Powstanie Styczniowe w Radomiu

[historian]

Radom 18 stycznia 2009 godz. 12.00 - V Widowisko Historyczne o tematyce Powstania Styczniowego. Tym razem pod tytułem: Za wolność naszą i waszą" - z udziałem młodzieży z Francji.Przypomnimy bitwy pod Grzybową Górą pod Kowalą i Wirem oraz udział obcokrajowców w powstaniu. Widowisku towarzyszyć będzie wystawa zdjęć z dotychczasowych imprez oraz prezentacja książki będącej zbiorem niepublikowanych wspomnień powstańców z Radomia. Książką wzbogaciły liczne fotografie z radomskich inscenizacji.Zaprasza Muzeum Wsi Radomskiej.

[kres]

wiadomo już jakie grupy zgłosiły swój udział?

[historian]

Na jubileuszowym widowisku zjawią się jak zawsze:
-51DH Signi 1863" z Rzeszowa
- Żuawi Śmierci" z Buska Zdroju
- GRH Kampinos (zarówno po stronie powstańczej jak i jegierska rota po stronie rosyjskiej)
- Kozienicka Grupa Rekonstrukcji Historycznej
- Sotnia kozacka (w liczbie 20 z Radomia i Garbatki)
- pododdział konny Beliniak" z Radomia
- Strzelcy i kosynierzy z Radomskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej
- 40 osobowy oddział rosyjskiej piechoty z Radomia
oraz Zespół Ludowy ze Strykowic Górnych jako ludność wiejska
Łącznie ok 200 uczestniczących

[historian]

Scenariusz widowiska pt: „ Za wolność naszą i waszą – 1863”





1. Pożegnanie oddziału Narcyza Figiettiego.

Grupki ochotników i niewielkie oddziały powstańców gromadzą się w zagrodzie (z Alojzowa). Towarzyszy im ludność wiejska, przybyła pożegnać swych bliskich odchodzących do powstania. Słychać popłakiwanie kobiet i dzieci. Kobiety płacząc błogosławią i całują odchodzących mężczyzn.
(motywy muzyczne rzewne)
Dowódca kpt. Figietti zdecydowanym głosem nakazuje zbiórkę.
Oficerowie formują pododdziały. Trwa sprawdzanie oporządzenia i broni. Figietti odczytuje odezwę Rządu Narodowego i wydaje rozkazy przed wymarszem na Jedlnię. Kapelan błogosławi powstańców i ludność cywilną.
Sformowane oddziały żegnane przez ludność wiejską odmaszerowują na Jedlnię.
(tu mogą pojawić się marszowe motywy muzyczne oparte na utworach powstańczych np. „POBUDKA”, „HEJ STRZELCY WRAZ”, „BARTOSZU, BARTOSZU”, „OSTATNI MAZUR”, czy „MARSZ, MARSZ POLONIA”)

2. Bitwa oddziału Ludwika Michalskiego pod Grzybową Górą.

Przed bitwą dochodzi do zaprzysiężenia nowoprzybyłych ochotników z Francji. W centrum pola pododdziały strzelców, Żuawów i kosynierów ustawiają się w czworoboku. Pośrodku stoi w szeregu kilku młodych Francuzów. W jednej ręce trzymają czapki a drugą podnoszą do ślubowania. Przed nimi sztandar powstańczy trzymany przez chorążego. Rotę przysięgi czyta podoficer, ochotnicy po Francusku odpowiadają „przysięgam”. Ceremonię kończy wystąpienie francuskiego oficera, który wygłasza odezwę do zgromadzonych. (Tekst tłumaczy narrator)
Tuż po zakończeniu uroczystości wpada na pole zwiadowca informując głośnym wołaniem o zbliżających się Moskalach. Oddziały powstańców zajmują pozycje za drzewami i wśród opłotków po obydwu stronach drogi. Rosyjska piechota w kolumnie marszowej ukazuje się na wiejskiej drodze.
(tu może pojawić się motyw marszowych melodii np. Chór Aleksandrowa).

Przodem posuwa się podjazd kozacki.
Kozacy zataczają kłusem koło w centrum wsi, i nie zauważając zasadzki odjeżdżają. Na rozciągniętą wzdłuż drogi rosyjską kolumnę sypią się strzały z powstańczych karabinów i następuje nagły atak kosynierów.
Oddział rosyjski zbity w krąg szybko ulega zniszczeniu, a jego resztki pospiesznie uchodzą w kierunku pobliskich stawów.
Na zasłanym trupami pobojowisku zwycięzcy powstańcy zbierają ekwipunek i broń, ładują go na wóz. Następnie oddział odmaszerowuje w kierunku lasu.
(muzyka radosna, zwycięska, pieśń: „ Hej strzelcy!”)



3. Kozacy we wsi –odwet.

Rankiem do śpiącej jeszcze wsi wjeżdża kozacka sotnia.
Żołnierze przemierzają na przełaj pole, po czym dowódca sotni rozdziela oddział nakazując Kozakom sprawdzenie okolicznych zagród.. Przez kilka minut kilkuosobowe grupy Kozaków buszują po wsi, gwiżdżąc na palcach, budząc tym mieszkańców okolicznych domostw.
Kilku zsiada z koni i z najbliższych chałup wypędzają gospodarzy.
Ludność spędzona w centrum pola zostaje sterroryzowana przez jeźdźców kłusujących wokół zgromadzonych. Słychać krzyk i płacz przerażonych kobiet. Opornych chłopów Kozacy smagają nahajkami.
(motyw grozy)

Za uciekającym w kierunku lasu młodym mężczyznom (prawdopodobnie nocującym we wsi powstańcem) rzuca się pościg dwóch Kozaków. Schwytanego włóczą na sznurze za koniem.
W oddali z jednej z zagród chłopi ukradkiem wynoszą trzech rannych powstańców i próbują wywieźć wozem w kierunku lasu. Nie uszło to uwadze Kozaków. Na rozkaz dowódcy czterech jeźdźców, gwiżdżąc i wymachując nahajkami pognało za uchodzącymi. W pobliżu wozu przywitał ich ogień z powstańczych pistoletów. Jeden z Kozaków spadł z konia ale pozostali osaczają wóz i po krótkiej walce, pikami kłują desperacko broniących się rannych. Oficer kozacki rozsierdzony faktem obecności powstańców we wsi, wykrzykując po rosyjsku obelgi pod adresem mieszkańców rozkazuje powiesić chłopów i spalić zagrodę, z której próbowali wywieźć rannych.
Kozacy rozdzielają się i podpalają pozostałe domostwa (zadymianie wsi).
Dymy zasnuwają okolice, płaczące kobiety próbują bronić mężczyzn wiedzionych na stracenie. W pacyfikacji wsi pomaga Kozakom przybyły równocześnie oddział piechoty.
(motyw muzyczny: lament, jęk i groza).







4.Kampania Eminowicza i Ćwieka w Radomskim.



Do wsi od strony lasu, wchodzi długa kolumna powstańczego wojska. Na przedzie konno oficerowie i grupka ułanów za nimi strzelcy, Żuawi, kosynierzy a na końcu tabory i powstańcza armatka. Oddział udaje się na spoczynek, rozchodząc się po zagrodach wsi Kowala. ( tu proponuję 15 minut przerwy – biwak)

Drogą wpada szwadron dragonów ostrzeliwany przez wysunięte przed zabudowania patrole. Odgłos wystrzałów podrywa odpoczywających powstańców. Słychać trąbkę grającą na alarm. Wzmaga cię chaotyczna strzelanina. Rosyjska kawaleria próbuje przedrzeć się wśród zabudowań i ponawia szarże. (jazda rozdzielona na dwie sekcje szarżuje krążąc wokół kuźni) Dowódcy próbują opanować zamieszanie jednak część oddziałów wycofuje się w kierunku lasu. We wsi pozostaje otoczony wśród opłotków oddział Żuawów. Dragonów i kozaków wspiera piechota, która podpala zabudowania.
(zadymianie po raz drugi)
Uporządkowane przez Eminowicza szeregi ruszają do kontrataku. Wychodzą tyralierą z lasu. Na prawym skrzydle strzelcy, obok kosynierzy. Strzelcy oddają kilka salw w kierunku zaskoczonych Moskali. Ci odpowiadają bezładną strzelaniną. Naciskani przez Żuawów, którzy wychodzą poza opłotki, Moskale spychani są w stronę znajdującej się w centrum pola kępy drzew. Tam uderzają na nich strzelcy i kosynierzy. Rosjanie rzucają się do ucieczki. Część ginie zaścielając trupem wiejską drogę i pole. (Od chwili kontrataku powstańców, kawaleria polska i rosyjska improwizuje utarczki poza strefą działań piechoty!!!)

Po bitwie powstańcy zbierają swych rannych i poległych na wóz. Pomagają w tym mieszkańcy wsi, którzy wylegli na pole. Kobiety rozpaczają z powodu spalenia domostw, opłakują zabitych powstańców. Oddział odchodzi w stronę lasu. (muzyka żałobna)

Bitwa pod Wirem.
Kolumna wojsk powstańczych przybywa do wsi Wir. Na wieść o zbliżających się Rosjanach oddziały rozwijają się w tyraliery, po obydwu stronach kuźni. Na lewym skrzydle, Żuawi na prawym strzelcy. Rosjanie wysuwają do przodu artylerię, która razi przygotowane do szturmu szeregi kosynierów. Rozbici wycofują się. Postępuje do przodu rosyjska piechota. Toczy się bój ogniowy. Prawe skrzydło Rosjan zagina się i zachodzi z lewej flanki strzelców. Ci wycofują się pod kuźnię a następnie w dół do wsi. Żuawi zaatakowani z dwóch stron, prowadząc ciągły ogień cofają się wzdłuż widowni. Drogą w stronę lasu uchodzi również powstańcza kawaleria.
Przez środek pola próbują uciec tabory z armatką i garść piechoty. Atakuje ich oddział rosyjskiej jazdy. Artylerzysta strzela do końca. Wszyscy giną od ciosów szabel. Bitwa jest zakończona.

5. Sybir

Zwycięzcy Rosjanie pod kuźnią, zakuwają w kajdany schwytanych powstańców. Kilku ładują na kibitkę i formują kolumnę marszową. W asyście kozaków wóz rusza przodem za nim postępuje rosyjska piechota. Temu ponuremu pochodowi towarzyszy ludność wiejska. Słychać płacz i użalanie się kobiet nad losem zesłańców. Stara kobieta wysuwa się z tłumu i znakiem krzyża błogosławi odchodzących. (muzyka żałobna)

6. Finał

Parada grup uczestniczących w widowisku.

[brodaamor]

Druga moja impreza w Radomiu i jestem zadowolony. Rzeczowa narracja, doskonały dobór muzyki, no i to miejsce. Warto było jechać kawał drogi.

[brodaamor]

2

[brodaamor]

3

[brodaamor]

4

[brodaamor]

5

[brodaamor]

6

[brodaamor]

7

[brodaamor]

8

[brodaamor]

9

[brodaamor]

10

[brodaamor]

11

[brodaamor]

12

[brodaamor]

13

[brodaamor]

14

[brodaamor]

15

[brodaamor]

16

[brodaamor]

17

[brodaamor]

18

[brodaamor]

19

[brodaamor]

20

[brodaamor]

21