Skocz do zawartości

Zdjęcia znalezione w obozie koncentracyjnym


mike110

Rekomendowane odpowiedzi

http://miasta.gazeta.pl/olsztyn/1,35189,4817117.html

Zdjęcia znalezione w obozie koncentracyjnym
Magda Brzezińska
2008-01-07, ostatnia aktualizacja 2008-01-08 08:54

Nieżyjący już Jan Stefanowicz, więzień Auschwitz, narażając życie ukrywał w obozie koncentracyjnym zdjęcia pokazujące zbrodnie hitlerowskie na więźniach. Jego córka po wielu latach zdecydowała się fotografie pokazać
Obozowe fotografie szokują - rozładowywane ludzkie ciała na kolejowej rampie w hitlerowskim kampie, stosy nagich i wychudzonych ciał, jacyś ludzie - nie wiadomo kto - wkładają je do krematoryjnych pieców.

Przywiózł je po wojnie Jan Stefanowicz, uczestnik marszu śmierci. Przez ponad 60 lat leżały w szufladzie. - Pierwszy raz zobaczyłam te zdjęcia w latach 60. - opowiada jego córka Teresa Stefanowicz. - Byłam już dorosłą panienką i opiekowałam się sparaliżowanym ojcem. Przyszli do niego koledzy ze środowiska obozowego i ktoś poprosił, bym je podała. Dopiero wtedy usłyszałam historię, która miała miejsce 21 stycznia 1945 roku. Tego dnia więźniowie z Auschwitz wyruszali w marsz śmierci, szedł w nim także mój tata. Jednemu z SS-manów wypadła mała książeczka. Ojciec ją podniósł, schował za pazuchą i przyniósł ze sobą aż do obozu w Buchenwaldzie [południowo-wschodnie Niemcy - red.], gdzie skończył się marsz.

Przez lata o zdjęciach nikt nie wspominał. - Dla mamy i taty wojna była tematem tabu - mówi Teresa Stefanowicz. - Wiedziałam tylko, że ojciec chorował w obozie na tyfus i udało mu się przeżyć dzięki lekarzom, którzy przetrzymali go dłużej w szpitalu. Nic więcej.

W 1965 roku fotografie wypożyczyła Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich, która zajmowała się ściganiem zbrodniarzy wojennych. Archiwizowane dokumenty służyły prokuratorom prowadzącym śledztwa przeciwko hitlerowcom. Nie wiadomo, czy zdjęcia od Stefanowicza przydały się komisji.

Latem Teresa Stefanowicz doszła do wniosku, że zdjęcia warto pokazać i przypomnieć ich historię. Zainspirował ją Lukas Garske, niemiecki wolontariusz ze stowarzyszenia Borussia, który przygotował w Olsztynie wystawę Moje Auschwitz", opowiadającą o jego wrażeniach z wizyty w Oświęcimiu. - Bardzo poruszyło mnie, że młody człowiek, w dodatku Niemiec, tak przeżył odwiedziny w obozie - mówi Stefanowicz.

Kazimierz Brakoniecki, szef Centrum Polsko-Francuskiego, namówił ją, by zdjęcia pokazała w centrum. Od środy 16 powiększonych fotografii można będzie oglądać*. - Potem planujemy wystawę podarować Centrum Polsko-Francuskiemu w Bretanii - mówi Brakoniecki. - Ta instytucja zajmuje się także nauczaniem polskiej historii we francuskich szkołach. Chcielibyśmy, by była to objazdowa ekspozycja towarzysząca lekcjom.

Zdjęcia znalezione przez Stefanowicza w obozie Auschwitz natychmiast, gdy je dostaliśmy, przesłaliśmy Piotrowi Setkiewczowi, szefowi działu dokumentacji archiwalnej Muzeum Auschwitz. - Fotografie nie pochodzą z Oświęcimia, zostały zrobione w Dachau - wyjaśnia. - Być może osoba, która była w obozie, przywiozła je z Niemiec jako okrutną pamiątkę. Gdyby pochodziły z Auschwitz, byłby to unikat na skalę światową. W naszych zbiorach są tylko trzy zdjęcia przedstawiające palenie zwłok w piecach krematoryjnych. Gdyby znalazły się kolejne, nie wahałbym się wsiąść w auto, by natychmiast jechać po nie do Olsztyna. Robienie zdjęć w obozie był zakazane, dlatego każde, które się zachowało, jest bardzo cenne.

Setkiewicz uważa, że na strychach i w szufladach potomków więźniów, choć nie tylko u nich, ciągle są nieodkryte zdjęcia, przedstawiające życie i śmierć w obozach koncentracyjnych.

Dla Teresy Stefanowicz zdjęcia są największą pamiątką, bo przypominają jej zmarłego w 1973 roku ojca. Gdy dowiedziała się, że nie są to fotografie unikatowe, odetchnęła z ulgą i rozpłakała się - bała się, że będzie musiała podarować je muzeum, a tak zostaną z nią.

* Wernisaż o godz. 17 przy ul. Dąbrowszczaków 39, 1. piętro

Źródło: Gazeta Wyborcza Olsztyn
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Temat został przeniesiony do archiwum

Ten temat przebywa obecnie w archiwum. Dodawanie nowych odpowiedzi zostało zablokowane.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie