Tradytory" k. Bydgoszczy w naszej galerii

[Grzebiuszka]

Z wielkim zainteresowaniem obejrzałem zdjęcia polskich obiektów k. Bydgoszczy.Zdjęcia są ciekawe, a zainteresowanie się tymi obiektami przez Pana Jarka B. może tylko cieszyć.Jednak wydaje mi się ,że w zdaniu poprzedzającym te zdjęcia zawarte są aż dwa błędy.Na zdjęciach widoczne są wejścia do obiektów poprzez tzw.przelotnię, oraz osłony strzelnic bocznych poprzez orylon,popularnie zwany uchem (stąd schrony tego typu dwustrzelnicowe nazywane są urbanami a jednostrzelnicowe- półurbanami).I po tych charakterystycznych szczegółach można stwierdzić,że zdjęcia przedstawiają Betonowe Schrony Bojowe (BSB) na jeden lub dwa km-y, do ognia czołowego i bocznego oraz schron obserwacyjny (zdj.nr 12)).Nie są więc to TRADYTORY.Pragnę wyjaśnić, że w terminologi fortyfikacyjnej tradytor jest to schron na działo(działa)do ognia bocznego.Również błędny wydaje się rok budowy tych obiektów. Otóż projekty tych obiektów,które były masowo budowane w przededniu wojny , powstały w marcu 1939 roku.Nie mogły więc być wybudowane w 1937r,jak podał autor. Nie wiem ,która linia obrony k. Bydgoszczy jest na fotografiach, ale podejrzewam ,że ta w okolicach Koronowa (Wierzchucin-Byszewo-Skarbiewo-Buszkowo),co potwierdzałoby moje spostrzeżenia.Serdecznie pozdrawiam - Grzebiuszka

[mech]

Co do nazwy radytor" to dziękuję za wyjaśnienie. Ja również wyjaśniam że kierowałem się nazewnictwem podanym przez fachowców". Zdjęcie obok pochodzi z „Fortyfikacja – tom IV”. Warszawa – Kraków 1996r. Są tam materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Towarzystwo Przyjaciół Fortyfikacji i Generalnego Konserwatora Zabytków w Modlinie w 1994r. Przepraszam za niewyraźne zdjecie. O tradytorach jest równiez tu: http://www.schrony.website.pl/apom.htm
Przyznaję się że jest błędnie podany rok budowy, oczywiście był to 1939 r. A w 1937 r. planowano gdzie rozmieścić linię obrony zachodniej granicy. Chodzi mi o przedmoście bydgoskie czyli linia: Pawłówek - Kruszyn - Osowiec.

[Grzebiuszka]

Witam. Obejrzałem podane linki i widzę, że znowu powraca temat polskiej terminologii fortecznej, a szczególnie określenia TRADYTOR. Temat ten jest dość trudny, gdyż nie doczekaliśmy się jak do tej pory usystematyzowania nazewnictwa w tej dziedzinie. Co prawda były takie próby (np. prace Pana Stefana Fuglewicza), ale w środowisku osób zajmujących się fortyfikacjami (w ramach powstającego nazewnictwa proponuję takie osoby nazywać f o r t y f i k a t o r a m i :D :D :D)funkcjonują różne nazwy na zdefiniowanie danej budowli. I tak jest np. ze znanym wszystkim określeniem BUNKIER. Jest ono powszechnie używane na określenie budowli mającej związek z ochroną przebywających w niej ludzi, niezależnie od tego czy była to ochrona bierna ,czy czynna (bojowa). Oprócz tej nazwy używane są też inne :schron, BSB (betonowy schron bojowy), czy nawet DOT (z rosyjskiego). I ktoś może uznać słowo bunkier za niepoprawne (pierwotnie oznaczało małe pomieszczenie na węgiel na statku), to jednak każdy napotkany i zapytany o niego „tubylec” będzie wiedział o co nam chodzi. Ten wstęp ma uzmysłowić forumowiczom ,że nie ma jednoznaczności w nazewnictwie obiektów fortyfikacyjnych. Ale wracajmy do tradytora. Otóż moją wiedzę na temat fortyfikacji czerpię nie tylko z badań terenowych (poszukiwań obiektów, ich zwiedzania ,pomiarów itp.) ale także z literatury. I to z literatury znam pojęcie TRADYTOR. Przytoczę kilka definicji podanych przez różnych autorów:
1.) „Działobitnia zakryta (schron bojowy dla DZIAŁ) kazamatowa do ognia bocznego nazywana jest TRADYTOREM”- w Fortyfikacji t.III str. 173
2.) „Tradytor- nazwą tą określano dawniej w fortyfikacji stałej obiekt fortyfikacyjny dla DZIAŁA”- Ryszard Henryk Bochenek „1000 słów o inżynierii i fortyfikacji”
3.)” Tradytor to schron bojowy dla DZIAŁ strzelających ogniem wzdłuż linii frontu (flankującym) – M.Rogalski, M.Zaborowski „Fortyfikacja wczoraj i dziś”
4.) „tradytor - ...w fortyfikacji najnowszej schron bojowy (dzieło) do ognia bocznego ( zasadniczo przyjmuje się ograniczenie znaczeniowe do obiektów z uzbrojeniem ARTYLERYJSKIM do ognia bocznego)” – J.Sadowski, P.Suchanek „Fortyfikacje Węgierskiej Górki”

Jak więc widać wg zacytowanych definicji tradytor MUSI mieć działo, często wspomina się też o ogniu bocznym (flankującym) tego działa. I tak też ja rozumię definicję tradytora. Oczywiście wielokrotnie spotykałem się z pojęciem tradytor na okreslenie typowego polskiego schronu polowego na km do ognia bocznego, co widać na stronie podanej przez Pana Mech-a. A może należałoby przyjąć taką formę nazewnictwa:
Tradytor- schron bojowy na km do ognia bocznego
Tradytor artyleryjski- schron bojowy na działo
Wszystkich badaczy tradytorów zapraszam do dyskusji. Grzebiuszka