Borkowo 1920

[cartman]

Pilnie poszukuję wszelkich informacji, żródeł itd. na temat bitwy o przeprawy na Wkrze pod Borkowem w 1920r. Wydaje mi się, że temat jest słabo opisany... Z tego co wiem:
1. Bitwa została uwieczniona na Grobie Nieznanego Żołnierza, a więc musiała być znacząca.
2. Na cmentarzu w Cieksynie (parafia, do której należy Borkowo) leży ,,85 bohaterów z 1920r'', co ciekawe, kiedy Niemcy rozbierali nagrobki na brukowane drogi (kultura europejska, tfu!), to ten oszczędzili.
3. Wg. okolicznych mieszkańców po naszej stronie walczyli tam m.in. żołnierze z Poznańskiego, cytuję relację jednej starszej pani: ,,bardzo eleganccy chłopcy''.
4. Podobno naszymi dowodził gen. Sikorski, ...
I na tym kończy się moja skromna wiedza:-( Pomożecie?

[Darda]

Trochę znajdziesz na stronie: http://www.tc.ciechanow.pl/arch/000815/bitwa.htm

Opis skąpy, ale zawiera ciekawe smaczki". Szczególnie spodobał mi się ten fragment:

Różnymi sposobami, czasami nawet niezwykłymi, próbowano zastraszyć wroga. Żołnierze 9 kompanii ze 144 pułku strzelców kresowych, żeby podstępem pokonać bolszewików wysmarowali sobie twarze tłuszczem i sadzą. Miało oznaczać to, że do walki włączyły się sprowadzone z zagranicy posiłki murzynów. Spowodowało to panikę w oddziałach wroga, toteż nasi żołnierze bez większych strat opanowali most w Borkowie"

Pozdrawiam, Darda

[cartman]

Dzięki Darda!
Stronka i info super!!!
Pozdrawiam, Cartman.

[cartman]

Udało mi się ustalić jeszcze trochę:
Pod Borkowem walczyła polska Brygada Syberyjska (1 i 2 pułk syberyjski) oraz inne oddziały. Walczono o most drogowy w Borkowie, most kolejowy wąskotorowy między Zawadami a Cieksynem kilka kilometrów na północ od Borkowa oraz o most drogowy w Błendowie na południu. Najcięższe walki toczono 14-15 sierpnia o most w Borkowie, miejscowość przechodziła z rąk do rąk. Dla podtrzymania morale podobno przybył tam sam dowódca 5 Armii gen. Sikorski. 16 sierpnia bolszewicy zostali nad Wkrą zmuszeni do odwrotu, nasi dotarli do Nasielska. Ciekawostka: znalazłem nazwę Borkowo na płacie sztandaru 82. syberyjskiego pułku piechoty bodajże z 30DP, chyba taka była po reorganizacji nazwa 1. pułku z Brygady Syberyjskiej.
Jeśli ktoś ma więcej informacji, może coś dodać, sprostowaćb- proszę o pomoc.

[samun1]

Dodam i ja kilka informacji na temat Borkowa mam w swojch zbiorach ksiazkie autorstwa
J.Piłsudzkiego „Rok 1920” wyd.II poprawione.Warszawa 1927 wydr.5100egz +100numerowanych,wydana z powodu książki M Tuchaczewskiego”Pochód za Wisłę”
W książce jest kilkanaście szkiców map z tego okresu,wykład wygłoszony na kursie uzupełniającym Akademi wojskowej R.K.K.A w Moskwie 7-10 lutego 1923r przez Tuchaczewskiego,oraz przypisy opracowane przez maj.szt.gen.E Perkowicz,maj.J Moszczyński.,gen bryg J Stachiewicz.
Fragment opisu ...
14 sierpnia .gdy południowe skrzydło sowieckiego frontu zachodniego,grupa mozyrska,cześcią swych sił zbliża się bez przeszkód ku Wiśle koło Maciejowic.A południowe skrzydło 16-ej armii zbliża się również ku Wiśle[8 dyw głównie w rejonie Góra Kalwarji i Karczewowi] ,bądź ku pierwszej lini obronnej na przedmościu[10 dyw –Wiazowna-Okuniew,17 dyw-Okuniew –Wołomin] północne jej skrzydło 27 dyw walczy
nadal pod Radzyminem i Ossowem.Po uporczywej walce i ogomnymi stratami 620 zabitych i rannych zostaje odrzucona i dopiero wieczorem zluzowana przez 17 dyw,ale zato pozostałe dwie brygady.i 21dyw z 3 Armii,po całodziennym boju,zwalczajac zaciekłe kontrataki nieprzyjaciela utrzymuja się w obszarze Radzymina lecz wieczorem rzuca się w lukie polskiego frontu na Izabelin i Nieporęt.Pod wieczór przybędzie pomoc z nadeszłej 3 dyw,która rozciagnie się od Radzymina po Wołomin by w nocy zluzować związane tu jeszcze oddziały 27 dyw.Jednoczesnie postawa załóg polskich w Zegrzu i Dembe załamuje się z wielkimi stratami; ruch 5 dyw ku Modlinowi i Borkowu zostaje zagrożony po
między 5-ą a 6-ą dyw w kierunku na Dembe i Zrzedowo wprowadzona zostaje z obwodu 56-a dyw,a 21-a dyw otrzymuje rozkaz zaniechania ataku na Pragę,lecz skierowania się południowym brzegiem Bugo-Narwi dla ułatwienia 6-ej dyw zdobycia Zegrza. 15-armia działająca jeszcze silnym południowym skrzydłem z Nasielska, przy współdzałaniu częsci 3-dyw.3 armii,osiąga duże powodzenie pod Borkowem,forsując tu i nieco na północ Wkrę,gdzie w nocy zostaje utracony Sochocin [działała tam polska 18-dyw gen.Krajowskiego z 8-ą bryg.kaw.] Dowódca 15 armi czuje się zgrożony od północy gdzie dawno już nie ma związku z oddz.4-ej armi przenosi wysiłek z południowego skrzydła na północne rozkazujac obwodowej 33-ej dyw już dnia następnego przejśc od Nasielska do rejonu Sarnowej Góry koło Ciechanowa,a 16-ej dyw natrzeć na flankie będąca przed 4-tą dyw,w kierunku na Płońsk.W ten sposób wysiłek trzech dywizji 15armij ma się skupić ku północy.
Na tym kończe nie będę przepisywał całej ksiązki jest bardzo interesująca dużo opisów opartych na artyk i książkach rosyjskich z lat 1924-1927 szkice mapy z położeniami wojsk polskich i bolszewickich stany osobowe poszcz.dyw .Pozdrowienia...

[samun1]

Wklejam jeszcze fragment mapki z rozmieszcz jednostek..pozdr..

[samun1]

sytułacja z 17.08.1920

[cartman]

Dzięki samun1, b. ciekawe info.
Niedługo postaram się też dorzucić garść faktów o tej bitwie...
Przy okazji warto nadmienić, że co roku w Borkowie czcimy pamięć poległych - jest msza św. polowa, kompanie reprezentacyjna, apel poległych, salwa honorowa... w tym roku były też pokazy kawaleryjskie.
Na przyszły rok jedna z okolicznych gmin chciałaby zrobić rekonstrukcję walk - bardzo im na tym zależy. Z kim powinni sie skontaktować? Czy jakieś grupy rekonstrukcyjne byłyby zainteresowane? Z góry dzięki za rady i pomoc.