Z wrogiem na wroga

[weteran]

Kilka lat temu wałkowaliśmy temat tzw. Istriebitielnych Batalionów na Kresach oraz zdjęcia przedstawiającego żołnierzy takiego "niszczycielskiego" oddziału wykonanego w 1945 roku w Brzeżanach. 

 

Udało mi się w końcu rozszyfrować tą fotografię. Oddział prowadzi oficer Armii Krajowej - Zygfryd Szynalski, ps.  „Klin”, „Kulas”, „Tryk”, „Zakordonnyj”, „Znicz”, „Zyg”. Szynalski walczył z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii. Zorganizował zasadzkę na szosie Brzeżany – Rohatyn, gdzie doszło do walki z Niemcami. 22 czerwca 1944 r. jego kompania została okrążona przez oddziały sowieckie i rozbita. Na początku sierpnia 1944 r. ujawnił się w Brzeżanach. Został wyznaczony na dowódcę tamtejszego „Istriebitielnego Batalionu” NKWD (ok. 360 ludzi), ochraniającego polskie gromady i prowadzącego działania pacyfikacyjne przeciwko Ukraińskiej Powstańczej Armii i strukturom wiejskim niepodległościowego podziemia ukraińskiego. Był wówczas kilkakrotnie wzywany na przesłuchania do siedziby NKWD w Brzeżanach. 30 listopada 1944 r. został wezwany do naczelnika brzeżańskiego NKWD i zmuszony do podpisania zobowiązania do współpracy z sowieckimi służbami specjalnymi. Otrzymał pseudonim agenturalny „Zakordonnyj”. Zbiegł wtedy do Lwowa, gdzie nadal działał w siatce Organizacji NIE. W styczniu 1945 r., wg niepotwierdzonych informacji, miał otrzymać awans na stopień kapitana. Od kwietnia 1945 r. był zastępcą komendanta Dzielnicy Północnej NIE we Lwowie, kapitana Franciszka Garwola. W lipcu 1945 r. przejął jego funkcję. Razem z podporucznikiem Stanisławem Muszyńskim w sierpniu 1945 r. opuścił Lwów transportem kolejowym. Przez Lublin i Tarnów dotarł na Śląsk. Mieszkał kolejno w Opolu i Zabrzu, gdzie jego żona prowadziła sklep spożywczy. Oficjalnie pracował jako jej zaopatrzeniowiec. Po nawiązaniu kontaktu z majorem Marianem Jędrzejewskim, od lutego do czerwca 1946 r. był komendantem Dzielnicy Południowej w eksterytorialnym Okręgu Lwowskim Armii Krajowej – Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. 14 kwietnia 1947 r. ujawnił się przed komisją amnestyjną przy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego Gorzów. Powrócił do prawdziwego nazwiska, zaprzestał działalności. 20 września 1948 r. ok. godz. 15 został aresztowany na schodach swojego domu w Gorzowie. 22 marca 1949 r. został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy we Wrocławiu (Sr. 275/49) pod przewodnictwem majora Romana Abramowicza na 7 lat więzienia. Został zwolniony 20 września 1955 r. Mieszkał w Poznaniu, Gorzowie i Słupcy. W 1985 r. wstąpił do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Spisał swoje wspomnienia z lat 1939-1956, których fragmenty dotyczące aresztowania i śledztwa (Zapiski wroga ludu) opublikował w 1990 r. „Tygodnik Demokratyczny”.   Zmarł 7 kwietnia 1993 r. w Słupcy, został pochowany na miejscowym cmentar