafaelem? Jeśli tak, to kiedyś już korespondowaliśmy.

Jak na razie dłubię sobie temat SPP Ostrów Mazowiecka i tu przynierzam się, ale jak mówię bardzo powoli, do monografii. Pomysł zrodził się we wrześniu zeszłego roku, więc to jeszcze pewnie zajmie kawałek czasu.

Na bierząco jestem w trakcie przygotowywania wspólnie z Januszem Turlejskim kolejnej książki z serii Ajaksu dotyczącej odznak szkół wojskowych. Opisuję rys historyczny poszczególnych szkół i wstęp dotyczący całego szkolnictwa. To będzie zakończone napewno szybciej. Zresztą tak koło 1/4 mam już gotowe.

Mam też inne pomysły, ale to na razie niech pozostanie tajemnicą, bo trudno się brać za wszystko na raz.

W międzyczasie prowadzę magazyn Wojna!" do którego też staram się regularnie coś pisywać. W najbliższym numerze będzie spory artykuł o Centrum Wyższych Studiów Wojskowych. (dosyć spory, bo wykorzystałem wszystkie materiały znalezione w CAW, CBW i MWP). A swego czasu napisałem też artykuł o Szkole Podchorążych Sanitarnych. Nie podam publicznie numeru magazynu, żeby mnie tu nie zdjęli za reklamę konkurencji :)

A jeśli chodzi o listę podchorążówek to chętnie się zabawię w uzupełnienie listy. Ale musisz mnie nękać przypomnieniami, bo należę do ludzi raczej chaotycznych :)

[kolekcj]

Dodam jeszcze, że szkoły z przed 1918 roku są dla mnie (w pełni zdaję sobie sprawę z arbitralności tego sformułowania) o wiele ciekawsze od tych funkcjonujących już w latach trzydziestych. Zresztą zasługują one chyba na większą uwagę, także ze względu na swój wojenny charakter, różnorodność, nurt samokształcenia i determinację uczestników. No, ale nie będę się rozpisywał :)

[Wilniuk]

Dodam jeszcze kilka szkol

Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie. W ramach Centrum istnial baon podchorazych zawodowych i baon pchor rez.

Centrum Wyszkolenia Saperow Modlin, oraz Szkola Pchor Inzynierii w Warszawie

Centrum Wyszkolenia Lacznosci w Zegrzu w tym Szkola Pchor Lacznosci w skladzie komp. pchor zawodowych i dwie komp pchor rezerwy

Centrum Wyszkolenia Lotniczego nr 1 w Deblinie, w sklad ktorego wchodzila tez Szkola Pchor Lotnictwa

Szkola Pchor Rezerwy Lotnictwa w Radomiu
Centrum Wyszkolenia Technicznego w Warszawie ze Szkola Techniczna Pchor Lotnictwa

Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2 w Bydgoszczy

Szkola Podoficerska Lotnictwa dla Maloletnich w Bydgoszczy

Szkola Pilotazu w Grudziadzu

Centrum Wyszkolenia Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej w Brzesciu nad Bugiem w tym Szkola pchor Art. Plot. i Szkola Obrony Pgaz

Szkola Pchor Marynarki Wojennej w Bydgoszczy

organizacje podalem w/g stanu z 1939 r.

Wilniuk

[kolekcj]

Według stanu na 1939 w CWBP istania Szkoła Podchorążych Broni Pancernych w której to dopiero była KOMPANIA podchorążych zawodowych i podchorążych rezerwy.
Do informacji o Szkole Podchorążych Artylerii Przeciwlotniczej pozwolę sobie dodać, że istniała także Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii Przeciwlotniczej. Została ona zamknięta przed 1939 rokiem, a na jej miejsce powołano baon podchorążych rezerwy w Szkole Podchorążych Artylerii Przeciwlotniczej.

[kolekcj]

Przy okazji pozwolę sobie zapytać kolegi Wilniuka czy korzystał z jakiegoś opracowania, czy to spis własny? Pytam bo widzę tu ładny podział na centralne ośrodki szkolenia :) Tyle, że spis mocno skrócony, jakby z jakiegoś kompendium, czy książki na szerszy temat około-wojskowy.

[Wilniuk]

To taki spis na wlasne potrzeby ale robiony na podstawie wielu ksiazek. Najpelniejsza skrotowa wiedza jest chyba w pracy Kozlowskiego Wojsko Polskie 1936 -1939 ale dosc enigmatycznie jest w niej opisane szkolnictwo saperow lacznosci i Marynarki Wojennej. Jesli chodzi o MW to troche wiecej informacji jest w cz. 5 I tomu PSZ, Szkola Pchor Sanitarnych - byly wydane dwie prace Londynie, opracowania niektorych szkol wydal tez Ajaks jak np. Szkoly Pchor Kawalerii, Szkola Pchor Rez Artylerii, Szkolnictwo, Nauka i technika wojsk lacznosci w latach 1921 - 1939, Centra Wyszkolenia Obrony Plot 1921 - 1939, troche informacji jest w ksiazece Historia garnizonu Modlin i to tyle z pamieci jak bym pogrzebal w swojej bibliotece to bym pewnie jeszcze cos znalazl

Wilniuk

[kolekcj]

Bibliografia do szkolnictwa wojskowego nie sprawia mi trudności. Udało mi się na niej zgromadzić kilkadziesiąt pozycji, które w większym czy mniejszym stopniu poruszają temat. Chciałem tylko wiedzieć, czy może lista którą podałeś nie pochodzi z jakiegoś opracowania. Podejżewałem że mogła być z kalendarzyka oficerskiego czy czegoś podobnego.

[michalczewski]

www.szw.prv.pl
Polecam

[kolekcj]

Dziękuję, to moja strona :)

[Gandalf de Grey]

Salve,

No to widam w gronie podchorazakow...
Zaczynamy polowanie na wszelie wzmianki o jakichkolwiek przedwojennych podchorazowkach. Poki co znalazlem:
Cieszyn - Szkola Podchorazych Rezerwy - 1925 - pewnie to byla Piechoty.
http://www.allegro.pl/show_item.php?item=48109762
Kto wie jaka jednostak w tym czasie stacjonowala w Cieszynie?
Nastepan wylowiona to I-wojenna Szkola Podchorazych Legionow z 09/11/1914 - Tez pewnie piechoty (czy bylo juz wtedy rozroznienie broni w podchorazowkach?)
http://www.allegro.pl/show_item.php?item=48089604
Nastepna wylowiona to z 1936 roku Szkola Podchorazych (tez pewnie rezerwy i piechoty)12 DywizjiPiechoty w Tarnopolu
http://www.allegro.pl/show_item.php?item=48349554

Mysle ze na tyle polowania.

Kto da wiecej?

Gandalf de Grey

[kolekcj]

Co do zdjęcia z drugiego linku to jest to zdjęcie ze Szkoły Podchorążych Legionów Polskich.
Pozwolę sobie zacytować fragment, z tekstu który w ostatnim czasie piszę:

Na wniosek Naczelnego Komitetu Narodowego, rozkazem Naczelnej Komendy Armii Austiackiej z dnia 9 października 1914 roku utoworzona została Szkoła Podchorążych Legionów Polskich. Organizacją szkoły zajmuje się Władysław Sikorski i już 28 października dowództwo przekazuje kpt Romanowi Albinowskiemu. Początkowo szkoła mieściła się w Krakowie. W połowie listopada przeniesiona zostaje do Jabłonkowa. Z początkiem 1915 roku zmienia miejsce stacjonowania na Marmarosz Sziget na Węgrzech, by w kwietniu powrócić do Kamieńska. Intensywne przenosiny były spowodowane dynamiczną sytuacją na froncie wojennym.
Pierwszy kurs rozpoczął się na przełomie października i listopada 1914 roku. Składał się z 72 uczniów. Drugi kurs zakończył się 5 maja 1915 roku, a egzamin końcowy zdało pomyślnie 77 uczniów. Trzeci kurs rozpoczął się 25 maja i skończył 22 lipca 1915 roku. Do egzaminu końcowego przystąpiło 66 z 68 uczniów. 31 lipca tego roku szkoła została rozwiązana. Szkołę Podchorążych ukończyło około 215 absolwentów, a kadrę zasilało 25 różnych instruktorów.

[M-i]

Z artyleryjskich szkół warto wymienić:
Szkołę Podchorążych Artylerii w Górze Kalwarii (1917)
Szkołę Oficerów Artylerii w Bobrujsku (1918)
Szkołę Podchorążych Artylerii im. Tadeusza Kościuszki w Bobrujsku (1918)
Szkołę Oficerską Artylerii w Odessie(1918–1919)
Oficerską Szkołę Artylerii w Rembertowie (1918–1919)
Szkołę Podchorążych Artylerii w Poznaniu (1919–1921)
Szkołę Radiotelegraficzną Oficerów Artylerii w Warszawie (1920)
Główną Szkołę Artylerii i Inżynierii w Warszawie (1922–1923)
Oficerską Szkołę Artylerii w Toruniu (1923–1928)
Szkołę Podchorążych Artylerii w Toruniu (1928–1939)
Szkołę Młodszych Oficerów Artylerii w Toruniu (1922–1928)
Wołyńską Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii im. Marcina Kątskiego we Włodzimierzu Wołyńskim (1926–1939)
Mazowiecką Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii im. gen. Józefa Bema w Zambrowie (1937–1939)
Oficerską Szkołę dla Podoficerów w Bydgoszczy (1922–1928)
Szkołę Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy (1928–1938)
Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii Przeciwlotniczej w Warszawie (1937–1938)
Szkołę Podchorążych Artylerii Przeciwlotniczej w Trauguttowie (1938–1939) – bateria podchorążych służby stałej i dywizjon podchorążych rezerwy

[dzava]

Cześć dodać Wam coś na temat szkolnictwa KOP? oczywiście w zakresie podoficerów, bo podchorążych to oni nie szkolili tylko bazowali na wyszkolonych przez wojsko

[dzava]

Jeszcze jedno przyszło mi do głowy; otóż wy jako najlepsi z najlepszych znawcy szkolnictwa wojskowego, co to wiele materiałów i książek już przejrzeli może zetkneliście się z nazwiskiem mjr Jan Józef KRAUS - w sierpniu 1930 roku po przeniesieniu z KOP mianowany Komendantem Szkoły Podchorążych Rezerwy nr 7a w Jarocinie - ktoś coś czytał na jego temat, ktoś zna jego losy. Przepraszam, że zawracam tak szanowne grono ale moze ktoś coś mi podpowie.

[M-i]

Warto ustalić dyslokację wszystkich dywizyjnych szkół (kursów) podchorążych rezerwy piechoty. Najprawdopodobniej było ich 30, funkcjonowały od 1932 r. Jeśli się mylę, proszę sprostować.

28 Dywizja Piechoty – Dęblin – przy 15 Pułku Piechoty

[M-i]

Czyżby więcej podchorążówek dywizyjnych nie było?

[kolekcj]

Były przy każdej Dywizji. Problem jednak w tym, że pułki w których odbywały się kursy w ramach danej Dywizji zmieniały się. Czasem też kurs był prowadzony przez samo dowództwo Dywizji.

[M-i]

To właśnie o to chodzi, żeby ustalić przy jakich pułkach funkcjonowały i kiedy

[kolekcj]

Przy okazji pozwolę sobie zapytać w którym roku przy 28 DP mieściła się przy 15 PP?

[M-i]

Według moich danych – od 1932 r.