Najstarsza wieżyczka wodna w kraju chyli się ku ruinie

[Czlowieksniegu]

Chociaż znajdująca się w śródmieściu Lublina wieżyczka wodna z XVI w. jest bardzo rzadkim zabytkiem, nie ratuje jej to przed kompletnym zapomnieniem. Od 30 lat stoi pusta i coraz bardziej zrujnowana. Szansa, żeby coś się zmieniło, jest niewielka
Szesnastowieczna Wieża Wodna to naprawdę wyjątkowy zabytek. Znajdziemy ją mniej więcej w połowie długości muru ciągnącego się nad Dolną Panny Marii. To pozostałość po staropolskim wodociągu, bardzo nowoczesnym jak na ówczesne czasy.

Kiedyś wodę do miasta doprowadzano ze stawu na Wrotkowie drewnianym rurociągiem - przez Rury Brygidkowskie, Świętoduskie, Jezuickie i Bonifraterskie do zbiornika na Dolnej Panny Marii. Znajdował się poniżej Wieżyczki Wodnej. Woda, podnoszona systemem kół nasiębiernych, trafiała stamtąd do mosiężnego kotła na piętrze wieżyczki - i dalej rurami po mieście. Płynęła najpierw ulicą Przechodnią w kierunku Krakowskiego Przedmieścia, a tam na wysokości kościoła św. Ducha rurociąg się rozwidlał. Część wody kierował na ulicę Zieloną i do szpitala, reszta wody płynęła na Stare Miasto, do dwóch miejskich studni - przed Trybunałem i na Rynku Rybnym.

Taki system prawdopodobnie działał już od XV w., bo nazwa dzielnicy Rury pojawia się w dokumentach już w 1438 r. To oznacza, że lubelski wodociąg był jednym z najstarszych w Polsce.

Nie do zobaczenia

Wieża stoi na parceli klasztoru zgromadzenia sióstr urszulanek i to one odpowiadają za obiekt. Można oglądać ją jedynie z zewnątrz. Wejście do wnętrza, ze względu na jej zły stan, jest niemożliwe.

Z siostrami udało skontaktować się za pomocą e-maila. S. Benigna, przełożona klasztoru, odpisała: Nie mamy nic przeciwko wykorzystaniu wnętrza wieżyczki, o ile oczywiście znajdą się pieniądze na konieczne prace i interesujący pomysł na jego wykorzystanie. Wieżyczka od 30 lat stoi pusta, obiekt chyli się niestety ku ruinie. Zakonu na remont po prostu nie stać, ponieważ podejmujemy poważne remonty budynku oddanego w użytkowanie szkole [przy placu Kochanowskiego - red.]".

Siostra przełożona informuje też, że prowadzone były rozmowy z Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji o zagospodarowaniu przez nich tego obiektu. Sprawa rozbiła się jednak o przynależność działki przylegającej do wieżyczki - nie udało się ustalić jej właściciela. W sprawie ewentualnego zagospodarowania wieżyczki gotowe jesteśmy do szukania mądrych rozwiązań, w celu zabezpieczenia obiektu przed dalszym niszczeniem pozostają nam tylko apele. Dobrze by było, gdyby je ktoś usłyszał" - dodaje siostra Benigna.

Rozmowy z Wodociągami w sprawie wieżyczki rzeczywiście były, ale spółka na razie temat zostawiła. - Chcielibyśmy wyremontować wieżyczkę, ale nie mamy na to pieniędzy. Realizujemy teraz wielki projekt [modernizacji i rozbudowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, który obejmuje 230 ulic - red.], więc na ratowanie wieżyczki, co będzie na pewno kosztować kilka milionów, po prostu nas nie stać - mówi Marcin Bielski z MPWiK.

Jest szansa dla wieżyczki?

W biurze wojewódzkiego konserwatora zabytków dobrze znają sprawę. Jak mówią urzędnicy, jest ona bardzo skomplikowana i jest w zasadzie tylko jedno wyjście, które pozwoliłoby na szybką renowację zabytku. - Sam budynek nie grozi katastrofą, ale jego stan rzeczywiście jest zły. Największym problemem jest jednak skomplikowany stan własnościowy. Przed wpisem wieży do rejestru zabytków dobudowano do niej nowe budynki, a każdy z nich ma innego właściciela. To oznacza, że siostry urszulanki, starając się o pieniądze na remont, musiałyby mieć zgodę tych osób na jego przeprowadzenie - tłumaczy Dariusz Kopciowski, zastępca wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Szansa, aby coś się w tej sprawie zmieniło, pojawiła się niedawno. - Zgłosiła się do nas pewna osoba, która chciałaby wykupić teren i go uporządkować. To wiązałoby się z koniecznością rozebrania dobudówek. Jednak wiadomo też, że inwestor zechce czegoś w zamian. Na razie jest za wcześnie, żeby mówić o szczegółach - kończy Kopciowski.


http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,13003347,Najstarsza_wiezyczka_wodna_w_kraju_chyli_sie_ku_ruinie.html?lokale=wroclaw