U.S. Army i ARC żywią Polaków oraz inspirują WP wzorem kuchni polowej

[Jedburgh_Ops]

Jak wspomniałem w innym wątku tego podforum US Army tak się wybrała na I wojnę światową, że nieoczekiwanie dla niej musiał ją podratowywać Amerykański Czerwony Krzyż (American Red Cross, ARC).

Podobnie było z wyżywieniem American Expeditionary Forces (AEF) na froncie I wojny. Siły te miały kuchnie polowe od skrajnie prymitywnych („improwizowanych”) po bardzo wyrafinowane jak na tamte czasy, bo mające formę nieco zbliżoną do tramwaju konnego, czyli wagonu, tyle że nie na szynach oczywiście.

ARC był bardzo prężną i rozbudowaną instytucją i miał własne wzory kuchni polowych. Zawsze widniał na tych kuchniach napis „American Red Cross”. Takie kuchnie również żywiły wojska AEF. Z polskiego punktu widzenia ważny jest poniższy wzór kuchni ARC.

W innym wątku spraw polsko-amerykańskich na linii U.S. Army, ARC i polskie społeczeństwo jest fakt, iż grupy amerykańskich żołnierzy wojsk lądowych oraz personelu ARC przybyły do II RP w czasie wojny polsko-bolszewickiej. W Stanach Zjednoczonych zapisało się, że grupy te gotowały w kuchniach polowych posiłki dla uchodźców z terenów wschodniej Polski zajętych przez ruskich. Ponadto ARC był emitentem kartek żywnościowych dla tych samych Polaków.

Poniżej jest tego typu sytuacja. Od lewej: Amerykanka z ARC, w środku żołnierz US Army, z prawej Polka, która przyszła po posiłek i ma odcinany kupon z kartki żywnościowej.

Teraz łączymy kropki.

Nie wiadomo, ile kuchni polowych tego ściśle określonego wzoru pokazanego powyżej grupy US Army/ARC zostawiły wtedy w Polsce, ale najwyraźniej coś z tych zasobów zostawiły i ten wzór kuchni został skopiowany dla Wojska Polskiego.

W pierwszej części (zarchiwizowanej) wątku o kuchniach polowych WP jest świetny post Adama Jońcy pokazujący kuchnię polową wyprodukowaną w roku 1928 przez Suchedniowską Fabrykę Odlewów. Jest to post poniższy, a pod nim następują kolejne ze zdjęciami tej kuchni:

Kuchnia jest kopią kuchni polowej ARC, jaka służyła US Army na froncie I wojny światowej.

W tym samym zarchiwizowanym wątku jest kolejne zdjęcia takiej kuchni, gdzie widać, że od amerykańskiego pierwowzoru różniła się jedynie kołami i brakiem błotników. Kuchnia zaznaczona poniżej czerwoną strzałką.

Edytowane 11 Sierpień przez Jedburgh_Ops

[demabas]

Najprawdopodobniej czerwona strzałka wskazuje kuchnię polową „ODLEW”.

[Jedburgh_Ops]

Bardzo dziękuję za Twój post.

Piszemy o tym samym, ale informacja z książki nie jest precyzyjna, by nie powiedzieć błędna. Wystarczy spojrzeć na rzut z góry kuchni ARC i tego wraku Suchedniowskiej Fabryki Odlewów wrzuconego na forum przez Adama Jońcę.

 

Szkoda, że autor książkowego tekstu nie zapoznał się z kuchniami American Red Cross, które prosto z frontu I w.ś. na pewno były w Polsce, bo zobaczyłby to, hybrydą czego była kuchnia systemu „Odlew”. Kuchnia właściwa „Odlewu” to co do centymetra wierna kopia amerykańskiej kuchni ARC z wyjątkiem kształtu skrzyni na węgiel, która u Amerykanów była trapezoidalna, a w polskim klonie była prostopadłościenna. Inne drobne różnice to tylko brak błotników w polskim klonie oraz inny typ kół. Cała reszta to kopia wyrobu amerykańskiego.

Całkowicie błędnie zdiagnozowana „austriackość” kuchni „Odlew”, którą sugeruje autor tekstu w książce może pozornie wydawać się tylko w pożenieniu kuchni z dwukołowym przodkiem. Tę część Amerykanie sobie darowali, bo ich wojsko było bardzo zmotoryzowane – w przeciwieństwie do WP z tych samych lat – więc kuchnie-klony ARC w Polsce po prostu były zaprzęgnięte do koni. Z drugiej strony - nie róbmy z polskich konstruktorów jakichś niedouczonych speców, którzy sami nie daliby rady zaprojektować takiego dwuczęściowego zestawu kuchennego i musieliby kopiować coś po Austriakach, bo sami nie doszliby do wniosku, że trzeba dać tej kuchni jakiś napęd i doprojektować do kuchni-klonu ARC polski przodek.

Dziękuję, że rozkminiliśmy temat.

Skoro „spółka pomocowa” US Army/American Red Cross uruchomiła we wschodniej Polsce – jak twierdzi się w USA – dużą akcję dożywiania ofiar wojny polsko-bolszewickiej to najprawdopodobniej były w Polsce też inne typy kuchni polowych ARC i/lub US Army, ale na razie ich tutaj nie wrzucam, żeby nie robić informacji niepewnych. Na razie w obu forumowych wątkach o kuchniach polowych nie rozpoznaję innych typów kuchni amerykańskich.

Edytowane 11 Sierpień przez Jedburgh_Ops

[Jedburgh_Ops]

PS

Kuchni polowych US Army i ARC musiało być w II RP naprawdę dużo, bo one były i przy okazji wojny polsko-bolszewickiej, i przy okazji epidemii tyfusu, tzn. przy okazji ratowania Polaków z obu tych nieszczęść przez Amerykanów. I zapuszczali się oni z pomocą daleko na wschód, jak np. na poniższym zdjęciu ARC i US Army dożywia ludność wsi Zaprudy (dziś w Białorusi).

Poniżej też II RP i pomoc żywnościowa ARC, ale amerykański fotoreporter nie odnotował, gdzie to było.

Niestety nie wiadomo, czy, ile i ewentualnie jakich kuchni polowych Amerykanie podarowali wtedy Wojsku Polskiemu.

[demabas]

 U.S. Army Quartermaster Museum. 

[Jedburgh_Ops]

No właśnie, i to jest to, co rozkminiliśmy.

[Jedburgh_Ops]

Przy tej skali ówczesnej pomocy USA dla Polski jest rzeczą kompletnie niemożliwą, aby nie wjechał do II RP kolejny typ kuchni polowej ARC, który też służył US Army na froncie I wojny światowej.

[Jedburgh_Ops]

6 godzin temu, demabas napisał:

 U.S. Army Quartermaster Museum. 

Poniżej jest inna odmiana tej kuchni, bardzo podobna, ale jednak nie taka sama, tak mi się przynajmniej wydaje po układzie kotłów i po wyglądzie górnej płyty. Ogólna koncepcja bardzo podobna, też na bazie nie za dużego prostopadłościanu, komin w tym samym miejscu itp.

Kuchnia też amerykańska i czerwonokrzyska i też służąca US Army w Europie, czyli dla AEF. Nie można wykluczyć, że razem z misją pomocową USA dla Polski również i takie kuchnie wjechały do II RP. Ciekawostka, że tu jest koncepcja jezdna identyczna jak w kuchniach-klonach Suchedniowa, które powyżej rozkminiliśmy - zero błotników, nie ma kół małych i na oponach, a są duże koła jak od powozów. Być może więc Suchedniów widział obie te kuchnie i pożenił to, co uznał w nich za najlepsze dla WP? Absolutnie nie bronię takiej teorii, ale tak trochę na to by wyglądało...

[demabas]

Czy masz więcej zdjęć tej kuchni? 

[Jedburgh_Ops]

Jest siedem zdjęć począwszy od poniższego postu.

[Jedburgh_Ops]

Największy typ kuchni polowej ARC, jaki obsługiwał AEF na froncie I wojny światowej.

AEF liczyły ponad 2 mln żołnierzy, więc trudno, żeby przy tej liczebności USA sprowadzały od siebie kuchnie polowe do pomocy Polsce. Po prostu kuchnie American Red Cross i US Army wjechały do Polski po zakończeniu wojny. W związku z tym nie można wykluczyć, że i poniższy typ amerykańskiej kuchni polowej służył Polakom.

Pytanie byłoby jedynie, czy Amerykanie potem wszystkie kuchnie zabrali, czy może część kuchni została Wojsku Polskiemu przekazana w charakterze darów?

Edytowane 13 Sierpień przez Jedburgh_Ops

[Jedburgh_Ops]

2 godziny temu, demabas napisał:

Czy masz więcej zdjęć tej kuchni? 

PS

Ta kuchnia jest tak prosta w kształtach, że aż by się prosiło, żeby jakiś sponsor zafundował którejś z GRH WP II RP wyprodukowanie repliki takiej kuchni. Takiej, albo oryginału ARC, który też musiał służyć w WP, skoro Suchedniów tak dokładnie go skopiował. W USA na pewno są dokładne plany takiej kuchni, bo tam wszystko jest, tylko dogrzebanie się do stosownych papierów jest czasochłonne.

[Jedburgh_Ops]

W dniu 12.08.2025 o 06:27, demabas napisał:

 U.S. Army Quartermaster Museum. 

Jeszcze jedno zdjęcie takiej kuchni. Jak widać w samej tylko amerykańskiej wersji mamy dwie odmiany kół i trzy odmiany błotników.