W poszukiwaniu dzczątków ofiar UB i SB

[pomsee]

W poszukiwaniu dzczątków ofiar UB i SB

Co wykazały badania?

Znany już jest raport z badań geofizycznych, przeprowadzonych na terenie Aresztu Śledczego i Domu Dziecka w Płońsku. Badania potwierdziły istnienie dołu na terenie aresztu. W przypadku placu przed Domem Dziecka ustalenie tego, co jest w ziemi, uniemożliwiły betonowe płyty. Autorzy raportu sugerują przeprowadzenie badań archeologicznych. Ostateczna decyzja należy do miasta.

Wiele osób miało nadzieję, że badania georadarem przeprowadzone pod koniec lipca przez Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych pomogą zweryfikować informacje, zawarte w dokumentach Instytutu Pamięci Narodowej i relacje ludzi, dotyczące prawdopodobnych dwóch miejsc pochówku ofiar UB i SB w Płońsku - na terenie Aresztu Śledczego i Domu Dziecka.

Jeśli chodzi o płoński Areszt Śledczy, to z relacji ludzi i dokumentów IPN wynika, że w 1947 roku - trzy dni przed amnestią - funkcjonariusze UB wykonali wyroki śmierci na trzech żołnierzach Armii Krajowej i prawdopodobne jest, że pochowano ich na terenie aresztu, chociaż podczas zbierania przez nas materiałów pojawiła się hipoteza, że ciała później wywieziono. Były też sygnały o innych tego typu pochówkach. Teren obecnego Domu Dziecka przy ulicy Wolności - po wojnie sąsiadował z budynkiem UB (potem komenda policji) i siedzibą partii (obecnie urząd pracy). Obiegowa wiedza, że są tam pochowani ludzie, funkcjonowała w Płońsku od dawna. Według relacji ludzi mogą być tam szczątki zamordowanych przez UB i SB w ciągu pierwszych kilkunastu lat po zakończeniu drugiej wojny światowej. Jest to prawdopodobne, gdyż niektórzy aresztowani nie byli nawet ewidencjonowani, a jeden z płońskich śledczych stanął przed sądem za brak w areszcie kilkudziesięciu osób - choć był to jedynie proces „na pokaz”.

Według relacji ludzi, na terenie Domu Dziecka był grób masowy, podczas budowy - wówczas hotelu - teren miał być „wyczyszczony”, a ciała przeniesione do dołu wykopanego wzdłuż siedziby UB. Mówiono również o innych miejscach pochówku na tym terenie, o dole wypełnionym wapnem, o ciałach przywożonych z innych miejsc. Potem hotel zagospodarowano na dom dziecka i jest możliwe, że zrobiono to celowo, by mieć kontrolę nad tym miejscem. Pod koniec lipca - na zlecenie miasta - pracownicy Przedsiębiorstwa Badań Geofizycznych w Warszawie zbadali georadarem obydwa miejsca. Znany jest już raport z tych badań, który potwierdza istnienie dołu na terenie Aresztu Śledczego. Nie wiadomo, czy właśnie tam spoczywają szczątki żołnierzy Armii Krajowej. Nie ustalono natomiast, co znajduje się w ziemi na terenie Domu Dziecka. Badania georadarem potwierdziły tylko, że na głębokości do pół metra znajdują się betonowe płyty, które uniemożliwiają przeniknięcie fal elektromagnetycznych w głąb ziemi. Nie wiadomo, jak grube są płyty, wiadomo natomiast, że znajdują się na zbadanym terenie. Obecność betonowej płyty stwierdzono również na sztucznie usypanym pagórku (przy murach dawnej siedziby UB).

Autorzy raportu sugerują przeprowadzenie badań archeologicznych, tym bardziej, że obecność płyt w ziemi jest rzeczywiście zagadkowa i rodzi pewne przypuszczenia. Wydaje się bowiem logiczne, że ówczesnym władzom zależało, by świadectwa zbrodni zostały na zawsze pod betonowymi płytami. O tym, jakie będą dalsze losy tej sprawy i czy zostaną przeprowadzone dodatkowe badania, zdecydują władze miasta. Jak poinformowała wiceburmistrz Teresa Kozera, władze miasta zamierzają zwrócić się w tej sprawie do rady miasta. Możliwości są dwie: zabezpieczenie środków w przyszłorocznym budżecie na przeprowadzenie prac wykopaliskowych na terenie Domu Dziecka, albo rezygnacja z badań archeologicznych i ustawienie dwóch tablic pamiątkowych - na terenie aresztu i Domu Dziecka.

Katarzyna Olszewska
http://www.plonszczak.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=3591&Itemid=150